Blanken namens ANC in
parlement Zuid-Afrika
Buitenland
Eerste overwinning op Etna
Jeltsin sluit Congres
als een staatsman af
Scepsis over vrijlating
buitenlanders Spanje
Israël wil sancties
uitbreiden tot Syrië
Het lange sterven
in San Quentin
WOENSDAG 22 APRIL 1992
t Pr«se ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Assoo.
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappelijke I
Ind The Independent IPS Inter Press Service RTR
zafferana Amerikaanse en Itali
aanse mariniers hebben gisteren
een eerste succes geboekt bij de
pogingen om de aanhoudende
stroom lava uit de Siciliaanse vul
kaan Etna een halt toe te roepen.
Drie Amerikaanse helikopters
slaagden er op 2.400 meter
hoogte in een tiental betonblok
ken aan te brengen op een stalen
netwerk dat over de natuurlijke
opening van een onderaardse la
vastroom was gelegd. Vervol
gens werd net boven de opening
overhangend gesteente tot ont
ploffing gebracht. Neerkomende
rotsblokken braken het stalen
netwerk waardoor de betonblok
ken de lavastroom indamden.
Het magma had zodoende geen
andere uitweg dan bovengronds
te komen, waardoor het sneller
afkoelt. Ondergronds kan de
temperatuur van de lava oplopen
tot 1.000 graden celsius. De lava
blijft in dat geval vloeibaar en
verplaatst zich sneller waardoor
het uiteindelijk op lagere hoogten
stolt De Etna heeft sinds het be
gin van zijn uitbarsting (15 de
cember) meer dan 120 miljoen
kubieke meter lava uitgestoten.
Iedere seconde komt een hoe
veelheid lava vrij waarmee een
gemiddelde slaapkamer kan wor
den opgevuld.
FOTO EPA
Vijf leden liberale Democratische Partij stappen over
De zwarte anti-apartheidsorganisatie ANC is sinds giste
ren onverwacht vertegenwoordigd iri het (blanke) parle
ment van Zuid-Afrika. Vijf leden van de kleine, blanke
Democratische partij (DP) kondigden gisteren aan dat zij
uit de liberale DP zijn gestapt en voortaan als onafhanke-
lijken het ANC zullen representeren.
JOHANNESBURG Rtr/DPA
De vijf DP-leden, Dave Dalling,
Pierre Conje, Jan van Eek, Janie
Momberg en Robert Haswell,
treden in het parlement voort
aan op als onafhankelijken. om
dat het ANC nog niet als politie
ke partij fungeert. Zowel het
ANC als de DP uitten de hoop
dat met de stap hun „goede"'
wederzijdse betrekkingen niet
worden geschaad.
„We treden tot het ANC toe
om te werken naar volledige be
vrijding van alle Zuidafrikanen
om in de praktijk te werken
voor de democratie", aldus de
vijf. „We gaan voort hen te die
nen die ons hebben gekozen...
alsmede diegenen wier politieke
achterstelling hun verhindert te
"De vijf zeiden voort
aan de lijn te volgen van ANC-
leider Nelson Mandela, die de
blanken heeft opgeroepen met
het ANC samen te werken en te
helpen het democratische Zuid-
Afrika vorm te geven.
Het ANC reageerde gisteren
opgetogen. Maar secretaris-ge
neraal Cyril Ramaphosa zei dat
de organisatie zijn standpunt
over het parlement niet heeft
gewijzigd. Het ANC heeft het
blanke Huis van Vergadering
steeds veroordeeld als racistisch
en niet-representatief.
Het Zuidaffikaanse parlement
is nog een afspiegeling van de
situatie onder de apartheid en
telt drie kamers; voor blanken,
voor kleurlingen en Indiërs. De
zwarte meerderheid in het land
is niet politiek vertegenwoor
digd.
De stap van het vijftal is een
succes op twee fronten voor het
ANC. Het krijgt een stem, hoe
klein en officieus ook, in het
parlement en het kan het beeld
versterken dat het ANC een
niet-raciale organisatie is, hoe
wel vooral zwarten lid zijn en zij
gewapende acties heeft uitge
voerd tegen het blanke bewind.
