Krakers
Rex mogen
blijven
Sleutelhof roept louter vragen op
Leiden
Veel meldingen over geluidsoverlast
Groenoord krijgt
geen woongarantie
Wijkreferendum haalt
het maar net bij politiek
'NDERDAG 21 ME11992
)e krakers en gebruikers van de Rex-bioscoop aan de
laarlemmerstraat mogen daar voorlopig blijven. De
laagse rechtbank besliste vanochtend dat eigenares D.
)rtje-Knuit niet aannemelijk heeft kunnen maken dat zij
iet pand op' korte termijn weer wil gaan gebruiken. „Te
ek. Nu kunnen we keihard aan de slag. Eerst gaan we
en stichting worden, daarna gaan we een nieuwe 'Rex-
lositie' opzetten en een gesprek met de gemeente arran-
eren", aldus E. Best, organisator van de kunstmanifesta-
ies in de oude bioscoop.
tlDEN LOMAN LEEFMANS
je Rex, een van de oudste film-
lalen van Leiden, ging in de ja-
en zeventig over op het verto
en van sexfilms. Naarmate de
iteresse voor dit genre afnam,
ing het met de bioscoop berg-
fvvaarts. Het pand werd jaren-
ing slecht onderhouden en
ind vorig jaar werd de Rex in
tilte gesloten toen de vertonin-
en zelden meer dan een hand-
;vol bezoekers trokken. Winke-
jers in de directe omgeveing
i over het pand. De ge-
fel en het met graffiti volgespo-
in halletje zorgden voor een le-
!jk gat in de 'kilometer
lopplezier'.
Vorig jaar december werd de
Ilex gekraakt en door de nieuwe
bruikers omgedoopt tot 'X'.
e krakers knapten het interi
eur op en begonnen er kunst
manifestaties.
Contracten
feigenares Ortje-Knuit hield
panaf het begin van de kraakac-
jie vol dat zij wel degelijk van
plan was om de bioscoop op
nieuw te openen. De Amster
damse schermde met contrac-
en met filmdistributiemaat-
chappijen. De Rex zou worden
ipgeschilderd en de sexfilms
louden het veld ruimen voor
[olprenten die voor alle leeftij
den geschikt zijn.
Daarom spande ze een recht
zaak aan tegen de gebruikers.
President Holtrop van de Haag
se rechtbank wilde in april ech
ter nog geen uitspraak doen.
Omdat Ortje-Knuit, zeker ge
zien de staat en geschiedenis
van het pand niet aannemelijk
kon maken dat zij wel op korte
termijn met de bioscoop wat
van plan was, stuurde Holtrop
aan op een compromis. Hij gaf
beide partijen een maand de
tijd om te zien: ,,of er misschien
iets moois" tussen gebruikers
en eigenares kon groeien.
De gebruikers stelden vervol
gens een beleidsplan op voor de
periode van een jaar. Van het
verdiende geld door verhuur
aan amateurgezelschappen, het
organiseren van manifestaties
en de baromzet zou Ortje-Knuit
een bedrag van ongeveer 17.000
gulden rechtstreeks krijgen. Een
veel grotere som zou gebruikt
worden om het pand verder op
te knappen.
Maar de Amsterdamse ging
ntet op het aanbod van de ge
bruikers in en eiste via haar
raadsman alsnog ontruiming
om de bioscoop voor haar oor
spronkelijke doel te gebruiken.
Dat is nu afgewezen. Raadsman
A. Schram van de eigenares
vindt de uitspraak 'volstrekt
idioot': „Belachlijk maar goed,
het eigendomsrecht is niet meer
wat het geweest is. We gaan nu
een versnelde bodemprocedure
opstarten", aldus Schram.
FOTO HENK BOUWMAN
Het deel van de Aalmarkt waar het prestigieuze winkelcentrum Sleutelhof is gedacht.
