Denksport b z us VRIJDAG 8 MEI 1992 25 PUZZEL SCHAKEN Nummer 19 Horizontaal: I. Deel vei. week; 5. afkeer; 8. werpstrik; 12. verhaal; 14. gevoel; 15 kaars houder; 18. visnet; 19. nauw; 20. getijde; 21. titel; 22. snor; 23. opstandeling; 25. bijbelver taling; 27. gemalin van Aegir; 29. vreemde munt; 30. pers- .vnw; 31. gemeen; 33. vis; 35. Ind. visfuik; 37. brandstof; 38. volledig ontwikkeld insekt; 40. zilver; 42. gevaarlijk; 45. riv. in Frankrijk; 47. boos; 49. roofdier; 50. voldoende gekookt; 52. jong dier, 53. roede; 56. afsluitmid- del; 58. boksterm; 59. koning; 61. telwoord; 62. verdriet; 64. koortswerend middel; 65. ogen blik; 67. bevel; 68. serie; 70 een kleurig; 72. iem. van adel; 74. plant; 76. evenmens; 78. onder richt; 80 bijwoord; 81. wig; 82. netto; 83. herdersdicht; 86. oudnoors prozawerk; 88. leids man; 89. pl. in Frankrijk; 90. hetzelfde; 91. feest Verticaal: 1. beslist; 2. kloos terlinge; 3. vlaktemaat; 4. be taalmiddel; 5. bijna; 6. bloeiwij- ze; 7. verbrandingsrest; 8. ma de; 9. spil; 10. richtsnoer; 11. verkeer; 13. onzin; 14. gesloten; 16. bekwaam; 17. werktuig; 18. hard geluid; 22. schoollokaal; 24. vrucht; 26. wisselborgtocht; 28. windjak; 30. gebied; 32. mu zieknoot; 33. verbinding; 34. in wendig orgaan; 36. heester; 39. welriekende stof; 41. edeldame; 42. steen; 44. vemis; 46. loop vogel; 48. Nederlandse provin cie; 51. gehoorzaal;54. spoedig; 55. aanw.vnw.; 57. gevangenis; 60. voorzetsel; 61. gebruik; 63. projecieplaatje; 64. jong dier; 66. ik verbied; 67. ziel; 69. vlug; 71. fat; 73. boomloze steppe; 75. vervoersmiddel; 77. bevel; 79. materie; 83. hoofddeksel; Oplossingen, per briefkaart, dienen uiterlijk dinsdag a.s. in ons bezit te zijn. Indien per post wordt ingezonden, als volgt adresseren: Redactiesecretari aat, Uitgeversmaatschappij Leidsch Dagblad b.v., Postbus 54, 2300 AB Leiden. Oplossing nummer 18 herf st-wrok-rabbi a-o-eigeel-beul-m boternelk-fee-aap ijk-e-pek-alikas-a terra-serre-s-fel -rad-ut-oise-beta s-sein-oma-piama- aw-reis-p-s-chili fez-deel-sago-eos edele-t-l-plot-na -averij-mug-anijs-r knel-spui-es-dot- aan-k-index-beurs r-terzet-mts-n-ut wei-aar-permissie e-enak-milaan-k-e innig-balt-koning Winnaars De handdoeken gaan deze week naar C. Nijssen-Van Leeuwen, De Sitterlaan 22 in Leiden (kruiswoord) en R.W. Ooster- hoff, Menneweg 99 in Sassen- heim (cryptogram). Cryptogram nummer 19 Horizontaal: 4. Schokkend als een knappe waternimf; 7. Nog steeds niet gesloopt; 9. Die beestjes kletsen maar wat; 10. Het zal helemaal bezet raken!; 11. Huisjesmelker van Ome Jan; 13. Dat komt ervan als men de flipperkast oplicht!; 14. Die schade krijg je op je brood!; 16. Overeenkomstige bergplaatsen? 19. Op de allereerste plaats in Gelderland; 20. Zijn nodig om Verticaal: 1. Op deze i is een inbraak niet smerig; 2. Onaangename stoelen; 3. Op zichzelf een afbeelding die ge draaid wordt; 4. Haastige foto?; 5. Onder een voertuig terug; 6. Het zit erin voor de jeugd; 8. Het onderuitgaan in kwestie; 10. Het eerste kledingstuk van een godin; 12. Worden aange trokken tot kaarten; 15. Knaag dier zonder emoties; 17. De handel die per schip binnen kwam; 18. Akelige meisjes ko men erin te zitten. Oplossing cryptogram 18 r-d-o- vloeiend o-n-e-r-z-d- raderuurwerk s-g-e-s-e-i-m- traan-toegewyd s-a-bt-b-t- centenbakje -hs-r-l-r waarschuwing -d-o—h-i-e-e iedereen-ren -r-r-b-e blameren -o-i-o borneo -s-g-d FILATELIE Je, DUITSLAND had altijd ai de ge woonte per emissiedag flink wat zegels op de markt te brengen. Na de hereniging is het zelfs nog een graadje erger gewor den. De jongste emissiedag (7 mei) viel het echter weer iets mee, 'slechts' zeven stuks, waaronder een 100-pf.