Kernenergie wint aan populariteit
Financien
Tokyo overweegt economische samenwerking
ZATERDAG 23 MEI 1992
32,
Europese regeringen dringen aan op uitbreiding centrales
CAREL WIEMERS
De aversie tegen kernenergie, die na het on
geluk met de kerncentrale in Tsjemobyl in
1986 een nieuwe impuls kreeg, neemt af.
Steeds meer Europese regeringen en be
leidsmakers, maar ook de bevolking drin
gen aan op de inzet van kernenergie.
De voorstanders wijzen enerzijds op de
behoefte aan elektriciteit, die nog steeds
groeit. Anderzijds halen zij het milieu-argu
ment van stal. De verbranding van olie,
steenkool en gas vervuilt de lucht. Meer
'schone' kerncentrales zouden die vervui
ling kunnen tegengaan.
Onlangs gehouden opinieonderzoeken
wijzen uit dat steeds meer mensen inzien
dat kernenergie een aanvaardbare en ver
antwoorde manier van énergiewinning is.
Het besef dringt door dat kerncentrales - al
thans in de Westerse landen - steeds veili
ger worden. Bovendien doen deze landen er
alles aan om de krakkemikkige kerncentra
les in de Oostbloklanden zo snel mogelijk
aan te passen aan de strenge veiligheids
eisen van de landen die bij de Internationa
le Organisatie voor Atoomenergie IAEA (In
ternational Atomic Energy Agency) zijn
aangesloten.
lien ander argument voor kernenergie is
dat er volgens de wetenschappelijke onder
zoekers uitzicht is op een veilige verwerking
van het kernenergie-afval. Zowel het Kem-
onderzoekcentrum in het Duitse Karlsruhe
als het Energieonderzoek Centrum Neder
land (ECN) in Petten werken aan methoden
voorkomen dat komende generaties
i gevaarlijk kernafval
kernenergie", zei
t economische za-
i interview met
met een grote last
worden opgezadeld.
Milieuvoordelen
„Het milieu vraagt o
minister Andriessen v
ken niet lang geleden
het vakbonasblad FNV Magazine. Om de
uitstoot van koolstofdioxide (C02) - de stof
die vrijkomt bij het verstoken van fossiele
brandstoffen te kunnen beperken, komt
men niet onder kernenergie uit, zo meent
de bewindsman.
Zijn Duitse collega Jürgen Mölleman liet
zich onlangs in soortgelijke bewoordingen
uit. Evenals Andriessen vindt hij dat binnen
drie jaar een besluit moet worden genomen
over uitbreiding van de capaciteit van kern
energie.
Vrijwel tegelijkertijd hield premier Giulio
Andreotti van Italië een pleidooi voor de
hervatting van het nucleaire programma,
wanneer het moratorium van vijf jaar eind
dit jaar afloopt. Zwitserland heeft zijn kern
energieprogramma zelfs voor een periode
van tien jaar in de ijskast gezet. Maar nu
roept de regering van dit land, dat steeds
meer door kernsplitsing opgewekte elektri
citeit uit Frankrijk importeert, op deze vorm
van energiewinning niet langer uit te ban
nen.
Eenzelfde ommekeer doet zich voor in
Denemarken, dat in 1985 besloot kernener
gie uit het nationale energieprogramma te
schrappen. De voormalige milieuminister
Jens Kampmann, nu hoofd van het Deense
Instituut voor Natuurbeheer, is van mening
dat opnieuw naar de mogelijkheid van
kernenergie moet worden gekeken. Kern
splitsing is volgens hem zelfs de meest
milieuvriendelijke energiebron.
Finland denkt er niét aan de in de toe
komst benodigde energie te halen uit ko
len- of oliegestookte centrales, die de lucht
bevuilen en een bedreiging kunnen vormen
voor de vele bossen en meren in dit land.
De Finse minister Kauko Juhantalo van
handel en industrie kondigde nog niet zo
lang geleden de bouw van een derde kern
energiecentrale aan.
