Kantelend door de bocht
Schrijvende Lezers
SnonË*1
zater 14 ^el aVOlU missen'
Breestraat 146-148
Leiden
Tel. 071 - 12 68 62
VRIJDAG 8 ME11992
22
Beste Video-
European
Video
Camera
•91 92
Nederland
1992
Molenviergang
Ondankseen
handtekeningenactie, die door
circa 5000 mensen werd
gesteund, heeft waterschap De
Aarlanden nu toch besloten de
enige nog in werking zijnde
molenviergang in Nederland
stil te leggen. De molens in
Aarlanderveen staan
binnenkort droog, dat tot
groot verdriet van Actiecomité
'Houdt de molenviergang in
werking".
Het actie-comité 'Houdt de mo
lenviergang in werking' heeft
met ontsteltenis kennis geno
men van de reactie van het wa
terschap De Aarlanden in het
Alphens Dagblad van 29 april j.l.
Volgens dijkgraaf Kemp zouden
er geen nieuwe argumenten zijn
om de molens in gebruik te
houden. In onze ogen echter
wel Wij noemen er slechts één,
maar daar draait dan ook alles
om. Er zijn de laatste jaren,
dartk zij een aantal maatrege
len, geen wezenlijke peilover-
schrijdingen meer voorgeko
men. Met andere woorden: de
problemen zijn opgelost. De pa
tiënt is genezen, maar wordt
toch afgekeurd.
Bpvendien hebben de voorge
stelde gemalen met hun capaci
teit van 40 kuub/min. de capa
citeit van de molen bij een slap
pe yvind. Iedere schepradom
wenteling heeft echter een ca
paciteit van zeker 7 kuub. Bij
een goede wind maakt dit al
gauw negen omwentelingen-
/mj'n ofwel ruim 60 kuub/min.
Dat is anderhalf maal zoveel als
de hooggeroemde gemalen. Het
betekent ook dat men bij een
goéde wind eerder uit het water
is d^n met de gemalen. Bij het
stiletten van de molens wordt
de pvercapaciteit van 50 pro
cent als niet ter zake wegge
gooid. Als men zich werkelijk
békömmert om de drooglegging
van de polder, dan blijkt hieruit
wat de weg is: een goede hulp
bemaling. Daarmee blijft de
overcapaciteit behouden en
heeft men een medicijn achter
de, hand voor de tijden waarin
de wind het laat afweten.
Het lijkt schrikbarend alsof de
molens ieder jaar meer lucht en
minder water verzetten. Ieder
jaar grijpt het scheprad 4 mm
per jaar minder in het water als
gevolg van slijtage. Maar dat is 4
mra op de meter die het
scheprad in het water steekt, of
wel niet minder dan 0,4%. Ook
valt op die 4 mm het een en an
der af te dingen. De inklinking,
een al eeuwen durend proces,
gaat uiteraard hand in hand
met de peilverlaging. Tussen
1950 en 1983 werd het zomer-
pêll van de polder met 9 mm.
verlaagd. Dat is dus geen 4 mm,
maar 1,2 mm minder per jaar!
Bovendien is de tasting van de
Aarlanderveense molens nu aan
de hoge kant.
De bekende waterbouwkun
dige Beekman noemt de 'diep
te' voor het scheprad 'gewoon
lijk' tussen de 60 en 90 cm. Men
kan dus in theorie nog 30 cm
him l >.it geeft zelfs zonder
enige aanpassingen bij 4 mm
nog een rek van 75 jaar! Kortom
de zaak wordt veel dramati
scher voorgesteld dan ze in we
zen is.
