Werk in
vakantie
'onbelast'
:'Billy Turf was mijn inspiratiebron'
ECijkje in de
iperatiekanier
Regionale zender brengt straks kijk-radio
'Taxonomen: een
bedreigde soort'
Regio
De afval-race van Samira
j Ja. tk naam aan introdvctia j
abonnamant «n ontvang da kraal
i ®"o i
HJDAG 15 ME11992
19
1 kader honderdjarig bestaan Elisabeth
overleg. JL
Vakantiewerk in de bollensector wordt aantrekkelijker.
De verwachting is dat wanneer scholieren en studenten
minder dan 1300 gulden verdienen, ze dat bedrag direct
in handen krijgen. Die regeling moet er binnen tien da
gen zijn. Nu moeten werkgevers eerst belasting betalen
en daarna mogen werknemers proberen om het te veel
betaalde via een T-biljet terug te krijgen.
En dat is niet zo simpel. Iemand
die 150 gulden per week ver
dient, moet 16 weken werken
om met succes een T-biljet te
kunnen invullen. Tot 1990 had
den werkgevers het gemakke
lijk Als de seizoenwerker min
der verdiende dan de belasting
vrije som. hoefde geen belasting
te worden ingehouden. Wel
moesten er premies volksverze
kering af, maar dat gebeurde via
een eenvoudig systeem. Verre
kend werd er aan het einde van
het jaar.
Door de operatie-Oort werd
de belastingvrije som op een
andere manier vastgesteld. Dat
leidt voor mensen die tijdelijk
werken tot zeer lage bedragen
waar het loon van een gemid
delde seizoenwerker al snel
overheen schiet.
Vandaar dat landbouworgani
saties pleitten voor een ander
systeem. Vanuit de Kamer kre
gen ze vorig jaar al de nodige
steun, maar het ministerie van
financiën zag problemen, wan
neer brutoloon wordt uitbe
taald. De fiscus krijgt veel extra
werk op zijn dak als hij van ie
dere werknemer moet onder
zoeken of die ook elders geld
heeft verdiend en daar zijn be
lastingvrije som heeft verbruikt.
Om nog maar te zwijgen over
huisvrouwen die hun belasting
vrije som aan de partner heb
ben overgedragen.
H. Smets van de Katholieke
Nederlandse Boeren- en Tuin-
dersbond hoopt dan ook dat er
na een overwinning op het be-
lastingfront, ook wat aan de
werknemerspremies wordt ge
daan. ..Als je overal voor wordt
aangeslagen, betaal je 40 tot 50
procent belasting Gelukkig
vindt ook de Sociaal Economi
sche Raad het onrechtvaardig
dat bij gelegenheidsarbeid
wtómmenpnulm moeten
worden betaald. En. als je daar
iets aan doet. is het logisch dat
je ook aan de loonheffing sleu-
telt
Binnen de regeringscoalitie
zijn stemmen opgegaan om het
Duitse systeem over te nemen,
waarin seizoenkrachten slechts
drie procent belasting betalen.
Voor zo n constructie is een
wetswijziging nodig en dat kost
al snel een jaar. Bovendien zou
zo n extraatje moeilijk tot een
enkele bedrijfstak beperkt kun
nen blijven: elders voelt men
zich dan al snel achtergesteld.
Smets schat dat er in de land
bouw jaarlijks zo n 250.000 sei
zoenkrachten werken, van wie
100.000 in de bollensector: „In
horeca en detailhandel is ook
veel seizoenwerk, maar daar
hoor je ze nooit zo over de rege
lingen klagen als in de land
bouw. Mogelijk weet men daar
wat gemakkelijker met de regel
geving om te gaan.
