Stichting helpt burgers
met aanpak milieudelict
Over leven
Faunabeheer tegen
fokken roofvogels
Houtproduktie houdt
de consumptie niet bij
Biologische landbouw groeit
Onbekende chemicaliën kleuren
miljarden copieën en faxvellen
milieutips
Lente in Leiden
VRIJDAG 17 APRIL 1992
Ruilbeurs voor drachtplanten
leiden» De imkersvereniging Leiden en omstreken houdt op vrij
dag 24 april een ruilbeurs voor drachtplanten. Dat zijn plante-
soorten waarop bijen regelmatig honing zoeken. Iedereen met
overtollige bomen, heesters, een- en tweejarige planten en bol-
of knolgewassen kan deze komen ruilen. Alleen brengen kan
ook: alle overtollige planten worden uitgezet op de bijenweide
van park Cronesteyn. De beurs en aansluitende ledenvergade
ring van de vereniging, wordt gehouden in wijkcentrum Zijl
kwartier aan de Van der Marckstraat in Leiderdorp, aanvang
19.30 uur.
Kritiek op milieureclame
Amsterdam De vereniging Milieudefensie vindt dat er een wet
telijke regeling moet komen voor milieureclame. De regeling
moet het ook mogelijk maken overtreders sancties op te leggen.
Directe aanleiding voor deze wens is de nieuwe veroordeling
van fabrikanten van kartonnen drankverpakkingen door de Re
clame Code Commissie. Volgens de commissie bevat de brochu
re 'Waarom pakken' van het Voorlichtingsbureau Kartonnen
Drankverpakkingen onjuiste en onvolledige informatie. Milieuf-
defensié klaagde bij de commissie dat het pak ten onrechte
wordt gepresenteerd als milieuvriendelijker dan glas. De fabri
kanten waren al eerder veroordeeld voor soortgelijke informatie
in een andere brochure. Milieudefensie hoopt dat de fabrikan
ten de uitspraak nu wel respecteren en dat er een einde komt
aan de misleidende promotie-activiteiten.
Informatie over zwanen gevraagd
bussum Een aantal verontruste vogelliefhebbers heeft een zoge
heten Knobbelzwanenplatform opgericht. Doel is om te komen
tot een landelijk gecoördineerde actie om de jacht op knobbel
zwanen af te schaffen. Op deze dieren wordt in sommige geval
len gejaagd vanwege de schade die ze zouden veroorzaken. Het
platform zoekt naar ethisch en ecologisch verantwoorde alterna
tieven voor afschot. De oprichters vragen informatie over pro
blemen met knobbelzwanen en jachtpraktijken op te sturen
naar R. Kloosterman, Huizerweg 21 j, 1401 GG Bussum, tel.
02159-10562.
Handhaving Milieurecht'opgericht gebiologeerd
De stichting Kritisch Faunabe
heer is fel tegen het houden en
gebruiken van roofvogels als ha
viken en valken voor de jacht.
De stichting zegt dit samen met
andere organisaties voor na
tuurbescherming in een com
mentaar op de notitie Valkerij-
beleid van staatssecretaris
Gabor.
Kritisch Faunabeheer vindt
dat deze vorm van vrijetijdsbe
steding geen enkel redelijk doel
dient. De mogelijkheid 'om met
roofvogels te spelen' dient daar
om uit de wet te worden ge
schrapt. De Flora- en Faunawet
handhaaft het bestaande ver
gunningensysteem om er jacht
vogels op na te houden.
„Het onttrekken van jachtvo
gels aan de natuur is ontoelaat
baar", stelt Kritisch Faunabe
heer, „en in strijd met interna
tionale verdragen zoals de Be-
nelux-overeenkomst en de EG-
Vogelrichtlijn." De stichting
vindt het weinig ter zake doen
of de vogels in of buiten Neder
land gevangen worden, omdat
de positie van roofvogelsoorten
in het buitenland niet verschilt
van die in Nederland.
