Brood van LBF 'niet klef
i
i i
I
II
C\ 0 H
De
Stemming
Leiden
ZATERDAG 16 ME11992
VRUETUD
Verzameling
De verzameling natuurhisto
risch materiaal van Christiaan
Engberts staat tot begin juni in
de bibliotheek Steven shot opge
steld. De tentoonstelling omvat
onder meer een aantal fossie
len. schelpen, een spinnehuid
en een pop van een bcervUnder.
Christiaan Engberts is leerling
van de Stevenshofschool.
Cursus Pools
De PNKV sluit vandaag het cur
susjaar Pools feesteli)k af in
clubhuis Vogelvlucht I Boshui -
zerlaan 5). Op het programma
staan onder meer de uitreiking
van diploma's en een optreden
van de cursisten. Aanvang 17.00
Kerkmuziek
Het Oegstgeester koor Cappella
pro Cantibus zingt morgen
(19.00 uur) een zogenaamde
evensong' in de Hooglandse
kerk. Op het programma staan
onder meer werken van Wal-
misley en Willcocks. De liturg is
dB. I MM.is
Indonesië
Een programma over Indonesië
met de naam 'Surivanti wordt
gehouden op maandag 18 mei
De Voorschotense E. /ee-Hilal
vertelt over kleding uit lava en
Bali en demonstreert/analyseert
enkele dansen Aanvang 20.00
uur. in het kerkeli|k Centrum
'De Regenboog'.
Skeeler
Vanaf maandagavond 18 mei
wordt door gediplomeerde
KNSB-trainers een wekelijkse
skeeler-training gegeven Deze
training wordt gehouden op een
geasfalteerd parcours aan de
Archimedesweg Voor meer in
formatie. tel. 315610 (los Fu-
gers).
Zangmiddag
Dienstencentrum Merenwijk
houdt maandag IH mei een
/angmiddag voor 55-plussers
Het kinderkoor van de k.trdi
naai Alfnnk.sehooi treedt op on
der leiding van mevrouw De
Groot. Na de pauze zingt het ei
gen koor van de Ouderen Acti
viteiten Commivsie. Aanvang
14.00 uur.
Boekje over geschiedenis van broodfabriek
jj
\t Aan de gezichten
kan je 't zien!
Elke morder vindt het fijn, «Is zij een bikker jjf
hé heeft die tegenwoordig nog „lekker gaar" |8!
\hfl brood bakt. eiken dag dezelfde kwaliteit!
'10 Bent U nog geen klant van de L.BF, J|S
wórdt het dan! Haal eens 'n brood in \W
h* een van onze LB.F.-filialen, dat scheelt
«ff nog in prijs bovendien. U
\lf Ol roep even een bezorger aan Zij komen
Mn. door de heele stad.
méjI k
f Brood van de L- B- F
5! Voedzaam, smakelijk en... niet klef! fi
NV DE r
^^BROODFABRIEK 11
Sï
FILIALEN:
Kort Riprnbure 16 Morschttrajt J) Mare 8 - Korevaamraar M
14 gebonden schrift met teksten
van Koot en Bie. Fakkel toont
met enige trots een exemplaar
van Het Simplistisch Verbond
over '89'. „We hebben ze aange
schreven of we dat mochten
doen. We kregen meteen een
leuke brief terug dat het goed
was. Nee, we hebben er geen
meer over. De oplage was zoals
je kunt begrijpen snel uitver
kocht. Los daarvan zijn we
nooit zo sterk geweest in het
verkopen. Het drukken is voor
ons leuker", zegt Fakkel.
In een tweetal plastic zakken
wordt van al het drukwerk van
Pers no. 14 een exemplaar be
waard. Visitekaartjes, program
maboekjes. folders, kaarten en
zelfs studentenpa«»Jes. Boisse-
vain: „We doen er natuurlijk
lang over. het is tenslotte hand
werk. Aan nieuwe letters en an
der materiaal zijn we veel geld
kwijt. Commercieel kunnen we
niet worden, daar gaat het ge
woon te langzaam voor. Het is
onze hobby dus is het geen
ramp als er geld bij moet."
ten 'stypen' voor krante-adver-
tenties te zijn.
