Een lange sportzomer
ZATERDAGS BIJVOEGSEL
I IMjREDACTIE: willem schrama
ZATERDAG 6 JUN11992
VORMGEVING: FRED VAN GELDEREN MAR'* KROE"* RUUD VOGELESANG
Sportief Nederland komt de
komende maanden ogen en
oren te kort. Roland Garros is
nog niet afgelopen, of het
Europees kampioenschap
voetbal barst los. Na het laatste
fluitsignaal kan moeiteloos
worden overgeschakeld naar
Wimbledon dat dan al een
paar dagen oud is, maar dat
zijn toch maar de voorronden.
Een dag voor de tennisflnale
start de Tour de France, dat is
vervelend. Gelukkig fietst de
Tour bijna de hele maand juli
door, tot de tweede dag van de
Olympische Spelen, die op hun
beurt medio augustus eindigen.
Kortom: vanaf aanstaande
dinsdag 10 juni toten met
zondag 9 augustus vliegen de
goals, games, sprints en records
door de ether en de. bladen.
Het wordt een lange,
vermoeiende, sportzomer.
JURRIAAN GELDERMANS LAURANT HEERE
Volstrekt onafwendbaar: Nederland
zal via televisie, radio, kranten,
weekbladen en sportmagazines,
een zomer lang gloeien onder de aandacht
voor het tennis op Roland Garros, het Euro
pees kampioenschap voetbal. Wimbledon, de
Tour de France en als klap op de vuurpijl
de Olympische Spelen. Het vergadercircuit
valt dood, het bedrijfsleven rekent op miljoe
nen schade, de Nationale Sporttotalisator op
een forse omzetstijging.
De zuigkracht van de rechtstreekse televi
sie-uitzendingen gaat zich onverbiddelijk op
dringen. Alleen al voor het EK-voetbal (10 tot
en met 26 juni) zijn op Nederland, België,
Duitsland en Eurosport 11.571 minuten
zendtijd gereserveerd. Dan hebben we het
nog niet eens over onverhoopte verlengin
gen... Wegeteld 11.571 minuten, ofte wel 192
uur en 51 minuten, ofte wel meer dan acht
etmalen. In zeventien dagen!
Wordt er door sportverdwazing gehakt op
de hoeksteen van de samenleving? „Nee",
zegt dr. P. van den Akker, gezinssocioloog bij
het Instituut voor Sociaal Wetenschappelijk
Onderzoek in Tilburg. Van den Akker: „De
sportwoede zal wel degelijk veel vergen van
improvisatie- en aanpassingsvermogen.
Maar gezinnen ontwricht? Nee. Zo.'n vaart zal
het niet lopen. Het gezin is immers al zo lang
gewend aan het medium tv."
Volgens de onderzoeker past het gezinsle
ven zich op zo veel fronten aan, dat wat extra
etmalen sport (meer dan vijftien, alleen al via
de NOS) daar ook nog wel bij kunnen. Die
aanpassing wordt nog eens vergemakkelijkt
door de kleine gezinnen van vandaag de dag,
waardoor meer vrijheid van handelen gega
randeerd is. Ook de toegenomen 'huishoud-
technologie' en het versoepelde 'consump
tiegedrag' leveren daaraan een bijdrage. Dui
delijker gesteld: de magnetron doet wonde
ren en als het helemaal moet, maakt een
warme maaltijd plaats voor een bak chips.
Wij-gevoel
Gezinssocioloog Van den Akker signaleert
daarbij iets opmerkelijks: „In hun juist ver
worven individualiteit doen mensen graag
Tv levert 35 uur voetbal, 80 uur Wimbledon, 50 uur Tour de France, 200 uur Olympische Spelen
hetzelfde als alle anderen. Zij rennen bij
voorkeur achter dezelfde bal aan! Dat is een
nieuw soort dwang, die 'de kerk' en 'de bu
ren'vervangt."
Dat wij ons laten dwingen, hangt volgens
Van den Akker samen met de nog steeds be
staande behoefte aan het 'wij-gevoel'. Van
den Akker: „We weten allemaal dat sport ver
loedert. Maar het verbroedert eveneens. Bin
nen een gezin kunnen, onder invloed van
sport, bestaande vetes worden opgeschort
omdat de leden van het gezin een gezamen
lijk doel hebben." Niettemin waarschuwt
Van den Akker ook voor 'grote ergernissen'
en 'geweldige ruzies', doordat vluchten niet
meer kan. „Daar zorgen de media wel voor."