Het is eigenlijk een in- en in-
tretirige zaak dat het draaiend
hóuden van de molens met een
argumentatie op dit niveau be
streden wordt. We hebben in dit
laricl, waarvan wel gezegd wordt
dat het gemaakt is door boeren
en molenaars, zoveel te danken
aan deze majestueuze wieken-
drögers. Alleen daarom zouden
wij als Nederlanders ons ver
plicht moeten voelen om het
laatste grote werkende wind
molencomplex in bedrijf te
houden. Als het om de een of
andere reden niet kon of on
aanvaardbare risico's voor de
ingelanden met zich meege
bracht had, zouden wij wel ge
zwegen hebben. Uit het in 1985
verschenen rapport, samenge
steld door een interdisciplinaire
werkgroep, blijkt niet alleen dat
het wel kan, maar ook dat het
goedkoper is.
De dijkgraaf heeft bij herha
ling gesteld dat het waterschap
het lot van de molens zeer ter
harte gaat. Daar zijn we blij
mee. Daarom kan het toch ei
genlijk niet dat een discussie
over smalle marges uitdraait op
het uitschakelen van vier schit
terende windmolens die ver
vangen worden door 'onopval
lende'gemalen.
Heroverweging! De zaak is
het waard.
Anneke de Bruin,
Actiecomité 'Houdt de molen-
viergang in werking',
Zuideinde 5a,
Aarlanderveen.
De Stemming
De PvdA moet zich verjongen,
betoogde PvdA-vicevoorzitter
Ruud Vreeman tijdens een 1
mei-bijeenkomst van deze
partij in Leiden. Zijn gehoor
was het van harte met hem
eens, ook al bestond dat
voornamelijk uit ouderen.
Op grond van een artikel in De
Stemming van afgelopen zater
dag, zou bij de lezer de indruk
kunnen ontstaan dat de PvdA
afdeling Leiden slechts één 1
mei bijeenkomst heeft georga
niseerd die voor 95 procent
door ouderen werd bezocht.
Dat is echter niet het geval.
Naast de in de rubriek beschre
ven ochtendbijeenkomst, spe
ciaal voor ouderen bedoeld en
vanzelfsprekend met een wat
traditioneel karakter, was er 's
avonds een door de jonge Soci
alisten in de PvdA georganiseer
de bijeenkomst voor JS- en
PvdA-ledcn. Op deze bijeen
komst stond (pop)muziek cen
traal en was de '1 mei-bood
schap' in een modem jasje ge
stoken.
Het is misschien goed om te
vermelden dat het niet tot het
vernieuwingsstreven in de PvdA
behoort om oudere partijgeno
ten, voor wie de Internationale
en de Stem des Volks nog veel
betekepis hebben, plotseling te
tracteren op 'house, rap of gi-
taargcluid' (Felix Rottenberg zal
dat ook niet willen).
Wel is het de bedoeling om
verschillen tussen groepen in de
partij en in de samenleving te
(h)erkennen en die groepén op
een verschillende wijze te bena
deren, ook als het gaat om de 1
mei-viering.
De ouderen zelf zijn het daar
mee van harte eens, want, zoals
Ruud Vreeman op de ochtend
bijeenkomst óók zei: 'de veran
deringsgezindheid van ouderen
is vaak heel groot'.
Koen Holtzapffel,
voorzitter PvdA Afdeling Leiden,
Wasstraat 5,
Leiden.
Meren wijk
Een rapport van
ingenieursbureau S.W.
Venema - dat door de
Verkeersdrempels in woonwijken. Leidenaar Ron van Ee verfoeit ze om
meer dan een reden. archieffoto jan holvast
Socialistiese Partij is gebruikt
om de vochtproblemen in de
Merenwijkse huurwoningen
aan de kaak te stellen - is
volgens een ander
adviesbureau en de Nationale
Woningraad ondeugdelijk. De
samensteller van het rapport
bestrijdt dit.
Volgens Woningbouwvereni
ging De Sleutels is er door mijn
bureau een ondeugdelijk rap
port gemaakt over vocht in wo
ningen aan de Hoeken, Plaat
sen, Oorden en Zijden in de
Merenwijk. Door mij werd ech
ter slechts een woning onder
zocht aan de Snippenhoek.