SWIJK/LEIDEN ERIC JAN WETERINGS
leuws krijgt een ondergeschik-
plaats op de regionale tv.
zo woe)mdat radio altijd sneller is en
e onszelf niet willen becon-
•Teren." Dat zei gistermiddag
•n woordvoerder van Radio
est. de provinciale radio voor
jid Holland. West wil regiona-
'f30 tv-programma's gaan maken
l gaf daarvan gistermiddag in
15. lar Rijswijkse kantoor een
1 30 »orproef)e: 'ZH-tv' en 'Kijk-ra-
dac P
600, 'ZH-tv (Zuid-Holland Televi
sie) gaat uitzenden samen met
radio Rijnmond en brengt meer
traditionele programma's voor
de hele" provincie. Kijk-radio
wordt door Radio West alleen
uitgezonden. Daarbij loopt het
geluid van radio en tv syn
chroon, terwijl de tv beelden
geeft bij de radio-uitzendingen.
Dat kunnen zowel plaatjes uit
de radio-studio zijn, als 'een
meer artistieke invulling'.
Zuid-Holland-tv gaat dage
lijks een themaprogramma van
een uur uitzenden. Regisseur
Pannekoek maakte een proef-
uitzending, waarin alle thema's
werden uitgewerkt. Op maan
dagavond is dat 'de derby',
waarin een sportontmoeting
van het afgelopen weekeinde
uit de provinicie centraal staat.
Dinsdagvond luidt het thema
'verenigingen'. „Zuid Holland
kent alleen al twintig operette
verenigingen vertelde de pre
sentatrice terwijl op de achter
grond een Rotterdams vrou
wenkoor galmend een aria in
studeerde. „En dan hebben we
het nog niet eens over de hen
gelsportverenigingen, de biljart
clubs, de postzegelverzamelaars
en de duivenmelkers", zo be
sloot de presentatrice de proef-
uitzending van het dinsdagpro
gramma.
Auteur Kees van Kooten was
ingehuurd om te vertellen over
zijn favoriete plek in Zuid Hol
land. Dat was ergens aan de
Vliet of de Schie (dat wist hij
niet precies meer) bij Delft,
waar hij vroeger als jongen
speelde. 'De plek' moet het vas
te woensdagavondprogramma
worden waarin ook 'gewone
mensen zoals u en ik' over hun
favoriete lokatie kunnen vertel
len.
Twee plat Rotterdams kweb
belende hoogblonde meiden
van ongeveer 17 jaar oud intro
duceerden het donderdag
avondthema 'de competitie'.
..Gewoon kaaike waar je leuk
kèn uitgaan enzo." Onder het
motto 'zoeken naar verschillen
en overeenkomsten' mochten
de dames sluikreclame maken
voor twee lokale 'zwemparadij
zen'.
De vrijdagavond-uitzending
is bestemd voor 'Het Evene
ment' en dat kan zowel het re
cent gehouden Beckett festival
in Den Haag zijn als de jaarlijk
se vlooienmarkt in de I^idse
Groenoordhallen. Het verleden
van de provincie Zuid Holland
wordt iedere zaterdag belicht in
'Het archief waarna 'De diep
gang' de week op zondag af
sluit. Hierin komen reportages
over 'brandende en minder
brandende kwesties'.
Wanneer de eerste tv-uizen-
ding de lucht ingaat is nog niet
duidelijk.
DERDORP JAN WESTERLAKEN
ecialisten van het Elisabeth
uur. >kenhuis in Leiderdorp laten
jen een kijkje in de operatie-
a een mer nemen. De kno-arts laat
verleg !n hoe bij kinderen buisjes in
t trommelvlies worden aan
bracht. de oogarts toont hoe
lar wordt verholpen en de or-
Dpedisch chirurg hoe een
uren rsleten heupgewricht wordt
rvangen.
De deuren van de operatieka-
in voorer gaan niet écht open. Maar
bezoek specialisten bootsen de wer-
lijkheid zo getrouw mogelijk
elkundq. In de vorm van een mini-
ïn mposium wordt dinsdag 19
7 qq ei (aanvang acht uur) in de
ortzaal van Elisabeth over
•eraties die nogal eens voor-
anen gepraat. Aan de hand
li modellen en videofilms la-
zoe n de artsen zien wat er ge-
iurt.
