'Twee miljard voor
veiligheid op straat'
Smart card: 'Big Brother' komt eraan
Binnenland
Vredeshuis
Aidsdreiging verandert seksueel gedrag niet Stekelenburg slaat terug
Operatie Rhinoceros streelt smaakpapillen
Nieuwenhuyzen breekt
belofte aan bonden
Kleine school krijgt vijf jaar erbij
.OENSDAG 20 MEI 1992
5
ANP Aigrme^o Nc<JerLinch RenbureaJ CPD (>*-*r*«chjppe^kr Pr*vV«nt
Binnenkort geen Golden Ten meer
[fn haag Justitie denkt binnen enkele maanden alle Golden
fen-gelegenheden in ons land te hebben gesloten. Er zijn nog
log twaalf speelgelegenheden voor Golden Ten in bedrijf,
trade^taatssecretaris Kosto (justitie) en minister d'Ancona (wvc) heb-
>en dit de Kamer laten weten. De twaalf Golden Ten zaken die
ntcrer^og werken zitten in de volgende arrondissementen: Assen (3),
vptie j^uwarden (3), Alkmaar (5) en Amsterdam (1).
North Sea Ferries bestelt vrachtboten
|nrTERDAMDe rederij North Sea Ferries (NSF) heeft bij Van der
Siessen - de Noord (GN) in Krimpen aan den IJssel voor onge-
leer 200 miljoen gulden twee vrachtschepen voor de dienst tus-
len Europoort en Huil besteld. Deze 'superfreighters' die 's
^yjvonds om 21 uur vertrekken en 's ochtends om 8 uur op hun
__*$estemming arriveren zijn onder meer bestemd voor vracht-
Juto's die te laat zijn voor de afvaarten van de passagiers-
l^vrachtschepen van NSF (18 uur).
Benzine en diesel goedkoper
goTTERDAMBenzine en diesel worden donderdag 1 cent per liter
goedkoper. Dit hebben marktleider Shell en de Novok, de orga
nisatie van zelfstandige pomphouders, dinsdag bekendgemaakt.
De adviesprijs voor euro loodvrij wordt 1,86 gulden, voor super
loodvrij 1,90 gulden, voor super 2,02 gulden en voor diesel 114,4
pent per liter.
Werkgroep: platteland uit isolement
ijn. pen haag Om verder isolement en verpaupering van het platte
land te voorkomen, heeft minister Alders (ruimtelijke ordening)
"engisteren de Werkgroep Leefbaarheid Platteland geïnstalleerd,
volgens Alders kan de werkgroep belangrijk werk doen om te
..voorkomen dat we het platteland zouden vergeten en dat
te gebeuren".
i n t ij n
Schaefer wil geld van Defensie overhevelen
Voor de veiligheid in Nederland moet twee miljard gul
den in de rijksbegroting worden vrijgemaakt. Dat geld
moet uit het defensiebudget komen en in tien jaarlijkse
stappen van 200 miljoen gulden worden overgeheveld.
De helft van het totale bedrag moet ten goede komen
aan de politie.
amsterdam anp
Dat is de kem van het rapport
Leven in een vrij en veilig land,
dat oprichter Jan Schaefer van
het Democratisch Offensief
(DO) gpsteren heeft gepresen
teerd tijdens de jaarvergadering
van de middenstandsvereniging
Amsterdam City in de hoofd
stad. Schaefer is ex-staatssecre-
taris en oud-wethouder van
Amsterdam. Hij was ook voor
zitter van de landelijke project
groep sociale
Schaefer pleit voor de ver
schuiving van budgetten omdat
de binnenlandse onveiligheid
door criminaliteit en vandalis
me toeneemt, terwijl de inter
nationale spanningen juist zijn
verminderd. Het grootste deel
van de twee miljard moet wor
den gebruikt voor het creëren
van banen, ,,want veel mensen
zonder werk betekent veel werk
voor de politie", aldus Schaefer.