-zegel ter ere van de 1250ste geboortedag van de heilige Ludgerus, ook wel Liudger genoemd, de apos tel van de Friezen en de Saksen (742-809). Ludgurus werd in het dorpje Suabsna in de omgeving van Utrecht geboren (de bewoners in die streek zagen zichzelf als Friezen) en hij zou zich na zijn theologische studies ontwikke len tot een van de opmerkelijk ste Figuren van zijn tijd. In 777 werd hij in Keulen tot priester gewijd en vanaf 792 leidde hij de Friese en Saksische missie, stichtte kloosters en hij belastte zich met de vorming van mis sionarissen. In 805 ontving hij de bisschopswijding en werd hij de eerste bisschop van Münster. Op de zegel een miniatuur uit de elfde eeuw met een afbeel ding van de bisschopswijding. brief van Columbus illustreerde (kunstenaar onbekend) en 100 pf.: een tekening uit 1564 van Jacques le Moyne de Morgues getiteld 'René de Laudonniére en de hoofdman Athore'. Nog een 1250-jarige en wel de voormalige Oostduitse stad Er furt. De naam Erfurt komt voor het eerst voor in een brief van de missionaris Bonifatius, die in het jaar 742 aan de paus schreef. De F.rfurt-herdenkings- zegel in de waarde van 60 pf. laat de dom en de Severikkerk zien met op de voorgrond de gestileerde Altstadt van Erfurt. Op 7 mei komen ook de Duit se Europa-zegels uit, die beel den laten zien uit de tijd dat Amerika werd ontdekt: 60 pf.: een houl uit 1493 die een Dan wordt met een 100-pf. - zegel het 150-jarig bestaan van de orde "Pour le merité voor wetenschappen en kunsten" gevierd. Zoals de naam al zegt wordt deze orde er hebben zich in de loop der tijd wel eni ge wijzigingen voorgedaan in de regels sinds 1952 alleen-aan geleerden én kunstenaars toe gekend die zich verdienstelijk hebben gemaakt. Op de zegel de orde. De 7-meireeks besluit met een 100-pf.-zegel waarmee voor de 500ste maal de geboortedag van de Duitse rekenmeester Adam Riese (1492-1559) wordt herdacht. Riese bevorderde naast het rekenen met een tel- raam het gebruik van Hindoe- Arabische cijfers. Reeds tijdens zijn leven werd de persoon van Adam Riese spreekwoordelijk. Waar men bij ons dan ook zegt 'volgens Bartjens', zegt men in Duitsland "Das macht nach Adam Riese...". kendste zegel die in Zweden ooit verscheen en die tot de duurste ter wereld behoort (2,4 miljoen gulden) opnieuw uitge geven: de misdruk van de 3 skil- ling banco die destijds in plaats van een groen, een geel jasje kreeg. De nieuwe 3-sk-zegel staat nu op een 5,50-kr.-zegel en de groene 3 sk. komt nu zo wel op een 2,80-kr.- als op een 4,50-kr.-zegel voor. De zegels zitten in een velletje (van boven naar beneden: 2,80, 5,50, 4,50 en 5,50 kr.) en er zitten twee velletjes in een boekje. Prijs 25 kr., waarvan 6,70 kroon voor de filatelie. Verder verschenen twee 2,80- kr.