Voordat ik met het onderzoek
begon heb ik De Sleutels hier
van op de hoogte gesteld in te
genstelling tot wat ze beweert.
In de door mij onderzochte
woning trof ik een zeer slechte
binnenconditie aan van lucht
met êen relatieve vochtigheid
van 82 procent, normaal 65 pro
cent. Waterdruppels vielen van
de door schimmelwoekeringen
pikzwart geworden plafonds
naar beneden, in de kruipruim
te stonden grote plassen water
en het regenwater stroomde
over de dakrand naar beneden.
Met een computerberekening
heb ik aangetoond wat de con
sequenties zijn voor de bouw
kundige constructies onder die
omstandigheden. Ook werd
door mij een berekening van
het dak gemaakt met meer nor
male omstandigheden met een
vochtigheidsgraad van ten
hoogste 65 procent. De uitslag
was dat de constructie niet goed
zou zijn.
Uit berekeningen van Cau-
berg-Huygen (het adviesbureau
dat de bevindingen van Vene
ma's rapport bestrijdt, red.)
blijkt dat ze hun oorspronkelij
ke berekening hebben gemaakt
volgens een Duitse norm. De
door mij gemaakte berekenin
gen zijn precies volgens dezelf
de norm gemaakt. Het verschil
is echter, dat voor een landkli
maat in Duitsland totaal andere
voorwaarden gelden dan in ons
zeeklimaat dat veel vochtiger is.
Mijn onderzoek in meer dan
2000 woningen in Leiden heeft
dat ook bewezen.
Ik zou ondanks alles de wo
ningbouwvereniging willen adi-
vseren om eens aandacht te
schenken aan de door mij opge
somde problemen, te weten:
een zeer natte kruipruimte
waaruit vocht in de woning
komt; zeer natte buitenmuren
doordat een deel van het regen
water over de dakopstand langs
de gevels stroomt en de natte
spouw. Het probleem is dan al
voor de helft uit de wereld.
Volgens de woningbouwvere
niging heeft slechts een enke
ling met vocht .en schimmel te
kampen; dit zou de schuld van
de bewoner zijn. Inmiddels ech
ter heb ik vernomen dat er tien
tallen van dit soort woningen
zijn. Ik zou dan ook graag een
goede reden willen vernemen
waarom mijn rapport bezijden
de waarheid zou zijn en waar
door die massaal voorkomende
schimmelwoekeringen, die ik
met mijn berekeningen aan
toonbaar heb gemaakt, dan wel
zijn ontstaan?
Tenslotte wijs ik er op dat de
vochtigheidsmeter in de door
mij onderzochte woning een
gemiddelde relatieve vochtig
heid aangeeft van 75 procent
met pieken van meer dan 90
procent. Dat is wel erg vochtig
t.o.v. 65 procent die normaal is.
S.W. Venema,
Papelaan 25,
Voorschoten.
Eigen bedrijf
In het zaterdags Bijvoegsel van
deze krant van 25 april stond
onze medewerker Marjolein
van Rotterdam uitgebreid stil
bij de voetangels en klemmen
worden willen beginnen, had ik niet
geconfronteerd die een eigen graag op het verkeerde been ge-
bedrijf willen beginnen. zet.
Uw medewerker Marjolein van
Rotterdam geeft in die reporta
ge onder meer een korte ge
sprek weer, dat zij met mij heeft
gehad. Ze schrijft dat ik idealiter
niet voor minder dan 140 gul
den per uur werk. Dat is correct.
Niet correct is dat zij dit getal
volkomen isoleert van andere,
nogal relevante gegevens die ik
haar ook heb verstrekt. Zo had
ik haar, wat de materiële kant
van het zelfstandigen-bestaan
betreft, gezegd dat van elke ge
factureerde gulden een kwartje
in de knip overblijft. Van de 140
gulden die ik per uur factureer,
blijft dan 35 gulden netto-be
steedbaar over (105 gulden kos
ten, sociale verzekeringen en
belastingen).