Oogarts Tjia legt uit dat staar
r> oogziekte is. die wereldwijd
!t meest voorkomt. Om de
>ebele lens te verwijderen
brdt nu nog een opening van
ht millimeter in het oog ge-
aakt Die opening wordt op
jn duur terug gebracht tot 2.8
m- Staar is een ziekte die
loral bij oudere mensen voor
komt. Direct nadat de nieuwe
lens in het oog is gezet, kan de
patiënt weer beelden waarne
men. De ingreep duurt niet lan
ger dan tien minuten.
De buisjes in de oren zijn al
genoemd, maar een kwaal die
veel voorkomt is sinusitis. Dat is
een ontsteking van de holten
rond de neus (onder meer kaak
en voorhoofd). De holten staan
in verbinding met de neus. Zo
wordt het vocht afgevoerd en
wordt er lucht binnen gelaten.
Als de verbindingen tussen die
holten dicht zitten, ontstaan
ontstekingen. Die geven een vol
gevoel, druk en pijn. Als neus
druppels of stomen niet helpen
worden de natuurlijke openin
gen door middel van een opera
tie vergroot. Met dunne kijkers
wordt het mankement opge
spoord en vervolgens verhol
pen. De kno-arts J. Hulshof laat
zien hoe dat in zijn werk gaat.
Orthopedie heeft met het be
wegingsapparaat van de mens
te maken. Het inbrengen van
een nieuwe heup is een ingreep
die vooral bij oudere mensen
plaatsheeft. Als het gewricht
versleten is en lopen moeizaam
of helemaal niet meer gaat en
pijn doet, wordt dat vervangen.
In principe kan dat met elk ge-
De kno-arts Hulshof: 'Acute oorontsteking zie je praktisch niet meer. Nee, ik weet niet waaraan dat te danken is.' foto jan hoi vast
wricht. Wat de heupen betreft
kunnen de orthopeden de vraag
niet bijhouden. In het Elisabeth
Ziekenhuis moeten patiënten
tot begin volgend jaar wachten
alvorens ze voor een operatië in
aanmerking komen.
Chirurg A. Ebbink heeft de or
thopedie als werkterrein. Vroe
ger, zegt hij. hield dit specialis
me zich vooral bezig met 'het
gezond en recht groeien' van
kinderen. Fouten werden met
beugels, corsetten en steunzo
len gecorrigeerd. Tegenwoordig
kan een operatie in veel geval
len uitkomst bieden. Zijn het
vooral ouderen die met versle
ten heupen te kampen krijgen,
Ebbink staat tevens stil bij het
vróegtijdig opsporen van heup
afwijkingen bij pas geboren ba
by's. En hij voert de leek mee
door de knieholte bij het opspo
ren van een gescheurde menis
cus.
anderpsycholoog ontwikkelt nieuwe therapie voor zeer dikke kinderen
21.30. IDEN JOOST BOUWMEESTER
Is Billv Turf of Dik Trom door
et leven moeten gaan. Bang
m op een weegschaal te staan
f in een spiegel te kijken. Geen
(ukc leuke kleren kunnen ko
en. Het kan allemaal verleden
jd worden. In De Lindenhof,
?n centrum voor chronisch
eke kinderen in het Acade-
lisch Ziekenhuis Leiden (AZL),
1 een nieuwe therapie bedacht
m zeer dikke kinderen van
leer dan honderd kilo te la-
in afvallen. Een team bestaan-
j? uit een arts, een fysiothera-
eut, een pedagogisch en maat-
thappelijk medewerker, een
iëtist en een leerkracht gaat
amen met de dikke kinderen
e zware strijd aan met de over-
>llige kilo's.
Ik ben zelf nooit dik geweest,
laar ik las de strips van Billy
urf wel graag. Billy was ook
én van mijn inspiratiebronnen
Dor de nieuwe therapie. Hij eet
Set alleen veel. maar is ook nog
ens ongelooflijk lui. In de wer-
elijkheid zien we het zelfde
erschijnsel met dikke kinde-
tnzegt kinderpsycholoog
lendrik Koopman, de 'grond-
tgger' van de therapie.
