EG zonder eco-tax
naar milieutop Rio
EG eens over handels- en
olie-embargo tegen Servië
Voedselcrisis in Afrika van kwaad tot erger
Buitenland
Gorbatsjov namens
partij voor rechter
Duitse minister Waigel:
Euromunt 'frank' noemen
Tokyo en Osaka duurste
steden van de wereld
6 WOENSDAG 27 ME11992
TV ïndcpf - PS
Amerikaanse diplomaat Habib overleden
parijs» Philip Habib. de vroegere Amerikaanse afgezant voor het
Midden- Oosten, is maandag aan een hartaanval overleden tij
dens een privé-bezoek aan Frankrijk. Als beroepsdiplomaat
hielp Habib (72) de ontmoetingen te regelen tussen de Egypti
sche president Sadat en Israels premier Begin in 1977.
Reuzenpaling aan de haak geslagen
Plymouth Sport-
visser Trevor Ker-
rison heeft wel
een heel bijzon
der exemplaar
aan de haak ge
slagen. De flink
uit de kluiten ge
wassen paling is
2.41 meterlang
en weegt ruim 50
kilo. foto ap
Nederlandse F-16 neergestort
goose bay Een Nederlands F-16 gevechtsvliegtuig is gisteren in
de Canadese provincie Newfoundland neergestort. De piloot
kon zich met zijn schietstoel in veiligheid brengen en liep
slechts lichte verwondingen op. Het toestel stortte neer op 200
kilometer ten zuiden van de Canadese luchtmachtbasis Goose
Bay.
Deel losgeld De Clerck terug
brussel In Diegem onder de rook van Brussel is een deel van
het losgeld teruggevonden dat is betaald voor de vrijlating van
de Belgische miljonairszoon Anthony De Clerck. Er zijn vijf
mensen aangehouden. De 11-jarige jongen, kleinzoon van een
schatrijke textielbaron, werd begin maart na 32 dagen vrijgela
ten in ruil voor naar verluidt ruim 14 miljoen gulden losgeld.
Ex-partijchef Moskou Grisjin overleden
moskou De voormalige partijchef van Moskou, Viktor Grisjin, is
gisteren op 77-jarige leeftijd in Moskou overleden. Grisjin kreeg
een hartaanval terwijl hij bij de gemeentelijke sociale dienst ver
geefs aanklopte voor een verdubbeling van zijn pensioen. Grisjin
was in 1985 een van de kandidaten voor de opvolging van Tsjer-
nenko als secretaris-generaal van de communistische partij. Na
dat hij het tegen Gorbatsjov had moeten afleggen, moest Grisjin
als partijleider van Moskou plaats maken voor de huidige Russi
sche president Jeltsin.
Ieren: Priesters mogen trouwen
Belfast Bijna 70 procent van de Ierse katholieken vindt dat
priesters zich niet langer aan het celibaat hoeven te houden en
mogen trouwen. Dat blijkt uit een enquête die is gehouden naar
aanleiding van de zaak-Casey, bisschop van Galway. Casey
kwam drie weken geleden in het nieuws toen bekend werd dat
hij een zoon in de VS heeft.
Europa ziet af van bemande ruimtevaart
parus Europa zal niet voor het jaar 2005 een bemande ruimte-
vlucht lanceren. Mogelijk zal de Europese Ruimte Agentschap
ESA zelfs helemaal afzien van het bemande ruimte-project Her
mes. ESA maakte gisteren in Parijs bekend dat er voorlopig voor
Hermes geen geld is. Een financiële injectie uit Duitsland zit er
niet in, als gevolg van de hoge kosten van de Duitse eenwording.
moskou AFP/DPA/Rtr
Ex-president Michail Gor
batsjov moet voor het Russische
Constitutionele Hof verschijnen
als vertegenwoordiger van de
Communistische Partij van de
Sovjetunie (CPSU). De rechters
zullen de grondwettigheid toet
sen van de partij die meer dan
zeventig jaar de dienst uitmaak
te in de Sovjetunie, zo besloot
het Hof gisteren.