Volgens de notitie Valkerij-
beleid heeft het huidige, vrij be
perkte, aantal vergunningen
niet geleid tot negatieve effec
ten voor de betreffende jachtvo
gels. Kritisch Faunabeheer
noemt dit geen garantie voor de
toekomst, omdat er altijd een
explosieve groei kan optreden
van vergunninghouders. Exces
sen met stroperijen komen nu
al voor, omdat liefhebbers in
het Midden-Oosten enorme be
dragen neertellen voor Noord
en Westeuropese valkensoor-
De stichting merkt verder op,
dat het gevaar voor vermenging
van ontsnapte jachtvogels met
inheemse exemplaren groot is
en dat is een bijzonder onge
wenste vorm van faunaverval
sing. „Het fokken van roofvo
gels, dat overigens in strijd is
met de huidige wetgeving, zal
nooit alleen kunnen voldoen
aan de vraag, omdat gefokte
dieren zeker op den duur in de
ogen van de liefhebbers van
minderwaardige kwaliteit zijn,"
aldus Kritisch Faunabeheer.
Een 'havikier' legt een zojuist door een havik gevangen konijn in het kozijn van een jagershuisje in het natuurgebied bij Haatten. foto anp
ST
ébn&N
Tk>u «Jéri
[JiOJUfil
D) ROVÉÊTJÉ
A' ÜfettFW**TJ£
<b PINKÉIHOUTJÉ
ri C>USSI«T?A^
ITiWhie
HOtpeLt*
,'JWK
'NJblhA'
S7j/j
5P*lkUh\
HfWkéUfvJ
STRAAT MC
'j, tollen
10 LLlN
De houtconsumptie van de wereldbevolking wordt steeds groter
terwijl de produktie achterblijft. Daar moet zowel op wereldschaal
als in Nederland iets aan worden gedaan. Nederland moet op korte
termijn 80.000 hectare bos extra aanleggen om te voldoen aan het
uitgangspunt dat een kwart van de eigen houtconsumptie ook in
eigen land wordt worden geproduceerd. Om de doorgaande groei
van de houtconsumptie op te vangen, zou zelfs 200.000 hectare
moeten worden aangelegd.
Dat zegt de stichting Bos en Hout, een organisatie die zich inzet
voor bevordering van bosbouw, houtproduktie en voorziening met
hout en houtprodukten. De stichting maakt zich grote zorgen over
de toegenomen houtconsumptie. De oppervlakte bos neemt af en
dus is het gevaar levensgroot dat er meer wordt gekapt dan verant
woord is. Met name de ontwikkelingslanden zijn de laatste jaren
steeds meer hout gaan gebruiken. Het bosareaal in die landen
neemt schrikbarend snel af, constateert de stichting.
Milieuwetten worden onvoldoende nageleefd. Er is nie
mand die erop toe ziet dat bedrijven en burgers zich aan
de regels houden. Burgers die iets tegen overtredingen
willen doen, weten veelal niet hoe. Er is behoefte aan een
instantie die hen de weg wijst. Dat is de mening van de
medewerkers van de onlangs opgerichte stichting Hand
having Milieurecht.
stoffen vrij. Koffiemelk in statie-
geldflessen danwel de poeder
variant is echt een betere oplos
sing.
Spuitbus
Wie denkt dat de milieuon
vriendelijke spuitbus inmiddels
uit de winkels is verdwenen,
heeft het helaas bij het verkeer
de eind. De 'harde' cfk's zijn er
meestal wel verdwenen, maar
in veel gevallen wordt wel nog
gebruik gemaakt van zachtere
soorten cfk. Die zachtere soor
ten werken langzamer maar
tasten net zo goed de ozonlaag
aan. Soms zijn de cfk's vervan
gen door andere drijfgassen die
bijdragen aan andere grote
milieuproblemen zoals smog-
vorming en het broeikaseffect.
