Navo steekt
grens over
Carrington vreest dat oorlog overslaat naar Kosovo
Buitenland
Oefenen met namaak
Acties van doodseskaders
Israël vastgelegd op film
Britse Lagerhuis stemt
in met 'Maastricht'
Troepen Turkije en GOS paraat
wegens strijd in Nachitsjevan
Israëlische aanval Hezbollah
Gegijzelde Bosniërs met
VN op weg naar Split
VRIJDAG 22 MEI 1992
Apa FMlOB Prpw
Deutsche Presse Vcrtur CPD GcneensctwppeVce PenAemt
Dag van de Haat in Cambodja
kompqng thom Een Cambodjaanse vrouw plaatst een offer in
een urn in het kader van de Dag van de Haat. Deze dag markeert
het begin van het schrikbewind van de Rode Khmer, foto epa
Op één dag 25 executies in China
peking In de zuidelijke Chinese provincie Guangdong zijn op
een dag 25 drugssmokkelaars, verkrachters en andere crimine
len geëxecuteerd. Dat heeft de Kantonese krant Yangchenggiste
ren gemeld. Onder de geëxecuteerden bevonden zich twee in
woners uit Hong Kong die veroordeeld waren wegens drugs
smokkel. Executies in China worden voltrokken door middel van
een kogel in het achterhoofd.
'God zowel mannelijk als vrouwelijk'
londen Christenen moeten worden aangemoedigd God moe
der te noemen. Dat staat in een gisteren verschenen rapport van
de Britse Methodistenkerk, waarin een op de man gerichte sa
menleving als een grove zonde wordt veroordeeld. Het rapport
beveelt de kerk aan God zo te omschrijven dat zowel mannelijke
als vrouwelijke beelden op hem van toepassing zijn.
Moordenaars Schleyer eindelijk bekend
stuttgart Vijftien jaar na de moord op Hans-Martin Schleyer
hebben de autoriteiten de RAF-leden geïdentificeerd die de
Duitse werkgeversvoorzitter destijds hebben vermoord. De twee
zijn: Stephan Wisniewski en Rolf-Clemens Wagner. Beide zitten
reeds levenslange gevangenisstraffen uit wegens l
Scholier stikt tijdens eetwedstrijd
dekalb Een 17-jarige scholier uit de Amerikaanse stad Dekalb
is gestikt terwijl hij zijn klasgenoten wilde demonstreren hoe
snel hij kon eten. De 110 kilo wegende tiener had met klasgeno
ten een weddenschap afgesloten wie het snelst een boterham
naar binnen kon werken. Maar nadat hij de boterham bijna in
zijn geheel in zijn mond had gestopt, verslikte hij zich en stikte.
In cel wegens omstreden column
kuwayt-stap De journalist Fuad al-Hashem van de Kuwaytse
krant Sawt al-Kuwayt heeft gisteren gezegd dat hij het religieuze
fundamentalisme in zijn land zal bestrijden door een gevange
nisstraf uit te zitten die hij kreeg opgelegd wegens kritische uit
latingen over de islam. Al-Hashem werd woensdag veroordeeld
tot drie maanden cel wegens het aanzetten tot losbandigheid in
twee columns die hij in november schreef.
Eik Robin Hood gekloond
londen De Major-eik, een eeuwenoude boom die vaak,in ver
band wordt gebracht met Robin Hood, is gekloond door een be
drijf dat hoopt kleine Major-eikjes te kunnen verkopen. De eik
staat in Sherwood, het bos in het Engelse graafschap Notting
hamshire waar Robin Hood zijn avonturen beleefde. De boom is
24 meter hoog, heeft een omtrek van 11 meter onderaan de
stam en een spanwijdte van 73 meter.