In mijn situatie kom ik ge
middeld per jaar aan ongeveer
(en maximaal) 1200 van de fac
tureerbare uren. Maakt 42 mille.
Interessant om dit bedrag te
vergelijken met het salaris van
een werknemer van eveneens
45 jaar en met hbo-niveau, een
salaris dus compleet met 8 pro
cent vakantiegeld en 8 procent
gratificatie. Doe ik dat, dan kom
ik aan een netto-inkomen per
maand van 3000 gulden. Dat
klinkt geheel anders dan 145
gulden per uur.
Ten opzichte van de Stichting
Werkgelegenheid Leiden is deze
aanvulling een kwestie van fair
play, want ik ben bevoorrecht in
een gesubsidieerde kantoor
ruimte te mogen werken. En
mensen die een eigen bedrijf
Rob van der Wildt,
Jan Evertsenstraat 99,
Leiden.
Drempels
De laatste jaren zijn in tal van
wijken verkeersdrempels
gelegd. Doel is de snelheid van
het verkeer af te remmen om
daarmee tegelijkertijd de
veiligheid van wijkbewoners te
vergroten. Maar briefschrijver
Ron van Ee ergert zich
mateloos aan die obstakels, die
volgens hem bepaald niet goed
zijn voor de gezondheid.
Veel weggebruikers in verreweg
de meeste woonbuurten in Lei
den gaan sinds enige tijd regel
matig uit hun dak; van hun auto
wel te verstaan en soms bijna
letterlijk. Dit alles omdat de een
of andere - misschien zelfs meer
dan een - ww'er (wraakzuchtige
wijkbewoner) klaagde bij een
gemeenteraadslid die op zijn
beurt verzon dat het plaatsen
van een verkeersdrempel de
beste methode is om de snel
heid van het autoverkeer terug
te dringen.
Toegegeven, onbekenden in
de buurt worden hierdoor voor
al in het donker vaak ongekend
hard afgeremd en omhoog ge
schoten om daarna hevig geïrri
teerd de weg weer plankgas te
vervolgen naar het eerste over
stekende kind of de eerstvol
gende drempel.
Overigens hoef je niet eens
hard te rijden om er iets aan
over te houden. Regelmatig
kom je ook de slecht afgeveerde
fietser tegen die met een pijnlijk
gezicht, met soms boodschap
pen en kind en al, over deze
plaatselijke obstakels heen stui
tert. De gehaaste mannelijke
peddelaar is in het bijzonder de
pineut.
En wat te denken van onze
hulpdiensten die vaak juist snel
op een onheilsplek worden ver
wacht. De ongelukkige patiënt
in een ziekenauto bijvoorbeeld,
die nog meer in de kreukels
aankomt in het hospitaal dan
aanvankelijk al het geval was.
Maar ook de vaste buurtbe
woner die de werkdag steevast
begint met zich een weg te
ploegen door deze hobbelige el
lende, is voor de rest van de dag
hoogstwaarschijnlijk uit zijn of
haar humeur.
Dat het grootste deel van de
Leidse bevolking, inclusief de
gemiddelde kroegbaas, niet zit
te wachten op ruimere caféslui
tingstijden is inmiddels bekend.
Doorzakken doe je thuis, door
je rug zakken buiten op de ver
keersdrempel.
Wellicht komt er binnenkort
ook een verkeersenquête in Lei
den, die een en ander moet
gaan verduidelijken. Het zal wel
niet, of het moet er een zijn op
z'n Amsterdams, keuze A of B:
waarvan moeten er nog meer
worden geplaatst? Verkeers
drempels of verkeerspaaltjes?
Ron van Ee,
Lorentzkade 50,
Leiden.
