Vrije tijd
Sfeermakers
Afval scheiden
Aalscholver zorgde voor nieuw viskweekcentrum
Bij metaal
schilderen
bescherming
voorop
Kacheltje
VRIJDAG 22 MEI 1992
REDACTIE MENRlETTE VAN DER MOEVEN
DINGEN
NIEUWE CD'S
POP/POPULAIR
vaak romantisch aandoende
fantasie maakt de muziek van
Sclavis tot iets aparts. (KV)
Major Holley and the Joe van Enk
huizen Quartet "Major Step"(Ti-
meless)
The Black Crowes 'The
Southern Harmony and Musical
Companion' (Phonogram)
De kandidaat-fakkeldragers van
The Rolling Stones schudden
met deze tweede, fantastische
en meeslepende cd de andere
kandidaten voor de troonopvol
ging van zich af. Guns and Ro
ses waren na de dubbelslag 'Use
your Illusion 1 2' weliswaar
nog steeds kandidaat maar The
Black Crowes klinken op hun
nieuwe cd veel doorleefden
flexibeler en authentieker dan
de heer Rose en zijn kornuiten.
Niet alleen de vergelijking met
de Stones dringt zich op. Zanger
Chris Robinson klinkt vooral in
de wat tragere stukken als Rod
Stewart ten tijde van The Faces.
De soul, rock and roll en rhy
thm blues in de muziek van
The Black Crowes komt zeer le
vensecht over. Het ouderwets
jankende Wurlitzer-orgeltje van
Ed Hawrysch is daar mede de
bet aan.
Op hun sterkst zijn The Black
Crowes als het tempo laag is. De
cover van Bob Marley's heup
wiegende 'Time will tell' is dan
ook het beste nummer van de
plaat. (WK)
PJ Harvey - idem (Too pure/APT)
Een wel heel belegen plaatje, dit
debuut van zangeres P.J. Harvey
en haar kleine bandje. In mu
ziekland is er desalniettemin
veel opwinding over ontstaan
en wordt ze vergeleken met Tori
Amos,.Kate Bush en Sinnead 'O
Connor. Met de eerste en de
derde heeft ze hooguit de di
rectheid van haar teksten ge
meen. Met Kate Bush vrijwel
niets.
De muziek is aan de primitieve
kant. De naam van de platen
maatschappij was de perfecte
titel voor deze cd geweest.
Deuren die wagenwijd open
staan, worden toch maar weer
eens ingetrapt. Anno 1992 druk
je woede niet meer uit door he
vig op een viool te krassen. Ook
haar gitaarspel verraadt dat ze
de grondbeginselen ternauwer
nood onder de knie heeft. Har
vey's vlakke stem maakt de er
gernis compleet. (WK)
JAZZ
Louis Sclavis Quintet: "Rouge"
(ECM)
Ofschoon het hier eigenlijk ge
woon de derde cd van tenor
saxofonist Joop van Enkhuizen
betreft, heeft het verscheiden
van de Amerikaanse bassist
Holley (anderhalfjaar geleden)
de mensen van Timeless ertoe
gebracht die naam in een groter
korps voorop te zetten. Holley,
bekend om zijn vocaliseneuriën
met zijn gestreken basspel, ver
diende eigenlijk nog meer er
kenning voor zijn mooie toon-
vorming, die hier ook overal
doorklinkt. Een allerlaatste en
mooie feature krijgt de bassist
in 'Yes Indeed'.