Het Hof schorste de zitting tot
7 juli, zodat de partijen hun
dossier kunnen samenstellen en
de rechters kennis kunnen ne
men van de aanklachten. Gor
batsjov heeft ermee ingestemd
voor het Hof te verschijnen, al
liet hij weten dat hij eigenlijk
„alles al heeft gezegd" toen hij
eind augustus na een mislukte
staatsgreep van conservatieve
communisten aftrad als secreta
ris-generaal van de CPSU.
Het Hof was gisteren bijeen
gekomen om te bekijken of de
decreten, waarmee de Russi
sche president Jeltsin na de
mislukte coup in augustus de
activiteiten van de communisti
sche partij verbood, wel grond
wettig waren. Russische com
munisten hebben deze kwestie
aanhangig gemaakt bij het Hof
in de hoop hun partij weer tot
leven te wekken. Maar op de
eerste zitting besloten de rech
ters ook de grondwettigheid van
de communistische partij te on
derzoeken.
Een van Jeltsins naaste mede
werkers. de jurist Sergej
Sjachraj, opende voor de zitting
de aanval op de partij. Hij toon
de documenten aan de pers om
te bewijzen dat de CP nauwe
banden onderhield met het in
ternationaal terrorisme, met na
me het Volksfront voor de Be
vrijding van Palestina (FPLP)
van George Habash. Ook wees
hij erop dat de partij geld uit de
staatskas haalde én dat het Po
litburo alle staatsfuncties vergaf.
680 FRANKFURT Rtr
De Duitse minister van financi
en, Theo Waigel, heeft gisteren
voorgesteld de na 1999 te cre-
eren Europese munteenheid
'franken' te noemen. Zowel
Duitsland als Frankrijk zou
goed met die naam kunnen le
ven, aldus de bewindsman.
Waigel hield gisteren een toe
spraak voor een gehoor van po
litici en ondernemers op de
jaarlijke bijeenkomst van de
vereniging voor de Europese
monetaire eenheid. Hij had eer
der voorgesteld de toekomstige
gemeenschappelijke munteen
heid van de EG-Ianden Euro-
mark te noemen. Er is in Duits
land weinig bereidheid om de
ropese i
de bestaande Eu-
netaire eenheid ecu
•men omdat die te
sterk wordt geassocieerd met de
historische Franse munteen
heid Ecu.
E)e president van de Duitse
Bundesbank. Schlesinger, wil
dat de Europese Bank in Frank
furt wordt gevestigd. Behalve de
hoofdstad van Hessen gelden
ook Amsterdam, Londen en
Luxemburg als serieuze kandi
daten. Sinds kort is Bonn daar
bijgekomen. Kanselier Kohl zou
daar voorstander van zijn om
dat hij de Rijnlanders op die
manier een compensatie kan
bieden voor het toekomstige
verlies van Bonns status als
hoofdstad.
Alders komt op top met eigen initiatieven
brussel peter de vries
De Europese Gemeenschap zal volgende week op de we
reldtopconferentie over het milieu in Rio de Janeiro (Un-
ced) niet met voorstellen kunnen komen voor een ener
gie-belasting (eco-tax). De milieuministers van de EG
zijn er gisteren in Brussel niet in geslaagd overeenstem
ming te bereiken over zo'n energieheffing. Belangrijkste
reden voor de vertraging was het ontbreken van uitge
werkte voorstellen van de zijde van de Europese Com
missie, het dagelijks bestuur van de EG.
collega Moller verweet EG-com-
missaris Ripa Di Meana, één
van de grote voorvechters van
een energieheffing, maanden
lang „grote verhalen" te hebben
gehouden over de noodzaak
van een C02-tax, maar nu pal
voor de milieutop van Rio ver
stek te laten gaan.