LEIDEN EMIEL FANGMANN
Een informatieavond over de
plannen voor een luxueus win
kel- en cultuurcentrum tussen
Aalmarkt en Breestraat schepte
gisteren nauwelijks duidelijk
heid bij bewoners en instellin
gen uit de omgeving. Volgens
projectleider N. Smulders is dat
niet vreemd. De plannen voor
de zogenaamde 'Sleutelhof zijn
nog slechts zeer globaal van op
zet, zo verklaarde de ambte
naar.
Leiden wil volgende maand met
projectontwikkelaar MBO een
intentieverklaring tekenen,
waarna een gedetailleerd stede
bouwkundig plan wordt ge
maakt. Pas daarna wordt onder
zocht of het project ook te fi
nancieren is. In het voorjaar van
1993 wordt besloten over het
doorgaan van het project.
Een kleine dertig aanwezigen,
voornamelijk buurtbewoners en
vertegenwoordigers van het
LVC, kraakten wel voorlopig een
aantal stevige noten. Namens
het Leids Vrije Tijdscentrum
(LVC) pleitte C. Eppink voor een
alternatief plan, waarbij het jon
gerencentrum in zijn huidige
vorm binnen het Sleutelhof-
project gespaard blijft. Een
buurtbewoner noemde het 'ka
pitaalverlies' om het enkele ja
ren terug gerenoveerde LVC-
pand te laten verdwijnen, zoals
de globale plannen voorstaan.
Minerva-voorzitter F. Kist
vond dat bij de plannen te veel
van de winkelier werd, uitge
gaan en te weinig van de ko
pers. „Er zullen best wel span
nende dingen straks mogelijk
zijn, maar ik denk dat mensen
toch liever naar een winkelcen
trum in de buurt gaan." Daarop
onderstreepte E. Nozeman na
mens MBO nog eens dat de
Sleutelhof de kwaliteit van Lei
den moet verhogen. „Het one
venredig verlies aan koopkracht
dat de Leidse binnenstad lijdt
ligt ten grondslag aan het plan.
Het moet de binnenstad aan
trekkelijker maken met nieuwe
soorten winkels." Anderen wa
ren sceptisch over die doelstel
ling. „Als je ziet, hoe de Bree
straat zich heeft ontwikkeld."
Maar volgens Nozeman zouden
er in de Sleutelhof 'stringente
regels' kunnen gaan gelden
voor bijvoorbeeld reclamebor
den.
Ondernemer Van Berge He
negouwen van de Aalmarkt
voelde zich persoonlijk door de
plannen aangevallen. Hij had
'tot zijn schrik' uit de plannen
begrepen dat zijn panden
'slecht onderhouden' zouden
zijn en mogelijk moeten ver
dwijnen. „De onderzoekers zijn
niet eens binnengeweest. Ook
zou ik, na zeventig jaar aan de
Aalmarkt, niet 'centrumgebon
den' zijn." De gemeente liet die
voorlopige conclusies voor re
kening van de Universiteit van
Delft, die voor projectontwikke
laar MBO onderzoek naar het
gebied deed. „Er staat nog hele
maal niets vast."
Namens MBO benadrukte
Nozeman dat ook 'ingrepen in
de omgeving' - zoals richting
Haarlemmerstraat - nodig zijn
om het project te doen slagen,
maar over de details daarvan is
nog niet nagedacht. „Ook daar
moet nog studie naar worden
gedaan. Maar de Sleutelhof
moet geen eiland in de binnen
stad worden." Waarop een
buurtbewoner nog wilde weten
hoe het met de 'woonfunctie'
van het gebied zat. Nozeman:
„Als die niet wordt genoemd,
zijn we die abusievelijk verge
ten. Maar natuurlijk gaat die in
de vervolgstudie een rol spelen.
Gaat u maar eens in Vlissingen
kijken, hoe we het daar hebben
gedaan.".
AG
ENDA
JONDERDAG 21 MEI
Leiden
Vleermuisexcursie in de Leidse Hout,
start om 21.00 uur in het Koetshuis
met inleidingen video, daarna rond
leiding met BAT-detector.