Evenals de Denen is de Spaanse regering
ervan overtuigd dat kernenergie een goed
kopere en schonere bron van energie is dan
gas, steenkool of olie. Ook zij overweegt
kernenergie in te zetten om de groeiende
behoefte aan elektriciteit te kunnen opvan
gen.
Ook de bevolking in Europa begint te be
komen van de schrik van Tsjemobyl. Een
onlangs gehouden enquête van het Duitse
Allersbach Opnieonderzoek Instituut toont
aan dat 61 procent van de bevolking in
Duitsland zijn steun geeft aan de voortzet
ting van de huidige kernenergieproduktie.
Bijna eenderde van de ondervraagden
stemt vóór uitbreiding van de capaciteit.
In Nederland is nog veel weerstand tegen
kernenergie, maar volgens de laatste officië-
Deskundigen betwijfelen of Japan één Aziatische markt wil
SUVENDRINI KAKUCHI
Nu de Koude Oorlog ten einde
is en de Verenigde Staten hun
troepen terugtrekken uit Azië,
maakt Japan aanstalten een be
langrijke militaire macht in de
regio te worden. Ook achten Ja
panse politici het noodzakelijk
om samen met landen uit de
Zuidoost-Aziatische regio een
hechtere economische samen
werkingsvorm op te zetten.
De heersende opinie onder
vooraanstaande Japanse politici
dat hun land een meer centrale
rol moet spelen, blijkt onder
meer uit de instelling, vorige
maand, van een studiegroep
door premier Miyazawa. Deze
groep Azië-deskundigen en ver
tegenwoordigers uit de zaken
wereld moet de regering advise
ren over qen nieuw veiligheids
beleid in Azië en over een eco
nomische strategie voor de re
gio. aldus een regeringsfunctio
naris.
De nieuwe wind die de afge
lopen jaren door de wereld
waait, heeft Japan ontvankelij
ker gemaakt voor het Malaysi-
sche voorstel voor de oprichting
PARALLELMARKT
MEEST ACTIEVE Fl
Alanheri
Austria Globelinvesl
Berghui/er Papierfabr
Besouw Kon van
Biogrond Beleggingsfonds
Commerz Obligatie Fonds II
Oico International
DOC data
Dutch Take Over Targets
EHCO KLM Kleding
Equity 4 Law Aand Ned (1)
t 4 L Akt Beheer Ned (2)
E 4 L Gulden Rente Fonds
E 4 L Kapitaalmarkt Rente
Fonds
E 4 L. Portfolio Ned (3)
Europ.Dev.Cap.Corp.
Free Record Shop Holding
Groenendi|k Beheer
Grontmy
Groothandelsgebouwen
HCA Holding
Inter/View Europa
IPNA
Khne Heitz
LCI Computer Group
Nevas. Cert. 17% Cum pref
Neways Electronics Int.
New Europe Hotels
Newtron Holding
Ordina Beheer
Pan Pacific Winkelcentra
P4C Groep
Phoemx Beheer 'B'
Public Storage Int
Rood Testhouse
Simac Techniek
Sligro Beheer
46.80
56.70
10.90
29.00
118.00
96,30
96.20
96.40
95.10
95.20
96.30
12,20
62.50
60,10
57,80
56.90
55.30
93,00
6.80
44,50
40.00
64.20
70.90
105.30
102.60
75.00
14,90
27.70
109.20
69.00
46,50
77.00
0.18
46.10
48,20
129.50
47.10
38.00
1.15
3.10
89.70
58.20
48.50
6.30
20,50
30.50
130.00
98.50d
98.60d
98.60d
97.30d
61.10
54.60
52.80
86.00
6,90
45.20
40.50
70.60
72.70
106.80
105.60
31,30
100,80
70,00
34,70
71.50
0.20
46,00
54,20
131,00
46,90
39.00
0,65e
3.70
580.00
5720.00
81.00
59.10
51,00
6,50
18,50a
1.85
19.00
10.80
77,60
565.00
6,30e
9,80
6,60
14.90
55.00d
53.10
1.05
143,00
32,80
294.00
112,30
28,80
1080,00
van een economisch blok in het
oostelijk deel van Azië. Ondanks
zijn economische kracht ont
breekt het Japan aan een stevige
economische basis in Azië. stelt
Eiichi Furukawa, verbonden
aan het Japanse Centrum voor
Strategische Studies.
