BVD vroeg
ambtenaar
informatie
MÏmj
10,11 mag ik nietz*
a<i«majronen?
7*0
Pessimist Pronk is veel realistischer dan dromer Alders
Binnenland
CDA wil macht Eerste
Kamer gaan inperken
Woonwagenbewoners demonstreren
Sporttotalisator gaat
illegale toto bestrijden
'Bescheidenheid remt
carrière allochtonen'
Symfonie Armada
D66 wil keuringen
aan banden leggen
CONFERENTIE
4 XANDAC 1 JUNI 1992
3
uroen Links wil opheldering van Dales
De Binnenlandse Veiligheids Dienst (BVD) heeft tijdens
de Golfoorlog een ambtenaar en een hulpverlener in het
Groningse Winsum benaderd om op te treden als infor
mant over asielzoekers. Dat heeft een woordvoerder van
het ministerie van binnenlandse zaken bevestigd, nadat
de de ambtenaar gisteren voor de Ikon-radio bekend
maakte dat zij door de BVD is benaderd.
DEN HAAG •CPD-ANP
De dienst vroeg de ambtenaar,
die is belast met de uitvoering
van de Regeling Opvang Asiel
zoekers, een 'verdacht gezin'
van Palestijns-Libanese her
komst in de gaten te houden.
Ook vroeg de BVD haar namen
van vrijwilligers, betrokken bij
de begeleiding van de familie, te
noemen. Ook een vrijwilliger
van Humanitas Opvang Asiel
zoekers zou met deze vragen
zijn benaderd. Beiden hebben
geweigerd.
Volgens de woordvoerder van
het ministerie vreesde de BVD
aanslagen in de Eemshaven,
waar destijds munitie lag opge
slagen in verband met de Golf
oorlog. Volgens hem hebben de
asielzoekers zelf wel medewer
king verleend. Een verblijfsver
gunning is hen later geweigerd.
Zij moeten het land binnenkort staan iedereen om inlichtingen
verlaten.
Burgemeester Dees van
Winsum is woedend over het
optreden van de BVD. Net als
Vonhoff: NOS boycot noorden
Groningen De Groningse commissaris van de koningin Vonhoff
is boos op de NOS. Hij vindt dat de joumaalredactie bewust
Groningse onderwerpen links laat liggen. Vonhoff uitte zijn
gram zaterdag tijdens de Nationale Open Dag Waterrecreatie in
Groningen. Een cameraploeg van RTL-4 was aanwezig, de NOS
liet echter verstek gaan. Dat was ook al het geval bij de eerste
paal voor de grootste gasgestookte elektriciteitscentrale in Ne
derland, herinnerde Vonhoff zich. „En dat terwijl in Groningen
heus ook omroepbijdrage wordt betaald. Ik ben hier buitenge
woon ontevreden over." Vonhoff liet overigens in het midden of
hij er een telefoontje naar Hilversum aan waagt.
Dodelijke schietpartij in Amsterdam
Amsterdam Een 37-jarige Joegoslaaf is zaterdagnacht door een
onbekende neergeschoten in een Amsterdams café. De man zat
aan een tafel met een aantal mensen. Toen hij naar de bar liep
om af te rekenen, vuurde een onbekende enkele schoten op
hem af. De man overleed ter plekke, terwijl de schutter het café
uitrende. De politie heeft een 38-jarige vriendin van het slacht
offer aangehouden op verdenking van betrokkenheid bij de
schietpartij.
belastingopbrengst 151,6 miljard
den haag De totale belastingopbrengst bedroeg vorig jaar 151,6
miljard gulden, ruim 15 miljard gulden meer dan in 1990. De
stijging werd vooral veroorzaakt door een versnelde inning van
de belasting voor ondernemers, zo blijkt uit het vandaag gepu
bliceerde jaarverslag van de Belastingdienst. Vooral de belas
tingopbrengsten op inkomen, winst en vermogen namen vorig
jaar toe van 76,6 miljard gulden (in 1990) tot 88,1 miljard in
1991. De zogenoemde kostprijsverhogende belastingen (accijn
zen, invoerrechten, omzetbelasting, motorijtuigenbelasting) ste
gen met 3,7 miljard gulden tot 63,3 miljard gulden. De reorgani
satie bij de Belastingdienst is nagenoeg afgerond. Het aantal
medewerkers is sinds 1987 gedaald van 32.215 naar 30.4156. De
reorganisatie moet leiden tot een klantvriendelijker werkwijze.