Voorschoten
Sporten voor mensen met CARA olv
een fysiotherapeut irf de VI ietzaal,
Raadhuislaan 43, van 16.00 tot
17.00 uur.
Zoeterwoude
Voetbal voor gehandicapten bij sport
park Haasbroek, aanvang 20.00 uur.
VRIJDAG 22 MEI
Leiden
Klaverjassen, jokeren en sjoelen bij
speeltuinver. Stevenshof, C.van
Bruggepad 2, aanvang 20.15 uur.
Jubilarisavond en tevens bingo bij de
afdeling Leiden van Druk en Papier
FNV in het clubhuis aan de Schubert -
laan, aanvang 20.00 uur.
Leiderdorp
Koppel-Klaverjassen bij supporters
ver. RCL, De Bloemerd, aanvang
20.00 uur.
LEIDEN
Kloksteeg, Wolsteeg en Houtmarkt. In de meeste
gevallen ging het om luide muziek die door de
hele straat klonk omdat de ramen wijd open
stonden. Bij sommige adressen waren de boxen
zelfs in het raamkozijn gezet, en zaten de bewo
ners op straat. De politie heeft alleen gewaar
schuwd.
Het mooie weer van de afgelopen dagen levert
een stroom op van klachten over geluidsoverlast.
Agenten gingen gisteravond een kijkje nemen bij
zestien adressen, onder meer aan de Hooigracht,
Utrechts Jaagpad, Rapenburg, Noordeinde, Ho-
gewoerd, Vondellaan, Burgsteeg, Nieuwstraat,
Leiden wordt aanstaande zondag
overspoeld door 'Dingjannen'. Uit het
hele land komen ongeveer 220
naam dragers en partners naar het
Antonius Clubhuis voor een
familiemiddag. Henri Dingjan uit
Leiderdorp maakte speciaal voor de
gelegenheid een boek over de dynastie
Dingjan waarvan het eerste exemplaar
wordt gepresenteerd.
In het telefoonboek
van Leiden staan er
nog maar zes
/ermeld. Maar Dingjan is een
ichte Leidse naam zoals blijkt
lit het boek 'Genealogie van het
jeslacht Dingjan': „De oydste
gegevens over onze voorouders
/inden we in Brussel. Mede als
;evolg van de Spaanse
)verheersing was Brussel rond
1600 een tanende textielstad.
Toen in 1656 Judocus Dinjan
bverleed, en het gezin daardoor
beroofd werd van een
inkomstenbron, moet het de
hog jonge Jan Dinjan (geb.
Q640) geweest zijn, die zijn
geluk elders beproefde.
Waarschijnlijk is hij de enige
Dinjan geweest die naar Leiden
jtrok."
Dinjan-met-de-pet
^loe het verder ging met de dy-
tastie der Din- en Dingjannen
teeft de 47-jarige Henri uit Lei
derdorp nauwkeurig onder
zocht. Daar begon hij al dertig
aar geleden mee toen zijn
grootvader hem 'warm' maakte
/oor de genealogie (stamboom-
oinde) door alle Dingjannen in
iet begraafboek van de begraaf
plaats Zijlpoort op te zoeken.
)aarna was Henri, chemicus
beroep en werkzaam bij de
universiteit, verkocht aan het
uitzoeken van zijn familie, voor
vaderen en verbasterde naam
genoten: „Toen ik voor mijn
|wcrk dreigde te verhuizen naar
Utrecht, besefte ik dat er in het
Leidse gemeentearchief nog zo
veel op te zoeken viel. Daarna is
het onderzoek in een stroom
versnelling geraakt hoewel ik
nooit naar Utrecht ben ge
gaan", aldus de schrijver.