De Japanse huJp en investe
ringen hebben het land echter
wel een enorme invloed ver
schaft in Zuid- en Zuidoost-
Azië. De Japanse economische
ondersteuning heeft Azië gehol
pen toegang te krijgen tot de
markten in andere regio's. Bo
vendien hebben de Aziatische
landen verscheidene cruciale
technologieën in huis kunnen
halen.
Het nieuwe Oost-Aziatische
samenwerkingsverband zou te
genwicht moeten bieden aan de
economische blokken in Europa
en Noord-Amerika. Een extra
stimulans daartoe is de teleur-
STAATSLENINGEN
MEEST ACTIEVE FONOSEN
14,10
64.00
60,90
61.40
54,80
52.30
86,20
6.70
45,50
43,10
71.30
73.10
106.90
74.70
14.50e
31.50
35.70
71.50
0,20a
46,30
54.30
131.60
49.20
38.70
0.65
50,30d
59,50
5810.00
87.00
59,50
50,80
2,10
21,40
10.80
77.60
660,00
6,10
9,80
6.60
15.20
55.30
53,50
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
Nederland
1986-92/96
1982-88/92
1980-91/00
1982 88/92
1987-93/97
1982-88/92
1985-89/92
1980-86/95
1986-90/93
1990p 2000
19791 II 85-94
1983 89/93
19901/11 p 2000
19901II p 2000
1990IVp 2000
1984 90/94
19901 p.2000
199011 p 2000
1983-90/94
19841-90/94
198411-90/94
1987-92/95
1989-95/99
1983-84/93
1984-90/94
1985 91/95
1983 89/93
198591/95
1977-78/92
1982 89/93
1985-91/00
1984 91/00
19851 91/95
1986-90/93
1989 p. 1999
198911 p 1999
1989p 1999
1987p 1993
19891 lip 1999
1989IV p 1999
19851 II 91/95
19861-11-92/96
1988p 1998
1.00
1988p 1998
1988p 1996
1989p 1999
1987p 1997
1986-92/96
1986 p 1996
1986 p 1995
1987 I p1995
1987p 1997
1987-98/02
1988p 1994
1988-94/98
1967-78/92
1987p 1994
1988 p 1995
1964-65/94
1963 64793
108,50
100,65
105.10
100,95
103,05
101.30
100.00
103,79
99.90
99.55
102.14
102.13
102,27
99.30
98.60
98.30
98.80
98,00
98,75
98.35
95,60b
94,60
97,33
98,45
93,75
93.65
92.25
96.58
91.15
90.85
95.05
95.45
90.53
97.30
94.13
91.75
89,60
89,03
90,07
93,75
91.10
98,50
93.39
106.35
100,20
103,60
100.07
100.10
102.40
100.05
104.84
99,95
99.60
103.30
103.30
103,35
99,60
101,90
99,40
99.65
99.00
100.20
99.35
99.05
98.75
99.15
98.30
99,35
98.90
97.15
96,35
97,54
98,45
95,15
94,95
93,80
97,10
92.80
92.35
96,25
95.70
92.03
91.02
90,42
91,62
94.00
92.10
93,60
88.95
95.73
92.55
99,80
94,51
93.05
Onze beursmedewerkster
Brigitte Slot is met vakantie.
Vandaar dat er deze week
geen Beurseffecten is.
VERKLARING DER TEKENS
Ie cijfers van het Energie- en Milieuonder
zoekcentrum in Leiden is een groot deel
van de bevolking (zeventig procent) ook
geen voorstander van kolencentrales.