'Advertentie over
abortusklinieken
niet in Ierland'
dublin ap
Het Britse dagblad 77te Gu
ardian is gisteren niet uitge
bracht in Ierland omdat het
een paginagrote advertentie
bevatte voor abortusklinie
ken in Groot-Brittannië,
compleet met telefoonnum
mers van zeven klinieken. De
Ierse wet verbiedt publicaties
over abortusklinieken.
In hei verleden zijn de
meeste Britse uitgevers een
confrontatie uit de weg ge
gaan door dergelijke adver
tenties te schrappen uit de
oplage die voor Ierland be
stemd was. "Hoofdredacteur
P. Preston van The Guardian
ontkende dat het de bedoe
ling zou zijn geweest met de
advertentie „de Ierse open
bare mening over deze zaak
te testen". Ierland heeft de
strengste abortuswet van Eu
ropa, die alleen gebruik toe
staat van de zogenoemde
'Morning-Aftemir. waarmee
een zwangerschap binnen 72
uur kan worden afgebroken
De Ierse premier Reynolds
heeft voor november een re
ferendum over abortus uitge
schreven. De Ierse abortus
wet staat op gespannen voet
met het verdrag voor een Eu
ropese politieke en economi
sche unie.
peking Leden van het Chinese Volksleger houden schietoefeningen in de kazerne die zich in de Verboden Stad bevindt De oefeningen worden
uitgevoerd met namaakpistolen. foto fpa
Bondgenootschap 'huurlingvan CVSE
De Navo stelt zich als 'huurling' beschikbaar aan de Con
ferentie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (CV
SE). Dat is volgens de zestien lidstaten noodzakelijk om
dat de Navo in geval van nood een rol moet kunnen spe
len bij het handhaven van vrede buiten de grenzen van
de lidstaten.
De Palestijnse Bevrijdingsorga
nisatie (PLO) zegt erin te zijn
geslaagd terroristische activitei
ten van Israëlische doodseska
ders vast te leggen op film. PLO-
woordvoerder Bassam Abu Sha
rif liet gisteren weten dat kopie-
en van de film naar leden van
de VN-Veiligheidsraad en het
Amerikaanse Congres zullen
worden gestuurd. Hij zei dat de
film onomstotelijk bewijs levert
„van de terroristische activitei
ten van deze doodseskaders".
Volgens Abu Sharif heeft de
Israëlische regering de eskaders
samengesteld uit leden van de
speciale eenheden en dragen de
eskaderleden Arabische unifor
men om te kunnen infiltreren in
Palestijnse groepen in de bezet
te gebieden. „Vervolgens ver
moorden ze de activisten die
zich verzetten tegen de bezet
ting", zo zei hij.
In de film is volgens Abu Sha
rif te zien dat als Palestijnen
verklede eskaderleden een huis
van Palestijnen binnenvallen.
Ook is te zien dat de eskaderle
den op een gewonde Palestijn
schieten.
Het Israëlische leger geeft toe
dat het gebruik maakt van spe
ciale eenheden waarvan de le
den, vermomd als Arabieren,
jacht maken op militante Pales
tijnen, maar ontkent dat deze
opereren als doodseskaders.
londen cees van zweeden
correspondent
Groot-Brittannië, de grootste
dwarsligger tijdens de EG-top in
Maastricht vorig jaar, heeft gis
teren als eerste lidstaat het 'Ver
drag van Maastricht' bekrach
tigd.
Het Lagerhuis stemde met
overweldigende meerderheid
voor het verdrag. Het waren
grotendeels Conservatieven en
Liberaal-democraten die voor
stemden. De meeste Labour-af-
gevaardigden onthielden zich
van stemming. Het aantal te
genstemmers bleef beperkt tot
92.
De Britten wisten in Maas
tricht twee belangrijke conces
sies in de wacht te slepen, waar
door het verdrag voor hen aan
vaardbaar werd. Zo hoeven zij
zich niet te houden aan het zo
genoemde Sociale Hoofdstuk
en behoudt het land zich het
recht voor om in een later stadi
um alsnog 'nee' te zeggen tegen
het inwisselen van het pond
sterling tegen de Europese ecu.