Van Enkhuizen zelf, ondanks
zijn sterke bop-achtergrond,
overtuigt het meest in medium-
en slow-tempo als hij de gele
genheid krijgt om zijn bluesy en
donkergetinte geluid te etale
ren. Rein de Graaff bewijst hier
wederom als geen andere Ne
derlandse pianist om te kunnen
gaan met bopschema's. Mijn
enige voorbehoud geldt het bij
vlagen weinig subtiele drum-
werk van Han Bennink die in
enkele gevallen te veel op de
voorgrond treedt. (KV)
H. Andriessen: Miroir de Peine -
Magna res est amor - Fiat Domine
- Variations and Fugue on a the
me by Kuhnau - Variations on a
theme by Couperin - Chromatic
variations. Roberta Alexander (so
praan), Paul Verhey en Tom Rein-
ders (fluit), Ernestine Stoop (harp),
Herman Vincken (hobo), Maurits
Bosman (viool), Dmitri Ferscht-
man (cello), Nederlands Kameror
kest o.l.v. David Porcelijn. NM
Classics
Ook het zevende album van kla
rinettist Sclavis sluit aan op het
typisch Franse concept, in Lyon
ontstaan, van de 'denkbeeldige
folklore', muziek die duidelijk
haar wortels heeft in de volks
muziek. Het kwintet, verder be
staand uit toetsenman Francois
Raulin, bassist Bruno Chevilfon,
slagwerker Christian Ville en
violist Dominique Pifarely, is in
gesteld op harmonieus samen
spel. Uit de volksmuziek en de
jazz duidelijk herkenbare patro
nen wisselen elkaar moeiteloos
af in een kamermuziek-achtige
atmosfeer waarin de klarinet en
de synthesizer meestal domine
ren. Telkens als in de stukken
van Sclavis en Raulin het gevaar
dreigt dat de muzikanten in een
groove blijven steken, wordt het
roer op een onverwachte ma
nier omgegooid. Die ongewone,
Hendrik Andriessen werd op 17
september 1892 in Haarlem ge
boren en groeide uit tot een van
de belangrijkste leden van het
geslacht Andriessen dat zo'n
belangrijke stempel op het Ne
derlandse muziekleven in de
20ste eeuw heeft gedrukt. Te
recht heeft het nieuwe label NM
Classics (opvolger van BFO), dat
zich i.s.m. de Wereldomroep
richt op het propageren van de
Nederlandse muziek, daarom
een van zijn eerste uitgaven ge
wijd aan het eeuwfeest van deze
componist. Daartoe werden en
kele van de mooiste liederen
met orkestbegeleiding die ooit
door een Nederlander werden
geschreven, samengebracht
met drie variatiestukken die
eveneens de vraag oproepen
waarom juist deze componist
niet een veel grotere populari
teit heeft verworven. De uitvoe
ringen zijn bovendien voorbeel
dig, zeker ook door de mede
werking van de sopraan Roberta
Alexander, die de schitterende
cyclus 'Miroir de Peine' een
etherische lyriek meegeeft. De
presentatie van NM Classics
(ook in het Nederlands!) ver
dient eveneens alle lof. (PK)
Mahler: Das Lied von der Erde. Ja-
net Baker (mezzo-sopraan), James
King (tenor), Concertgebouwor
kest o.l.v. Bernard Haitink. (Phi
lips).
Terwijl Haitink in Berlijn voort
bouwt aan een nieuwe Mahler-
cyclus die als toonaangevend
voor de komende jaren be
schouw moet worden, brengt
Philips stukje bij beetje zijn Am
sterdamse cyclus in een goed
kopere prijsklasse uit. Ook niet
te versmaden, zeker niet de op
name uit 1975 van 'Das Lied
von der Erde' van een al gerijpte
Haitink met een orkest dat hem
ideaal volgde en twee uitmun
tende solisten. (PK)
'Dutch Diamond'
Dit zijn vier creaties uit de
Dutch Diamond Collection
1992, 16 ontwerpen in diamant
van 14 Nederlandse sieraadont
werpers. Van boven naar bene
den: Van Jan Spamaay: een in
platina en geelgoud uitgevoerde
broche, die iwaalf briljant gesle
pen diamanten bevat. Van de
zelfde ontwerper drie in elkaar
passende ringen van geel- en
witgoud met 18 diamanten.
Sandra van Driest tekende
voor een plaatring in geelgoud
en zwart met daarin een briljant
geslepen diamant.