„De nieuwste computertechnie
ken hebben het werk vergemak
kelijkt, maar het uitzoeken van
de huidige generatie was moei
lijker. Die kan je om privacyre-
denen niet zomaar uit bevol
kingsregisters halen." Daarom
moest de Leiderdorper regel
matig de telefoon ter hand ne
men en legde hij wat bezoekjes
af: „Verreweg de meeste heb ik
te pakken weten te krijgen",
blikt Dingjan terug.
Dingjanboel
Het resultaat van het jarenlange
snuffelwerk mag er zijn. Een
206 pagina's tellend drukwerk
met secure gegevens, oude
prenten en veel jaartallen. „Er
zijn veel verbasteringen ge
weest. Dat komt omdat vroeger
veel mensen niet konden schrij
ven en de ambtenaren of gees
telijken de naam verkeerd ver
stonden", weet Dingjan. Op de
kaft staan de namen te lezen:
Dingjan en Dinjan maar ook
Dignjan, Dinyan, Dinjean, Dun-
jan en nog zo'n vijftien moge
lijkheden.
In drie steden komen de grootse
concentraties van familieleden
voor. Brussel, waar de naam
voor het eerst is gevonden, Lei
den waar vanaf 1656 het ge -
slacht Dingjan ontstond en Den
Haag waar omstreeks 1900 veel
Leidse Dingjannen gingen wo
nen: „Dat laatste komt omdat
de textielnijverheid in Leiden
verminderde en Den Haag zich
veel beter economisch ontwik -
elde", vermoedt Henri.
Maar ook de Leidse Dingjannen
zijn uiteraard niet allemaal ka
tholieke textielwerkers geble
ven, al kennen veel Leidenaars
de naam nog wel in verband
met de wasserij aan de Hoge
Rijndijk. Kijk alleen maar naar
de huidige generatie die zondag
bijeenkomt. Vijf kunstenaars
met de naam Dingjan zullen
hun werk exposeren en de trou
badour Aad Dingjan, die een
rolletje vervulde in Goede Tij
den Slechte Tijden speelt een
paar liedjes. En dan is er na
tuurlijk de chemicus en ama
teurgenealoog Henri die zijn
boek presenteert.
Dingjaar
De schrijver geeft toe dat zijn
boek meer een naslagwerk dan
een leesboek is. Toch staan er
naast veel jaartallen ook leuke
weetjes voor de familie in. Dat
de naam eigenlijk 'magere Jan'
betekent en misschien als Di-
nian uit Armenië afkomstig is.
Maar: „Er is geen relatie tot de
naam Dingaan. koning der
Zoeloes in Zuid Afrika (1840)."
Vanaf stamvader 'jonge Jan'
hebben er 578 Dingjannen ge
leefd of zijn nog in leven. En ja
wel, de bekende Leidse gif
mengster Goede Mie was fami
lie. Haar moeder, die ook door
Mie werd vermoord heette
Dingjan. „We zijn toch familie
van Goede Mie?. Dat heb ik al
zo vaak horen vragen,
is inderdaad waar", aldus haar
achter, achter, achterneef. (LL)
Roy Klopptr w» Lowitn Lwbnam
het
Van Rij verwonderd over rumoer
LEIDEN ERNA STRAATSAAA
Zonder dogma's en heilige huis
jes wil hij de toekomst van de
wijk Groenoord bestuderen. Alle
mogelijkheden moeten open
blijven in de komende discus
sies. En dus is sloop, als een van
de mogelijkheden, niet uitgeslo
ten, zegt PvdA-wethouder T.
van Rij (volkshuisvesting/ruim
telijke ordening). „Maar dat
geldt eigenlijk voor alle 'ontwik
kelingsgebieden' die in de nieu
we structuurnota zijn opgeno
men. De Leeuwenhoek, het sta
tionsgebied, de Groenoordhal-
len, noem maar op."
De commotie over de ver
meende sloopplannen van de
wijk Groenoord/Maredijk komt
de bestuurder wat vreemd voor.