Afhankelijkheid
Het gebruik van kernenergie voor de elek
triciteitsvoorziening is het afgelopen jaar
opnieuw toegenomen. Uit recente cijfers
van PRIS, het informatiecentrum van het
IAEA in Wenen, blijkt dat het afgelopen jaar
vier nieuwe kerncentrales, namelijk in Bul
garije, China, Frankrijk en Japan, op het
elektriciteitsnet zijn aangesloten. Daar zal
het niet bij blijven, want er zijn nu meer
dan 76 kernreactoren in aanbouw. Deze ko
men bij de 420 kerncentrales die nu in ge
bruik zijn.
Er zijn verschillende landen die voor hun
elektriciteitsproduktie voor meer dan de
helft afhankelijk zijn van kernenergie. In dit
opzicht spant Frankrijk in de wereld de
kroon. Meer dan 72 procent van zijn elektri
citeitsbehoefte haalt het land uit zijn 56
kernreactoren. Of dit nog niet genoeg is,
bouwt Frankrijk op het ogenblik vijf nieuwe
eenheden.
Het buurland België doet weinig onder
voor de Fransen. Dit land haalt bijna zestig
procent van zijn elektriciteit uit kernener
gie. Daarna volgen Zweden, Hongarije,
Zuid-Korea en Zwitserland met ongeveer
vijftig procent. Nederland, dat over twee
kerncentrales beschikt, staat op de lijst met
een bescheiden 4,9 procent.
Ofschoon de Verenigde Staten van alle
landen in de wereld over de meeste kernre
actoren beschikken, haalt het land slechts
21,7 procent van zijn benodigde elektricteit
uit kernenergie. Amerika telt nu 111 reacto
ren en heeft er nog drie in aanbouw.
Op de tweede plaats komt Frankrijk met
56 eenheden en vijf onder constructie. De
Gemeenschap van Onafhankelijke Staten
(GOS) heeft de beschikking over 45 centra
les. In de voormalige Sovjet-Unie bouwt
men 25 nieuwe eenheden. Het percentage
van de elektriciteitsopwekking uit kernener
gie is daar op het ogenblik nog slechts 12,6.
In Japan, dat nu over 42 kemenergiebron-
nen beschikt en tien in aanbouw heeft, ligt
dit hoger (23,8 procent).
BELEGGINGSFONDSEN
MEEST ACTIEVE FONOSEN
ABN Amro Aandelenfonds
ABN Amro America Fund
ABN Amro Albefo
ABN Amro Europe Fund
ABN Amro Far Easl Fund
ABN Amro Liquid Groeifnds
Aegon saving plus'
Asia Pacific Growth Func
Asian Selection Func
ian Tigers Func
CLN Obligatie Waard
Delta Uoyd Investment Fum
EMF Rentefonds
EMS Income Fund
EMS Offshore Fund
Engelsch-Holl Belegg. Tr. 1
Engelsch-Holl Belegg Tr 2
Engelsch-Holl. Belegg. Tr. 3
Environment Growth Fund
Esmeralda participaties
European Assets Trust
stelling di# bij veel Aziatische
landen leeft over de magere re
sultaten van de GATT-onder-
handelingen (Algemene Over
eenkomst inzake Handel en Ta
rieven). Zij vinden dat in de hui
dige Uruguay-ronde voor de
verdere liberalisering van de
wereldhandel nauwelijks reke
ning wordt gehouden met de
belangen van ontwikkelingslan
den.
Deskundigen denken echter
dat Tokyo zich zal verzetten te
gen een al te sterk regionaal ge
richt samenwerkingsverband in
Azië. Japan denkt dat de kracht
van de Asean-landen ligt in hun
concurrentievermogen, vooral
op de westerse markten. Het
vormen van een naar binnen
gericht economisch blok zou de
groei op lange termijn onder
mijnen, meent Yokoyama.
Holland Pacific Fund
Holland Selectie Fonds
IDS Mutual
IS Himalayan Fund US/
Jade Fonds
Japan Fund
Japan Index Alpha F.