Propaan/buthaan (Ipg) en di-
methylether zijn zulke drijfgas
sen. Bovendien zijn spuitbussen
wegwerpverpakkingen van blik
of aluminium. Er zijn alternatie
ven. Haarlak kan bijvoorbeeld
in verstuivers met een lucht
pompje die navulbaar zijn. Voor
deodorant voldoet' een roller
ook prima. Het lege flesje kan in
de glasbak.
De reinigingsdienst
leiden monica wesseung
Oprichter van de stichting is P.J.
Nijkerk Zijn motief is duidelijk:
„Natuur en milieu verloederen
waar je bij staat. Daar willen we
daadwerkelijk wat aan doen. De
bestaande milieuorganisaties
vechten prima tegen het uitge
ven van vergunningen, maar
niemand let erop of de milieu
wetten worden nageleefd. Die
taak nertien wij op ons."
De stichting staat duidelijk
nog in de kinderschoenen.
Dank zij subsidie van het minis
terie van justitie kon er in Am
sterdam in een ondernemers-
centrum een kamer worden ge
huurd maar de medewerkers
werken allemaal pro deo. Erg
druk hebben ze het nog niet.
De stichting gaat op twee ma
nieren het milieu-onrecht te lijf.
Enerzijds speuren ze zelf naar
onrechtmatigheden. Zo worden
jaarverslagen van bedrijven
doorgespit en houden de vrij
willigers de ogen open. Nage
noeg elk bedrijf moet een hin
derwetvergunning hebben. De
vergunning geeft een aantal re
gels waaraan het bedrijf moet
voldoen. De stichting speurt
naar bedrijven die de hinderwet
aan hun laars lappen.
Daarnaast wordt hulp gege
ven aan burgers die iets willen
doen tegen vermeende overtre
dingen van milieuwetten. Vol
gens Nijkerk weten heel veel
mensen niet welke instantie zij
moeten benaderen als ze
milieuvervuiling vermoeden.
Nijkerk geeft een voorbeeld:
„Iemand belde met de vraag of
de gevelreiniger het water met
verfstoffen zo maar in de gracht
mocht laten lopen. Dat mag dus
niet. Door de politie in te scha
kelen hebben we het bedrijf
kunnen laten stilleggen. Na
tuurlijk had de opbeller ook zelf
de politie kunnen inseinen,
maar zij kende die mogelijkheid
gewoon niet."
Van dit soort 'eenvoudige
klusjes' zijn tientallen voorbeel
den te geven. Een bedrijf dat
loost, een bollenteler die ver
pakkingsmiddelen van bestrij
dingsmiddelen op het land laat
slingeren, een slagerij die stank
veroorzaakt. In zulke gevallen
legt de stichting uit hoe de bur
ger de zaak aanhangig kan ma
ken. Bij moeilijker zaken, zoals
een gemeente die de milieuwet
ten overtreedt of grote bedrij
ven die op slinkse wijze de ver-
gunningvoorwaarden notoir
omzeilen, treedt de stichting
zelf op. Bodemvervuiling 'be
handelt' de stichting niet. „Dat
zijn overtredingen uit het verle
den. Wij komen in actie als het
erom gaat de milieuwetten van
nu goed na te leven. Bovendien
is er een hele goede actiegroep
voor problemen rondom bo
demvervuiling, Nederland Gif-
vrij.
De stichting Handhaving
Milieurecht is tijdens kantooru
ren te bereiken op telefoonum-
mer 020-6833243.
De biologische landbouw in Nederland groei
harder dan ooit. Het aantal 'biologische' hectare
steeg vorig jaar met bijna een kwart tot 9200
hectare, in 1990 was de groei 14 procent.
Het aantal bedrijven dat zich met biologische
landbouw bezighoudt, steeg verleden jaar met
tien procent tot 439.
Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek. Het belangrijkste verschil tus
sen de biologische en de traditionele sector is
dat er in de biologische (vrijwel) geen gebruik
wordt gemaakt van kunstmest en bestrijdings
middelen.