Hoe anders dan de Olympische Spelen van
1948, toen Fanny Blankers-Koen vier gouden
plakken won. In die dagen achtte de Neder
landse pers het nog wijs de Flying Dutch-
mam' na het behalen van haar eerste medail
le niet te storen. Er stonden voor de Amster
damse huismoeder immers nog meer races
op de rol! De eerste bewegende beelden van
die overwinningen zag sportminnend Neder
land pas veel later: in het Polygoon-journaal,
compleet met 'zwartwitstem' van Philip
Bloemendal.
Bloemendal herinnert zich het breekpunt
tussen de vroegere mediabehandeling en die
van nu. „In 1968 had ik de leiding over de
filmploeg die de Zomerspelen in Mexico ver
zorgde. Tijdens de voorbereiding loop ik de
catacomben in van het sportstadion en word
ik aangesproken door iemand van de Ameri
kaanse tv. Op de vraag wat ik kom doen, ver
tel ik dat ik leider ben van een internationale
filmequipe. Waarop die Amerikaan over zijn
schouder naar zijn collega's roept: 'Kom eens
kijken jongens, hier is iemand van het oude
medium". Die opmerking was kenmerkend
voor het nieuwe tijdperk, dat van de televi
sie." Vijfendertig uur voetbal, 80 uur Wimble
don, 50 uur wielrennen en maar liefst 200
uur Olympische Spelen op de buis. Dat is de
tijd die de NOS heeft uitgetrokken voor het
brengen van de boodschap.
Maar: voor de sporthater toch Goede Tij
den in deze Slechte Tijden. De trouwe fans
van Sesamstraat bij voorbeeld, kunnen hun
hart ophalen. NOS-medewerker Fred de
Vries: „Bij de Winterspelen kregen we een
fors aantal klachten over het verzetten van
Sesamstraat. Daarom hebben we nu besloten
het vaste uitzendschema te handhaven." Nü
zal de sportliefhebber vloeken, maar hij kan
uitwijken naar andere zenders.
Nog meer positief nieuws voor de sportha
ter: de KRO herhaalt De avonturen van keize
rin Sissi, de Vara presenteert oude afleverin
gen van Zeg 'ns Aa en Flying Doctors. De
NCRV komt met vier afleveringen van het
Youth for Christ Flevofestival en de KRO wijdt
vijf uitzendingen aan de 10e Internationale
Folkloristische Parade vanuit Brunssum.
Wie het sportspektakel op televisie wil ont
vluchten door gezellig te gaan winkelen, kan
het daarbij nog zwaar te verduren krijgen: su
permarkten die de bezoeker laten struikelen
over Olympische aanbiedingen, snackbars
met EK-worstjes, winkelbalies vol wedstrijd
formulieren, draaiorgels die Hup Holland,
Hup jengelen, een 'Paella Barcelona' op de
spijskaart van een lunchroom.
Reclame
De Nederlandse bedrijven steken dit jaar
zo n 400 tot 450 miljoen gulden in sportspon
soring. Henk Koenders van "Sponsoring Ad
viesgroep' in Amstelveen: „Zo hopen bedrij
ven in te spelen op het positieve gevoel dat
sport bij velen opwekt." Hij waarschuwt:
„Maar voordat je besluit te sponsoren, moet
je eerst kijken wie je wilt bereiken met welke
boodschap. Je dient er rekening mee te hou
den dat je project in het water kan vallen,
zoals met het Olympisch voetbalelftal is ge
beurd. De 'buit' hoort eigenlijk al binnen te
zijn, voordat de wedstrijden echt beginnen.
Sportief succes is dan vooral een mooie bo
Heeft auto-importeur General Motors (on
der meer Opel) de boodschap begrepen? „We
sponsoren het voetbal, omdat we ons pro-
dukt willen neerzetten in een sportieve om
geving", zegt H. van den Adel. manager pu
blic affairs van GM. „Voetbal biedt ons de
mogelijkheid de naambekendheid te vergro
ten". Miljoenen betalen ten bate van de
naambekendheid van Nederlands meest ver
kochte auto? „Tja", zegt Van den Adel. „onze
Europese organisatie heeft het sponsorcon
tract met de Europese voetbalbond UEFA
gesloten. Helaas is Opel niet in heel Euro
pa de bekendste auto".
In het streven om de naam uit te dragen
via sport, laat het Limburgse Valkenburg de
Tour de France een dagje langskomen Daar
wordt enthousiast 650.000 gulden voor neer
geteld. Gemeentewoordvoerder F. Wauben,
lyrisch: „Voor het wedstrijdverslag op tv be
gint, mogen we een promotiefilm van drie
minuten uitzenden. Daar zullen ongeveer
een miljard mensen naar kijken. Hetzelfde
aantal kijkers via de STER-reclame bereiken,
zou ons een veelvoud kosten."
