'Ik hou van iemand die
ik eigenlijk moet haten'
RTV SHOW
U.
Clouseau op de experimenteertoer
DONDERDAG 14 ME11992
NCRV brengt levensverhaal over joodse Hitlerjunge
ILVERSUM GERARD VAN PUTTEN
I in z'n drang te ovei
JL. -JL. leven bereid af te
'.vnicn van zijn eigen ik? in de
Juitse tv-docurnentaire 'Over-
wen in de huid van de vijand',
lie de NCRV morgenavond uit -
endt in de reeks 'Dokument',
/ordt het aangrijpende levens-
erhaal verteld van Salomon
'erel.
Puur uit z.elfbehoud liep hij
Is joodse jongen tijdens de
wcede Wereldoorlog vier jaar
tng in het gareel van de nazi's.
Js Josef Perjell hees hij zich
erst in het uniform van de
Vehrmacht, daarna stelde hij
ich op als loyaal lid van de Hit-
erjugend. Perel haalde aldus
ngeschonden de bevrijding.
Tot in 1988 verzweeg hij zijn
orlogsverleden, ook voor zijn
aasten. Zijn vrouw gaf hem de
timulans zijn oorlogsbelevenis-
en op papier te zetten. Bij wijze
an therapie schreef de sinds
948 in Tel Aviv wonende Perel
et boek 'Korim li Shlomo Pe
el' (Ik heet Salomon Perel), dat
e Poolse cineast Andrzej J.
oszyk inspireerde tot de ver-
aardiging van 'Uberleben in
er Hand des Feindes - Hitler-
inge Salomon'.
Geruime tijd ging Koszyk er-
an uit dat zijn van 1990 date-
?nde rolprent genomineerd
ou worden voor een Oscar.
Maar de Duitse commissie van
voordracht zag daar uit louter
formele overwegingen regie,
draaiboek, camera en montage
waren in handen van niet-Duit-
sers van af.
In Israël is amper gereageerd
op het boek van de nu 67-jarige
Perel. Maar in Duitsland ontlok
te 'Uberleben in der Hand des
Feindes' in oktober uitgezon
den op tv tal van negatieve
reacties. De grootscheepse ver
ontwaardiging werd gebundeld
in de kernvraag: „Hoe kon een
man hakenkruizen opspelden
om aan vervolging te ontko
men?"
Niet immoreel
Persoonlijk vindt Perel dat hij
zich ten tijde van de Tweede
Wereldoorlog niet immoreel
heeft gedragen. Hij rechtvaar
digt zijn collaboratie met de na
zi's aldus: „ik was zestien en
wilde geen martelaar zijn. Had
ik dan moeten roepen: ik ben
jood, schiet me maar dood? Ik
heb mijn leven gered, maar niet
ten koste van anderen."
Salomon Perel stamt uit een
naar Duitsland uitgeweken ge
zin van Poolse joden. In 1933
maakten de nazi's ook in Peine,
ergens halverwege Hannover en
Brunswijk, het leven voor joden
onleefbaar. De Perels keerden
terug naar Polen, naar Lódz. Pe
rel: „De Poolse kinderen waren
nogal sadistisch van aard. In
mijn jeugd werd ik veelvuldig
♦bespot, uitgelachen. Uitgere
kend op het moment dat de zon
voor mij begon te schijnen, brak
de oorlog uit."
Nadat de Duitsers bezit had
den genomen van Polen, werd
Salomon Perel door zijn ouders
naar het oosten gestuurd. Salo
mon werd opgenomen in een
weeshuis, leerde daar Russisch
en werd overtuigd lid van de
communistische jeugdbewe
ging Komsomol.
Maar opnieuw moest Salo
mon vluchten voor de opruk
kende Duitse horden. Hij raakte
verzeild in Minsk, in Wit-Rus-
land. Het was daar, dat de jeug
dige Perel in het gezelschap van
honderden Poolse vluchtelin
gen oog in oog met de vijand
kwam te staan. Identiteitspapie
ren had hij niet meer, die was
hij onderweg zogenaamd kwijt
geraakt. „Ben jij jood?", werd
hem gevraagd. Doodsbenauwd
antwoordde Perel: „Ik ben
Volksduitser."