In het boekje wordt de ge
schiedenis van de LBF beknopt
weergegeven. Opgericht in 1866
om 'een goed en goedkoop
brood te bakken'. De fabriek
werd gevestigd naast de voor
malige Marepoort op de huidige
Marepoortkade.
De eerste kwart eeuw van de
LBF verliep voorspoedig: „Ik
meen gerechtigd te zijn uit het
medegedeelde het gevolgd te
mogen trekken, dat de vennoot
schap na 25 jaren in bloeiende
toestand verkeert en dat het be
stuur steeds heeft voldaan aan
de verplichting die het zich bij
de oprichting der Vennootschap
voorstelde: om goed en goed
koop brood te leverenaldus
het jubileumboekje uit 1891
Het bleef goed gaan tot en
met de LBF en bij het 100-jarig
bestaan in 1966 werden dage
lijks 15.000 Leidse gezinnen van
brood voorzien door de elektri
sche LBF-wagentjes. „Op 7
maart wordt er in de koffieka
mer van de Stadsgehoorzaal
een receptie gehouden waar
nauwelijks vindbaar tussen de
bloemstukken de directeur en
de driehoofdige raad van com
missarissen de vele gelukwen
sen en cadeaus van vrienden en
zakenrelaties in ontvangst ne-
Toch viel negen jaar later het
doek. Het broodverbruik nam af
en de concurrentie van de 'war
me' bakkers groeide. „Op 28
mei 1973 om 3 uur 's nachts
wordt voor de laatste maal het
King Corn brood gebakken en
zal de in 1968 gebouwde oven.
met een capaciteit van 3000
broden per uur, worden vernie
tigd", zo besluit het boekje.
Maar de hoofdmoot van hef
boek vormen de clichés. Met
mooie oude reclameleuzen als
'prachtig vast dat brood' of 'en
het smaakt zoo verrukkelijk'. En
wat te denken van 'uw mes kan
schoon blijven, als u brood
snijdt'. 'Niet klef is niet de eni
ge uitgave van beide drukkers.
Bijzonder is een door Pers no.
„Brood van de LBF. Voedzaam, smakelijk en niet klef'.
Met deze leuze adverteerde de voormalige Leidse brood
fabriek in de jaren veertig. De 'marginale' drukkers Ernst
Boissevain en Remko Fakkel hebben nu een handgezet
boekje uitgebracht over de geschiedenis van de LBF
waarin die oude advertenties staan afgebeeld: „Niet di
rect de Grote Winkler Prins dus, eerder een uit de hand
gelopen proefdruk. Dat deze uitgave mag bijdragen aan
een wat bredere belangstelling voor de Leidse industriële
historie", schrijft het duo in het voorwoord.
Boissevain en Fakkel behoren
tot een klein clubje plaatsgeno
ten die het ambacht van boek
drukker als hobby uitoefenen
waartoe ook de 'bekende' Lei-
denaar Jacques de Coo behoort.
Boissevain en Fakkel, werkend
onder de naam 'Pers no. 14',
hebben een reeks van bijzonde
re drukwerken in kleine oplagen
gemaakt. Onder meer drie
boekjes van de schrijver Heere
Heeresma.
De werkplaats van de twee
hobbyisten is de woonkamer
van een flatje aan de Kennedy-
laan. Op nummer 14. De letter
bakken en -laden staan daar en
ook het zetwerk wordt er ver
richt. De antieke pers staat in
het piepkleine berghok onder
de flat. „Mijn vader had een
FOTO HENK BOUWMAN
Fakkel (I) en Boissevain laten zien hoe hun pers werkt.
klein persje en ik ben er mee
doorgegaan. Ik zat bij Remko op
school en zodoende zijn we
Pers no. 14 begonnenzo her
innert Boissevain zich.