Een tot slot een ontwerp van
Jaap Rolf: een armband van ti
tanium en geelgoud met 37 ba-
quette geslepen diamanten. De
totale collectie is nog tot 31 mei
te zien in het Museon in Den
Haag en reist daarna verder
door Nederland. Van 13 t/m 28
oktober liggen de unieke siera
den bij juwelier Van 't Huile
naar in Nieuw-Vennep. Wie
meer wil weten kan bellen met
Diamant Informatie Centrum:
020 -642 99 95.
Kaarsen zijn echte sfeermakers, (zonder kaars) ƒ39,95. De kik-
niet alleen in huis maar ook op ker op de voorgrond kost
het terras, als er straks 's avonds /"14,95.
buiten gegeten kan worden. De Meer informatie Inspiration,
kandelaars op deze tafel hebben Katwijk, tel. .01718--2 33 34,
de vorm van bloemen en kosten waar wc deze gezellig gedekte
'Hot Bertaa'
'Hot Bertaa' is de waterketel die
Philippe Starck ontwierp voor
Alessi. De ketel is gemaakt van
gietaluminium, afgewerkt met
siliconenlak, zodat de ketel
goed hittebesendig is. Het
handvat en de schenktuit zijn
gemaakt van polyamide. Meer
informatie: Wooncentrum Van
der Horst, tel. 020 -64 12 505.
r
Spellen voor de
allerkleinsten
Voor de allerkleinsten, van an
derhalf tot drie jaar heeft Ra-
vensburger de serie 'Bluemini-
hun eerste spel' ontwikkeld. De
spellen staan heel dicht bij de
belevingswereld van het kind en
zijn getitel 'Mijn mama'; 'Mijn
papa'; 'Mijn hond'; 'Mijn ko
nijn'; 'Mijn huis'; 'Mijn boerde
rij'; 'Mijn auto'; 'Mijn vrachtau-
Het zijn o.m. eenvoudige
puzzels, memory-kaarten, een
huis om op te zetten. De ge-
bruikte materialen zijn veilig
voor kinderen vanaf anderhalf
jaar. Prijs 29,-. Meer informa
tie Ravensburger, Amersfoort,
tel.033-61 14 45.
■MB
Voor het gescheiden bewaren van afval heeft de Hema een handig
formaat bak, waarin 2 inzetbakken met elk een inhoud van 21 liter
passen. De bak, uitgevoerd in wit, wordt geleverd met een schoon
maakborstel en kost 49,95.
VISSPORT
Bram van Leeuwen
De aalscholver komt de eer toe
ongewild een belangrijk steentje
te hebben bijgedragen aan de
totstandkoming van een gloed
nieuw viskweekcentrum in het
Brabantse Valkenswaard. Want
door de overmatige consump
tiedrift van deze fraaie watervo
gel moest de Organisatie ter
Verbetering van de Binnenvis
serij (OVB) noodgedwongen be
sluiten om de 220 hectare grote
viskwekerij in de buurt van Le
lystad te sluiten.
Immers in de nabijgelegen
Oostvaardersplassen in
Flevoland schiep de rijksover
heid bijkans'ideale mogelijkhe
den voor de ongekend snelle
groei van de daar aanwezige
aalscholverkolonie. Gevolg: vrij
wel elke gekweekte vis die in de
teeltvijvers werd uitgezet, ver
dween in de magen van deze
aalscholvers. Alleen al in 1908
waren dat 120.000 karpers.
In een jarenlang slepend juri
disch.gevecht tegen de Staat der
omvang zou worden beperkt.
Hoewel de rechter uiteindelijk
de zijde van de viskwekers koos,
was het pleit inmiddels be
slecht. De aangerichte schade
was zo aanzienlijk dat werd be
sloten naar een andere plek uit
te wijken en de kwekerij in Lely
stad te ontmantelen.
Uiteindelijk viel de keuze op
Valkenswaard waar de OVB nog
een kweekbedrijf had. Mede
dank zij het geld van de staat
dat de OVB kreeg toegekend na
dat een schikking was bereikt in
de rechtszaak, kon op die plek
een van de meest geavanceerde
kweekhallen van West-Europa
worden neergezet.