Daarnaast moet de controle op fraude worden verscherpt.
den haag gpd
Tweede-Kamervoorzitter Deet-
man voelt er wel voor om de
macht van de Eerste Kamer in
te perken. Hij is evenwel tegen
het voorstel van CDA-vice-voor-
zitter Van Beeten om de Eerste
Kamer helemaal niet meer te la
ten oordelen over nieuwe wet
ten.
Van Beeten bepleitte zaterdag
in het dagblad Trouw een her
verdeling van de werkzaamhe
den tussen Eerste en Tweede
Kamer. De Eerste Kamer zou
zich niet langer moeten bezig
houden met wetgeving. De
CDA'er vindt dat de Eerste Ka
mer in haar oordeel over wets
voorstellen te vaak afwijkt van
de Tweede Kamer.
Verder vindt Van Beeten dat
het recht op parlementaire en
quêtes moet verhuizen van de
Tweede naar de Eerste Kamer.
De Tweede Kamer is zeer nauw
betrokken bij het kabinet. Met
een parlementaire enquête richt
de Tweede Kamer daardoor in
direct de pijlen op zichzelf. Ver
der wil Van Beeten dat de Eerste
Kamer direct wordt gekozen.
Nu worden senatoren getrapt'
gekozen door de leden van Pro
vinciale Staten.
Deetman is maar ten dele
eens met zijn partijgenoot. „Bij
het parlement hoort het recht
van enquête, en dat zou ik zo
willen laten", zei hij dit week
einde. Wel voelt hij ervoor de
invloed van de Senaat op wet
geving te beperken tot een
'recht van terugzending': als de
senatoren het niet eens zijn met
een bepaalde wet, kunnen ze
hem terugsturen naar de Twee
de Kamer die er dan het laatste
oordeel over velt. Voor directe
senaatsverkiezingen voelt Deet
man niets, omdat de Eerste Ka
mer zich dan evenals de Twee
de Kamer kan beroepen op een
directe band met de kiezers en
dus juist méér aanspraak zou
kunnen maken op politieke in
vloed.
De discussie over de taakver
deling is ontstaan nadat afgelo
pen week de CDA-senaatsfrac
tie de wet op de basisvorming
dreigde te blokkeren. Eind vorig
jaar torpedeerde de Eerste Ka
mer wetgeving voor het plan-Si-
mons die de Tweede Kamer al
gepasseerd was.
Gokken op uitslag mogelijk bij nieuw spel
utrecht anp
de ambtenarenvakbond Abva
Kabo vindt hij dat de dienst
ambtenaren zo in een groot ge
wetensconflict kan brengen. De
fractie van Groen Links in de
Tweede Kamer heeft inmiddels
aangekondigd kamervragen te
zullen stellen aan minister Da-
les van binnenlandse zaken.
Het PvdA-kamerlid Stoffelen
vindt dat deze benadering van
bij de opvang van asielzoekers
Betrokken mensen „normaal
gesproken niet kan". Hij pleit
daarom voor een betere contro
le op de BVD door de Tweede
Kamer. Coalitiegenoot CDA
heeft bij monde van kamerlid
Krajenbrink geen problemen
met de zaak, al vindt Krajen
brink dat de burgemeester had
moeten worden ingelicht.
De woordvoerder van bin
nenlandse zaken wijster op dat
het de BVD wettelijk is toege-
te vragen. Betrokkenen mogen
dat verzoek vervolgens zonder
gevolgen naast zich neerleggen,
ook ambtenaren.
De stichting Nationale Sportto
talisator, organisator van toto
en lotto, wordt een serieuze
concurrent van de illegale toto
op de werkvloer van veel bedrij
ven. Zaterdag, vóór de interland
Nederland-Wales, werd daar-
het nieuwe spel Winner-
stip gepreseriteerd. Daarmee
kan worden gegokt op de uitsla
gen van grote sportevenemen-
;n.
-Via legale weg probeert de
stichting zo mee te profiteren
van de wedlust in Nederland.
Vrijwel elk bedrijf heeft tegen
woordig wel een 'zwarte' toto,
waarin werknemers de uitsla
gen van voetbalwedstrijden of
ritwinnaars in de Tour de Fran
ce kunnen raden. De omzet
loopt in de miljoenen.
Morgen gaat Winnerstip van
start. Met het eerste spelformu-
lier kan worden gegokt op drie
uitslagen: Welk land wint het EK
voetbal, wat wordt de finale en
wat wordt de uitslag van Neder
land - Schotland? Later zullen
ook andere sporten dan voetbal
volgen.