Beeldschoon
Het idee om een boekje over de
LBF te maken ontstond toen
een kennis op een rommel
markt toevallig de clichés van
de advertenties kocht. Boisse
vain en Fakkel vroegen of ze de
ze eens mochten zien en tot
hun verbazing bleken het vol
gens hen beeldschone, zogehe-
AGENDA
ZATERDAG 16 MEI
Leiden
Rommelmarkt in de Ijshal aan
de Vondellaan, van 9.00 tot
16.00 uur.
Open Dag (start v/h seizoen) in
de Hooglandse Kerk, met om
12.00 uur optreden Pancras
Consort uit Leiden en om
13.30 uur concert door Vos
Laeta uit Roelofarendsveen.
Meidenmilieudag in 't Stat-
huys, Breestraat 19, van
14.00 tot 17.00 uur.
Vleermuisexcursie in de Leidse
Hout. start om 21.00 uur in
het Koetshuis met inleiding en
video, daarna rondleiding met
BAT-detector,
Leiderdorp
Open Dag Apotheek Boehmer,
tevens tentoonstelling van
kunstwerkjes door kinderen op
het thema apotheek, Flórijn 2,
van 11.00 tot 15.00 uur.
Noordwijk
Optreden van Bassie en Adri-
aan in de Northgohal, aanvang
13.30 uur.
Nachtegalenexcursie in de
Noordduinen, verzamelen bij
het begin van het fietspad door
de duinen aan de Duinweg (na
bij de boswachterswoning,.
Duinweg 81aanvang 20.00
uur.
Zoeterwoude
Zoeterwoude Jazz in De Klaver
hal, van 20.00 tot 01.30 uur.
ZONDAG 17 MEI
Leiden
Rottemerentocht, 35 of 65 km
fietsen, start bij Clubhuis
Swifttoer, Roomburgerweg, om
8.30 en 12.00 uur.
Koopjesmarkt, org Carnavals
vereniging De Spoorbumpers,
buurthuis 't Spoortje, Bern-
hardkade 40, van 9.30 tot
15.00 uur.
Vogelbeurs bij Vogelvereniging
Avibus in het clubgebouw aan
de Voorschoterweg, van 10.00
tot 14.00 uur.
Poppen- en bërenbeurs in Ho
tel De Haagsche Schouw, van
10.30 tot 17.00 uur.
100-jarig Bestaan openbare-
bibliotheekwerk in Nederland,
Openb. Bibl. Leiden, van
12.00 tot 16.00 uur.
Bingo voor 55-plussers, org.
Ouderen Activiteiten Commis
sie Leiden Zuid West, Van der
Willigenhof, Apollolaan 264,
van 14 30 tot 16.30.
Rondleiding door de Pieters
kerk, aanvang 15.00 uur.
Vleermuisexcursie in de Leidse
Hout. start om 21.00 uur in
het Koetshuis met inleidingen
video, daarna rondleiding met
BAT-detector.
BURGERLIJKE STAND
LEIDEN
Geboren Petrus Humphry, zv. M.J.M.
de Zwart en L.S.M. Yard Maaike, dv.
J.C. van Dooren en J M de Krom* Dag-
mar Josine, dv. H. Tieleman en L.H.
Schaap Mirjam Anna, dv R.J. Riedin-
gerenH.R. Riedinger Linder Pieter
Arie, zv. J.E. Wijntjes en A.G. Le Due
Ghizlan, dv. M. Saidi en A. Zouhdi Ri
chard Gerrit, zv. J.C. Segers en J.A. van
Harskamp Caroline, dv. R.C. Kasiusen
N. Barnhoorn Anne Merlijn, dv. P.G.M.
Valentijn en C. Krausse Brian Rudolf
Petrus, zv. A.M. van der Eist en A.P.J.G.
van Nobelen Alexander Johannes
Louis Marie, zv. M.L.J.M. Stuijt en D.C-.