En als kroon op de zinvolle
besteding van de staatsboete
mocht staatssecretaris Gabor
(Landbouw en Visserij) het
fraaie compléx officieel openen.
Voor de kwekerij wordt op
een diepte van 300 meter bron
water aan de bodem onttrok
ken. Voordeel van deze winning
is dat men beschikt over schoon
water, zonder ziektekiemen en
met een constante temperatuur
van 14,5 graad Celcius. Alleen
moet het in verband met een te
hoog ijzergehalte, wat fataal is
voor de vis omdat het neerslaat
op de kieuwen, worden ontij-
zerd.
In de bassins worden miljoe
nen visse-eitjes opgekweekt tot
dat de broedjes een gewicht
hebben bereikt dat- ze kunnen
worden uitgezet. Tot de daar
gekweekte vissoorten behoren
onder meer (gras)karper, snoek
baars, snoek, ruisvoom, zeelt,
(goud)winde, blankvoorn en
zalm. Een belangrijk deel van de
gekweekte vis is bestemd voor
de hengelsportverenigingen die
daarmee hun viswater kunnen
bevolken.
Dat de keuze op Valkens
waard viel had nog een andere
achtergrond. Ruim 70 procent
van de kweekvis gaat naar vis
wateren ih het oosten en zuiden
van het land. In het westen van
het land wordt nauwelijks ge
kweekte vis uitgezet. Gezien het
grote waterarcaal waarover we
hier beschikken is aanvulling
langs kunstmatige weg vrijwel
overbodig.
Aalscholvers zijn zeer fraaie vogels maar voor kwekers van vis een re
gelrechte ramp omdat ze vijver compleet leegroven. foto»cpd
De viskweek van de OVB komt
ook uitvoerig aan bod in een
onlangs verschenen werk bij de
uitgeverij Tirion, getiteld 'Het
Nieuwe Handboek voor de
Sportvisser'. In dit 256 pagina's
lellende naslagwerk worden ve
le facetten van de hengelsport
besproken. Een veertiental
meer en minder bekende schrij
vers onder leiding van Kees Ket
ting behandelt daarin onder
meer zaken als het boilievisscn
op karper, hei tnotkbuaen
met kunstaas, het vissen op zee
op geep, makreel en platvis en
het vliegvissen op de IJssel. Ge
zien de grote variëteit aan
dcrwerpen die wordt besproken
ontkomen de auteurs niet aan
een zekere oppervlakkigheid
Daarom is het boek bij uitstek
geschikt voor de beginnende
sportvisser die zich wil oriënte
ren op de vele mogelijkheden
die er zijn. Behalve een zeer
groot aantal kleuren- en zwart
witfoto's bevat het bock ook in
formatieve tekeningen van dt
hand van Wim Alphenaar.
Bovendien wordt in het werk
aandacht besteed aan visfoto-
grafie en viskleding. Zelfs voot
het bereiden van gevangen vis
in de keuken is ruimte gereser
veerd, hoewel je dat eerder in
kookboeken zou verwachten en
daar ook eigenlijk thuishoort.
Dat het verschijnen van vis-
handboeken hun nut hebben
bewijst de inhoud. Het is op
merkelijk hoeveel nieuwe ont
wikkelingen er in techniek en
materiaal in korte tijd ontstaan
Daarom verouderen bestaande
werken toch vrij snel. De prijs
v.tn hei boek is f -19,50.
Hengeldag
Ten slotte: zaterdag 30 mei
wordt weer de Nationale Hen
geldag gehouden. Tal van ben
gelsportverenigingen organise
ren op dit voormalige 'hengel
sportnieuwjaar activiteiten om
de belangstelling voor de sport
visserij te vergroten. Dat ge
beun onder meer via speciale
viswedstrijden voor de jeugd,
het geven van visinstructicles-
sen of het openstellen van vere
nigingswater voor niet-leden.