Het spel werkt met monito
ren, die in het hele land staan
opgesteld, bijvoorbeeld bij de
sigarenboer op de hoek. De
computer verwerkt de formulie
ren. die tot vlak voor de wed
strijd welkom zijn. Elke tien mi
nuten is op de monitor te zien
hoe het is gesteld is met de uit
betalingsfactor. Die werkt net
als bij bookmakers: Hoe meer
wedders verwachten dat Neder
land Europees kampioen wordt,
hoe lager de uitbetaling.
Met Winnerstip wil de stich
ting de omzet vorig jaar 155
miljoen gulden in een jaar of
drie opkrikken naar zo'n 230
miljoen gulden.
MHP onderzoekt 'achterstand'
den bosch Enkele honderden
mensen hebben zaterdag in het
centrum van Den Bosch gede
monstreerd tegen de plannen van
de gemeente om het regionale
woonwagenkamp in die stad op
te heffen. De bewoners zouden
dan in kleinere kampen moeten
worden ondergebracht. Burge-
Brinkman ligt
goed bij kiezer
DEN HAAG GPD
Het vertrouwen in CDA-fractie-
leider Brinkman als opvolger
van premier Lubbers is groot.
Van de Nederlandse kiezers ge
looft 37 procent dat Brinkman
een even goede.lijsttrekker zal
zijn als Lubbers, 34 procent ziet
in hem een goede minister-pre
sident. PvdA-leider Kok is vol
gens slechts 20 procent een
goede premier. D66-voorman
Van Mierlo mag van 26 procent
het kabinet gaan leiden.
Dit blijkt uit een opinie-on
derzoek van het bureau Inter-
View, waarvan de resultaten za
terdag werden gepresenteerd in
het Vara-programma Achter het
Nieuws.
Het vertrouwen in het huidige
kabinet bevindt zich op een
dieptepunt, zo blijkt uit het on
derzoek. Als er nu verkiezingen
worden gehouden, zou het CDA
29 procent van de stemmen
binnenhalen, wat een verlies
van 9 zetels betekent. De PvdA
kan rekenen op 15,8 procent
van de stemmen, een verlies
van 25 zetels. D66 zit nog steeds
in de lift. De partij heeft bijna 24
procent van de kiezers achter
zich. Met 36 zetels zou D66 dan
na het CDA de op één na groot
ste partij in Nederland zijn.
meester Burgers nam een petitie
met tienduizenden steunbetuigin
gen voor de bewoners aan. „Het
ontbreekt de gemeente aan goede
argumenten deze mensen uit el
kaar te halen", aldus Eveline van
Onck, raadslid voor Groen Links.
„De kinderen uit het kamp zitten
op scholen en sportclubs in de
aanpalende wijk. Ook is er geen
dringende andere bestemming
voor het terrein." De bewoners
bezetten uit protest eerder het
provinciehuis in de Brabantse
hoofdstad al enige tijd.
FOTO NIEUW ANEFO ROB CROES
Goed opgeleide allochtonen on
derschatten over het algemeen
hun eigen mogelijkheden. Die
bescheidenheid is er de hoofd
oorzaak van dat zo weinig van
hen doorstomen naar manage
mentfuncties, hoewel ze er wel
de capaciteiten voor hebben.
Voorzitter Van Dalen van de
vakcentrale voor middelbaar-
en hoger personeel (MHP) zei
dat gisteren voor de radio. Zijn
bond laat een onderzoek uit
voeren door het Nijmeegse ad-
vies- en onderzoeksbureau
GITP. Uit een tussenrapportage
blijkt dat er genoeg allochtonen
beschikbaar zijn voor kader- en
managementfuncties, maar dat
ze doorgaans leiden aan zelfon-
derschatting. Daardoor gaan die
banen veel vaker dan nodig
naar hun autochtone collega's.
Alleen bij goed opgeleide Su-
rinamers en Antillianen afkomst
is eerder sprake van een over
schatting van de eigen moge
lijkheden, aldus het onderzoek.
Verder speelt het niet perfect
beheersen van de Nederlandse
taal de goed opgeleide allochto
nen parten bij hun carrière, zo
stelde Van Dalen V8St
Ook de sociale omgeving
speelt een nadelige rol Vaak
zijn goed opgeleide allochtonen
de trots van de familie. Dat legt
een extra zware druk op hen, al
dus het onderzoek.