Het is juist om deze twee re
denen dat Labour zich keert te
gen het verdrag. De socialisten
vinden dat Groot-Brittannië
geen uitzonderingspositie moet
krijgen.
Ómdat de regering in decem
ber al de steun van het Lager
huis had gekregen voor het on
derhandelingsresultaat, was de
stemming gisteravond een for
maliteit. Spetteren deed het
slechts even aan het einde van
het debat toen de 'vader van het
huis, Ted Heath, zich keerde te
gen zijn partijgenoot en ex-pre
mier Thatcher. Haar rede tij
dens het Global Panel vorige
week in Den Haag, waarin zij
waarschuwde voor Duitse over
heersing, noemde hij „bescha
mend. Ik voelde plaatsvervan
gende schaamte voor al dege
nen die hebben geholpen bij de
hereniging van de twee Duits-
landen", aldus Heath.
Armenië blokkeert verklaring CVSE
moskou/ankara hans geleunse en frans van hasselt
correspondenten
Turkse militairen en grenstroepen van het Geme
nebest van Onafhankelijke Staten (GOS) zijn gis
teren in staat van paraatheid gebracht vanwege
de aanhoudende gevechten tussen Armeniërs en
Azeri's bij de Turkse grens. Volgens waarnemers
ter plaatse beschoten Armeense militanten giste
ren voortdurend stellingen in de Azerbajdzjaanse
enclave Nachitsjevan op enkele kilometers van de
Turkse grens.
Een woordvoerder van de grenstroepen zei gis
teren tegen verslaggevers dat het GOS-besluit een
'normale reactie' is op de intensievere grenspa-
trouilles van de Turken. Hij meldde echter ook
dat er geregeld overleg is tussen officieren van het
GOS en Turkije.
Gennady Boerboelis, persoonlijk adviseur van
president Jeltsin, zei gisteren in de Armeense
hoofdstad Jerevan geen gevaar te zien voor Turk
se militaire betrokkenheid bij de gevechten tus
sen de beide GOS-republieken. Boerboelis leidde
een Russische regeringsdelegatie, waarvan ook de
nieuwe defensieminister Gratsjov deel uitmaakte.
Gratsjov noemde het idee van Turkse inmenging
zelfs 'absurd'.
De Turkse minister van buitenlandse zaken C^-
tin, op bezoek in Georgië, waarschuwde Armenië
gisteren dat hel onmiddellijk moet ophouden
met het beschieten van Nachitsjevan. Hij zei dat
Azerbajdzjan het slachtoffer is van Armeense
agressie, maar liet zich niet eenduidig uit over
eventuele Turkse wapenleveranties aan Azerbajd
zjan. „Vraag liever waar de Armeniërs hun wa
pens vandaan halen", was zijn repliek.
Hajdar Aliejev, de president van Nachitsjevan.
heeft gisteren gezegd voorlopig geen behoefte te
hebben aan hulp van Turkse troepen. Het diplo
matieke gewicht dat de Turkse leiders in de
schaal leggen, is vooralsnog toereikend, zei hij.
Armenië heeft gisteren een verklaring van de
Conferentie over Veiligheid en Samenwerking in
Europa (CVSE) tegengehouden waarin wordt op
geroepen tot het respecteren van de territoriale
integriteit van Azerbajdzjan. Besluiten van de 52
leden tellende CVSF. moeten eenstemmig worden
genomen. Armenië was echter tegen.
londen steve crawshaw
the independent
Lord Carrington, voorzitter van Europese vredes
conferentie voor (het voormalige) Joegoslavië is
bang dat de burgeroorlog zich snel zal uitbreiden
naar Kosovo, de provincie met een Albaanse
meerderheid in zuid-Servië. Daar willen de Alba
nezen dit weekeinde vrije maar in de ogen van
de Serviërs illegale verkiezingen houden.