DOE HET ZELF
Zonder beschermlaag gaan me
talen die aan weersomstandig
heden en aan de invloeden van
industriële vervuiling blooige-
Id zijn roesten. De grootste
roestveroorzakers zijn vocht en
jzuurstof en daarbij voegen zich
ook nog vervuilde lucht en zure
regen. In kustgebieden heeft
bovendien te maken met
het zout in de vanuit zee waai
ende vochtige wind.
Metalen kunnen we (ruwweg)
twee soorten indelen: ferro-
i non-ferrometalen. Met ferro-
metalen worden ijzer en staal
bedoeld, of legeringen die voor
deel uit ijzer bestaan. Non-
ferrometalen zijn onder meer
koper, zink en aluminium.
Een goed verfsysteem is éën van
de vele 'dekmantels' voor het
metaal en bovendien de goed
koopste. Bovendien is het een
dhz-klus.
Verven, speciaal voor ferrome-
talen gemaakt, bevatten actief
beschermende pigmenten, die
het vocht- en dus roestwerende
karakter van de verflaag nog
verbeteren. Maar zorgvuldig
werken is ook een belangrijke
factor. Dat begint met grondige
ijdering van oude. niet
goed vast zittende verf en zorg
vuldige ontroesting. Gebruik
hiervoor een staalborstel.
Maak het oppervlak daarna
goed schoon en vetvrij met
thinner, Deze laatste voorbe
handeling moet zo kórt moge-
li|k vikit .Ie r. rslr fase van lu i
eigenlijke schilderwerk begin
nen. Het roestproces komt na
melijk al weer heel snel op
gang. ook al is dat nog helemaal
niet zichtbaar.
Eerst moet een primer worden
aangebracht. Vooral bij 'ijzer
buiten' is het van groot belang
om een goede keuze te maken,
zeker wanneer uw huis in een
kust- of industriële omgeving
staat. Een puike primer is bij
voorbeeld Actiplomb van Levis,
maar ook Histor en Sikkens le
veren goede kwaliteiten.
Veel kostbaarder is het aan
brengen van een tweecompo-
nentenepoxy-primer. Voor een
dergelijk produkt moet je wel in
een verfspeciaalzaak zijn. (iaat
het om het schilderen van niet
aan extreme omstandigheden
blootgesteld ijzer (binnen) is het
beter een primer op basis van
zinkfosfaat te gebruiken. Dit
produkt kenmerkt zich door een
intens witte kleur. Op deze on
derlaag kan de afwerklaag
meteen worden aangebracht,
zondereen tussengrondlaag.
Die is wèl vereist als u ijzer bui
tenshuis schildert, om een af
doende hechting tussen de pri
mer en de eindarwerking tot
stand te brengen. Fen afwerking
In hoogglans geniet bij het
schilderen van ferrometalen de
voorkeur, omdat deze verfsoort
heter afsluit dan de zijdematte.
Materialen als koper, zink en
aluminium zijn 'van nature'
goed bestand tegen atmosferi
sche invloeden. Ook gegalvani
seerd staal (een ferrnmetaal met
een non-fetTO 'huidje') heeft dit
voordeel.
Aluminium is onder normale
omstandigheden niet zo gevoe
lig vooti"in.sir Muuzuuien
zout tasten dit metaal wèl aan.
zodat een beschermende verf
laag gewenst kan zijn. Het is
echter moeilijk om het van een
eerste laag te voorzien. De enig
juiste methode om tot een goe
de hechting tussen de verflagen
te komen is de al genoemde
tweecomponcntengrondlaag
aan te brengen. U kunt ze dan
verder afwerken zoals ijzer en
staal Alleen moet u het "even
opschuren' van de grondlaag in
dit geval maar achterwege laten.
De Supraccram-Micro is een
elektrisch verwarmingselement
met afmetingen van i 5x21x13
cm en een gewicht van 1600
gram. Het kan een vertrek met
een inhoud van 80 kubieke mc
ii i gpt11 .nwoman f 149
Meer informatie Lxaetum,
Zeist, tel 03404 63070.