-rolzegels ter gelegenheid van het Europees kampioenschap voetbal dat van 10 tot 26 juni in Zweden wordt gehouden. Uiter aard op de zegels, die om en om in de rol zitten: voetballers, op de ene zegel Gunnar Nordahl, jarenlang een gevierde ster bij AC Milan, die in 1948 met het Traditiegetrouw worden tij dens de Paasvakantie de natio nale jeugdkampioenschappen georganiseerd. Voor de 10e keer was het Nijmeegse Koninklijk Ingenieurs en Architectenbu reau Haskoning de zeer gewaar deerde gastheer voor de sterkste jeugdspelers en -speelsters, die elkaar in drie verschillende leef tijdsgroepen bekampten. Bij de meisjes lot en met 14 jaar werd de Leidse Eline Arendsman gedeeld eerste. Zij bted ongeslagen en behaalde 7,5 punt uit 9 partijen. Haar stadgenote Annelies Verhoog was helaas minder succesvol en eindigde in de achterhoede. In de groep jeugd tot en met 14 jaar stak Erik van den Doel uit Leiden met kop en schou ders boven zijn concurrenten uit. Erik speelde een aantal aar dige partijen en liet meerdere keren zien dat hij weet waar het in het schaakspel om draait. Zo ontstond in zijn partij tegen Khoa Do uit Veldhoven het vol gende eindspel. Erik heeft zwart, (zie diagram 1). Vermoe delijk heeft Erik zich bewust op dit eindspel ingelaten in de we tenschap dat de verst verwijder de vrijpion hem de zege zal op leveren. Er geschiedde: 36. Kg8; 37. Kd4 Kf7; 38. Kc5 a5; 39. h5 Ke6; 40. Kd4 Kf6; 41. g4 Ke6; 42. Kc5 Ke5; 43. Kxc6 a4; 44. Kd7 a3; 45. Ke7 a2; 46. Kf7 alD; 47. Kxg7 Del 48. c5 Dg5+ Wit geeft op. Marek Michalczyk uit Haar lem behaalde in deze groep een score van 50 procent. In de groep meisjes tot en met 16 jaar was Marisca Kou- wenhoven uit Oegstgeest een klasse apart. Zij won de titel met 9 uit 9! Een derde plaats was in deze groep weggelegd voor de eveneens goed spelende Linda Jap Tjoen San uit Leiderdorp. Over het algemeen leidt het aanschouwen van de door de meisjes gespeelde partijen niet tot een golf van enthousiasme. Het moet gezegd worden dat veel partijen door elementaire blunders werden ontsierd. Het volgende fragment is daarvan een (willekeurig) voorbeeld, (zie A A 1 A Q i e *1 A A A A A A A A 9 Z X A 4 *1 A A A A A A A A E3 - 0 öl z rV A w I A A A 4 4 A A A A 9 A O A pl a X X 4r A A A A A A A 8 A - - w Z diagram 2). Wit is Suzanne Hermeling uit Brunssum, zwart Sandra den Engelsman uit Ter- neuzen. De Limburgse zette correct voort met hel voor de hand liggende 28. TxfB, om echter na het antwoord 28. gxf6 te vervolgen met 29. DxfB Het is niet moeilijk om te zien dat 29. Txh6+ in enkele zet ten tot mat had geleid. Na de ongelukkige tekstzet ging de ze ge vervolgens nog naar de Zeeuwse! In de groep jeugd tot en met 16 jaar ging de titel naar Eelco Kuipers uit Zoetermeer. De re gio Leiden was met Jop Dele- marre. Mark Irwin en Stefan van Blitterswijk sterk vertegen woordigd. Dit drietal deelde, sa men met Vincent Deegens uit Arnhem, de tweede plaats. Op weerstandspunten werd Jop tweede. Net als eerder genoem de Erik van den Doel speelt Jop bij de ijverige en enthousiaste (jeugd)club Op Eigen Wieken uit de Leidse Merenwijk. Het volgende fragment komt uit de partij van Jop Dclcmarre tegen Mark Irwin. Na de 16e zet van zwart (Irwin) was de volgende stelling ontstaan, (zie diagram 3). Met een sterke opstoot in het centrum wordt de zwarte positie ernstig ondermijnd. 