Het streven naar een veiliger
samenleving verloopt in de visie
van het DO langs vijf wegen:
preventie, banen scheppen,
toezicht houden, heldere wetge
ving en overtredingen conse
quent bestraffen.
In het kader van de preventie
pleit Schaefer voor de oprich
ting van een soort Bureau Voor
koming Misdrijven dat zich niet
op onveilige situaties, maar op
potentiële daders richt. De aan
dacht voor slachtoffers mag
daar niet onder lijden. De over
heid moet het als haar taak zien
om namens en voor het slacht
offer geleden schade te verha
len.
De grote werkloosheid kan
volgens Schaefer worden be
streden door het creëren van
banen in de toezichthoudende
sfeer. De coördinatie moet in
handen komen van één depar
tement. Ter vergroting van de
veiligheid moet het verder mo
gelijk zijn, aldus Schaefer, om
specifieke politiezorg te kopen,
bovenop een bepaald mini
mumpakket.
Schaefer pleit tevens voor een
grondige sanering van de Ne
derlandse wetgeving omdat ,,we
stikken in de wetten en decre
ten". De beweging pleit ten
slotte voor een toepassing op
grotere schaal van alternatieve
straffen die de samenleving geld
op kunnen leveren in plaats van
kosten en de instelling van
meer „kaalplukteams" die er
borg voor moeten staan dat cri
minelen geen enkel financieel
voordeel nebben van hun ille
gale handelingen.
den haag Het eerste groepswonenproject voor Surinaamse oude
ren wordt morgen in Den Haag door staatssecretaris Heerma van
volkshuisvesting officieel geopend. De bewoners zijn echter nu al
in het Shanti Bhawan (huis van vrede) getrokken om wat aan de
nieuwe woonomgeving te wennen. foto anp» ruud hoff
Jlvenhout wil
netheid A-58
Jreda verlagen
1 ^lvenhout anp-gdp
^ïrgemeester P. van der Velden
in Ulvenhout gaat bij het Rijk
op verlaging van de
op de A-58
abel£eda"^d^ur8 van 120 naar 100
Hometer per uur. Dat heeft de
irgemeester gisteren aange-
na afloop van het
ipzalige verkeersongeval op
A-58, waarbij zeven inzitten-
n Belgische touring-
om het leven kwamen. Drie-
tafePveert'8 mensen raakten ge-
ifaut/ond' waarvan zeven ernstig,
slachtoffers zijn buiten le-
tnsgevaar.
Het ongeval is vermoedelijk te
onoplettendheid van
OokF 32-jarige Nederlandse chauf-
ingrfjtir van de bus. Volgens overle-
Jenden keek hij op een wegen
aart toen de touringcar op de
luchtstrook tegen een gepar-
jeerde vrachtwagen botste. De
jus raakte de vrachtwagen link-
ïchter. Na verhoor door Justi-
de man, zelf licht gewond,
itermiddag vrijgelaten. Hij
rordt verdacht van grove
:huld aan het ongeluk. De pas-
igiers, op één na allemaal
iwen, waren op weg naar
Kröller-Müller Museum in
LAN Itterio.
Mensen laten zich in hun gedrag niet remmen door de dreiging
van aids. Ontwikkelingen van de afgelopen decennia zetten zich
onveranderd door: De leeftijd van het eerste seksuele contact daalt
nog, er is een redelijk constant aantal seksuele partners dat het hele
leven bij elkaar blijft en er is een hechte verbinding van seksuele
contacten aan exclusieve, soms kortdurende relaties. Aids heeft
eerder geleid tot groter openheid dan tot repressie op seksueel ge
bied.
Dat aids tot nu toe beperkt is gebleven tot homoseksuele man
nen en drugsgebruikers heeft in Nederland niet geleid tot een ver
anderde houding ten aanzien van die twee groepen. Het rapport is Amersfoort gpp
positief over de rol van homo-organisaties ten aanzien van de at
tendering op aids, het starten van preventieprojecten, zorg en on
dersteuning. Eveneens noemt men de overheidsvoorlichtings effec
tief en bepleit dan ook voortgang.
