Vrije tijd
IJsbijtring
Geen kwaad woord over brasem
Driehoek
Op zakformaat
Afval scheiden
Solderen: best
zelf te doen
Nieuwe bahco is
moersleutel en
pijptang tegelijk
VRIJDAG 12 JUNI 1992
Swingende borstel
NIEUWE CD'S
JAZZ
Sean Bergin M.O.B. - 'Live at
the Bimhuis' - (BVHaast)
Dit is de tweede cd van de grote
'My Own Band" onder leiding
van de kleurrijke Amsterdam
mer van Zuidafrikaanse af
komst. Eén ding heeft deze cd al
voor op de vorige, 'Kids Myste
ries' (Nimbus), namelijk een
grotere variatie. Meer dan twin
tig musici, inclusief vijf vocalis
ten, werden verzameld in het
Bimhuis. Op deze cd blijkt ook
dat Bergin zich intensiever met
het arrangeerwerk heeft bezig
gehouden, al was het om die ve
le artiesten te accommoderen.
Het orkest klinkt daarom niet
minder feestelijk en natuurlijk
dan gewoonlijk, maar ook een
stuk hechter. Vooral op saxo-
foongebied is het genieten ge
blazen met fraaie improvisaties
van Paul Stocker, Tobias Delius,
Daniele D'Agaro, J.C. Tans en
natuurlijk de leider zelf. Bergin
is erin geslaagd om een zeldza
me combinatie van uitbundig
heid en georganiseerde muzika
liteit te scheppen.
Shirley Hom - 'Here's to Love' -
(Verve)
Als een jazz-zangeres zich laat
opnemen met een groot orkest
met veel strijkers - in het boekje
worden er meer dan veertig ge
noemd - is het oppassen gebla
zen; geven de vocaliste, arran
geur en de producent zich over
aan het standaard-vooroordeel
dat zo'n orkest stroperig en slap
moet klinken? Hoewel ik niet
zou willen zeggen dat het orkest
van Johnny Mandel dat vooral
de melodielijn aanvullende
stukken speelt, uitmunt in origi
naliteit,mag geconstateerd
worden dat Mandel zich goed
weet te beheersen. Horn zeifis
hier werkelijk op haar ontspan
nen best, en de langzame bal
lads, sommige zeer loom en
zwoel, worden met een timing
en een gevoel voor spanning ge
zongen die slechts door een en
kele collega te evenaren zal zijn.
Het is een cd waarmee Shirley
Horn bij een breder publiek kan
aanslaan.
KLASSIEK
Kathleen Ferrfer Edition - Kathleen
Ferrier (alt) met diverse begelei
ders, orkesten en dirigenten -
(Decca)
In een doos met tien cd's (die
t.z.t. ook los te koop zullen zijn)
presenteert Decca voorlopig als
NKV-aanbieding vrijwel het vol
ledig opgenomen oeuvre van de
in 1953 overleden alt Kathleen
Ferrier, een zangeres met een
legendarische combinatie van
warmte, intensiteit en muzikali
teit. Het is een imposant klank
monument geworden, waaraan
slechts enkele opnamen ontbre
ken (o.a. Mahler's Lied von der
Erde. de Kindertotenlieder en
de complete Orfeo ed Euridice
uit '51), maar daar staan enkele
nieuwe ontdekkingen tegen
over, o.a. drie liederen van
Schubert in sfeervolle en subtie
le uitvoeringen met Benjamin
Britten aan de vleugel. De rest is
bekend en heeft het zwaarte
punt op Bach en Handel, en op
de Duitse liedkunst, vooral van
Schubert, Brahms en Mahler,
maar ik blijf een zwak houden
voor haar vertolkingen van Brit
se volksliedjes: in het 'kleine' re
pertoire blijkt de ware artistici
teit.