17. e5 dxe5; 18. Pxe5 Lb7; 19. a\b5 axb5; 20. dB Pc6; 21I>xb5 PfB; 22. Lc4 Pe4; 23. De3 De8; 24. Pc7 Dc8; 25. Pxg6 Kh7; 26. Pe7 DfB; 27. Pxe6 fxe6; 28.1,d3 I>d4; 29. Lxe4+ Zwart geeft op. Helene Wuts uit het Limburg se Panningen werd kampioene bij de meisjes tot en met 20 jaar. Maaike Delemane uit leiden (ook bij OEW spelend) eindigde als derde. Caroline Slingerland, eveneens uit loeiden, en in de competitie uilkomend voor het tweede team van Philidor, legde beslag op de 5e plaats. Jammer dat dit meisje niet met wat meer ambitie speelde want zij ging in sommige gevallen met remise akkoord op een moment dat zij beslist goede winstkan sen had. Zie bijvoorbeeld de slotstand van haar partij tegen de latere kampioene (zie dia gram 4). (Caroline heeft wit en staat natuurlijk uitstekend, lam mer van haar vredelievendheid! Officiéél jeugdkampioen van Nederland, dus winnaar \an de groep jeugd tot en met 20 jaar, is geworden Dimitri Reinder- man uit Hoorn, speler van Het Witte Paard Zaanstad, dat afgc lopen reirrrleg naai de boon klasse promoveerde Dimitri verdiende de titel volkomen. Met zijn score van 8.5 uit 9 was hij superieur aan zijn achtervol gers. waaronder titelverdediger Mark Jonker uit Apeldoorn, lei- denaar Fred Slingerland (Phili dor) eindigde zeker niet onver dienstelijk op de gedeelde derde plaats. Jammer dat hij tegen Reinderman een blunder maak te van het niveau Karpov. (zie diagram 5). I red kwam op de onzalige gedachte 22. 1x8TT te spelen en kon het na het ant woord 23. Td2 men pa ven. Harmen Jonkman kon zijn serie nationale titels (nog) niet verder uitbreiden. Hij ging vlot van start maar drie nullen op rij deden hem terugvallen In de eerste ronde gebeurde er dit. Wit: Harmen Jonkman Zwart: Kariem van der Burg I. e4 PfB; 2. CS MB| 3. c4 Pb6; 4. c5 Pd5; 5.1x4 c6; 6. Pc3 Lxc5; 7. Dg4 IJK; 8. d4 Pe7; 9. PI3 Pf5; 10. Pg5 Pc6; 11. DxfiS! Zo kun je van een (grote) voor sprong in ontwikkeling profite ren! 11. PB; 12. cxfB gxffc; 13. Dh3 h5; 14. Dd3 De7; 15. Dg6* Zwart geeft op. DAMMEN Zweedse olympische elftal goud veroverde en op de andere zegel Tomas Brolin, sterspeler van het nationale Zweedse team (hij speelt momenteel bij de Itali aanse club Parma) naast Lothar Matthaus, aanvoerder van het Duitse team dat wereldkam pioen werd. IN 'T KORT Andorra- /Frans: 1 februari, Olympische Winterspelen, twee zegels (2,50 fr., slalom en 3,40 fr., kusntrij- den op de schaats) met tussen- veld. Nederlandse Antillen: 2 de cember, kerst, 30 c.. de Heilige Familie en 100 c., de Verkondi ging; 16 december, 75 jaar Ma- duro- en Curiels-Bank, 30 c., J. A. Correa, 70 c.. jubileumem bleem en 155 c., J. H. Capriles; 29 januari, natuurbescherming, edelhert, 5 c., 10 c., 30 c.. 40 c., 200 c. (luchtpost) en 355 c., (luchtpost). Voor de tweede keer in korte tijd heeft het district Kennemer- land afscheid moeten nemen van een grote naam in de dam- wereld. Onlangs overleed na melijk op 78-jarige leeftijd de IJmuidenaar André (Puk) Ligt- hart. Hoewel Ligthart voor het laatste in 1978 als speler actief was, zullen slechts weinig men sen zijn naam niet kennen. Ook als bridge-speler genoot Ligt hart grote bekendheid. Op re gionaal niveau was hij boven dien een gevreesd tegenstander op het groene laken. Ligthart was zo'n typisch voorbeeld van iemand die voor bepaalde tak ken van sport over een aange boren talent bleek te beschik ken. Als dammer heb ik het genoe gen gehad hem van nabij te mogen leren kennen. Ongetwij