Wel is vrij zeker dat de overlevingsduur van aidspatiënten van de
huidige gemiddelde 22 maanden zal stijgen tot drie jaar. Betere
medicijnen en beter inspelen van de gezondheidszorg op aids zijn
daar de oorzaak van.
le Bolkestein moet
ang vj
islam maar eens
qp9'boed bestuderen'
pe uitlatingen van WD-fractie-
njjeider Bolkestein over polyga-
Jriie onder moslims zijn geba
njerd op vooroordelen en be:
Haan uit halve waarheden en
Jrerdachtmakingen. Dat vindt de
Dlfclamitische Raad. waarin Turk-
wie, Marokkaanse en Surinaamse
jnoslims samenwerken.
De raad is van mening dat
lolkestein niet alleen de gren-
:en van politiek fatsoen over
schrijdt, maar ook sommigen
'bp de gedachte brengt tegen
moslims gerichte acties te on-
nen. Bolkestein zei vorige
V gruwen van de gedach-
dat polygame gezinshereni-
i allochtone minderhe-
i in ons land wordt toege
staan.
De fractieleider, die heeft er-
ikend geen kennis te hebben van
1de islam, is door de raad uitge
nodigd zich over deze gods
dienst te laten informeren. Dan
'.al hij weten dat het gehuwd
feijn met meer dan één vrouw in
[Turkije, Tunesië en Suriname
'erboden is, aldus de raad.
- AbvaKabo stemt
iin met akkoord
ivoor ambtenaren
^UTRECHT ANP
De AbvaKabo, de grote ambte
narenbond van de FNV, heeft
HjdJgisteren in Utrecht ingestemd
het cao-akkoord dat de
in#efl<ambtenarencentraJes eind april
met minister Dales bereikten.
Volgende week dinsdag zullen
de andere FNV-ambtenaren-
bonden, die samenwerken in de
[ACOP, samen met de AbvaKabo
een eindoordeel vellen. De
jABOP, de onderwijsvakbond,
I639| heeft een negatief standpunt
van het bestuur op tafel liggen.
FNV-voorzitter Stekelenburg is
boos en steekt dat niet dhder
stoelen of banken. „Onzin en
volslagen onterecht", noemde
hij gisteren de beschuldiging
van de scheidende voorzitter
van de Voedingsbond, Greetje
Lubbi, dat de vakcentrale FNV
haar bond niet heeft gesteund
bij de stakingsacties in de zui
vel- en de suikerverwerkende
industrie.
Op visite bij de (75-)jarige
Bouw- en Houtbond FNV zei
Stekelenburg: „Bonden die va
ker dwarsliggen laat ik het nu
maar eens zo noemen of zich
menen te moeten profileren
door zich tegen de centrale af te
zetten, roepen nogal eens irrita
tie op, ook bij collega-bonden.
En irritatie is geen goede voe
dingsbodem voor invloed."
Het steekt Stelekenburg be
hoorlijk dat een aantal bonden
met grote regelmaat via de me
dia kritiek op de vakcentrale
spuit. Op zich moet dat kunnen,
„maar dan af en toe ook an
dersom. Het moet geen gehak
ketak worden", aldus de FNV-
voorzitter. Er mag. zo zei hij, ze
ker niet worden vergeten „dat
onze echte tegenstanders niet
binnen maar buiten onze rijen
te vinden zijn". In het kamp van
de 'natuurlijke vijand', de werk
geversorganisaties, wordt in
middels nardop getwijfeld aan
de daadkracht van de vakcen
trale bij onderhandelingen in de
Sociaal Economische Raad. de
Stichting van de Arbeid en
eventueel toekomstig centraal
overleg tussen werkgevers, vak
centrales en overheid.