De stap heeft geen gevolgen
voor de overheersing van de
Nasionale Party in het parle
ment. De DP had maar 33 van
de 178 zetels.
Conservatieven rest slechts sabotage
Gorbatsjov wil terug in politiek
Tokyo Michail Gorbatsjov heeft gisteren in Tokyo gezegd dat
hij mogelijk weer in de politiek terugkeert. Hij vergeleek zichzelf
met Charles de Gaulle die op 68-jarige leeftijd opnieuw aan de
macht kwam. Gorbatsjov gaf in de Japanse hoofdstad een lezing
getiteld; Beschaving in de 21ste eeuw. Mocht hij een politieke
comeback overwegen, dan kan hij in Toela meteen aan de slag.
Het 'comité ter ondersteuning van de Russische president Boris
Jeltsin' heeft de ex-Sovjetpresident gisteren gevraagd als kandi
daat voor de post van gouverneur in deze autonome republiek
in de Russische Federatie, zo meldt het presbureau Itar-Tass.
Ross Perot op voorsprong in Texas
Washington Als er nu presidentsverkiezingen zouden worden
gehouden in de VS zou 35 procent van de Texanen op Ross
Perot stemmen, de miljardair uit Dallas die overweegt om als
onafhankelijk kandidaat mee te doen. President Bush zou in zijn
thuisstaat 30 procent krijgen, zijn Democratische uitdager Clin
ton 20 procent
FIS roept op tot gewapende strijd
algiers In het blad van het Algerijnse Islamitische Reddings
front (FIS) is deze week een oproep aan de bevolking gepubli
ceerd om „van het woord naar de wapens over te gaan, na de
vergeefse oproepen tot dialoog". I let is de eerste keer dat het FIS
openlijk over gewapende strijd schrijft sinds de uitroeping van
de noodtoestand op 9 februari.
Ten einde raad door beursval Tokyo
tokyo» De voortdurend kelderende aandelenkoersen in Japan
hebben twee slachtoffers geëist. Een Japanse belegger en zijn ef
fecten makelaar hebben zichzelf in brand gestoken, waarschijn
lijk wegens de grote verliezen die zij hebben geleden op de effec
tenbeurs in Tokyo.
Marine schiet op eigen vliegdekschip
londen Een Brits marinevliegtuig heeft tijdens een oefening
per ongeluk het vliegdekschip HMS Ark Royal getroffen, waar
door zes matrozen gewond zijn geraakt. Het ongeluk gebeurde
maandag tijdens een oefening in hel oosten van de Atlantische
Oceaan, aldus het ministerie van defensie.
MADRID RUUD DE WIT
CORRESPONDENT
Een woordvoerder van de Ne
derlandse ambassade in Madrid
heeft zich sceptisch uitgelaten
over het bericht in de Spaanse
pers, dat de regering-Gonzalez
overweegt alle buitenlandse ge
vangenen uit te wijzen. ,,Ik heb
contact gehad met het betref
fende ministerie, maar daar kon
men me niet verder helpen. Ik
geloof dan ook niet dat de 104
Nederlanders die zich op dit
moment in een Spaanse gevan
genis bevinden, nu moeten
denken dat ze spoedig naar Ne
derland kunnen terugkeren",
aldus woordvoerder Jan Bak.
De bron van het bericht is een
artikel in het dagblad Diario 16.
In een interview zegt de secre
taris-generaal van het departe
ment van gevangeniszaken, An
tonio Asuncion onder meer dat
het weinig zin heeft buitenland
se gevangenen nog langer vast
te houden, „omdat ze zich zo
moeilijk aanpassen aan het
Spaanse gevangenisregime".
De 3000 buitenlanders in
Spaanse gevangenissen on
geveer 10 procent van de totale
gevangenispopulatie, die in bij
na alle gevallen straffen uitzit
vanwege drugssmokkel heeft
het moeilijk.
MOSKOU HANS GELEUNSE
CORRESPONDENT
Dat Boris Jeltsin een driftkikker
is, weten meer mensen dan zijn
echtgenote. De Russische presi
dent heeft in zijn politieke carri
ère al heel wat nederlagen moe
ten slikken na spontane woede-
uitvallen. Maar een bedachtza
me Jeltsin, een Boris Nikolaje-
vitsj die politiek vernuft koppelt
aan staatsmanschap, die Jeltsin
is voor zijn opposanten prak
tisch onverslaanbaar.