Lippendienst
Salomon Perel wist aannemelijk
te maken dat hij naar de naam
Josef Perjell luisterde. Van dat
moment af dook hij als het ware
vier jaar geestelijk onder. De
Wehrmacht had een Duits/Rus
sische tolk nodig-, hij werd in die
hoedanigheid aangesteld. Eerst
bewees hij aan het Ostfront eni
ge tijd lippendienst aan de
Duitsers, daarna belandde hij
als Hiderjunge Jupp in Bruns
wijk, in een internaat van de
Hitlerjugend.
Als Perjell maakte Perel zich
de abjecte leerstellingen van het
nazisme eigen. Zijn schedel
werd opgemeten; als rassenex-
pert kwam de leraar tot de con
clusie dat Perjell tot het Oost-
baltische ras behoorde. Uit volle
borst zong Perel als toegewijd
lid van de Hitlerjugend het lied
'Wenn das Judenblut vom Mes-
ser spritzt'. Naderhand pas zal
hij tot het pijnlijke besef komen
dat hij ook over zijn bloed zong.
In de documentaire komen
heden en verleden regelmatig
samen. Op jaren gekomen be
treedt Perel opnieuw de werk
vloer van de Volkswagenfabriek,
waar hij destijds als Hitlerjunge
te werk werd gesteld. Perel ziet
zijn 'Alte Kameraden' terug op
een reuiiie. De heren laten zich
de schnapps goed smaken; op
het moment dat de wijsheid in
het glas verzinkt komt alles van
toen weer boven. In het bijzijn
van de jood Perel heffen de he
ren in lichtelijk beschonken toe
stand het Horst Wessellied aan.
Zichtbaar ontdaan besluit Perel
frisse lucht in te ademen. Bui
ten treft hij Marco Hofschnei-
der, een Berlijnse scholier die in
flash backs te zien is als de jeug
dige Perel.
Broek
Onthullend zijn de vraagge-
sprekjes met Perels vroegere
leermeester. Onthullend is ook
wat zijn oude kameraden te ver
tellen hebben. Bijna vijftig jaar
later doet Herr Heimleiter, een
Hiltlerjunge Salomon ziet na 47 jaar
voormalige Waffen SS'er die op
één been zijn levensavond moet
zien door te komen, het voorko
men alsof hij Perel destijds
heeft beschermd. Zelf begon hij
na een half jaar te vermoeden
dat Jupp wel eens joods kon
zijn, dat Jupp iets te verbergen
had. Bijvoorbeeld dat hij besne
den was.
„Jupp stapte nooit uit zijn
broek, als hij ging douchen",
vertelt de ex-Heimleiter. „Waar
om ik hem de hand boven het
hoofd heb gehouden is moeilijk
te zeggen. Ik was geen fanati
cus, dat zal het wel zijn ge
weest."
weer de Poolse stad Lodz terug.
De Alte Kameraden hebben
destijds hun metgezel nooit
voor een jood aangezien. „Vol
gens de propaganda van toen
had een jood een haalcneus. En
dat had hij niet", zegt de een.
Een ander zegt: „Met zijn zwar
te haar had hij geen arisch ui
terlijk. En het was alsof hij plat
voeten had, zo bewoog hij zich
voort. Maar jood nee, afgaande
op zijn accent kwam hij op mij
over als iemand uit het Ostge-
biet. Vast staat voor mij nu, dat
hij indertijd voortdurend
doodsangsten moet hebben uit
gestaan."
Na de oorlog hield Perel ruim
veertig jaar het bestaan van zijn
andere ik voor zichzelf. Het ta
boe drukte zwaar op hem. Hoe
ouder hij werd. des te meer de
nachtmerries elkaar opvolgden.