Kosovo is het werkelijke probleem. De Serviërs
zullen de Albanezen rechten geven, maar zij zul
len ze niet ten uitvoer brengen." zegt Carrington.
In een gesprek met The Independent beschrijft hij
de vooruitzichten op verbetering in Joegoslavië
als „zeer somber". In zijn kantoor in Christie's in
Londen straalt Lord Carrington een rustige char
me uit, maar hij laat zonder omwegen weten dat
het vinden van een oplossing een probleem is.
De sombere verklaringen garanderen niet al te
veel hoop: niettemin zijn er redenen genoeg om
somber te zijn. Geplande besprekingen tussen
Serviërs, Kroaten en moslims werden gisteren
wederom uitgesteld toen bleek dat de Bosnische
president, Alija Izetbegovic, om veiligheidsrede
nen niet in staat was Sarajewo te verlaten.
Lord Carrington, ex-minister van buitenlandse
zaken en secretaris generaal van de Navo, meent
dat niets doen in Joegoslavië .nog ondenkbaarder
is dan wel iets doen ,.Er zijn drie keuzemogelijk
heden. Je kunt het hen onderling laten uitvech
ten, en zeggen „bekijk het allemaal maar Dat is
onverantwoordelijk. Je kunt militair ingrijpen
maar dat gebeurt niet. Of de derde mogelijk
heid we doen wat we kunnen om druk uit te
oefenen op de betrokken partijen," Die keuzemo
gelijkheid wordt onderzocht door de diplomatie
ke druk op Belgrado te vergroten; vorige week
werden de EG-ambassadeurs teruggeroepen.
Lord Carrington erkent dat slechts weinig pro
blemen zijn opgelost, zelfs in die gebieden waar
de strijd nu minder hevig is. De vredesmacht van
de VN in oost-Kroatië bevindt zich in een gebied
dat vroeger aan Kroatië toebehoorde maar dat nu
door de Serviërs wordt bezet gehouden.
Theoretisch gesproken heeft de VN nu de lei
ding over oost Kroatië; in de praktijk is dit on
waarschijnlijk. Zelfs nu nog worden Kroaten ver
dreven, hoezeer ook tot ongenoegen van de VN-
functionarissen. Zowel Servië als Kroatië beweert
nu de rechtmatige eigenaar van het gebied te zijn.
Ixird Carrington merkt op dat de VN „botweg
hebben geweigerd" om in plaats van de vrede be
waren meer te doen dan dat, namelijk vredestich-
ten. Maar het ziet ernaar uit dat het proces van
vredestichten zelf weinig kans heeft, wie er ook
onderhandelt. Als er al enig vooruitzicht bestaat
op het bereiken van een akkoord, meent hij dat
dit alleen het gevolg zou kunnen zijn van „uitput
ting en publieke opinie".
Uiteindelijk zou volgens hem de rampzalige
toestand van de Servische economie en de in
flatie een rol kunnen spelen bij de instorting
van het Servische moreel. „Je kunt nog een tijd
lang geld blijven drukken Maar uiteindelijk komt
toch de kruiwagen binnen."
Voor het ogenblik lijkt de oorlog nog erger te
worden. Meer dan 1000 mensen zijn de afgelopen
weken in Bosnië omgekomen, en het aantal
wreedheden blijft toenemen Het zoeken naar
een blijvende oplossing in dit deel van de wereld
is, hoe je hei ook bekijkt, een weinig benijdens
waardige taak.
vertaling momquf eogfwmont
Mensen bekijken de ravage na de Israëlische aanval op Derdghaia, waarbij vijf burgers omkwamen. Onder
hen waren vier kinderen. foto epa
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
Israël is gisteren een groot of
fensief gestart tegen de pro-
Iraanse Hezbollah in het zuiden
van Libanon. Jachtbommen
werpers en helikopters van de
Israëlische luchtmacht voerden
gisteren de hele dag aanvallen
uit op onder meer shi'itische
trainingskampen in de Beka'a
Vallei. Ook de huizen van Hez
bollah-leiders werden bescho
ten. Bij de aanval zouden 12
mensen zijn omgekomen.