Koopman, die schat dat één
lp de honderd kinderen tot zijn
loelgroep behoort, stelt dat de
'filskracht om minder te eten
tntbreekt. „Zij willen wel af-
lanken, maar ze willen er niets
bor doen. Het liefst nemen zij
en pil, waardoor zij de volgen-
je dag zo dun zijn als een lat."
niets doen. Er is een afstands
bediening voor de televisie, kin
deren worden met de auto naar
school gebracht en er zijn com
puters waar kinderen uren ach
ter zitten. Het wordt ons te
makkelijk genmaakt."
Bemoedigend
Tot nog toe zijn de resultaten in
de kliniek in Leiden 'bemoedi
gend', zoals Koopman het om
schrijft. Eén jongen (van de
reeds zeven behandelde kinde
ren) is 'ontspoord'; na de be
handeling kwam hij in een korte
tijd tien kilo aan. „De ouders
moeten na de therapie onze
taak overnemen en het kind
blijven stimuleren. Doen zij dat
niet, dan kan het weer fout
gaan", aldus Koopman.
De nieuwe methode wordt in
middels een jaar toegepast,
waarbij constant drie kinderen
in behandeling zijn. De kosten
voor een behandeling bedragen
'tienduizenden guldens', maar
dat geld weegt volgens Koop
man zeker op tegen de kosten
die misschien later in rekening
worden gebracht. Overgewicht
kan namelijk velschillende ziek
ten of aandoeningen veroorza
ken, zoals hart- en vaatziekten,
rug- en gewrichtsklachten, hoge
bloeddruk of diabetes. Boven
dien ligt de levensverwachting
van de zware mens een stuk la
ger.
Mislukken
Eerder ontwikkelde behandelin
gen voor gewichtsvermindering
waren vaak gedoemd te misluk
ken, omdat er, volgens Koop
man. te veel naar het dieet werd
gekeken. Koopman: „Het enige
wat telde was het aantal kilo's
dat het kind verloor. We sloten
de kinderen eigenlijk op. zodat
ze niet stiekem een patatje met
mayonaise konden nuttigen.
Die methode is achterhaald.
Onze 'patiënten' gaan ieder
weekend naar huis.
Gedrag
3545 h de therapie van de kinder-
jsycholoog ligt de nadruk niet
»p afvallen, maar op een veran-
lering in het gedrag van de op-
80.10|roeiende jongere. „Ook al
13.85jeeft het kind geen honger, zo-
?7 Rn'ra ^et 'ets 'e^ers z'et- vvri' h*'1
jten. Dat moet veranderen",
legt Koopman. Het kind wordt
(edurende drie maanden uit
let normale leven gehaald en in
)e Lindenhof opgenomen. Na
Ie therapie houdt het begelei-
lend team nog een oogje in het
teil.
Het kind moet ook een actie
363 let leven gaan leiden, meer zelf
loen. Koopman: „Onze maat-
ichappij zorgt ervoor dat wij
Samira Ben Caid is twaalf jaar
en woont in Leiden. In no
vember 1991 ging zij voor drie
maanden bij de Lindenhof in
therapie. Op dat moment
woog zij 107 kilogram. Tijdens
de therapie is zij twaalf kilo af
gevallen (95 na behandeling)
en inmiddels weegt zij 89 kik).
Samira: „Ik werd vaak ge
pest. Mensen noemden me
vette en dikzak, maar na ver
loop van tijd kon me dat niks
meer schelen. Vroeger zat ik
op turnen, maar omdat ik
steeds geplaagd werd ben ik er
uiteindelijk af gegaan. Ik werd
zelfs geslagen, maar natuurlijk
sloeg ik wel terug. Ik ging heel
weinig naar buiten, omdat ik
me gewoon schaamde. En in
het zwembad durfde ik me al
helemaal niet te vertonen.
Winkelen was ook geen pretje.
Telkens als ik iets leuk zag
hangen, paste het mij nooit.
Maar nu is dat anders. Ik
ben blij dat ik in therapie ben
gegaan. Ik voel me nu een stuk
lekkerder in mijn (minder
zware) lichaam en durf meer
te praten over mijn gewicht. Ik
schaam me veel minder. Soms
heb ik nog wel het gevoel dat
de mensen naar mij kijken.