Een verzoek aan de Duitse au
toriteiten om als oorlogslachtof
fer in aanmerking te komen
voor een uitkering, werd in 1976
afgewezen. Voor de bevoegde
instantie stond het niet vast dat
hij in geestelijk en lichamelijk
opzicht nadelige gevolgen aan
de Tweede Wereldoorlog had
overgehouden.
In het besef dat hij zijn trau
ma niet langér kon verstoppen
besloot Salomon Perel, nadat
FOTO NCRV
hij een hartinfarct had opgelo
pen, in 1988 het zwijgen over
z'n oorlogsverleden te doorbre
ken. Zijn vrouw werd in kennis
gesteld van Jupps bestaan. Dat
Perel nog altijd een gesleten
persoonlijkheid is, bewijst deze
uitspraak: „Waarschijnlijk zit ik
nu nog vast aan Jupp. Ik hou
van hem, omdat hij me heeft
gered van de Holocaust. Ik hou
van iemand die ik eigenlijk zou
moeten haten."
(Dokument, morgenavond,
Nederland 1 om 22.11 uur)
STARDOM
In deze meimaand zullen
veel meisjesharten in ons
land gedurende een paar
ur beduidend sneller kloppen,
ilouseau toert door Nederland!
)e Vlaamse driemans-formatie,
"iet als voornaamste trekpleis-
jr Koen Wauters - inmiddels
rlfs beroemder dan Manneke
,is - trekt van Tilburg tot aan
trachten en van Tiel tot Bever
wijk om hun vele fans eens ef-
'es aangenaam te plezieren.
-Daar gaaaéat ze', wie kan het
iet uit het hoofd mcekwelen.
Dezer dagen kwam ook Clou-
eau's derde cd op de markt,
'iet de veelzeggende titel
doorgaan (Tot je niet meer op
benen kan staan)'. De officië-
uitreiking van het eerste
xemplaar vond in het diepste
eheim plaats, om een al te gro-
toeloop van fans te vermij-
en. Panda toog naar Café 't
Zit Paard in Kobbegem voor
én nadere kennismaking met
en paar prettige produkten van
nze zuiderburen: spannende
ieren, verse beenham van het
ïes en natuurlijk Clouseau.
'harmant gehucht
latenmaatschappij EMI is niet
Inderal htig als net haar troc-
•Ikind betreft, zelfs voor ver
ier is gezorgd. Twee busjes -
én voor de rokers, één voor de
zonden - rijden ons naar de
laats der feestelijkheden. Een
*lly-achtigc tocht - „moeten
Y nu via Gent of via Antwer-
en?" - door het regenachtige
elgische landschap. Dan cin-
'elijk Kobbegem, een charmant
■hucht onder de rook van
russcl, waar ons een niet ge-
nge hoeveelheid heerlijkheden
•acht. In België weet men van
e hap en van de drank, dat is
uidclijk.
De eregasten zijn al gcarri-
^erd. Koen Wauters glimlacht
Jriendelijk van de ene camera
i de andere, af en toe een zor
glijke blik werpend op de bin-
rnplaats waar Clouseau straks
nkele nummers van 'Door-
aan' ten gehore zal brengen,
ooralsnog stroomt het er van
"e regen.
Een ober van 't Wit Paard stelt
;iendelijk voor om parasols op
stellen boven het podium,
ïaar dan is er wel een pro-
ieempje, want op die parasols
aat reclame voor een Belgisch
'iertje. En dat mag natuurlijk
leen op de foto's vermits de
eren de letterkes afsnijden,
♦an wel onherkenbaar wegre-
'jucheren. Men besluit tot een
'pisch Belgische oplossing:
We zullen zo wel zien."
Het geeft mij de kans om
ven met Koen te praten, nadat
ij desgevraagd drie handteke-
lijk een boodschap uit: wees
toch slim, vrij met een con
doom. of, beter nog, met één en
dezelfde persoon."
„Maar we hebben wel gepro
beerd om het luchtig te houden.