Volgens het CBS wordt het gebruik van biolo
gisch geteelde pordukten gestimuleerd door de
afzet via de normale-supcrmarkten. Voorheen
waren deze milieuvriendelijke produkten alleen
in natuurvoedingswinkels te koop en daar komt
een veel kleiner publiek.
De biologische landbouw blijft in verhouding
klein: het areaal beslaat slechts een halve pro
cent van het totale landbouwareaal.
haarlem richard mooyman
De Stichting Natuur en Milieu
verwijt producenten en leveran
ciers van copieermachines,
faxen en printers te weinig in
formatie te geven over de
milieu-aspecten van deze appa
raten. De stichting heeft milieu
minister Alders gevraagd de fa
brikanten te verplichten gege
vens te verschaffen over de sa
menstelling van de chemicaliën
die deze machines gebruiken.
Nijver zoemende faxappara-
ten, zenuwachtig ratelende
printers en geduldig steunende
copieermachines: ze ontbreken
in vrijwel geen kantoorgebouw.
Even een printje maken, een
copietje trekken en op de fax
gooien, dat is vast pandoer.
De opmars van copieerma-
chine, fax en printer heeft ook
minder prettigë gevolgen. Afval-
gassen van hard werkende prin
ters en copieermachines bezoe
delen de atmosfeer in vaak toch
al slecht geventileerde kantoor
gebouwen. En bij elkaar kunnen
ze een hinderlijke litanie van
geluiden veroorzaken, waardoor
kantoorgebouwen hier en daar'
al wat op een fabriekshal begin
nen te lijken.
Volgens de Stichting Natuur
en Milieu is er niet veel bekend
over de milieu-aspecten van de
ze machines. Er is bij voorbeeld
een gigantische hoeveelheid
chemicaliën nodig om alle Ne
derlandse copieennachines aan
de gang te houden. De organi
satie gaat ervan uit dat er in het
land jaarlijks achttien miljard
copicën worden gemaakt, een
aantal dat steeds verder groeit.
Toner is de kleurstof die er
voor zorgt dat het copieerpapier
wordt bedrukt. Moderne copi
eermachines werken doorgaans
op toner in poedervorm, oudere
apparaten maken vaak gebruik
van vloeibare toner. Natuur en
Milieu waarschuwt tegen vloei
bare toner, omdat die voor
mens en milieu schadelijke op
losmiddelen bevat. Om dezelfde
reden keurt Natuur en Milieu
vloeibare toners in moderne
kleurcopieerapparatuur af.
Jaarlijks glijden er volgens de
organisatie vijf miljard velletjes
uit Nederlandse laserprinters.
Ook dit aantal groeit gestaag.
De toner die hierbij wordt ge
bruikt, is volgens de milieu-or
ganisatie te vergelijken met het
droge spul dat copieermachines
behoeven. Niet zo erg als de
vloeibare toner dus, maar ook
over de exacte samenstelling
van het poeder tast Natuur en
Milieu in het duister.
De Nederlander heeft zich de
laatste tijd ontwikkeld tot een
verwoed faxgebruiker. Jaarlijks
faxen we zo'n miljard velletjes
naar elkaar, zo heeft Natuur en
Milipu berekend. Faxapparaten
gebruiken meestal thermogra-
fisch papier, waarbij stoffen
door verhitting wordt omgezet
in leesbaar zwart.
Volgens Natuur en Milieu is
bij de leveranciers niet bekend
welke stoffen er in deze coating
zitten. Als reden wordt opgege
ven dat het faxpapier in het bui
tenland wordt gemaakt. Overi
gens mogen gebruikte velletjes
fax-papier volgens de Milieute
lefoon van Milieudefensie ge
woon bij het oud-papier.
Er bestaan ook faxapparaten
die op gewoon papier werken.
Die zijn volgens Natuur en
Milieu te prefereren, omdat
voor de milieu-organisatie al
wel duidelijk is dat thermogra-
fisch fax-papier .belastender is
voor het milieu dan met toner
bedrukt papier. Maar als even
kan, dan kan je iets beter per
post versturen, zo meent Na
tuur en Milieu.