Niet alleen de vrije tijd zal een aanslag van
de sportevenementente verduren krijgen,
ook het werk. In de tijd van de baas praten
over de wedstrijd van gisteren, de etappe van
vandaag en de kansen voor mórgen Een
woordvoerder van het Verbond van Neder
landse Ondernemingen heeft de cijfers niet
paraat, maar spreekt van een 'astronomisch
bedrag' dat gemoeid is met het wij-gevoel'.
De werkgeverswoordvoerder meldt ook een
meevaller: „De Olympische Spelen zijn dit
jaar gelukkig in Europa, zodat niemand 's
nachts hoeft te kijken. Daardoor kan ieder
een uitgeslapen op het werk komen...".
Gokken
Bij veel bedrijven zal de televisie overdag aan
gaan en zijn straks de radiootjes niet weg te
branden. Een enkele onderneming tolereert
dat niet. omdat het produktieproces er door
wordt verstoord. Hoogovens acht tv-toestel
len op het bedrijfsterrein uit den boze. Een
woordvoerder „Behalve op de afdelingen
van directie en public relations, want daar
moeten nogal eens voorlichtingsfilms wor
den gedraaid..."
En als mensen vakantiedagen gaan opne
men om wedstrijden te kunnen zien? „Dat is
eigenlijk geen verliespost, want die vrije da
gen hadden ze toch. Als ze maar niet alle
maal tegelijk vrij nemen."
En dan zijn er de onvermijdelijke pools, de
gokspelletjes. De Nationale Sporttotalisator
heeft eindelijk de technische mogelijkheden
om een graantje mee te pikken van deze gi
gantische markt. Aangezien de voetbaltoto 's
zomers uitvalt is er deze zomer de gelegen
heid mee te doen aan Winnerstip De organi
sator van de toto probeert daarmee zowel het
professionele illegale circuit, als de hobbyis
ten op het werk. een spaak in het wiel te ste-
Lex van der Velden van Sporttotalisator
zegt er geen idee van te hebben hoeveel Ne
derlanders mee zullen doen aan het nieuwe
spellet je Het is al mooi als het er een paar
duizend zijn. maar we hopen op meer Het
zal wel niet zo'n succes worden als de lotto,
want je moet natuurlijk wel iets van sport v
C. Pols van Horeca Nederland verzucht dat
de sportzomer hoge eisen stelt aan het vak
manschap van de ondernemers in deze bran
che. Wat moet je als kroegbaas doen? Een tv-
toestel neerzetten, zodat de stamgasten de
sport kunnen volgen, of juist de buis wegha
len zodat het café een vluchtheuvel wordt
voor diegenen die de teneur meer dan beu
zijn?
Duidelijk is dat zakenmensen in het uit
gaansleven onder deze omstandigheden een
moeilijke zomer tegemoet gaan Hestaurants,
cafés en bioscopen bij voorbeeld, zullen lui
minder druk krijgen; dat heeft de praktijk In
tussen bewezen. Pols: ..Serieus onderzoek
naar de inkomstenderving is nooit gedaan.
Dat kost alleen maar geld En 'Hilversum' zal
heus niet stoppen met uitzenden als wij hard
kunnen maken dat al die sportuitzendingen
ons miljoenen kosten. Dus spelen de onder
nemers er op in. Bij voorbeeld door de slui
tingstijd te verlaten en door supergrote tv-
schermen te plaatsen
Handel
Voor elektronicafabrikanten en winkeliers b
een sportzomer belangrijk. Zij hopen dat er
bij deze gelegenheid massaal wordt overge
stapt op een breedbeeld-tv. Of een extra li
stelletje voor buiten de huiskamer.
Voor diegenen die het beeld even noodge
dwongen moeten loslaten, bieden dc autora
dio en de transistor uitkomst Ook dit medi
um gaat er voluit tegenaan. Het stiftballetje
van Bergkamp, dc snoeiharde service
Krajirek. de onvermijdelijke slechte dag van
Rrcukink en de doodsklap van Vanderiijde
Ze zullen tot ons komen in een onstuitbare
woordenstroom.
En dan zijn er natuurlijk ook de extra
sportpagina s van de kranten die d''oprechte
sportliefhebber geen dag kan missen. En: de
artikelen in weekbladen Plas het kan niet
op speciale uitgaven van speciale sport
magazines.
>a er maar voor zitten. Het wordt een ver
moeiende sportzomer