Gelukkig word ik minder ge
pest, omdat al mijn bekenden
weten dat ik in therapie bep
geweest.
Aan de andere kant was de
therapie ook best wel eens
streng. De televisie mocht bij
na nooit aan en dat was
vooral in het begin soms
best wel eens moeilijk. Verder
dronken we elke dag een glas
water en verder alleen 'light'-
frisdranken. Maar dat spul is
gewoon niet te drinken; ik
moest zelfs af en toe overge
ven. Nu ben ik er wel aan ge
wend.
Een ander dik jongetje bij
mij in de klas was zelfs jaloers
dat ik zoveel kilo's was kwijt
geraakt. Of ik nog meer ga af
vallen? Ia. absoluut. Uiteinde
lijk wil ik rond de 65 kilo we
gen."
Gabor krijgt boek over regenwoud
Staatssecretaris Gabor van
Landbouw. Natuurbeheer en
Yiwrii ln-rft gisteren in het
Pesthuis in Leiden een boek
over het tropisch regenwoud in
ontvangst genomen Het boek
met de titel Tropisch regen
woud. Schatkamer van biodi
versiteit'. is een bundeling van
de voordrachten die zijn gehou
den op het symposium over het
tropisch regenwoud, dat het
Nationaal Natuurhistorisch Mu
seum (NNM) 111 M-ptember
heeft georganiseerd.
M.S. Hoogmoed, weten
schappelijk medewerker van
het NNM en eindredacteur van
het werk. overhandigde het
boek aan de staatssecretaris. In
d)0 i". spraak benadrukte hl)
dat de aanleiding voor het sym
posium de kritiek was. die het
NNM op het regeringsbeleid
over het tropisch regenwoud
heeft.
Volgens het NNM is het rege
ringsstandpunt teveel gericht
op planten en te weinig op die
ren. Dieren helpen het regen
woud in standhouden. Er zou
veel meer onderzoek naar het
functioneren van de dieren
moeten komen „Maar", zei
Hoogmoed, „Daar zijn veel
meer taxonomen (mensen die
de biologische systematiek be
studeren) voor nodig. En de re
gering trekt geen geld uit om
hun aantal op peil te houden In
1990 was 63 procent van de
taxonomen ouder dan 45 jaar
In de biologie zou dat meteen
aanleiding zijn de taxonomen
tot bedreigde diersoort te be
stempelen en in liirn ntmru n
een fokprogramma te starten!"
vertrouwen te hebben in alle in
temationale conferenties over
het tropisch regenwoud. „Re
genwouden liggen meestal in
ontwikkelingslanden en daar
heeft men eenvoudig het geld
niet om iets aan hei behoud er
van te doen", vond hij.
Gabor wees er in zijn ant
woord op dat hij juist wel ge
looft in internationale conferen
ties. „Het is een internationaal
probleem en daar moet dus in
ternationaal iets aan worden
gedaan." Wel gaf hij toe dat dit
hrrl iMMfeUd .lil <1-11
land als Kameroen dreigt de be
volking binnen 20 jaar te ver
dubbelen. Al die mensen heb
ben grond nodig om van te le
ven. Maar geavanceerde land
bouwtechnieken om dat zorg
vuldig te doen, zijn er niet. Dus
wordt er roofbouw gepleegd. Als
dat zo door gaat is er straks
geen meter regenwoud meer
over."
HOE LANG
KUNTU
1
NOG ZONDER? j
da aarata twaa vaak an gratia
1
Wijn abonnamant bataat daarna
J C Par maand tl 7 7.801 ma automa
I ti ic ha batalmg'
I for kwartaal (t 80.10) ma accapt
I Pa» kwartaal tl 80 101 ma auto i
matiacha batahng'
I Naam an voo»tattara
l i
!"-
1
i
i
I Woonpl.Hi
I I
TaMoon (i v m com rota baiorgagl
il
I Nummar bani'gvoratanmg
I I
J HandtaUMig
Da/a bon n aan anvtop rondar
poat/agat. atwran naar j
I wituh DpnMwl
2900 VB l