Koffiemelk is in allerlei soorten
en allerlei verpakkingen te
koop. Van vol tot mager en lang
of heel lang houdbaar. Smaken
verschillen en iedereen is vrij in
de keuze, maar uit milieuover
wegingen moet één soort echt
worden afgeraden. De verpak
king in kleine kuipjes is abso
luut milieuonvriendelijk. De
kuipjes zijn gemaakt van alumi
nium en de produktie van deze
stof verslindt energie. Recyclen
is onmogelijk omdat aluminium
niet uit het afval kan worden
gehaald.
Bovendien zitten de kuipjes
met acht of tien in een pvc-bak
je met daarom heen een pvc-
jasje. Bij de verbranding van dit
plastic komen zeer gevaarlijke
worden onmogelijk en sterven
uit. Landjes en veldjes waar keet
en rotzooi kon worden geschopt
verworden tot parkeerplaatsen
en kantoorparken. Welk per
centage van de achtjarigen kan
nog fatsoenlijk in een boom
klimmen of fikkie stoken? Een
karretje timmeren? Een kwart
eeuw geleden zal dit percentage
vrij dicht bij de honderd geze
ten hebben.
Jawel, maar nu zijn er prachtige
speelplaatsen en schitterende
sportvelden, zult u misschien
tegenwerpen. Klopt, maar die
vormen nauwelijks een oplos
sing. De straatcultuur van kin
deren speelde zich af buiten het
blikveld van volwassenen en
was zelfregulerend. Men werd
op straat gekneed, door de wol
geverfd en voorgelicht. Natuur
lijk, er kwam ook rottigheid van,
maar de rottigheid van rond-
schuimende kleuters is iets an
ders dan het vandalisme van
pubers zoals we dat nu gewend
zijn. Die zijn voor hun eigen
bestwil binnen en onder con
trole gehouden tot ze echt niet
meer te hanteren waren. En we
ten zich nu met de vrijheid geen
raad.
Ach, misschien zien we het alle
maal te zwart. De vooruitgang
moet nu eenmaal z'n loop heb
ben. Over weer een kwart eeuw
wordt wellicht nostalgisch te
ruggedacht aan de tijd dat je
nog gewoon op straat kon fiet-
Tekst Piet Zeeman
Tekening: Co Loerakker
Terecht, al dit medeleven. Ge
lukkig gebeuren die dingen niet
in ons nette land...
Boter op je hoofd! Een blik uit
het raam is genoeg om de on
dergang van een eeuwenoude
cultuur te. onzent waar te ne
men. In slechts een kwart eeuw
is de slachting verricht en het
definitieve einde is niet ver
meer. Die cultuur is de straat
cultuur, de cultuur van spelen
de kinderen. De automobiel
blokkeert goot en stoeprand
waar ooit gehinkeld, geknikkerd
en gebald werd. Het blik, in rij
en geparkeerd, vormt ware mu
ren des doods waarachter de in
hun spel verdiepte, argeloze
kleinen meedogenloos worden
neergemaaid als ze ze durvep
passeren. De tol van de mobili
teit, zo ongeveer het hoogste
goed van de Westerse mens.
Het gevolg? Kinderspelen, waar
van sommige al door Pieter
Breughel geschilderd werden
Milieuproblemen zijn ook cul
tuurproblemen. Wat zijn we be
gaan met de vernietiging van
het tropisch regenwoud en de
daarmee gepaard gaande on
dergang van indiaan, pygmee
en papoea. Wat vinden we het
jammer dat de Eskimo's in Alas
ka zich massaal overgeven aan
vuurwatermisbruik nu ze ten
gevolge van de olievondsten
met de 'beschaving' in aanra
king komen. En wat is het toch
een schandaal dat de Lappen
hun radioactieve rendieren
moesten slachten na de Tsjer-
nobylramp.