Ripa presenteerde onlangs na
een hard politiek gevecht bin
nen de Commissie een voorstel
voor een heffing op energie, op
de uitdrukkelijke voorwaarde
dat ook belangrijke handels
partners als de VS en Japan zou-
CORRESPONDENT EG
Minister Alders toonde zich in
Brussel „niet blij" met de gang
van zaken, en liet merken het
als een verzwakking te zien van
de onderhandelingspositie van
de EG in Rio. Hij kondigde aan
op de milieutop zelf met nieu
we initiatieven te komen om
meer landen te binden aan de
doelstelling de uitstoot van C02
tegen de eeuwwisseling te heb
ben gestabiliseerd op het ni
veau van 1990. Alders Deense
Vliegveld Sarajevo heropend; Leger trekt zich terug uit Dubrovnik
BRUSSEL/BELGRADO GPD/Rtr/AP
De EG-landen willen een volle
dig handels- en olie-embargo
afkondigen tegen Servië en
Montenegro, om die landen te
dwingen mee te werken aan een
vreedzame oplossing van de
Joegoslavische crisis. Britse en
Portugese woordvoerders heb
ben dat gisteravond bekend ge
maakt na afloop van overleg in
Brussel tussen ambtenaren uit
de twaalf EG-landen. De uit
komsten van het ambtelijk
overleg moeten nog worden be
krachtigd door de ministers van
buitenlandse zaken van de
twaalf.
De ambtenaren zijn het ook
eens geworden over een bevrie
zing van (je buitenlandse tegoe
den van Servië en Montenegro.
Daarnaast streeft de EG naar
een boycot op cultureel, sportief
en wetenschappelijk terrein.
De Servische minister van
buitenlandse zaken Jovanovic
haalde fel uit naar het westen.
„Servië is geen agressor. Derge
lijke beschuldigingen wijzen wij
af. Door Servië te isoleren, iso
leert het westen ook de moge
lijkheid van vrede en stabiliteit
in het gebied", aldus Jovanovic.
De Bosnische president Izet-
begovic heeft gisteren bevestigd
dat er een akkoord is over her
opening van het vliegveld van
Sarajevo voor de aanvoer van
voedsel, medicijnen en andere
hulpgoederen. Het akkoord tus
sen etnische moslims, Serviërs
en Kroaten kwam tot stand na
bemiddeling van de Russische
minister van buitenlandse za
ken Kozyrev. Het vliegveld was
in handen van het door Serviërs
gedomineerde Joegoslavische
leger (JNA). Het leger is ook be
gonnen met de ontruiming van
Uitgeput na een tocht van 24 uur kwam dit moslim-gezin gisteren
vanuit Sarajevo aan in Split. Zo'n 1.3 miljoen mensen zijn op de vlucht
voor het geweld in Bosnië-Hercegovina.
stellingen rond de Kroatische gerd en kreeg i
havenstad Dubrovnik De stad december zwar
wordt al zeven maanden bele- te verduren.
t - Ifcjk,
den meedoen. Die voorwaarde
was in het plan opgenomen on
der druk van het bedrijfsleven.
Nederland, Duitsland en Dene
marken - die verder hadden wil
len gaan - reageerden teleurge
steld, maar Groot-Brittannië
was er juist blij mee. Spanje liet
weten eigenlijk helemaal niets
te voelen voor een belasting op
energie.
De heffing is nodig om het
energiegebruik, en daarmee de
uitstoot van C02, te stabilise
ren I )e I landen hebben zich
gebonden aan de doelstelling
dat de uitstoot in 2000 op het
niveau van 1990 moet liggen. In
Rio zal een minder vergaand
verdrag worden ondertekend,
waarin alleen sprake is van sta
bilisatie van de C02-uitstoot,
zonder datum. Alders wil met
een aparte radicalere verklaring
duidelijk maken dat een flink
aantal landen verder wil gaan
dan dat verdrag.