Afgelopen donderdag kwam de
toekomst van deze wijken kort
aan de orde tijdens een raads
vergadering. „Ik heb absoluut
niet over sloopplannen gespro
ken", is het eerste wat hij kwijt
wil. „Er zijn geen plannen. Ik
heb alleen gezegd dat ik niets
wil uitsluiten. En dat ik heb ge
zegd dat Groenoord een geïso
leerd wijkje is is niet nieuw. Dat
staat in de structuurnota en die
is al vanaf half april openbaar.
De wethouder wil zijn ogen
echter niet sluiten voor de toe
komst, zegt hij er meteen ach
teraan. De woningen in Groen
oord hebben, net als andere ge
bouwen in de stad, nou een
maal niet het eeuwige leven.
Dure en steeds terugkerende re
novatiewerkzaamheden in een
buurt met veel 'rotte plekken'
noodzaken de gemeente moge
lijk ooit over te gaan tot integra
le sloop. En moet 'ooit' bedoelt
hij zeker niet over 15 jaar, eer
der over 25 jaar of later. „Dat
geld dat nu in renovaties wordt
gestopt is echt niet voor 15 jaar
bedoeld. De gemeente zou toch
wel gek zijn om voor zo'n korte
periode 60 procent van de kos
ten voor haar rekening te ne
men. Een normale afschrij
vingstermijn is 25 jaar. Vóór die
tijd zal de totale functie van de
wijk niet wezenlijk veranderen."
Ook voor de donderdag geda
ne suggestie dat in het gebied
op termijn kantoren kunnen
verrijzen Destaan geen concrete
plannen. „Maar dat die er ko
men is wederom ook niet uitge
sloten. Over 25 jaar zijn alle be
staande bedrijfsterreinen mis
schien volgebouwd. De ontwik
keling van Groenoord hangt ook
samen met de direct aangren
zende gebieden, zoals de Broek
en Simontjespolder, de Groen-
oortihallen en de vuilverbran
ding. We weten ook nog niet
wat daar mee gaat gebeuren."
De Groenoord-bewoncrs wil
en kan hij daarom geen enkele
'woongarantie' geven. „Dat zou
dom zijn. Je kunt niet garande
ren dat er nooit wat in die wijk
gebeurt. Of van tevoren zeggen
dat de bewoners er nog zeker 25
jaar mogen blijven wonen. Ze
ker niet als je juist de ontwikke
ling van dat gebied wilt onder
zoeken. En wat is 'garantie'.
Wat kan ik voor garantie geven
als er over tien {aai bi hel Stad
huis een opvolger zit die mis
schien iets heel anders roept."
Van de voorwaarde in het re
novatiecontract van dertien be
woners uit de Jan Lievenstraat.
waarin zou staan dat ze nog mi
nimaal 35 jaar in hun pandje
mogen blijven zitten, is Van Rij
niets bekend. „Ik heb dat in de
krant gelezen, ja. Maar bij mijn
weten is er helemaal geen ter
mijn in die contracten opgeno-
Dat Groenoord door de ge
meente als 'ontwikkelingsge
bied' is aangewezen heeft vol
gens Van Rij wel consequenties
voor eventuele nieuwbouw-
plannen. En al geplande, klein
schalige sloopplannen. Zoals
het aftreken van een deel van
de huizen in de Bakker KorfT-
straat, de Korte Hansenstraat,
de Pasteurstraat en de Mus-
schenbroekstraat. „Dat gaat pas
door als de plannen voor de ne-
le wijk bekend zijn."
Het structuurplan heeft dus
tot gevolg dat ae onzekerheid,
waarin de bewoners van deze
sloophuizen verkeren, toe
neemt. Van Rij: „Voorlopig is de
gemeente niet van plan die hui
zen aan te kopen.' De betrok
kenen kunnen daardoor niet
verhuizen. Hun woningen zijn
praktisch onverkoopbaar.