Mulock Houwer Anna Alida Maria, dv
M.C. Bergman en G.J.M. Hogervorst
Jurrién Michael, zv. G.M.H. de Weijeren
J.M.T. Hooijmans Huig, zv. A. Twigt en
J.M. van Rossum «Guyonne Alexandra,
dv. F.A. van Heijnlngen en E. Batelaan
Kal Erik, zv. S.E. Sfrandmoe en H. Mul
der «Bas, zv. M. Zierikzee en N. Dorre-
paal Marien Adam Jaromir, zv. Mohsen
en I.A.E.C. Janssen Assad Allah, zv. A.
Zahouani en N. Touil Asmaa, dv. A.
Zahouani en N Touil Amber, dv. GM
Wolters en J.C. Gaijkema Ellen, dv
L.C. de Vries en A C. van Delft Ehne
Alexandra,dv. P. Kelderen M H H
Linssen Enk Hendrik, zv. J.A van der
Schans en P. van Kruistum Frans Ger
rit. zv. CJ. Rotteveel Mansveld en M.
van Leeuwen Tim, zv. P.A.M. Teunis-
sen en A.H. van den Eijnden Esther
Irene. dv. J.A. van Duin en J. Haan Ni
na Krijntje. dv A. van Duijn en W de
Graaf Jonathan, zv J Dul en R Bauer
Jakob Lennart. zv B L. Svensson en
A K Lundström Remier Walther. zv
WA Kni|ff en M.L.F van Bowgondiên
Daan, zv. R.E. van Velden en A.J.F.T.
Amba Sanne Petronelia Margaretha.
dv R G.F. Kuijvenhoven en I J. Meneg-
hini Raaj Koemar Ashvien. zv A. Jitan
en M.C. Siwpersad Edward Michael,
zv M E. Poot en M l. Repko* Pieter, zv.
D. van Duijn en L. van der Plas Hilde
Anna Geertruida, dv. A.L.J. Warmerdam
en I.C.M. Langeveld Menno Mathias
Hendrikus, zv P.C.M. van der Vooren en
H.W Teske Vincent Emiel Anton, zv.
J. Sieberten D M. Peterzen Anne
dv J.A
Francisca Mane
Werff en D T P. Veenenbos Jody, dv.
R M. Kreeft en E.E.Ph. Peters* Moham
med, zv R. Mouak en F. El Haouari
Demi Zoö, dv. A. van Tongeren en M
Beekman Tess Dorine, dv. E.J. Wout-
man en J.M.P M van Geel Anne Simo-
ne, dv. R M. van der Waal en C.J. Jans
sen Rob Theodorus Maria, zv. T M J.
Timmermans en J.A.C.M van Beers*
Brigitte Bernadette. dv A. Barnhoorn en
C P T. van den Berg Thomas Peter, zv.
P.A.C. van der Meer en W E M. Dis
seldorp Rosan Willemine, dv. W A. van
Niekerk en T B. Poot
Overleden E. Groeneveid, geb 26 juli
1910, echtg. van J.D Piket A J Vree-
ling, geb. 3 maart 1916, geh. gew met
M J van der Lelie A van Rhi|n, geb
23 okt. 1916. man H.T. Mens. geb.
15april 1902, man.C.A. Hart. geb 19
okt. 1921man J.N. van Nbort. geb.
18sept. 1907, man M.A.C Augusti-
nus. geb 6juli 1916, geh. gew met J.
Hogeneist*M Altink.geb 19|uni
1986, dochter M van der Linden,
geb 29feb 1924, man* J C Glas.
geb. 20 jan 1945. echtg van L B Cu-
veiier J. Versteeg, geb. 24 juli 1924.
man J. Cornet, geb 18nov. 1926.
geh gew. met J Kuiken J P Kiel. geb
6 april 1907. geh gew met L. de Vries
J G. van Veizen, geb 6 maart 1914,
man* FC. H. Robert, geb 25 juli 1919,
man A.M. Wijnands. geb. 29sept
1910, geh gew met J.A. Steenvoorden
Ch.N. Scheilmgerhout, geb. 28okt.