Vladimir Sanghi, delegatielid van een inheems volk uit Siberië, maakte gisteren in Rio de Janeiro kennis met
twee afgevaardigden van de Braziliaanse Kayapo-indianen. fotoar» aitaavro nl/nes
i november en
beschietingen
Walesa zegt
vertrouwen
in regering op
BUDAPEST RUNA HELUNGA
CORRESPONDENT OOST-EUROPA
De Poolse president Lech Wale
sa heeft gisteren zijn vertrou
wen in de regering-Olszewski
opgezegd. In een brief aan par
lementsvoorzitter Sanovski
pleitte de president voor de vor
ming van een nieuwe regering
met een stevige parlementaire
basis. Dat zal moeilijk zijn, want
het parlement is sterk versnip
perd.
Eigenlijk botert het al vanaf
de regeringsvorming niet tussen
Walesa en Olszewski. De directe
aanleiding tot Walesa's brief is
een conflict over het bezoek van
de president aan Moskou. De
rechtse, nationalistische partij
en in het kabinet hebben zich
achteraf zeer kritisch uitgelaten
over dat bezoek en vooral over
de ondertekening door Walesa
van het Pools-Russische vriend
schapsverdrag.
Celstraf voor
Duitse skinheads
wegens aanslag
BERLIJN HANS HOOGENPUK
CORRESPONDENT
De drie jonge Duitse skinheads
die op 3 oktober vorig jaar in
Hünxe in de deelstaat Noor
drijn -Westfalen een aanslag
pleegden op een tehuis voor
asielzoekers, zijn tot celstraffen
van 3,5 en 5 jaar veroordeeld.
De kinderrechter achtte bewe
zen dat de drie uit politieke mo
tieven molotovcocktails hadden
gegooid, waardoor twee Libane
se kinderen ernstige brandwon
den opliepen.
Terwijl in de rechtszaal zowel
de daders als de betrokken Li
banese familie rustig reageer
den op het vonnis, raakten bui
ten enkele skinheads slaags met
links-radicale,.autonomen".
Amsterdam eindigt in middenmoot
De Japanse steden Tokyo en
Osaka zijn voor buitenlandse
bezoekers veruit de duurste
steden ter wereld. Dat heeft
een onderzoek, waarvan de
resultaten gisteren werden
gepubliceerd, uitgewezen. Bij
het onderzoek, dat twee keer
per jaar wordt gedaan door
een particulier in Zwitserland
gevestigd adviesbureau, wa
ren 98 steden betrokken.
Amsterdam eindigde op
een gedeelde 48e plaats. De
goedkoopste stad is de Zim
babwaanse hoofdstad Harare.
Voor het onderzoek is geke
ken naar de prijzen in dollars
van een aantal artikelen,
waaronder voedsel en kleding
en het openbaar vervoer. De
prijzen van hotels werden
buiten beschouwing gelaten.
In de meeste Westeuropese
landen zijn de kosten van le
vensonderhoud hoger dan in
de Verenigde Staten. De
Zweedse hoofdstad Stock
holm is de op drie na duurste
stad en de Noorse hoofdstad
Oslo de op vier na duurste
stad. De duurste Amerikaanse
stad is Chicago, die net zo
duur is als Amsterdam De
Russische hoofdstad Moskou
neemt op de ttjM de I Ie
plaats in.
Sommige Afrikaanse ste
den, zoals de übischc hoofd
stad Tripoli (nummer 3), de
Gabonese hoofdstad übrevil-
le (nummer 4, gelijk met
Stockholm) en de Congolese
hoofdstad Brazzaville (num
mer 6. gelijk met Oslo), cin-
Landsbergis dreigt met vertrek
De Litouwse president Lands
bergis heeft gisteren met aftre
den gedreigd nadat de kiezers
zijn voorstel voor een presiden
tiële republiek zaterdag in een
referendum hadden afgewezen.