Een aantal van nen klaagde
begin deze week over de uit
zichtloze situatie, waarin ze zich
nu al jaren bevinden. Heeft de
wethouder geen spijt van zijn
donderdag gedane uitspraak,
die de situatie er voor hen DOg
onzekerder en onduidelijker op
heeft gemaakt? „Van de bewo
ners in Groenoord zelf heb ik
tot nu toe daarop geen reacties
gehad, alleen van iemand van
de buurtvereniging. Geen
raadslid was donderdag onte
vreden, zelfs de SP niet."
Mardedijkbuurt wil rust terug
Het Leidse gemeentebestuur
moet er alles aan doen om 'de
rust' in de Maredijkbuurt te la
ten terugkeren. Dat eist de be
wonersorganisatie Maredijk
buurt in een brief aan burge
meester en wethouders. Vol
gens J. Markusse, woordvoer
der van de Maredijkbuurt, is
het sinds de uitspraken van
PvdA-wethouder T. van Rij
over mogelijke sloop van hui
zen in het noordwestelijk deel
van Leiden gedaan met de ge
moedsrust. Markusse eist in
navolging van zijn collega's in
Groenoord dat de gemeente
raad voor medio juni uit
spreekt dat de Maredijkbuurt
voor minstens 35 jaar als
woonbuurt in zijn huidige
vorm bewaard zal blijven.
Volgens Markusse hebben
de uitspraken van Van Rij i
'plotselinge en grote waarde
daling' van de particuliere hui-
i in de wijk tot gevolg. Door
wijken als Groenoord en de
Maredijkbuurt het etiket
'sloopbuurt' op te plakken,
kunnen 'juist mensen die niet
tot de economische bovenlaag
behoren onmogelijk doorstro
men naar andere woningen',
stelt hij. Markusse wil weten of
de gemeente de geleden scha
de aanvult als bewoners nood
gedwongen moeten verhui
zen, bij voorbeeld in verband
met hun loopbaan.
Van Rij heeft met zijn uit
spraken in de gemeenteraad
'de verpaupering van de wi|k
weer een kans gegeven', aldus
Markusse. „Wie zal zijn huis
nog optimaal onderhouden als
in de toekomst sloop dreigt?"
LBDEN ERNA ST1AATSMA
De WD en PvdA zijn tegen het
houden van een wijkreferen
dum. Weinig onderwerpen zou
den zich lenen voor een volks
raadpleging op zo'n kleine
schaal. En het zou wellicht tot
ruzies tussen bewoners in de
buurt leiden. Overigens is de
WD tegenstander van elk soort
referendum.
De overige poltieke partijen
zijn daarentegen blij met een
volksraadpleging in de buurt
dat naast het referendum voor
de hele stad kan worden gehou
den. Groen Links voegde aan de
discussie gisteravond zelfs nog
een nieuwe mogelijkheid toe.
Deze partij wil onderzoeken of
er een regionaal referendum
kan worden gehouden, bijvoor
beeld over de bebouwing van
de polders rondom loeiden. Bij
die plannen zijn diverse ge
meenten betrokken.
Zowel PvdA en CDA hebben
er echter moeite mee dat een
referendum wordt gehouden
wanneer eenderde van de ge
meenteraad daar achter staat.
„Elk omstreden raadsvoorstel
kan dus zo worden vertraagd
door een minderheid in de
raad", zei E. van der Veen
(PvdA) gisteren in een reads
cbmmissie. Beide partijen stel
den voor een referendum te
houden wanneer de helft van de
gemeenteraad daarmee in
stemt.
Volgens wethouder J. Walen
kamp zal het allemaal niet zo'n
vaart lopen. „Zo eens in de zes
jaar dient zich een onderwerp
aan dat eventueel geschikt is
voor het houden van een refe
rendum Dat eenderde van de
gemeenteraad hiertoe kan be
sluiten, zal geen vrijbrief zijn
om de besluitvorming in de
raad te stagneren. Ik denk dat
dat een theoretisch gevaar ia."
Henri Dingjan tussen de stapels exemplaren van het boek over zijn familie.
FOTO JAN HOLVAST