Natuurlijk staat niet alles staat
op het hoogste niveau ook een
zangeres is een mens maar dat
valt uiteindelijk allemaal weg
tegen de enorme expressiviteit
van de stem zelf en tegen de be
zieling waarmee Ferrier met
haar instrument omging. Beide
doen begrijpen waarop de diri
gent als Bruno Walter (die we
hier tijdens een live-recital als
haar begeleider horen), zo graag
met haar werkte. Gelukkig heeft
men uit de oude opnamen zo
min mogelijk ruis weggesneden
(zo'n procédé tast altijd de stem
aan), maar de pogingen de stem
zo helder mogelijk weer te ge
ven. hebben geleid tot een soms
enigszins irritante nagalm.(PK)
Op het eerste gezicht is dit een
gewone borstel, maar als je er
mee werkt ontdek je het 'ge
heim'. Tussen de borstel en de
steel zit een veer. Als je de
borstel met een draaiende be
weging door het haar haalt,
zorgt de veer voor extra bewe
ging. Hierdoor krijgt het haar
meer volume en blijft een per
manent langer mooi. De borstel
is antistatisch, waardoor klitvor-
ming wordt voorkomen. De
prijs 35,-. Meer informatie:
Verta 073-57 91 30.
VISSPORT
HOP/POPULAIR
Steelheart - Tangled in Reins'-
(BMG)
Stevige hardrock uit Los Angeles
met een knipoog naar Led Zep
pelin. Vooral de spectaculaire
krijszangvan Michael Matjevic
roept die vergelijking op. De
tien nummers op deze cd ste
ken behoorlijk gecompliceerd in
elkaar. Koortjes voor één teksre-
gel, over elkaar buitelende gi
taarloopjes, een menselijke
schreeuw die naadloos overgaat
in gitaristisch gegier; geen ar
rangement is het kwintet te veel
om de aandacht van de luiste
raar vast te houden.
Vraag is of de heel redelijke
composities al die toeters en
bellen wel nodig hebben want
het gevaar van 'dichtmetselen'
ligt voortdurend op de loer.
(WK)
Frank Zappa - 'You can't do that
on stage anymore -volume 5' -
(Music for nations)
Hoewel Zappa ernstig ziek is,
lijkt de 51-jarige gitarist/com
ponist /producer/satiricus vast
beraden om zijn werk af te ma
ken. Met dit vijfde deel heeft hij
de YCDTOSA-serie bijna vol
bracht want deel zes is het
laatste. Naar verluidt brengt hij
ook andere voornemens ten uit
voer, zoals de gitaar-cd met
zoon Dweezil en de cd's die hij
met zijn synclavier (een mu-
ziekcomputer waarin een heel
orkest is opgeslagen) wil ma
ken.
Bezwaarlijk aan de dubbelaar
die nu ter tafel ligt, is dat de sa
menhang tussen beide schijfjes
geheel en al ontbreekt. De vier
vorige delen konden op zichzelf
staan maar deel vijf bestaat uit
opnamen met The Mothers of
Invention aan het einde van 'de
jaren zestig en uit concertfrag-
menten van de Zappa-band uit
1982 (met gitaarheld Steve Vai).
Vooral op ae eerste cd is Zappa
op de dumptoer. Hij heeft het
schijfje volgckletterd met veel
onzin zoals kleedkamerpraat,
gewauwel in de bus, een feestje
vanwege een jarig bandlid en
een toneelstukje over de Duitse
douane. Toch zit er ook veel op
merkelijks tussen zoals een
drumsolo van Zappa zelf, een
prachtige uitvoering van 'Trou
ble every day' (hoe toepasselijk)
in een Newyorkse achterbuurt
en Zappa's eerste soundtrack.
De geluidskwaliteit is onge
hoord goed ondanks dat veel
opnamen met primitieve appa
ratuur zijn gemaakt.
Op de tweede cd staan dertien
stukken die voor het leeuwedeel
tijdens een Zwitsers concert zijn
opgenomen. Hoewel van de
meeste nummers al meer dan
twee versies in omloop zijn, zijn
ze zeer de moeite waard. De
glansrollen worden vertolkt
door percussionist F.d Mann en
drummer Chad Wackerman.
Het concert eindigt abrupt als
er voorwerpen op het podium
worden gegooid. Zappa, die in
Zwitserland een keer van het
podium is afgeslagen en een
iaar in een rolstoel moest door-
brengen, verlaat de plankieren
direct en keert niet meer terug.
(WK)
Kim Wilde - 'Love is' - (MCA)
Kim Wilde oogt als Kim Basin-
ger op het kaftje van het cd-
boekje. Toch moet deze cd ten
zeerste worden ontraden. De
muziek is afgrijselijk en lijkt op
een achternamiddag in elkaar
gedraaid. Bijna alles, ook het
slagwerk, is opgewekt door een
synthesizer. De composities
hebben de diepgang van een
ganzeveer op ae Kagerplassen.