Voor "Stekelenburg was de
maat vol toen hij maandag van
Lubbi de volle laag kreeg. „Een
absoluut onjuiste aantijging",
aldus Stekelenburg over haar
beschuldiging over een gebrek
aan steun. Elke bond maakt zelf
uit wanneer hij vindt dat het tijd
is om in actie te komen. Als zo'n
besluit is genomen, zal elke an
dere bond en de vakcentrale dat
respecteren en zal men elkaar
steunen, zo zei hij
Zich specifiek richtend tegen
de Bouw- en Houtbond zei Ste
kelenburg: „Ik kan me voorstel
len dat er binnen deze bond
ook wel eens stemmen opgaan
om wat minder loyaal te zijn. Ik
zou daarvoor willen waarschu
wen: niet alleen omdat het de
gang van zaken binnen de vak
centrale in aanzienlijke mate
zou compliceren, maar ook en
vooral omdat ik denk dat het de
invloed van de vakbeweging op
de langere termijn geen goed
zal doen. We moeten als totale
FNV samen de klussen klaren.
Eerder of later zullen ook ande
re bonden dat weer moeten
gaan inzien."
Elf boort nieuw
aardgas-gebied
Den Helder aan
DEN HAAG CPD
Elf Petroland is gisteren hon
derd kilometer ten noordwesten
van Den Helder begonnen met
de produktie van Noordzee-gas
Banenverlies door verhuizing Begemann
helmond anp
een
ngsgebied.
oirschot* Het eten in
kazerne van Oirschot zal nog nooit zo goed zijn geweest als gisteravond. Veertig Nederlandse top-koks kookten daar tlj-
Fonds. In de nieuwe mobiele ve'
de mega-picknick overhandigd i
maal bereid en geserveerd aan zo'n 300 gasten. De opbrengst werd na afloop
van het Wereld Natuur Fonds.
foto cpd ton de hond
De Nederlandse doe f
het Franse olie- en chemiecon
cern Elf is bovendien van plan
over een jaar een tweede win-
put in gebruik te nemen op
tweehonderd kilometer ten
noorden van Texel. De investe
ringen in de twee blokken (K6
en F15A) komen uit op ruim
één miljard gulden.
Het Franse concern startte
zeven jaar geleden in blok K6 de
speurtocht naar gas. Naar ver
wachting zal eind dit jaar jo'n
anderhalf miljard kubieke meter
gas aan land worden gebracht.
De reserves worden geschat op
meer dan tien miljard kubieke
meter. De totale gasproduktie
van Elf in Nederland komt daar
mee op zes miljard kubieke me
ter per jaar.
De 'saneerder van het Zuiden',
Joep van den Nieuwenhuyzen,
ligt weer overhoop met de In
dustriebond FNV en de Unie
BLHP (technisch, administratief
en commercieel personeel) Die
zijn woedend op Van den Nieu
wenhuyzen omdat hij een eer
dere belofte breekt door alsnog
zijn plan door te zetten om Be
gemann Pompen in Helmond
te verkopen aan het Amerikaan
se bedrijf Baker Hughes.
Daardoor verdwijnen 45 van de
in totaal 140 banen. Volgens
Van den Nieuwenhuyzen is de
verkoop echter noodzakelijk om
de continuïteit van het bedrijf te
waarborgen
Baker Hughes wil de activi
teiten vanuit Helmond over
brengen naar Venlo. In totaal
kunnen echter slechts 95 van de
140 werknemers mee. „We voe
len ons belazerd. Eind vorig jaar
nog verklaarde Van den Nieu
wenhuyzen dat hij voor Bege
mann Pompen op zoek zou
gaan naar een nieuwe lokatie
elders in de regio Helmond. De
bedrijven redd er van weleer ont-
pompen i
aldus bestuurder H. van Rees
van de Industriebond FNV.
Het steekt de bonden ook
enorm dat de onderhandelin
gen over een sociaal plan moe
ten worden gevoerd met Baker
Hughes „Om te beginnen
heeft Van den Nieuwenhuyzen
steeds gezegd dat er geen ont
slagen zouden vallen. De prak
tijk blijkt nu ineens anders te
zijn. Bovendien wil hij zich aan
zijn sociale verantwoordelijk
heid onttrekken We zullen alles
in het werk stellen om te voor
komen dat hem dat lukt", aldus
J van Berlo van de Unie BLHP.