Landsbergis. die alleen ceremo
nieel president is. stapt op als
zijn tegenstanders in het parle
ment hun „sluipende staats
greep" niet staken. De president
doelde daarmee op de campag
ne van de oppositie voor een
„nee" tegen het referendum en
daarmee voor zijn aftreden.
Oud-premier Kazimira Pruns-
kiene heeft zich intussen ge
voegd in het koor van de groei
ende oppositie tegen Landsber
gis. „Zelfs een marginaal demo
cratisch politicus zou zijn opge
stapt na het referendum", zei
Prunskiene in een vraaggesprek
voor de televisie. Landsbergis
had het referendum uitgeschre-
JOHANNESBURG GREG MYRE AP
In het door oorlog verwoeste Somalia
vechten broodmagere kinderen om van
een vrachtwagen gevallen rijstkorrels.
In Zimbabwe graven vrouwen in de uit
gedroogde grond met stokken naar
mieren. Van de onvruchtbare, zonover
goten plateaus van F.tiopië tot de over
volle vluchtelingenkampen in Malawi
en Mozambique zijn miljoenen mensen
volledig afhankelijk van voedseldona-
Waarom is Afrika niet in staat zichzelf
te voeden? Toen het gros van de landen
in de jaren zestig onafhankelijk werd,
voorzag het continent in zijn eigen
voedselbehoefte. Drie decennia later
hebben oorlog, droogte, overbevolking,
de verdwijnende natuur en rampzalig
beleid een permanente crisis teweegge
bracht.
.Afrikaanse regeringen hebben de
landbouw jarenlang verwaarloosd en
het resultaat is nu zichtbaar", zegt Erich
Leistner. directeur van het Afrika Insti
tuut. een particuliere Zuidafrikaanse
onderzoeksgroep. „Ik denk dat het zelfs
nog erger zal worden."
De hongersnood in Etiopie halverwe
ge de jaren tachtig eiste één miljoen
mensenlevens. Op het ogenblik worden
naar schatting 20 miljoen mensen in
F.tiopië. Somalia. Sudan en elders in de
Hoorn van Afrika bedreigd met de hon
gerdood.
De Nederlandse kerken hopen
met hun inzamelingsactie van vori
ge week 5 tot 7 miljoen gulden bij
een te halen. De respons op de ac
tie Honger in Afrika - Kerken hel
pen nü is groot, aldus de kerken. De
opbrengst zal worden besteedt aan
voedselhulp en projecten op het
gebied van watervoorziening, land
bouwverbetering en gezondheid.
De Samenwerkende Hulporganisa
ties zullen de kerkelijke inzameling
vervolgen met een nationale actie
onder het motto Aktie voor Afrika,
van 14 tot 21 juni.
Zelfs de meest op landbouw gerichte
landen leven van oogst naar oogst.
Toen de regen dit jaar uitbleef, zagen
alle elf landen in zuidelijk Afrika zich
genoodzaakt graan te importeren
ook Zuid-Afrika en Zimbabwe, vrucht
bare landen die gewoonlijk overschot
ten hebben.
Hoewel in zuidelijk Afrika naar schat
ting van de Amerikaanse Dienst voor
Internationale Ontwikkeling 30 miljoen
rrfensen worden bedreigd met honger
zal een wijdverspreide hongersnood de
ze regio, die veel beter is ontwikkeld
dan de Hoorn van Afrika, waarschijnlijk
bespaard blijven. In Zimbabwe en Mo
zambique zouden echter al mensen van
de honger zijn gestorven.
Burgeroorlogen zijn de oorzaak
de ergste ontberingen en geen land
heeft meer te lijden gehad dan Somalia,
waar dagelijks naar schatting 100 men
sen, voornamelijk kinderen, de honger
dood sterven.
Veel Afrikaanse burgeroorlogen heb
ben tien jaar of langer geduurd. Boerde
rijen en wegen zijn vernietigd en boe
ren zijn gevlucht naar de steden, waar
ze afhankelijk zijn van hulp.