De slotdag van het Volkscon
gres, dat logge, onhandelbare
parlement met 1046 leden,
toonde dat gisteren aan. Jeltsin
sloeg de conservatieven om de
oren: de dictatuur van vroeger
keert nooit weer. Hij sprak de
democraten belerend toe: de
oppositie verdient respect, be
staat niet uit louter vijanden. En
hij stelde vast dat de heren afge
vaardigden en hun voorzitter er
in twee weken vergaderen een
potje van hadden gemaakt.
De afgevaardigden konden
met de staart tussen de benen
naar huis. De talloze fracties
van democraten, nationalisten,
verlichte en conservatieve com
munisten wisten geen blokken
die werkelijk machts
politiek konden bedrijven. Sa
botage was het enige dat restte.
Vooral de conservatieven heb
ben ruimschoots gebruik ge
maakt van het gegeven dat bij
belangrijke stemmingen een
tweederde meerderheid ver
plicht is.
Dankzij die sabotage is de
Sovjetunie in Rusland officieel
nog niet echt dood en kreeg het
Gemenebest- van Onafhankelij
ke Staten nog geen grondwette
lijk keurmerk. De gewijzigde,
oude grondwet blijft van kracht
blijft zolang er nog geen nieuwe
is.
Ook is er geen wet op de
landhervorming gekomen, om
dat in de discussies over de ge
wijzigde grondwet de vrije ver
koop van land er niet door
kwam. En evenmin wist het
Congres een duidelijke schei
ding aan te brengen tussen de
bevoegdheden van president en
regering enerzijds en parlement
anderzijds.
Veertien dagen lang had een
volk in crisis kunnen zien hoe
hun machteloze vertegenwoor
digers elkaar het leven zuur
maakten. Jeltsin meed de Con
greszittingen, zag toe, reageerde
af en toe met een schriftelijke
terechtwijzing en bewaarde zijn
kruit voor het laatste ogenblik.
Pas enkele uren voor het slot
van de zitting kwam de presi
dent met een wetsontwerp over
de verhouding tussen wetge
vende en uitvoerende macht.
Het parlement krijgt inspraak
bij de voordracht van ministers,
parlementscommissies mogen
individuele ministers op hun
beleid beoordelen. Maar als het
Mubarak ziet 'sprankje hoop'
Nadat da ter dood
veroordeelde In de stoel Is
vastgebonden, geeft de
gevangenisdirecteur een
teken waarna een mengsef
van water en zwavelzuur
door een pijp In het
reservoir wordt
uitgestoten.
Na opnieuw een teken van
de directeur, haalt de beul
de hendel over, waardoor
het zakje met
netrlum-cyanide-korrels in
het reservoir wordt
neergelaten. Er ontstaat
blauwzuur, een dodelijk
ga9 dat naar amandelen
ruikt. Na Inademing van
de dampen verliest het
slachtoffer binnen dertig
seconden het bewustzijn.
De dood volgt binnen acht
minuten.
Gerperfo'reerd metaal
waardoor het dodelijke
gas naar buiten kan
ontsnappen
GASKAMER IN VS
AD BLOEMENDAAL
correspondent
Israël vindt dat de VN-sancties
die nu van kracht zijn tegen Li
bië, ook moeten gelden voor Sy
rië. Minister van defensie Mos
tic Arena tieeft dat gisteren ge
zegd in een radio-interview. Sy
rië is volgens Arens een „terro-
ristenstaat" en „de hele wereld
moet daar goed van doordron
gen zijn". Hij zei ook dat de
maatregelen tegen Libië moe
ten worden verscherpt als ze
geen resultaat opleveren.
Israël heeft zich in de Libische
kwestie tot nu toe op de achter
grond gehouden. Premier Sha
mir zei vorige week te hopen
dat zijn land er op geen enkele
manier bij betrokken zal raken.