Wanneer je met een trein snel
door een bocht wil, kan de trein
worden gebouwd dat deze
gis een motorrijder 'op een oor
gaat liggen'. De eerste trein van
dat principe is de Spaanse Talgo
Pendular van 1979. Spaanse
treinen rijden door de vaak
bochtige trajecten vrij lang
haam. De Pendular moest daar
in verbetering brengen. Bij het
ingaan van een boog pompt een
luchtpomp de buitcnbochtzijde
van de trein op. De trein gaat
daardoor wat scheef liggen. Met
«•en duidelijk voelbare schok
kantelt de treinvloer hee) licht,
piaximaal 8 graden.
j Daarmee wil men de zijde
lingse krachten die op de reizi
gers inwerken gedeeltelijk te
gengaan. Door die genoemde
Schok kan een Talgo niet zo
snel. Met 200 km/uur is de top
>vel bereikt. Vanwege de ruimte
jn de trein heeft de DB deson
danks 110 van dêrgelijkc rijtui
gen besteld voor het nachtnet in
Duitsland, omdat nachttreinen
minder snel rijden. Het is de be
doeling ze in de zomer van 1994
In gebruik te nemen.
In de jaren tachtig bouwde
Fiat een kantelbaktrein met
gyroscopen, een soort tollen, en
andere instrumenten. Deze
trein ziet de boog als het ware
aankomen en draait hem met
behulp van hydraulische pom
pen van 160 a 180 atmosfeer in
de juiste stand. Dit is de zoge
naamde actieve kanteltechniek.
Hier voelt de reiziger geen
schok zoals met de passieve
techniek van de Talgo. De Fiat
rijdt dan ook met 250 km/uur
van Rome naar Milaan door de
Apennijnen, over een gedeelte
lijk nieuw, gedeeltelijk bestaand
baanvak.
Behalve hier en elders in Italië
gaan dergelijke Pendolino's ook
rijden in Oostenrijk en Finland.
Welllicht dat ook Zwitserland in
de markt is. Daar willen de na
tionale spoorwegen op lange
trajecten zonder veel ingrepen
een hoge snelheid behalen. Een
fGV is ie duur en ie Ingrijpend.
De DB gaat de Pendolino ge
bruiken voor het regionale net.
Dat is vooral een aanvulling op
de Inter City Express (ICE), de
Duitse hoge snelheidstrein.
De VT 610. de 'Verbrennungs-
Triebzug' ofwel dieseltrein, gaat
namelijk met tien en volgend
jaar twintig Pendolino-wagons
rijden. Begin- en eindpunt is
Neurenberg naar diverse plaat
sen in de omgeving. Over een
afstand van maxiaal 175 kilo
meter functioneert de Pendoli
no als aanvoertrein voor de ICE,
die in Neurenberg stopt vanaf
30 mei. Dank zij de kanteltech
niek is de snelheidswinst ge
middeld 20 procent en in boch
ten zelfs 30 procent.
Aanpassingen aan de baan
zijn nauwelijks nodig. In totaal
zal de geringe noodzakelijke
aanpassing zo'n DM 16,8 mil
joen vergen. Per trein is dat DM
5,8 miljoen, waarin een bedrag
van DM 700.000 tot 800.000 is
begrepen voor het kantelsys-
teem.
De kans dat er in Nederland
Pendolino's gaan rijden is ech
ter niet zo groot; de NS is scep
tisch. Prof.ir. N.H.C.E. Zee-
venhooven, tot eind vorig jaar
hoofd materieel-ontwikkeling:
,,Pas wanneer de DB de Pendo
lino heeft ingezet en je de winst
dank zij de kantelbakken hebt
berekend, kun je de reacties van
de reizigers vaststellen. Als 10
procent van hen misselijk wordt
zou ik dat te veel vinden.'1
q mei doorlop .eITl0ns
donderdag maq u n.etm's
kom
4UÜ1D
M1DIO 2
Maandag gesloten
Donderdag koopavond
Thmmbemefióeüud;