De MHP wil met het onder
zoek uiteindelijk meer allochto
nen in hogere posities laten
doorstromen In de eerste fase
van de studie zijn gesprekken
gevoerd met betrokkenen en is
literatuur onderzocht. In de
tweede fase zullen tien tot vijf
tien allochtonen worden ge
plaatst in kaderfuncties en wor
den gevolgd door de GITP-on-
derzoekers.
Families eisen
harde aanpak
Vendex-leiding
den haag gpd
De vijf families van aandeelhou
ders van Vendex International
eisen dat de directie van het
concern versneld gaat reorgani
seren. De families, ofwel 'sta
ken' in het Vendex-jargon, be
zitten samen de meeste aande
len. In een brief aan de de ove
rige 400 aandeelhouders vragen
q om steun om de directie on
der druk te'zetten een of meer
onderdelen af te stoten. De di
rectie heeft dit weekeinde al la
ten weten dat daar geen sprake
van zal zijn.
De families Vroom, Drees
man n, Vehmeijer, Barge en
Peek dringen erop aan dal de
Vendex-directie 'strategische'
keuzes maakt. Zij betwijfelen of
de onderneming zonder ingrij
pen de vijf belangrijkste (kern
activiteiten (warenhuizen, uit
zendbureaus. supermarkten,
speciaalzaken en onderhouds
diensten) winstgevend kan hou
den of maken.
Het belangrijkste mikpunt
van kritiek van de commissie
zijn de slecht draaiende V D-
warenhuizen. die vorig jaar een
verlies van 60 miljoen gulden
boekten. De rebellerende fami
lies twijfelen er aan of deze win
kels met de huidige formule
ooit weer winst zullen maken.
Naast warenhuizen bezit
Vendex de uitzendbureaus Ve-
dtor. \SB en ilocm<>. de euper-
markten Edah, Torro, Konmar,
Basismarkt en Dagmarkt en
speciaalzaken als Lederland,
Superdoe. Kreymborg. Hunke-
moOet en IVm S|»ort. Het be
drijf heeft ook een aantal belan
gen in het buitenland. Vendex
boekte lui ofaelonen jaar een
omzet van 16,5 miljard gulden
en een nettowinst van 90 mil
joengulden.
Het concern is een zoge
noemde 'structuurvennoot
schap'. wat onder meer tot ge
volg heeft dat OOI aantal be
voegdheden die normaal bij de
aandeelhouders berusten in
handen van de raad van com
missarissen liggen. De aandeel
houderscommissie van Vendex
is een informele club. die niet
namens alle aandeelhouders
kan spreken of optreden.
Amsterdam Scheepshoorns,
scheepstoeters, scheepsbellen én
schippersstemmen waren zater
dag vertegenwoordigd in de Sym
fonie Armada. De kakofonie van
geluid van 200 schepen en hun
opvarenden vormde het hoogte
punt van de nationale binnen
vaartdag Pierewaaien in Amster
dam.
FOTO ANP» MARCEL ANTONISSE
DEN HAAG GPD
D66 wil aanstellings- en verze-
kerinakeuringen tot an mini
mum beperken. Keuringen mo
gen alleen nog worden uitge
voerd als de betrokkene al is
aangenomen en alleen nog be
keken moet worden of hij of zij
over de vereiste vaardigheden
beschikt. Verder is een keuring
toegestaan als die erop gericht
is te bekijken wat de gevolgen
voor de gezondheid van de be
trokkene kunnen zijn.
D66 wil met deze aanscherp
ing voorkomen dat een sollici
tant of een aanstaand verzeker
de door de keuring ongevraagde
informatie krijgt over zijn ge
zondheid. D66-kamerlid Kohn-
stamm vindt het 'een akelig
idee' dat iemand door een keu
ring ongevraagd geconfronteerd
kan worden met het feit dat hij
een ernstige ziekte onder de le
den heeft, die zich over tien of
vijftien jaar kan openbaren.
„Dat is dramatisch. Het leven
van zo iemand wordt vroegtij
dig geruïneerd". aldus
Kohnstam.
Ook in het licht van de wao-
discussie vindt D66 dat er paal
en perk moet worden gesteld
aan de keuringen. ..De wao-dis-
cussie leidt ertoe dat werkgevers
eerder gaan keuren. Dat is on
nodig. De werkgever moet zor
gen dal in hel l)c<lri|! Z0Ü d-
tuatie zodanig is dat de mensen
nut ztat worden."