1918, man L. Tuinenburg, geb. 26
mei 1913, man M. El Amine Benlarbi.
geb 23 nov. 1967, man P J. van
Huis, geb. 22 aug 1916, man E van
Leeuwen, geb. 4 |an. 1951. echtg. van
W.N. van der Steen W. Gasman, geb.
16 maart 1909, man J. Stoppels, geb
25 nov. 1913. man B. van Gunsteren,
geb. 10jan. 1944, man* J. Platteel,
geb. 5 juli 1919, man P P. Vonk, geb.
7 febr. 1926, man H.P Muller, geb
20 sept. 1909, man
Gehuwd R.C.L. van der Donk en J.A.
Donckers B. Sikking en A C. Kamp
huis* ME. de JongenT. Hofstede*
C.J.A R de Bolster en C W Rijlaarsdam
M G. Dits en E Wortel B. de Wit en
J. Telesforo B.G Rademaker en J de
Jonge Y Eddmi en G B I de Groot*
NAM.de Winter en A CM van der
Poel F van der Lubbe en S.H de Vo
gel J Roest en A F M A. van 8eek
J.A. Vijibrief en M A S Hetzler* P A
Bouteren AC Hubeek*J Jansenen
H J. Jansen* H. Trompen H. Stokkei
E. Biansjaaren M P de Jong*C. Stap
horst en A de Nijs* E H van den Pol eo
L.J. Kaufman J Dool en S Wouters
W C G. Wildschut en Y.A. van der Kwaak
C F G M Langezaaien JMT. OHhe
ten Y Blouh en S El Mennan R J
van Strien enCHCM Ligtenberg E
Brabander enGA.M Wokke
mmm politieke rubriek wmmm
Een hondedrol voor je
huisdeur is vies maar vrij
ongevaarlijk. Kattepoep in
je tuin is nog viezer omdat
de kans op lichamelijk
contact met deze drek
daar extra groot is. Maar
een regelrechte
bedreiging voor lijf en
leden is het goedje van
onze miauwende
vriendjes ook weer niet
Uitwerpselen van
mensen op het
binnenplein bij een
gebouw; dat is pas gevaarlijk. Je
hebt je broek nog niet
opgehaald of er zwaait een
slopersbal voor je hoofd langs.
Je kijkt op en kijkt recht in de
bebrilde ogen van de Leidse
wethouder Tjeerd van Rij. Een
PvdA'er. die zich heeft ontfermd
over de portefeuilles ruimtelijke
ordening en volkshuisvesting.
Aan zijn blik zie je meteen dat
hij je geen closetrol komt
brengen.
De wethouder besefte eerder
deze week plotseling dat de
krakers van het
Parmentiergebouw aan de
Lammermarkt het al maanden
zonder sanitaire voorzieningen
moeten stellen. Koning, keizer,
wethouder en kraker, behaard
of kaai, poepen moeten ze
allemaal, moet hij zich hebben
bedacht. „En dus staan ze met
hun blote kont op het plein",
flitste het door zijn hoofd. Een
dag later kondigde hij in de
gemeenteraad aan de
vervroegde sloop van het
krakerspand te overwegen.
Bedoeld of onbedoeld bevrijdt
Van Rij zich met de sloop van
een lastig probleem. Zolang het
Parmentiercomplex in tact
blijft, zullen omwonenden zich
verzettten tegen nieuwbouw op
deze plaats. Is het oude
complex eenmaal afgebroken,
dan bestaat zelfs de
mogelijkheid dat omwonenden
nieuwbouw zullen
aanmoedigen om van het lelijke
braakliggende terrein af te
Wethouder Van Rij: gespleten politiek.
komen. En krijgt de gemeente
sneller haar zin dan ze zelf ooit
had kunnen hopen.
Gelukkig praat Van Rij sneller
dan hij sloopt en ook de
bewoners van Groenoord zullen
daar blij mee zijn. Hoewel zij
wél allemaal een aansluiting op
het riool hebben, hing de
wethouder donderdag in de
gemeenteraad ook boven dit
pittoreske wijkje een
denkbeeldige slopersbal.