Volgens berichten in de Israë
lische pers Ix'schouwt de Israë
lische inlichtingendienst het
Volksfront voor de Bevrijding
van Palestina /Algemeen Com
mando, de groep van Achmed
Jihril, als de belangrijkste ver
dachte in de zaak van de bom
aanslag op de PanAm-jumbo
boven het Schotse Lockerbie. Ji-
tiril, die zijn hoofdkwartier in
i )amas< us heeft, zou bij de actie
hebben samengewerkt met de
Syrische geheime dienst.
Een voormalige Israëlische
veiligheidsbeambte, Yuval Aviv,
heeft in opdracht van PanAm
een rapport opgesteld waarin
Syrië verantwoordelijk wordt
gesteld voor de Lockerbie-aan
slag. Daarin staat dat de bom
aan boord van het toestel is ge
smokkeld door een Syrische za
kenman, die destijds in Spanje
woonde en voor Jibril werkte.
De Egyptische president Mu
barak heeft gisteren verklaard
een „sprankje hoop" voor een
regeling van de Libische crisis te
hebben geput uit zijn overleg
met de Libische leider Gaddafi.
In een verklaring zei de Egypti
sche president echter ook: „De
kwestie maakt nieuwe inspan
ningen noodzakelijk en wij blij
ven met de andere partijen pra
ten." Mubarak sprak op de le
gerbasis Sidi Barrani drie uur
met Gaddafi, voor wie het de
eerste reis buiten Libië was se
dert het embargo tegen zijn
land van kracht werd. De Libi
sche leider verliet Egypte direct
na het overleg zoals hij was ge
komen: met de auto.
De achthoekige,
luchtdichte
gaskamer heeft drie
dikke ramen. De
Ingang is door de
ovale deur aan de
achterkant.
Binnenin zijn twee
stoelen geplaatst.
De diameter is
ongeveer twee en
een halve meter, de
hoogte bijna drie
meter. Maximaal
vijftig getuigen
mogen aanwezig
zijn bij een executie.
Eerste doodvonnis sinds 25 jaar in California
Voorkamer, met
telefoons voor
gebruik door de
gouverneur, federaal
gerechtshof en
procureur-generaal.
Ook bevinden er zich
de controle- kleppen
en hendels voor de
bediening van de
gaskamer
SAN QUENT1N/SAN FRANCISCO DPA/Rtr
Geen griezelroman zou maca-
berer kunnen zijn. Robert Alton
Harris zat gistermorgen na een
kwellende vertraging van enkele
uren op de stoel van de gaska
mer van de gevangenis San
Quentin. De getuigen die de
executie mochten bijwonen,
hielden de adem in. De veroor
deelde lachte, probeerde een
praatje aan te knopen met een
van de waarnemers en maakte
vervolgens met een handgebaar
het teken: „komt er nog wat
van?"
Op de achtergrond rinkelt de
telefoon. De deur van de gaska
mer wordt geopend, bewakers
voeren de 39-jarige terdoodver-
oordeelde weg. Zijn gezicht ver
toont geen enkel spoor van
emotie.
Die van de getuigen achter de
spiegelwand wel. Een gevoel
van verbazing en ongeloof
maakt zich van hen meester als
de oorzaak van Harris' wegvoe
ren bekend wordt. De terecht
stelling is voor de tweede keer
binnen enkele uren uitgesteld
en nu op het allerlaatste mo-
„Oh, mijn God", zegt Sharron
Mankins. Zij is de moeder van
een van de twee jongens die
Harris 13 jaar geleden in San
Diego heeft doodgeschoten. Zij
heeft jaren naar deze „dag des
oordeels" uitgekeken, „uit een
gevoel van rechtvaardigheid en
om eindelijk rust te vinden". Ze
verlaat huilend het gevangenis
complex.
Vreugde daarentegen bij de
honderden demonstranten die
sinds de vroege morgen bij de
gevangenispoort protesteren te
gen de doodstraf. Hun vreugde
is van korte duur. Negentig mi
nuten na het laatste uitstel be
paalt het Amerikaanse Hoogge
rechtshof dat geen enkele recht
bank de terechtstelling van Har-
ris in de weg mag staan. Harris
maakt opnieuw de gang naar de
gaskamer. Het vormt het slot
van een lang sterven.