De bevolking van Afrika neemt jaar
lijks met 3,1 procent toe, sneller dan
waar ook ter wereld. De voedselproduk-
tie daarentegen is volgens internationa
le organisaties sinds 1960 gemiddeld
slechts 2 procent per jaar gegroeid De
snelle bevolkingstoename en land
bouwmethoden die het land schade be
rokkenen hebben geleid tot ernstige
milieuproblemen.
Op het eiland Madagaskar is de kleur
van de rivier de Betsiboka als gevolg
van bodemerosie veranderd in karmijn
rood. Boeren branden regenwouden
plat om bouwland te verkrijgen en kap
pen bomen om aan brandhout te ko
men. Sommige milieuproblemen doen
zich echter voor zonder dat de mens
daaraan iets lijkt te kunnen doen. zoals
in Mauritanië, waar de Sahara nu al 99
procent van het land beslaat, tegen 85
procent in 1960.
Het continent beschikt nog altijd over
E'noeg vruchtbaar land om zijn bevol-
ng te kunnen voeden, maar de pro-
duktie blijft achter bij de mogelijkhe
den. De meeste boeren verbouwen al
leen voor eigen gebruik en putten door
een te intensief gebruik de weinige
grond die ze hebben uit.
In veel gevallen keert het beleid van
de regering zich tegen de boeren. Ken
neth Kaunda, die van 1964 tot vorig jaar
president was van Zambia, probeerde
zijn aanhangers in de steden tevreden
te houden door de voedselprijzen laag
te houden door middel van subsidies
Ontmoedigd door de lage prijzen hiel
den veel boeren het voor gezien, met
als gevolg dat nog slechts 10 procent
van de bebouwbare grond wordt be
werkt. oogsten vaak wegrotten omdat
de wegen op het platteland zo slecht
begaanbaar zijn dat vrachtwagenchauf
feurs weigeren ze te gebruiken en Zam
bia het grootste deel van zijn voedsel
moet importeren.
West-Afrika heeft de laatste jaren niet
te maken gehad met grote voedselte
korten. maar zelfs die regio kan niet
voorzien in zijn eigen voedselbehoefte.
Onder druk van de Wereldbank en
andere internationale instellingen zijn
Afrikaanse landen begonnen hun eco
nomie te herstructureren en meer geld
gaan uitgeven aan de landbouw. „Het
enige sprankje hoop is dat de regenn
gen zich eindelijk hebben gerealiseerd
dat ze op een catastrofe afstevenen",
zegt Leistner van het Afnka Instituut.
De Litouwse president Landsber
gis. foto if>a
ven als een test voor de popula
riteit van zijn regenng.
Duitsland paait
VN met gratis
kantoor in Bonn
Duitsland biedt twee instellin
gen van de Verenigde Naties
gratis kantoorruimte in Bonn
aan en 18H mÖlOMI doOv 11 L'
miljoen gulden) voor hun ver
huizing. Het VN Ontwikkelings
programma en Bevolking
fonds, samen goed voor 1.300
personeelsleden, worden uitge
nodigd zii li in 1990 m 1 Muls
land te vestigen. De Duitse re
gen ngswoord voerder [heter Vo
gel heeft dit gisteren gezegd.
De kantoren in Bonn komen
vrij doordat de Duitse regering
zijn belangrijkste kantoren in de
jaren negentig van Bonn naar
Berlijn erplaatst. Vorig jaar juni
besloot het Duitse parlement
dat Berlijn behalve hoofdstad
ook weer regenngszrtd van het
herenigde Duitsland moet wor
den.
De twee VN' organisaties zijn
nu nog grvrstigd in New York.
waar ook de Algemene Vergade-
nng van de YN en de Veilig
heidsraad zetelen Behalve het
Ontwikkelingsprogramma en
het Bevolkingsfonds zou ook
Unicef. het Internationaal
Noodfonds voor Kinderen van
de VN. overwegen New York te
verlaten.