feld ben ik niet de enige op wie hij een onuitwisbare indruk heeft achtergelaten. Ik doel dan vooral op zijn persoonlijkhéid, want als dammer maakte ik hem in zijn nadagen mee. Puk Ligthart (zijn bijnaam had ver- moedleijk te maken met zijn kleine gestalte) was een opmer kelijk mens. Vaak onbereken baar, doch altijd beheerst. Als wedstrijdspeler 'een heer van stand'. Hetgeen natuurlijk niet wegneemt aat Ligthart als dam mer altijd op winst uit was. Met zijn talent was dat niet meer dan logisch. Al op jonge leeftijd mengde hij zich in hoog tempo onder de nationale topspelers. Nog maar twintig jaar oud deed hij een geslaagde greep naar de meestertitel, terwijl een jaar eerder zijn debuut in het kam pioenschap van Nederland (1934) een feit werd. Het groot ste deel van zijn damloopbaan was Ligthart (met diverse on derbrekingen) lid van de dam club IJmuiden. Het volgende fragment deed zich voor in een partij uit de onderlinge compe titie van DCU (1996) waarin Ligthart ontsnapt aan een ne derlaag door middel van een elegante combinatie (zie dia gram 1). In deze stand speelde Ligthart met wit tegen Kraai, die simpel met 1. 14-20 kan win nen. De zwartspeler verkeerde echter in de veronderstelling dat wit dan nog remise zou kunnen maken en speelde daar om eerst het schijnbaar sterke: 1.24-30IT waarna Ligthart ze gevierde via 2. 34-29 23x34 3. 28-23 18x29 (op 19x28 volgt de zelfde combinatie) 4. 43-39 34x43 5. 25x23 19x28 6. 32x23 43x21 7. 35x10 15x4 8. 23-18 Maar liefst elf maal bereikte Ligthart de finale van het kam pioenschap van Nederland. Bij zijn debuut in 1934 versloeg hij de bekende J. H. Vos in de vol gende stand (zie diagram 2). Vos heeft als laatste zet 28-23 gespeeld. Zwart kan alleen 20 24 spelen. Op 13-19 volgt 29-24 en 33-28. Op 13-18 komt 33-28. Na 16-21 41-37 11-16 oP 37-32 en ewhi ma vnftoMn I )ua l. 20-24 2. 30x19 13x24 3. 29x20 15x24. Wil kan geen schijf winnen door 34-30 25x34 39x19 want dan volgt 22-28 23- 21 16x27 31x22 en 17x50. op 33- 28 speelt zwart 10-15 met schijf winst. In de partij ging het ver der met 4. 34-30 25x34 5. 40x20 14x25 44-40 0-10 7. 35-30 25x34 8. 40x29 9 14 9. 29-24 13-18 Wit staat verloren Er volgde nog 10. 33-29 27-32 II. 38x27 22-28 12. 23x32 14- 19 13. 24x22 17x46 en zwart Twee jaar later gaat meervou dig nationaal kampioen Keiler bijna ondeniit tegen de grillig spelende IJmuidenaar (KvN 1936). Ook dat laat ik u graag zien (zie diagram 3). Keiler speelde in deze stelling het voor de hand liggende 1. 29-24 20x29 2. 33x24 19x30 3. 35x24 en blikte tevreden voor zich uit. Heel even maar. want Ligthart heeft een verrassend offer bere kend 3. 16 21!!! 4. 27x16 26- 31 5. 48-42 31-36 6. 24-19 Min of meer gedwongen, op 42-37 volgt 7 11 etc. 6. 13x24 7. 42- 37 8-13. Dreigt opnieuw met 7- I! 8. 28 22 13 19 9. 22-18 12x23 10. 37-31 36x27 II. 32x21 9-13 12. 21-17 7-12 13. 17x8 13x2 14. 16 11 23 28 15. 43-39 24-30 16. 11 -6 2-7 Op 6 1 speelt zwart 28-33. 17. 45-40 7-11 18. 