Van den Nieuwenhuvzen w.is
gisteren niet voor commentaar
bereikbaar.
utrecht cpd
De zogeheten 'smart card' heeft felle reac
ties teweeg gebracht. Zo toont de ANWB
zich huiverig voor het idee van ir. J. de Raaf
van het ministerie van justitie om auto's te
voorzien van een kleine computer, die te al
len tijde overtredingen kan constateren. De
Raaf is geschrokken van alle opwinding.
De onderzoeker is als raadsadviseur ver
bonden aan de technologische afdeling van
het departement en kondigde in het tijd
schrift Justitiële Verkenningen een onder
zoek aan naar de 'slimme kaart'.
„Ik ben verbijsterd zegt De Raaf. „Ik
word vergeleken met de 'Big Brother' uit
Orwells boek '1984' die waarschuwde voor
een overheid die iedereen en alles in de ga
ten houdt. Maar ik heb die bedoeling hele
maal niet. Ik wil gewoon onderzoeken of
met technologische middelen de pakkans
bij overtredingen kan worden verhoogd.
Dat mag toch?'
Een van de criticasters is professor dr. P.
Vroon, hoogleraar psychologie aan de Rijks
universiteit Utrecht. „Dit is het absolute
toppunt. Met die smart card bereik je een
totalitaire staat zoals zelfs de voormalige
DDR niet was. Dit is ongehoord, maar ik
twijfel er niet aan of de Nederlandse auto
mobilist zegt: barst maar."
Ook Vroon denkt meteen aan Orwell. Met
de smart card is het technisch zelfs mogelijk
overtreders te straffen door boetes onmid
dellijk van hun bank- of girorekening af te
schrijven. Juridisch is het echter nog niet zo
ver. En volgens Vroon komt het zover ook
niet. „De automobilist pikt dit gewoon
niet", voorspelt hij. „Dit leidt tot massale
burgerlijke ongehoorzaamheid. Mensen
hechten er zeer aan om zich ongecontro
leerd te bewegen. Dat is ze heel veel
waard".
De smart card, die zelfs parkeermeters,
fotocamera's en tachografen overbodig zou
maken, stelt de overheid in staat onwillige
en slordige automobilisten met lik-öp-stuk-
straffen in het gareel te dwingen. De kaart
kan de pakkans tot 100 procent verhogen,
zo schat De Raaf.
Volgens verkeerspsycholoog prof. J. Ro-
thengatter, verbonden aan de Universiteit
Groningen en het Verkeerskundig Studie
centrum Haren, is een pakkans van 10 pro
cent ruimschoots voldoende om automobi
listen in het gareel te houden. „Vrijwel iede
re automobilist rijdt iedere keer dat hij ach
ter het stuur kruipt wel twee of drie keer te
hard. Zelfs als je elke twee dagen één keer
wordt betrapt en de kassa rinkelt, houd je er
al mee op.' Zelfs het opschroeven van de
pakkans tot één procent, acht hij een forse
verbetering.
Rothengatter onderzocht de afgelopen ja
ren in opdracht van de EG de toepassings
mogelijkheden van smart cards om het ver
keer veiliger te maken. Hij heeft zich niet
bezig gehouden met de mogelijkheden van
het instrument om het betalen van premies,
belasting en parkeergeld te controleren. „Je
kunt er van alles meedoen. Je kunt de eige
naar ook waarschuwen dat het weer tijd is
voor de halfjaarlijkse controle van de tand
arts", stelt hij laconiek.
De smart card kan de automobilist zelfs
behoeden voor ongelukken. Met de moder
ne elektronica zijn snelheidsovertredingen
gemakkelijk vast te stellen. Betrappen van
inhalen waar het niet mag is kinderspel.