Het woord aids bijvoorbeeld,
komt in de song niet voor. Bij
ons heet het 'een woord van
vier letters'. Dat vind ik mooier,
subtieler. Op de plaat staat ook
het nummer 'Afscheid van een
vriend'. Dat is geschreven voor
een vriend van ons, die er zeer
slecht aan toe is. We hebben het
hem laten horen op zijn ziekbed
en hij was zeer onder de indruk.
Dat was heel tof. Nou ja, tof is
het verkeerde woord, maar je
begrijpt wat ik bedoel."
Is dat je favoriete nummer?
„Ach, weet je, er staan veer
tien nummers op de cd en hij is
nog te jong, te vers om te zeg
gen: dat nummer is mijn favo
riet. Misschien dat 'Vanavond
ga ik uit' bij mij een lichte voor
keur heeft. Omdat ik dol ben op
'heavy'."
Niet commercieel
'Doorgaan' is een experiment
voor de leden van Clouseau.
Een experiment met een risicof
actor. Koen: „De nummers zijn
niet commercieel. Ze liggen niet
voor de hand. Eén nummer bij
voorbeeld klinkt bijna klassiek,
met piano en strijkers. En een
ander nummer duurt maar
liefst zes minuten, nogal onge
bruikelijk. Het zal moeilijker
zijn om deze cd aan de man te
brengen. Maar 't is onze derde,
dus we kunnen ons wel iets per
mitteren." Wat betreft Koen is
het experiment geslaagd: „Het
meest bevredigende vind ik dat
alle nummers er voor negentig
procent opstaan zoals we wil-
En voor wie het per se weten
wil: ja, Koen 'gaat' nog steeds
met Babette van Veen en nee,
daar wil hij liever niet over pra
ten. Het zijn uw zaken niet en
hij is ook maar een gewoon
mens die in alle rust van een
nieuwe relatie wil genieten. O
Buiten wordt intussen op een
kletsnat podium de plechtige
uitreiking van het eerste exem
plaar van 'Doorgaan' ingeleid
door de Belgische schrijver Her
man Brusselmans. Hij wenst dit
prachtige muziekstuk èn Clou
seau zelve een schitterende toe
komst toe. Aan de weergoden
zal het in ieder geval niet liggen;
op het moment dat Koen en
zijn companen de eerste noten
inzetten houdt het op met rege
nen. Ben je daar vannacht?'
Het klinkt heel mooi. daar op
dat nog nadruipende terras in
Kobbegem.
-V Ze is nog geen dertig jaar en
heeft al vijfentwintig jaar acteer-
ervaring. Jodie Foster telde drie
lentes toen ze haar eerste rolletje
speelde. Mams regelde alles en
doét dat nog steeds. Ze is Jodies
manager en dat doet ze niet on
verdienstelijk. Jodie heeft inmid
dels al twee Oscars in de wacht
gesleept en heeft zic!h nu ook
ontpopt als regisseuse van haar
nieuwe film: Little Man Tate
;Y De best betaalde actrice van
Hollywood is op dit moment Julia
Roberts De dame in kwestie ver
dient maar liefst 12 miljoen gul
den per hoofdrol. Daarmee is zij
Barbra Streisand met 8 miljoen
gulden voorbij gestreefd. Ook
Meryl Streep, met 5 miljoen gul
den, is zij de baas.
De popgroep Genesis, met
daarin onder anderen Phil Collins
heeft het voor elkaar. Zij zijn uit
verkoren door Volkswagen, die
een nieuw autotype naar de
groep heeft genoemd. Maar dat
is nog niet alles. VW gaat ook de
zomertoernee van de groep spon-
seren.
,Y Een beetje rokkenjager is hij
wel. Gerard Cox vindt het nu een
maal niets zonder vrouw. Met Jo
ke Bruys had hij een langdurige
relatie. Daarna volgde Linda Mel-
cherts, maar aan die verhouding
is onlangs ook een einde geko
men. Maar geen nood, Gerard
heeft al weer een nieuwe dame,
een zekere Martina, aan de haak
weten te slaan.