De neuzelige zeurstem van Kim
voegt bloed noch tranen noch
zweet toe aan de synthetische
begeleiding.
De desinteresse waarmee 'Love
is' is gemaakt, werkt door tot in
de teksten, die niet meer dan
één lange aaneenrijging van tot
de draad versleten clichés zijn.
Mevrouw Wilde is de kluts vol
komen kwijt. Eens een span
nende new wave zangeres met
hartverscheurende liedjes, nu
een barbiepop die af en toe
wordt opgewonden door haar
platenmaatschappij.(WK)
Een passie voor driehoeken? Dan zal dit badkamermeubel Futuro van Orlandi zeker aan
spreken. Maar niet alleen het model is bijzonder, ook het materiaal. Dit oogt als leer en laat
absoluut geen water door. Basis van het meubel is een horizontale plank die in principe
door de hele badkamer bevestigd kan worden. Losse elementen, zoals kastjes, laden, spie
gels, lampen enzovoort kunnen aan deze plank worden bevestigd. Meer informatie: Velt-
man Holland, Bodegraven, telefoon 01726 -1 65 00.
Nieuw zijn ze zeker niet. Backgammon werd al gespeeld door de Romeinse keizer Claudius en Halma
werd rond 1880 in Engeland uitgevonden. Maar MB heeft ze nu ook in een reisuitvoering. De buiten
kant van de cassette fungeert als speelbord en de speelstukken zijn magnetisch. Dank zij dit slimmig
heidje kan nu zonder problemen in de auto of het vliegtuig worden gespeeld. De prijs ligt rond de 20
gulden. Meer informatie 030-80 96 09.
met een slechts dunne slijmlaag op
de schubben die we in niet vervuild
water kunnen aantreffen. Vissen die
zich nadat ze zijn gehaakt niet
als een keukenmatje naar het lan-
dingsnet laten dirigeren, maar krach
tige vissen die met een paar harde ka
rakteristieke kopschuddende bewe
gingen gevolgd door een run probe
ren uit de buurt van de hengelaar te
blijven.
Zo'n brasem is een pure sportvis. Ik
mag er graag een dagje op vissen
vanuit de boot met een niet al te lan
ge hengel en het tuig voorzien van
een flinke lange glasvezelpen uitge-
lood als zinker. Niet dat zoiets een ab
solute voorwaarde is, maar ik geniet
met volle teugen wanneer ik de an
tenne zich zo'n 10, 15 centimeter uit
het water zie verheffen omdat de met
zijn stofzuigerbek snuffelende brasem
het aas heeft opgepakt en de loodjes
van de bodem heeft getild.
Ik weet dat er nieuwe technieken
zijn met de winkle-picker of met de
match-hengel. Methoden die verfijn
der en vaak succesvoller zijn dan met
de traditionele vaste pen. Maar meer
dan bij het vissen op welke andere
vissoort dan ook houd ik van die ma
jestueuze bewegingen die de pen ver
toont als de brasem eenmaal heeft
toegehapt. Brasem is doorgaans geen
treuzelaar, geen vis die steeds om
zichtig het aas blijft aftasten om ver
volgens uiterst voorzichtig toe te hap
pen. Nee meestal pakt hij resoluut
wat hem wordt voorgeschoteld, is in
dat opzicht weinig kieskeurig en biedt
de visser door dat doortastende gedrag
een flink portie visueel plezier. U weet
dus nu waarom ik van de brasem geen
kwaad woord wil horen.
Met water gevuld en
na een poosje in de
koelkast (niet het
vriesvak) te hebben
gelegen, is deze
bijtring een verade
ming voor de baby
die last heeft van
doorkomende tand
jes. Het idee is van
Fischer Price en de
ijsring kost 8,95.
Meer informatie:
09-32 11 62 19 35.
Brasem wordt als sportvis vaak ver
guisd. De karpervisser kan een gevoel
van grote teleurstelling nauwelijks on
derdrukken als hij heeft vastgeslagen
en kort daarna bemerkt dat het aas op
zijn haak is opgepeuzeld door een
brasem.