Leveraged Capital Holding
NMB Dutch Fund
NMB Geldmarkt Fonds
NMB Global Fund
Obligatie Fom
Pierson Rente Groeifonds
Postbank Aandelenfonds
Postbank Beleggingsfonds
Postbank Vermogensgr fonds
Prosp Int. High Income US/
Rentalent. Beleggingsmij
RG Europe Fund
RG Florente Fund
RG Pacific Fund
Schroders Int. Prop Fund
Sci/Tech SA
Suez Liq Groeifonds
Technology Fund
Tokyo Pacific Hold (Seabrd)
Transpacific Fund Yen
Uni-lnvest
Unico Investment Fund
Unifonds
105.10
99,95
99.56
103.48
103,47
103.53
99,50
102.00
102.20
99,30
99,30
99,65
99,10
100.20
99.35
99,05
98.75
99.15
98.90
97.15
96.20
97,54
98,45
95,31
95.10
94,01
97,25
92.97
92.62
96,22
95,70
92.25
98,30
95,06
93,28
91.30
90,64
91.70
95.20
89.05
95.85
92.60
94.57
93.30
97.15b
97,35
1000
14068
10029
16000
21600
3916
7170
16602
77.00
67.50
50,50
80.00
31,80
5.20
26.50
222,00
10,50
62,20
75.70
28.30
49.50
58,00
55,00
3.35
27.50
34.50
39.00
65,80
101,10
100.20
10,00
10,00
185.00
47.50
33,40
5.60
121.00
296,00
47.00
5,80
53,00
65.00
60,00
62,00
94,00
51.00
41.60
98.50
79,50
17.50
81,80
538.00
31.00
107.80
9,00
462.00
5.60
114.30
21,50
9.50
42.00
53,82
45,40
35.20
115,30
100,69
37,80
6,00
1.05
234,50
13.05
19.70
82,00
30.70
111.20
3,90
144,50
34.70
112.30
90,10
53,80
70,80b
29,50
14,00
218,00
77,70
292,00
51.20
108.00
68.00
78,50
51.80
164,00
90,20
35,30
5,30
26,50
232,00
10.30
70.50
79,60
27.40
HOOFDFONDSEN
MEEST ACTIEVE FONOSEN
ABN AMRO Holding
Dordtsche Petri
Gist Brocades
Hemeken
Hoogovens
Hunter Douglas
Kon. Neder I Peti
Nedlioyd Groep
Océ-van der Grinten
Pakhoed Holding
Philips' Gloeil Gem Be/
Poiygra
Wolters-Kluwer
391813
36247
53661
162635
98210
42598
4834
37158
48855
1163685
24935
373409
77447
145271
138639
165437
253469
206417
42338
106232
336
357069
148468
149189
632390
41535
18285
200814
476778
146217
100640
66096
46644
25823
197621
51.60
42,90
41.50
89.70
99.00
29.60
32,30
156,50
43.70
45.70
40.30
47.50
142,00
55,60
61.90
42,40
93.20
56,80
95.00
69,70
40.70
175.70
45,60
80,40
178.20
118.50
85.50
157.20
195.20
52,50
46,70
47.20
96,20
60.00
76.00
43,30
187.30
87,00
41.00
i laten exdividend
gedaan bieden exdn
gedaan laten exdivK
LOKALE MARKT
MEEST ACTIEVE Fl
26.60
234,00
10.30
70,00
79,40
27.80
23.40
111.90
115.80
10.00
190.50
50,50
34.40
6.50
135.00
341.50
50.80
7.00
56.40
51.70
125,90
97.50
85.80
28.70
72.80
74.70
474,00
7.60
113.10
246.00
1230,00
109,00b
108,30
46.70
55.11
46.70
37,00
119.60
104,05
35.80
0.64
257.90
13.05
152.70
35.80
106.50
50,20
103.60
115.60
95.20
54.80
51,80
29.20
12.20
183.20
19.40
135,00
185.00
85.50
277.00
19.40
79,50
32,20
54.00
51.60
104.90
67.90
113.00
76.80
35.90
Berkel's Patent Mi|
Blydenstem-Willink
Boer, Kon. Druk. en Uitg. De
Calvé-Delft
Calvé-Delft Pref
Calvé-Delft Cert.