Prof. Rothengatter acht de ontwikkeling
van een smart card die dit soort zaken ops
poort van groot belang. Hier kunnen men
senlevens worden gespaard. Hoeveel is niet
bekend, maar op grond van „fantasiebere
keningen" noemt de hoogleraar een per
centage van 20 tot 25 procent. En dat recht
vaardigt voor hem een verdere beperking
van de vrijheid van de automobilist.
„Het moet afgelopen zijn met de vrolijke
vrije jongen op de weg", formuleert hij. Aan
de weerzin die veel mensen koesteren tegen
ongebreidelde overheidscontrole heeft hij
dan ook geen boodschap. „Het verkeer
wordt almaar drukker en om de veiligheid
te waarborgen, mag de vrijheid wel MM
worden beperkt. In de luchtvaart is dat al
heel normaal", betoogt hij. „Daar moet je
zelfs toestemming hebben om je motor te
starten."
Wallage doet Senaat toezeggingen
DEN HAAG MARGREET VERMEULEN
Kleine plattelands mavo- en
lbo-scholen die onder de grens
van 240 leerlingen zakken, kun
nen hun voortbestaan nog met
zeker vijf en maximaal tien jaar
rekken. Die toezegging deed
staatssecretaris Wallage van on
derwijs (PvdA) gisteren in de
Eerste Kamer tijdens het debat
gende week of ze het aanbod
van Wallage voldoende vindt.
Dat betekent dat In t WMfr
voorstel Basisvorming alsnog
kan sneuvelen. Want samen
met de WD, die niets van de
basisvorming moet hebben, kan
het CDA de voorstellen van
Wallage torpederen.
Na afloop van het debat toon
de CDA-senator Grol-Overling
zich kritisch over de concessies
waartoe Wallage bereid is „Wij
hebben om een wetswijziging
gevraagd en dat is dit niet", al
dus Grol. Samen met de VVD,
D66, GPV, SGP en RPF had het
CDA gevraagd om de ophef
fingsnorm van 240 leerlingen te
verlagen naar 180 leerlingen.
De PvdA st.vitsM'( rel.iris wil
niet aan de wettelijke norm tor
nen, maar Wallage is wel bereid
tot een uiterst soepele toepas
sing van die norm De bewinds
man wil het kleine scholen
eveneens gemakkelijker maken
om «•«•n dependant te wordt n
van een grote(re) scholenge
meenschap Dat is ook een ma
nier om te blijven voorbestaan.
Ook daarom had de meerder
heid van de Senaat, inclusief de
CDA-fractie, gevraagd.
„Ik ben de Senaat op twee es
sentiële punten tegemoet geko
men". /«-i Wallage i>at va
het gevoel van alle fracties in de
Senaat, behalve het CDA. Die
partij wil pas verder debatteren
als de woorden van Wallage op
panier staan. „Uiterst ongebrui
kelijk". vond Vis (D66). „Vooral
omdat het betoog van Wallage
glashelder was", meende
Luteijn (WD). „Een actie van
wantrouwen tegen Wallage", al
dus De Boer (Ciroen Links).
Wallage constateerde in de
Senaat veel „argwaan en weer
zin" tegen de basisvorming.
Maar de Senaat - op de WD na
- kan wel leven met de moder
nisering van de eerste leerjaren
in het lbo. mavo. havo en vwo.
Hoewel bijna alle fracties be
twijfelen of de kwaliteit van het
jeugdonderwijs wordt opge
krikt. zoals Wallage in het wets
voorstel belooft.
Het struikelblok Is het plan
sran Wallage om tot grotere
scholen te komen door middel
van vnjwillige fusies Het DA
wilde zwart op wit zien hoeveel
en welke scholen die fusiegolf
overleven. Maar dat kan Walla
ge niet, omdat de fusies (op
aandrang van het CDA) vrijwil
lig «-n niet verplit ht zijn Boven
dien wil Wallage het onderwijs
niet alle beslissingen uit handen