Een echte voornvisser zal zich al
evenmin in positieve termen uiten als
blijkt dat zich op zijn voerstek een
flinke school eetlustige brasems heeft
genesteld. Daar heb je weer zo'n ver
duvelde platte, is de vaak gehoorde
reactie wanneer zich kort na de aan
slag een brasem aan de oppervlakte
vertoont.
En in een wedstrijd waarin wordt
gevist op aantal met zeer dunne lijnen
is de brasem ook al geen welkome
gast. Want de tijd die het neemt om
een flinke brasem aan een lijntje van
8 of 10 honderdste naar de walkant te
drillen is de meeste concoursvissers
veel te lang. Om nog maar niet te
spreken van lijnbreuk als iets te hard
wordt aangeslagen of als dat gebeurt
wanneer de brasem juist een spurt
heeft ingezet om een goed heenko
men te zoeken.
Nee, in al die omstandigheden is de
brasem geen ai te geliefde vissoort.
Toch is het voor zo ver mij bekend de
enige vis die het zo ver heeft gebracht
dat er een uitgestrekt meer in de
Randsta'd naar vernoemd is. Over de
brasem zijn legio negatieve kwalifica
ties in omloop. Betitelde het schrij
versduo Van Onck-Van Beurden de
brasem in een van hun vele boekjes
niet ooit als een luie dweil? En is hij
niet meer dan eens beschreven als
een echte slijmjurk?
Waarom dan toch aandacht voor
deze vissoort? Om de simpele reden
dat de brasem een vis is die ondanks
alle negatieve kwalificaties die over
De brasem is nogal eens middelpunt vai
te.
hem zijn uitgestort ook zeker zijn po
sitieve kanten heeft. Helaas zijn die al
te vaak onderbelicht gebleven.
Een wijdverbreid misverstand is
nog altijd dat de brasem een typische
seizoenvis zou zijn. die slechts in zo
mer en herfst het best te vangen zou
zijn. Waarop het stoelt is mij een
raadsel want ik kan u verzekeren dat
ik meer dan eens hartje winter in een
uitloper van een van de grote Zuid
hollandse plassen in enkele uren zo'n
tien tot vijftien flinke brasems aan de
haak kon slaan.
En zelfs als het water is bedekt met
een dikke ijslaag kan vooral vanuit de
al wat oudere bijten soms een flink
aantal brasems worden gevangen. Ze
hebben het voer dat er in voorgaande
i kritiek bij sportvissers. Vaak ten onrech-
FOTO WIM DIIKMAN
dagen werd gedeponeerd ontdekt en
liggen als het ware te wachten totdat
de visser er zijn paar verse maden,
een luchtige vlok of een klein puntje
smeerkaas presenteert.
Als witvissers die met dunne lijnen
vissen tegenwoordig met lijnbreuk
worden geconfronteerd wordt dat in
negen van de tien gevallen toege
schreven aan een karper. Ik ben daar
nog niet zo zeker van. Het zou best
eens kunnen zijn dat het wapperende
restantje nylon is veroorzaakt door
een flinke brasem. En dan heb ik het
over exemplaren die in de richting
van de halve meter gaan. Want die
zijn er in ons viswater in flinke aantal
len.
Gezonde bruinkleurige exemplaren
Wie zijn of haar steentje bij wil dragen aan het milieu
krijgt het wel steeds moeilijker. Nu gaan er al stemmen
op om glas 'op kleur gescheiden' te gaan inzamelen.
Gelukkig helpen fabrikanten van afvalbakken een
beetje. Zo heeft Curver deze stapelbare bakken ontwik
keld. De grootste bak zonder deksel met de afmetingen:
38x54,5x35,5, kost 27,95; met deksel en een afmeting
van 38x54,5x25,5 kost 39,95.
DOE HET ZELF
Loodgieten is een vak waarvoor beroepsge
richte opleidingen bestaan, hoewel er te
genwoordig nog nauwelijks wordt 'lood ge
goten'. Loodgieterswerk zien veel doe-het-
zelvers vaak nog als te moeilijk. Toch gaat
het in de praktijk om heel eenvoudige en
logisch opgezette middelen en systemen.
Wie een beetje handig is, kan solderen in
een kwartier leren. Misschien niet meteen
op het niveau van de vakman, maar goed
genoeg om bij voorbeeld een koperen buis
te solderen voor een uitbreiding van de wa
terleiding. Van gasleiding moet je als leek
afblijven: het risico van een lekkende ver
binding is te groot.