Gedurende de 13-jarige ge
vangenschap heeft Harris zes
maal te horen gekregen dat zijn
terechtstelling ophanden was.
Evenzovele keren werd de da
tum van de executie uitgesteld.
Het afgelopen weekeinde gloor
de voor Harris nog enige hoop
toen een Califomische recht
bank instemde met een uitstel
van zeven dagen.
Het Hooggerechtshof ver
werpt uiteindelijk alle rechterlij
ke verzoeken. Harris wordt zes
uur later dan oorspronkelijk de
bedoeling was ter dood ge
bracht met een dodelijke hoe
veelheid cyanide. Het is de eer
ste keer sinds 25 jaar dat in Ca
lifornia een doodvonnis is vol
trokken.
Getuigen deden nauwkeurig
verslag van de terechtstelling.
Sommigen van hen zeiden de
executie met walging te hebben
gadegeslagen. „Hij leek naar
adem te happen en vertoonde
stuiptrekkingenvertelt een
vrouwelijke journaliste. „Ik vind
het tamelijk mensonterend om
iemand datgene te laten onder
gaan dat wij zojuist hebben ge
zien", voegt een ander eraan
toe.
Anderen vonden de gaska
merexecutie een omslachtige
wijze van terechtstellen. „Ik had
verwacht dat.de-staat dit wat ef
ficiënter zou aanpakken", zo
oordeelde een mannelijke waar
nemer. „Mij staat het idee niet
aan dat hij al een keer 13 minu
ten in die gaskamer heeft geze
ten, vervolgens is weggevoerd
om tot slot gedurende 20 minu
ten te worden vergast." De ge
vangenisautoriteiten verklaar
den na afloop dat Harris elf mi
nuten na het begin van de te
rechtstelling overleed Hij zou
op dat moment al zo n zes mi
nuten bewusteloos zijn geweest.
op benoemen of ontslaan aan
komt, beslist de president. Jelt
sin dus. Slechts de benoeming
van de premier moet door het
parlement worden goedge
keurd. Het hangt van het dage
lijkse parlement, de Opperste
Sovjet, af of Jeltsin zijn zin
krijgt. Want zoveel is duidelijk:
met het in 1989 onder commu
nistische beheer gekozen Con
gres hoeft Jeltsin geen rekening
te houden.
Fujimori zegt
Peru herstel
democratie toe
UMA AFP/Rtr
President Fujimori van Peru
heeft gisteravond beloofd dat de
democratie binnen een jaar vol
ledig zal zijn hersteld. In een tv-
toespraak van een half uur zei
Fujimori dat de bevolking van
Peru zich op 5 juli per referen
dum mag uitspreken over zijn
beslissing het parlement te ont
binden.
Op 31 augustus zal komt Fuji
mori met voorstellen voor wijzi
ging van de grondwet, die op 8
november ook aan een referen
dum worden onderworpen. Op
28 februari volgend jaar worden
parlementsverkiezingen uitge
schreven en het nieuwe Con
gres zal dan op 5 april volgend
jaar worden geïnstalleerd.
-Vice-president Maximo San
Roman legde gisteren tegenover
de leden van het ontbonden
parlement de eed als „grond
wettelijk president" af. De par
lementariërs en San Romano
verzetten zich tegen de 'verkap
te staatsgreep' in Peru. San Ro
man was in het buitenland toen
Fujimori op 5 april de macht in
Peru volledig naar zich toetrok.
Hij keerde in het weekeinde te
rug.
'Bezet gebied voor
altijd Israëlisch'
JERUZALEM* AP
De Israëlische premier Shamir
heeft gisteren gezegd dat de be
zette Westelijke Jordaanoever
en de Gazastrook „voor altijd"
deel zullen uitmaken van Israël.
De uitspraak van Shamir kwam
op het moment dat de Verenig
de Staten aankondigden dat de
zesde ronde van de vredesbe
sprekingen over het Midden-
Oosten in Rome zal worden ge
houden. Israël en zijn Arabische
buurlanden moeten de vijfde
ronde van de besprekingen
maandag in Washington begin-