Centrale Suiker My
Cindu International
Content Beheer
it Lyonnais Bank Nederl.
Flexovit International
Fugro McClelland
Gamma Holding
Heineken Holding 'A'
Hoek's Mach - Zuurst fabr.
Holland Sea Search Holding
IHCCaland
Infotheek Groep
Kempen Holding
Klene's Süikerwerkfabnek
Kondor Wessels Groep
Kon Bijenkorf Beh. KBB
Landré Gli
Maas Beheer. Frans
Macintosh
Maxwell Petroleum Holding
Mendes Gans
Moeara Emm Petr Mij
Moeara Emm Cert opr.bew
Naeff
NAGRON Nat.Grondbez.
Nationale Investeringsbank
Nedlloyd Groep div'92
Orco Bank
OTRA
Palthe
li Tyre Holding
Randstad Holding
Sarakreektlolt
Schuitema
Schuttersveld Hi
43.90
80.50
178,50
122.80
86,90
160.10
196.20
52.40
46.60
52.50
96,00
22.90
141,10
59.60
73,00
68.50
152.50
60,30
74,00
43,80
38,20f
52.20
185,90
91.20
42.40
93,90
er Suikerraff. Adm Mi
Wolters Kluwer Pref
Wyers
23036
214123
7390
154
9850
1440
23840
28080
7982
6050
4075
2730
19655
CV Uw doel
groep is gein-
teresseerd in
uw adverten-
O tie op deze
plaats. Reser-
veer via onze
'^i advertentie-
«a afdeling.
48.70
6.06
32.00
112,50
0,80
10.40
110.90
46.50
46.00
84.90
47.50
84,70
122.50
115.00
135,00
346,00
56,00e
23.50
25.80
31,00
11.40
2300,00
1112,00
800.00
1117.00
86.70
130,00
331,00
24,00
29.90
140,00
19.00
24,30
38,40
38,30
24,00
25.50
217.00
93.50
5.55
28.70
38.00
98,50
37.90
182.00
12.80
0.90
137.00
54.70
0.50
33.70
150000.00
15000,00
16000.00
36,40
55.00
5,20
475.00
49.00
586,00
8.90
380,00
188,00
9,00a
71,50
294.50
51,00
18.80
124,00
143,00
39.50
28.00
69,00
35.50
14,00
1580,00
68.00
173.00
850,OOd
103.00
77,00
49,00
66,00
3,50
441.50
27.80
60.00
23.50
14,50
3.75
426.00
133,50
90.00
152.50d
136,00
1.02
40.30
248.00
63.30
67,50
25.70
27.60
32.20
9,30
2700.00
1216.00
800,00
1223.00
95.80
160,00
290,00
24.80
28,30
25.40
30.20
213,00
81,20d
14.60d
0.65
143,00
250.00
0,46
450,00
207.00a
8.90
1020.00
31.60
75.20
300,00
275,00
51,00
86.50
5700.00
1205.00d
160500,OOd
16050.00d
16250.OOd
34,70
60.00
4,90b
595,00
9.10
365,00
185,50
50,00
7200.00
22.30
147.00
156.50
73.50
349,00
60.00
40.00
15.10
1630,00
87.50
90,00
21.80
129.00
71,00b
188.00
1030.00
99,00
79.00
2,90
517.00
17.40
610.00
33,00
45.50
66,00
16.00
109.00
94.10 98,80 98,80
240.00 292.00 294,00
31.10 29.60 29.50e
Britse economie
zakt verder in
LONDEN KRF
De Britse economie is in het
eerste kwartaal dit jaar verder
ingezakt, zo blijkt uit gisteren
gepubliceerde cijfers van het
nationale Bureau voor Statis
tiek. In vergelijking met het
vierde kwartaal van 1991 zakte
het Bruto Binnenlands Produkt
(bbp - het geld dat binnen de
landsgrenzen wordt verdiend)
met 0.6 procent. Een woord
voerder van het Britse ministe
rie van financiën schreef de da
ling toe aan 'bijzondere facto-