Solderen is nog altijd het meest toegepaste
verbindingssysteem bij koperen buizen. Er
bestaan ook lóielfittingen, die een mechani
sche verbinding geven, maar in vergelijking
met solderen zijn ze nogal duur. Onder sol
deren wordt verstaan: het met soldeer ver
binden van twee metaaloppervlakken waar
bij het materiaal wordt verhit, maar niet tot
smelten gebracht, zoals bij lassen het geval
De verbindingen tussen koperen buizen en
de hulpstukken (fittingen) worden 'capillair'
gesoldeerd. Dit wil zeggen dat in de spleet-
ruimte tussen de buis en de fitting vloeibaar
gemaakt soldeer wordt 'aangezogen' en
vastgehouden. Koperen waterleidingbuis
wordt meestél gesoldeerd met zogeheten
zachtsoldeer, dat voor zeker 50 procent uit
tin bestaat. De soorten die daaraan vol
doen, worden aangeduid met de codering
50/50 en 60/40. Het smeltpunt ligt rond de
220 graden.
Voor huis-, tuin- en keukensoldeerwerk is
zachtsoldeer (ook wel tinsoldeer genoemd)
geschikt. De verbinding heefi wel een In
perkte treksterkte. Als in dit opzicht hoge
eisen worden gesteld, moet in plaats van
zacht-, hardgesoldeerd worden, met zilver-
soldeer en bij een temperatuur van rond de
700 graden. Die hitte bereik je niet met een
gewone dhz-gasbrander die op wegwerp-
bussen werkt. Hiervoor moet professionele
apparatuur worden gebruikt... of de vak
man ingeschakeld.
Aan solderen komt behalve soldeer ook een
vloeimiddel te pas, doorgaans een soldeer-
pasta of de vloeistof S39. Dit zorgt er voor
dat de soldeervlakken tijdens het solderen
niet oxyderen en dat het smeltende soldeer
goed over de oppervlakken in de spleet-
ruimte uitvloeit. Direct daarna moeten de
uitpuilende resten met een vochtig doekje
verwijderd worden.
Om het de doe-het-zelver nog een stuk
makkelijker te maken heeft het toonaange
vende bedrijf CFS onlangs een nieuw sys
teem gelanceerd, Soldomat geheten. Dat
zijn snelsoldeerringen die in de fitting tus
sen twee koperen buizen geplaatst worden.
Ze zijn loodvrij, bevatten zilver en tin en
hebben een smeltpunt van ongeveer 220
graden. Die temperatuur is behalve met een
brander ook met een heteluchtpistool van
goede kwaliteit te bereiken.
Zo gaat u te werk:
Schuur buisuiteinde en de binnenkant
van de fitting met schuurlinnen schoon.
Breng vloeimiddel (pasta of S39) op.
Voorzie ook de fitting van vloeimiddel.
Verhit de buis en breng, wanneer het
vloeimiddel gaat 'borrelen', soldeer op; dit
is het zogeheten 'vertinnen'.
Plaats de fitting en breng, na opnieuw
verhitten, soldeer aan. Dit trekt vanzelf in
despleetruimte.
Veeg met een vochtig doekje de nog
hete soldeeiresten weg, maar zorg er voor
dat de verbinding onbeweeglijk gehouden
wordt tot deze geheel afgekoeld is. Nooit la
ten 'schrikken' in koud water.
Bahco, de Zweedse fabrikant van 's werelds
vermaardste verstelbare moersleutels, heeft
een nieuwe uitvoering bedacht: een moer
sleutel die met een simpele beweging tot
pijptang kan worden omgezet. De getande
bek 'pakt' in die functie pijpkoppelingen en
uiteraard ook rondstafstaal met een diame
ter van 5 tot 35 mm. Het beweegbare deel
van de bek kan daartoe 180 graden worden
omgedraaid. Met de moersleutel in norma
le stand kunnen bouten en moeren tot een
kopafmeting van 33 mm worden behan
deld.
De sleutel heeft een lengte van 255 mm en
is te koop in twee uitvoeringen: ver-
chroömd of gefosfateerd. De verchroomde
kost 79,65, de zwart gefosfateerde 59,75.