Het belangrijkste doel van de
Israëlische operaties is het aan
tasten van Hezbollah's zelfver
trouwen, dat aanzienlijk is ge
stegen na een succesvolle actie
tegen een positie van het pro-
Israëlische Zuidlibanese Leger
(SLA), eerder deze week. Daar
bij kwam een soldaat om en
werden vier militairen gevan
gengenomen.
Een van de doelen van de Is
raëlische luchtmacht lag op
nauwelijks drie kilometer van
de grens met Syrië en de actie
moet dan ook mede worden ge
zien als een waarschuwing aan
Damascus.
Israëls minister van defensie,
Moshe Arens, zei gisteren dat
hij de Libanese regering en Sy
rië verantwoordelijk houdt voor
„recente terroristische activitei
ten" omdat zij niets doen aan
het inbinden van Hezbollah. Hij
voegde er aan toe dat de Israëli
sche luchtmacht aanvallen zal
blijven uitvoeren „op alle be
langrijke Hezbollah-doelen, of
het nu gaat om commandan
ten, terroristen of bases."
Uit de hevigheid van de mili
taire reactie blijkt dat de Israëli
sche legerleiding de aanval op
het Zuidlibanese Leger zeer ern
stig opneemt. Het was voor het
eerst in vier jaar dat Hezbollah-
Strijders erin zijn geslaagd een
positie van het SLA onder de
voet te lopen. In Tel Aviv
spreekt men van een Zuidliba
nese 'blunder'.
'EG-grenzen open voor vluchtelingen
De Bosnische vrouwen en kin
deren die twee dagen lang wa
ren gegijzeld door Servische mi
lities in Ilidza, een voorstadje
van Sarajevo, zijn gisteren vrij
gelaten. Ónder escorte van twee
voertuigen van de VN-vredes
macht zijn zij in colonne ver
trokken naar Split, aan de Adri-
atische kust in Kroatië.
Aan het alekoord over het ver
trek van het konvooi ging over
leg vooraf tussen de Australi
sche kolonel John Wilson, die
de VN-troepenmacht in Saraje
vo leidt, en het nieuwe hoofd
van de Servische eenheden in
Bosnië, generaal Ratko Mladic.
Daarbij werd overeengekomen
dat twee VN-vrachtwagens met
levensmiddelen toegang krijgen
tot een Joegoslavische kazerne
in het centrum van Sarajevo, en
twee andere vrachtauto's met
voedsel het vluchtelingenkon-
vooi zouden bevoorraden.
In Sarajevo, waar gisteren ook
weer de hele dag werd gescho
ten, zijn negen mensen omge
komen. De toestand wordt met
de dag dramatischer door het
gebrek aan medicijnen, levens
middelen en in sommige wijken
door het uitvallen van de
stroom en een tekort aan drink-
Ruprecht von Amim, regio
naal vertegenwoordiger van het
Hoge Commissariaat van de
Verenigde Naties voor de
Vluchtelingen (UNHCR) in de
Benelux en bij de EG, heeft gis
teren de EG-landen opgeroepen
de grenzen te openen voor de
aanhoudende stroom Joegosla
vische vluchtelingen. Volgens
Von Arnim zijn al meer dan 1.3
miljoen Joegoslaven op de
vlucht geslagen voor het oor
logsgeweld.
De F.G heeft gisteren haar be
middelingspogingen voor een
politieke oplossing voor de
strijd in Bosnië-Hercegovina
hervat. Alleen de Bosnische pre
sident, de moslim Alija Izetbe
govic, kon zijn land wegens de
gevechten niet verlaten.