,Y Rapportcijfers voor Astrid
Joosten voor haar programma de
'Verleiding'. Van het kijkerspu
bliek krijgt zij een 7. De reclame
wereld gunt haar een mager zes
je. Oorzaak: het programma is
Internationale
samenwerking
radio-omroepen
HILVERSUM GPD
Radio Nederland Wereldom
roep begint morgen in samen
werking met de BBC YVorld Ser
vice en Radio Exterior de Espa-
na met een wekelijks persover
zicht waarin de beste verhalen
uit Europese bladen worden op
genomen. De omroepen heb
ben in Brussel een kantoor op
gezet waar het nieuws uit de
dag- week- en maandbladen
wordt verzameld.
Het samenwerkingsverband
tussen de Engelse, Spaanse en
Nederlandse omroep kan wor
den uitgebreid met nog meer
omroepen. Het doel van de sa
menwerking is het wekelijks
brengen van Europees nieuws
„dat de mensen bezig houdt",
aldus B. Steinkamp van de We
reldomroep.
veel te oppervlakkig. Of zou Joos
ten af en toe wat te kritisch zijn
richting de reclamewereld?
,Y Acteur Danny de Vito heeft
destijds een screentest gedaan
voor de rol van Hannibal the
Cannibal in de film 'Silence of
the lambs'. De rol ging naar
Anthony Hopkins, die een formi
dabele moordenaar neerzette. Na
het zien van de film was Hopkins
STRIPS
volgens De Vito een goede keus.
,,Met mij was de film nooit beter
geworden." Wist u overigens dat
De Vito is getrouwd met Rhea
Perlman, serveerster Carla in de
comedy-serie Cheers?
*Y Actrice Catherine Oxenburg is
een groot voorstander van borst
voeding. Het is voedzaam en lek
ker, niet alleen voor het kind,
maar ook voor de moeder, zo ver-
Koen Wauters
Kim Basinger voor en na de
kapper.
kondigde ze onlangs in een Ame
rikaanse talkshow. De actrice,
sinds enkele maanden zelf moe
der, hield een ware lofzang op
borstvoeding, Als ik mijn baby
voed, voel ik me gewoon high."
lY Actrice Kim Basinger heeft -
zonde! - haar lange blonde haren
afgeknipt. Het was een van haar
beste handelsmerken. Het
schijnt dat Kim uit woede naar
de kapper is gestapt, omdat haar
vriend met een andere vrouw uit
eten was gegaan
BOLLEBOOM
BOES
ningen op
mijn klad
blokje heeft
gezet voor
mijn nichtjes,
die met de
vreselijkste
dingen ge
dreigd heb
ben als ik dat
zou vergeten.
Ik schijn een
bevoorrecht
mens te zijn
vandaag dat
Het
Wereldje
ik
de
middellijke
nabijheid van
deze groot
heid mag ver
toeven. Een grootheid overi
gens, die buitengewoon vrien
delijk is.
Wat vindt hij van de nieuwe
cd? „Awel, als ge aan een muzi
kant vraagt over zijn eigen werk,
dan zal hij natuurlijk altijd be
weren dat het tof is." Ja, maar ik
bedoel, is 'Doorgaan' beter dan
de vorige cd's, gaan jullie nu
een stapje verder? Dat is wis en
zeker het geval. „We hebben
PANDA DE
L' ISLE
mening, dus z
dacht be
steed aan de
teksten, die
zijn beter dan
ooit. En we
hebben dit
maal veel en
veel meer tijd
genomen om
te schrijven,
te compone
ren en op te
nemen. Mu
zikaal gezien
is deze cd ab
soluut de
beste van de
drie, maar
dat is mijn
r subjectief."
„Nieuw is ook dat we op deze
cd andere onderwerpen aan
snijden dan gebruikelijk. Zo is
er bijvoorbeeld een nummer
over aids, een nummer over
drugs en een over abortus. Let
wel: zonder hierbij een oordeel
te verkondigen, we hebben
meer een observerende taak.
Behalve bij het nummer over
aids. daar dragen we wel dege-