6x17 en remise over een gekomen. Dit waren zo maar wat frag menten uit partijen die Puk Dgthart bekend maakten. Meerdere successen zouden la ter volgen en zijn naam werd steeds bekender. Het deed hem ogenschijnlijk niets, hij bleef zichzelf. Zo zullen zij, die ligt hart meenden te kennen, zich deze llmuidenaar blijven herin BRIDGE ZWEDEN In Zweden is 1992 uitgeroepen tot het 'jaar van de postzegel'. Om dit luister bij te zetten is 26 maart de be- Nederland houdt een traditie hoog wat betreft het spelen te gen een wereldkampioen. Voor de oorlog was het de roemruch te Continental Club die met de gebroeders Goudsmit en de fameuze Bolo Einhom in het team wereldkampioen Oosten rijk uitdaagde (en gelijk speel de). Vorige maand haalde Kou- dijsdirectcur Sjaak Oomen de man die twee jaar geleden het Quiness Book of Records haalde met zijn wereldrecord voor het grootste aantal deelne mende paren aan een drive wereldkampioen IJsland naar Nederland. IJsland veroverde in Yokohama de eerste wereldtitel die het land in welke sport ook behaalde. En dat met slechts 250.000 inwoners, van wie er overigens procentueel meer bridgen dan waar ter wereld ook. De kracht van het team was 1053 A V 2 98 s HB632 a V .4-:; Diagram 1 de hechte eenheid, mede dank zij gezamenlijke overlevings tochten. N'a Yokohama viel de groep uiteen. Het team werd overstelpt met lucratieve uitno digingen en niet iedereen kon dat even makkelijk combineren met' zijn werk. hetgeen leidde tot ruzie. Hoe dan ook. Sjaak Oomen lukte het wel en samen met bondsdirecteur lan Lou- werse zette hij zich aan het werk om in Oud Beijerland een voortreffelijke show neer te zet- Iisland was compleet. Neder land speelde met de vijf paren uit de selectie, v.d.Neut- Nooyen, Borm-Maas. v.d.Brom- Mulder, de Boer-Muller en na tuurlijk Leufkens-Westre, onder aanvoering van Jaap Trouw borst en Erik Kirchhoff. diagram 1 IJslands sterpaar Baldursson- Jorgensson demonstreerde hier (diagram 1) hoe je wereldkam pioen wordt. Na wests ISch (al len kwetsbaar) bood oost 2Sch en zuid... 4Ru. Noord maakte vervolgens de manche vol en dat kon west niet geloven, doti biet dus. Maar meer dan de twee azen in de lage kleuren konden OVV niet maken. Ilsland liep uit, maar nooit ver, vooral ook door prima spel van Leuf- t A 109876 54 s H 8 4 2 Diagram 2 kcns-Westra. In de tweede zit ting sloeg Nederland toe Twee kostbare IJslandse misstappen brachten veel punten binnen en Nederland won uiteindelijk met 21 punten verschil na 96 spel len. Zuid opende (OW kwetsbaar) ISA, noord 2 (transfer voor schoppen). oost doublet, zuid 2Sch fdriekaart). west 3Ha, noord 4Sch. West doubleerde dat en noord legde wat dnik op de kc tel met een redoublet. HaH uit (Ha3 zou beter zijn geweest) werd getroefd; ruiten na voor 9 en vrouw. West speelde weer harten (SchlO is beter), dummy klaveren weg. voor het aas. De verdediging is nu verder kans loos. Klaveren na voor het aas; op HaV een klaveren weg en heen en weer getroefd voor tien dure slagen Vreselijk, zo'n doublet', zuchtte de INandse captain, 'dat vertelt de leideT bet Ik Ii da* Dat klopte, aan dc andere tafel ging 4Sch een down. diagram 3 Het klapstuk van dc wedstrijd »H75 j V 0862 VB632 w ~g *10 5 k V 106 A B 8 72 aAHVB975 (diagram 3) en inmiddels in veel kranten grpubliccerd. leuf kens Westra bereikten TScb en maakten dat na ruitenstart. Zuid Hoefde de derde ruilen en speelde al zijn 1 roeven uil West gooide verkeerd af. Hij had twee klaveren en een harten moeten afgooien; hij deed het anders om. waarna oost in dc proble men kwam. leuk om eens uil le zoeken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1992 | | pagina 25