De president liet zijn plannen
om te komen vallen na een aan
val woensdag op een konvooi
van de VN-vredesmacht buiten
de hoofdstad Sarajevo.
EG-bemiddelaar Cutileiro wil
doorgaan met besprekingen
over de afbakening van gebie
den voor de drie gemeenschap
pen (Serviërs, Kroaten en mos
lims) en de bevoegdheden van
de centrale Bosnische overheid.
brussel h. de bruun/h. gertsen
correspondenten
Voorwaarde is wel dat zoiets ge
beurt onder het mandaat van
de CVSE, waarbij 52 landen zijn
aangesloten. Het bondgenoot
schap moet van geval tot geval
bekijken of het aan zo'n verzoek
kan voldoen. Deelname aan mi
litaire interventies zoals de
Golfoorlog is niet aan de orde.
Navo-secretaris-generaal
Wömer heeft dat gisteren be
kendgemaakt na een bijeen
komst van de Noordatlantische
Raad en de Raad van de West-
europese Unie (WEU). Het was
voor het eerst dat beide organi
saties elkaar op een dergelijk ni
veau troffen. Het principe-ak
koord moft officieel nog wor
den goedgekeurd op de verga
dering van de Navo-ministers
van buitenlandse zaken op 4 ju
ni in Oslo (Noorwegen).
Het is minister Van den Broek
van buitenlandse zaken geweest
die de Navo begin dit jaar op
het nieuwe spoor heeft gezet.
Bij CVSE-conferenties in Praag
en later Helsinki kwam de Ne
derlandse bewindsman met het
idee om de Navo vredestaken te
laten uitvoeren voor de CVSE.
De organisatie van 52 lidstaten
moet immers het forum worden
waarin alle Europese landen, de
Verenigde Staten en Canada
hun onderlinge problemen be
spreken.
Van den Broeks idee werd
meteen vrij enthousiast ont
haald. Alleen de Fransen lagen
lang dwars. Zij zetten alles op
een versterking van de Weu
want alleen zo kan Europa zich
volgens Parijs ontworstelen aan
de invloed van de VS.
De negen Weu-Iidstaten moe
ten ook deel gaan uit maken
van het zogenoemde Eu
rokorps, naar een plan van
Duitsland en Frankrijk. De troe
pen van die twee landen zullen
tevens ook de kem vormen van
het Eurokorps. Tijdens hun
tweedaagse top in het Franse
La-Rochelle bezworen zowel
bondskanselier Kohl als de
Franse president Mitterrand
gisteren dat de oprichting van
het Eurokorps de Navo niet
voor de voeten zal lopen.
Eén van de taken van het Eu
rokorps, dat in 1995 volledig
operationeel moet zijn, wordt
het handhaven van de vrede
buiten de grenzen van de Navo-
lidstaten. Dat hoeft volgens
Frankrijk en Duitsland echter
geen probleem te zijn, evenmin
als het feit dat een aantal Weu-
lidstaten in de toekomst zowel
van de Navo als van het Eu
rokorps deel uitmaakt. Volgens
de Fransen geldt immers voor
alle deelnemende landen dat de
troepen die aan het Eurokorps
ter beschikking worden gesteld,
niet mogen worden onttrokken
aan het centrale Navo-com-
mando.
Ongewoon zware
kernproef China
stockholm ap
China heeft gisteren in het
noordwestelijke Sinkiang een
1.000 kiloton zware kernbom
tot ontploffing gebracht Dat
heeft het Zweedse militaire on
derzoeksinstituut (FOA) be
kend gemaakt.
De kracht komt overeen met
ongeveer 70 atoombommen
met het vermogen van de bom
die in augustus 1945 op het Ja
panse Hlrosjima werd gewor
pen. Volgens de FOA is 1.000
idloton „ongewoon zwaar,
zelfs voor Chinese maatsta-