Wat de PvdA'er betreft, staan in
dit gebied over een jaar of
vijftien kantoren. De huidige
woonpandjes zijn er toch maar
krakkemikkig en liggen ook nog
eens geisoleerd van de rest van
leiden, weet hij De G roenoord -
bewoners zouden de PvdA'er
eens uit moeten dagen: wie het
eerst vanuit ieders huis stad.
station of kustgebied heeft
bereikt. Van Rij verliest dit
ongetwijfeld.
Van Rij eist van kleine
buurgemeenten dat die de
sociale woningbouw voor
Leidse woningzoekenden voor
hun rekening nemen, hij laat
het angstzweet uitbreken bij
Leidenaars die duizenden
guldens en maanden werk in
oude hui/en hebben gestoken
omdat er in Leiden zelf geen
sociale woningbouw meer
wordt gepleegd, en vervangt ten
slotte een goeddraalende
poptempel het LVC door
winkels met luxe artikelen
Is dit nu het beleid van de PvdA
die de gunst van de minder
draagkrachtige kiezer tracht
terug te winnen?
Niets is politici te dol
om bij de kiezers In
een goed blaadje te
komen met hun
allochtonenbeleid Zo
presenteerden zes leidse
regiogemeenten (ruim 200 000
inwoners) maandag op
uitbundige wijze een nieuw
werkgelegenheidsproject dat
maar liefst acht 'kansarmen
aan werk moet helpen in de
milieusector' F.n om welke
banen blijkt het dan te gaan
Om die van vuilnisophalers.
Een vracht aan consumpties
stond bij de lancering van het
plan klaar voor een reeks aan
notemoten uit de verre
omgeving. Zelfs de
burgemeester van Hendrik Ido
Ambacht was van de parti) Hij
mocht als voorzitter v an de
meedenkende Stichting
Maatwerk Arbeidsmai k tgru hte
scholing Gemeenten (MAG) als
eerste het woord richten tot zijn
collega's uit Leiden. leiderdorp.
>egstgeest. Alkemade.
Voorschoten en Zoeterwoude
„Het is goed dal wij wat gaan
doen voor deze eh. eh.
kansarmen, ik zou bi|na zeggen
'zielepoten'. maar dat zou wel
eens verkeerd uitgelegd kunnen
worden
De leidse wethouder
personeelszaken A van
Boe hove (CDA) sprak over een
'belangrijke impuls voor het
regionale milieubeleid', 'een
enorme belangrijke
samenwerking tussen de
deelnemende gemeenten' en
een'pater nostcr effet t Dat
laatste, zo legde hij uit. is een
symbool voor het groeiende
aanbod van opleidingen voor
het leger 'kansarmen waartoe
ook langdurig werklozen en
herintredende vrouwen
behoren Stap in en stijg tot
ongekende hoogte
Dat de nieuwe groep 'milieu
ambtenaren' (in een
zogenaamde milieu-pool') in de
praktijk meestal tussen het
huisvuil terecht komt heeft juist
een voordeel: „Dat is de voor
burgers direct zichtbare
werkvloer.''
Dat de extra steun voorlopig
slechts acht zielepoten betreft is
volgens milieu-ambtenaar
J.W M Vellekoop echt niet zo
weinig. Het gaat per slot van
rekening om een moeilijke
doelgroep „Het ligt er aan hoe
je dat getal bekijkt Zo n project
moei een olieviekac htige
werking hebben." Neem nou
leiden zelf. Daar zijn
vooruitlopend op het project al
zeven doelgroepers aan het
werk gezet Van wie vier bij de
reinigingsdienst.
De regiogemeenten voorzien
vieze klusjes van nieuw elan
Goed bekeken horen
schoonmaakbedrijven een pnjs
te krijgen voor hun bijzond» r
succes vollcdoelgroepcnbcleld
Zij hadden |aren geleden al in
de gaten dat kansarmen
bijzonder gesc hikt zijn voor
werk in de 'milieusec tor