De initiatiefwet die Kohn-
stamm vandaag wil indienen,
betekent een aanzienlijke aan
scherping van de gedragscode
waarover de Tweede Kamer
vandaag vergadert. Daarin staat
onder meer dat alleen bij le
vensverzekeringen van meer
dan 200.000 gulden aspirant -
verzekerden gekeurd mogen
worden.
CDA-woordvoerder Janmaat-
Abee steunt Kohnstamm inhou
delijk, maar weet niet of ze het
wetsontwerp ook daadwerk!ijk
zal steunen Zij wil. net als de
WT). wachten of de regenng
initiatieven onderneemt. WD
kamerlid Franssen noemt de
aankondiging van Kohnstamm
'politiek stuntwerk'. „Kamerle
den moeten alleen initiatief
wetsontwerpen indienen aLs de
regering weigert te doen wat zij
willen Daarvan is hier geen
sprake."
RIO DE JANEIRO HARM HARKEMA
Milieuminister Hans Alders is
een geboren optimist. Van hem
dus ook geen sombere woorden
over de conferentie van de Ver
enigde Naties over ontwikkelin
gen in het milieu (Unced). de
grootste conferentie ooit geor
ganiseerd. die over twee dagen
hegint in Rio de Janeiro.
Minister Jan Pronk van ont
wikkelingssamenwerking zit an
ders in elkaar. Hij heeft kort ge
leden nog gezegd dat hij een
mislukking van de conferentie
niet uitsluit. De inschatting van
Pronk lijkt meer op de werke
lijkheid gebaseerd dan de posi-
kijk van Alders, zeker na
it weekeinde.
De Amerikaanse president
Bush kwam weliswaar met 200
miljoen gulden voor het hehoud
van de regenwouden over de
brug. maar dat is voor de VS,
met een Bruto Nationaal Pro-
dukt van ruwweg 5000 miljard
gulden, niet meer dan een fooi.
schamperen de milieu- en ont
wikkelingsorganisaties nu al. En
wat erger is: Bush weigert het
voorliggende verdrag over het
behoud van de bio diversiteit te
ondertekenen. Ook de Britten
hebben problemen met dat ver
drag.
Dat verdrag is opgesteld ter
bescherming en tot behoud van
flora, fauna en natuurlijke hulp
bronnen Tienduizenden soor
ten dieren en planten in met
name de tropen worden met
uitsterven bedreigd. Bush is
echter stevig onder druk gezet
door de biotechnische industrie
in zijn land, die fel tegen het
verdrag gekant is. Nu nog kan
die industrie, voor bijvoorbeeld
gewasveredeling. vrijelijk ge
bruik maken van alle plantaar
dig materiaal. In het verdrag
wordt echter min of meer gere
geld dat de landen van oor
sprong in de opbrengst delen.
Het nu door de Verenigde
Staten te torpederen verdrag is
slechts een van de vele onder
werpen die in Rio de revue zul
len passeren. Maar vrijwel geen
enkel agendapunt biedt reden
tot optimisme. Het Noorden wil
medewerking van het Zuiden
aan milieumaatregelen, maar
weigert vooralsnog zelf ingrij
pende maatregelen. Zo is het
voorliggende klimaatverdrag
dat in de stoute dromen van
milieuminister Hans Alders zou
moeten vastleggen dat de njke
landen de uitstoot van broeikas
gassen in het jaar 2000 hebben
teruggebracht tot het niveau
vin 1990 in ihp ylnilijf
geworden. Onder clruk van
alweer de Verenigde Staten
spreekt het concept verdrag nu
vrijblijvend over het terugbrrn
gen van de uitstoot van broei
kas gassen tot 'vroegere ni-
Ook de inzet van Alders en de
Europese milicucommixsaris
Ripa di Meana om in Rio goede
sier te maken met een Europees
besluit over een energieheffing
is mislukt. De zuidelijke lidsta
ten en de Europese Commissie
willen alhvn zo'n heffing als die
ook in de Verenigde Staten en
lapan wordt ingevoerd. I n dat
zit er niet in. Het arme Zuiden
constateert inmiddels niet zon
der cynisme, dat het Noorden
als een vos de pavsie preekt.
De arme landen willen alleen
meewerken aan milieubeleid als
(Ir n|ke landen betalen Daar
voor zou het Noorden 140 mil
jard peT )aar extra moeten uil
trekken Een schijntje, zei Pronk
dit weekeinde, want alleen aan
bewapening grven de rijke lan
den jaarlijks al meer dan het
dubbele uit Maar erg optmis-
tisch hij was desondanks niet.
Pronk en Alders zijn al blij wan
neer er in Rio 20 miljard uit de
bus komt.
