'Alternatief voor
Simons mogelijk'
'Je zult Pronk bij je op bezoek krijgen'
Binnenland
Erasmusprijs 1992 gaat
naar Archivo General
Met Pavarotti door de grachten
Alders: Afvalbeleid
had vorig jaar succes
Forse groei treinreizen
naar buitenland op til
WOENSDAG 15 APRIL 1992
3
Agt -yr NtdnWid* pr*\c*xt*u cpo Grmcrrnttvjppf^kï EV»v*r*>%t
Verdachte moord diplomaat berecht
wassenaar De verdachte van de moord op Robert Jan Akker
man. eerste secretaris van de Nederlandse ambassade in Tunis,
zal binnenkort worden berecht. Dat heeft de Tunesische minis
ter van buitenlandse zaken, Habib Benyahia, gisteren bij zijn be
zoek aan Nederland gezegd. Habib betuigde opnieuw 'diepe
spijt' voor de moord. Hij deed dat tijdens gesprekken met pre
mier Lubbers en minister Van den Broek van buitenlandse za
ken. Akkerman werd op 27 februari van het vorig jaar voor zijn
huis in Sidi bu Said, een voorstad van Tunis, neergeschoten. De
verdachte is een militair.
Verdachte bekent moord Wageningen
wapeningen De 21-jarige man uit Ede, die afgelopen weekeinde
door de politie in Amsterdam werd aangehouden op verdenking
van het doodschieten van een man uit Wageningen en het ern
stig verwonden van een andere Wageninger. heeft bekend de
schoten gelost te hebben. De twee Wageningse mannen be
moeiden zich in de nacht van 28 op 29 maart met een ruzie tus
sen de verdachte en zijn vriendin. Het meisje werd aan de haren
over een parkeerplaats gesleept. Toen de verdachte de mannen
opmerkte, haalde hij een pistool uit zijn auto en schoot, waarbij
de 35-jarige B. van den Heuvel ter plekke overleed. De andere
Wageninger verkeert nog steeds in zorgwekkende toestand in
het ziekenhuis.
Werkgevers willen oud systeem grotendeels houden
«cpd
Extra prijs voor Simon Wiesenthal
amsterdam
De Erasmusprijs 1992 is toege
kend aan het Archivo General
de Indias in Sevilla. Dat heeft de
Stichting Praemium Erasmia-
num gisteren bekendgemaakt.
In 1992 wordt tevens een extra
Erasmusprijs toegekend aan na
zi-jager Simon Wiesenthal.
De Erasmusprijs wordt jaar
lijks toegekend aan een persoon
of instelling die een voor Euro
pa buitengewoon belangrijke
bijdrage heeft geleverd op cul
tureel, sociaal of sociaal-weten
schappelijk terrein.
De prijs is aan het Archivo
General de Indias toegekend,
omdat het instituut als de be
langrijkste neutrale instelling
voor de bestudering van de ko
loniale geschiedenis wordt be
schouwd. Sinds de oprichting in
1785 heeft het instituut volgens
de stichting wezenlijk bijgedra
gen „tot inzicht en begrip om
trent de relatie tussen Europa
en het Latijsamerikaanse we
relddeel".
De prijs aan Wiesenthal
wordt toegekend wegens zijn
niet aflatende inzet voor recht
en gerechtigheid. In de loop der
jaren heeft zijn levenswerk, ge
baseerd op waarheidsliefde en
tolerantie, volgens de stichting
steeds meer aan waarde gewon-
Beide prijzen bestaan uit een
geldbedrag van tweehonderd
duizend gulden. De extra Eras
musprijs ?al vermoedelijk in
september aan Wiesenthal wor
den uitgereikt. Dè prijsuitrei-
„king aan het Archivo General de
Indias zal mogelijk in november
plaatsvinden.
Er moet geen volksverzekering komen zoals in het plan-
Simons. Het bestaande systeem van ziekenfondsen en
particuliere verzekeraars moet blijven bestaan. Daarbij
moet iedereen worden verplicht zich bij te verzekeren te
gen de kosten van dure medische behandelingen. Dat
staat in een alternatief voor het plan-Simons, waaraan de
werkgeversorganisaties VNO en NCW werken.
ook uit, zij het dat de genees
middelen door het 'plan-Si
mons' sinds 1 januari wel wor
den vergoed, omdat de AWBZ
ervoor opdraait. Wie deze kos
ten wel door een verzekering
gedekt wil hebben, moet zich
ervoor bijverzekeren tegen een
nominale premie.
De AWBZ wordt in het sys
teem weer de volksverzekering
tegen de echt bijzondere ziekte
kosten: zwakzinnigenzorg, psy
chiatrische inrichtingen en der
gelijke. Particulier valt daar
geen verzekering voor te vin
den. De premie voor de AWBZ
moet door de belastingdienst
geheven blijven worden.
Het systeem dat VNO en
NCW voor ogen hebben, laat de
burger alle mogelijkheid om
zich al dan niet bij te verzekeren
en eventueel eigen risico's te
dragen. Zo lang een systeem in
deze zin niet is ingevoerd, lijkt
het VNO en NCW wenselijk om
nu al een eigen risico voor ie
dereen in te voeren. De gedach
ten gaan daarbij uit naar 200
gulden per persoon per jaar.
Als de mensen later op indivi-
Het idee dat nu aan verschillen
de betrokkenen wordt voorge
legd, gaat er vanuit dat er net
als nu een systeem blijft waarbij
men tot aan een bepaald inko
men in het ziekenfonds zit. Een
deel van de premie zou een vast
bedrag zijn, de rest zou als per
centage van het loon worden
ingehouden.
Particulier verzekerden zijn in
het VNO/NCW-idee ook ver
plicht om zich tegen dure medi
sche risico's te verzekeren. Hun
premie zal, net als bij andere
particuliere verzekeringen, een
vast bedrag zijn. VNO en NCW
accepteren dat ouderen daarbij
een hogere premie zullen moe
ten betalen dan jongeren, zij het
dat ze het verschil aan een
maximum zouden willen bin
den.
Ziekenfonds en het verplichte
verzekeringspakket voor parti
culieren dekken in het werkge
vers-plan niet de kosten van
huisarts, geneesmiddelen en de
tandarts. In veel particuliere
verzekeringen vallen die er nu
dueler manier hun verzeke
ringspakket kunnen samenstel
len. zou dat vaste eigen risico
kunnen vervallen. De verzeker
den bepalen dan immers gro
tendeels zelf wat zij er voor over
hebben om geheel of slechts
voor een deel verzekerd te zijn.
Volgens de ondernemersorgani
saties zal dat een efficiënter ge
bruik van de medisehe zorg in
de hand werken en daarmee
automatisch tot een beheersing
van de kosten.
Overigens heeft staatssecreta
ris Simons vandaag de uitslag
van een onderzoek naar de vrije
prijsvorming in de gezond
heidszorg ontvangen. Volgens
de onderzoekers, die in op
dracht van Simons Werkten,
moeten verzekeraars en aanbie
ders in het nieuwe stelsel van
gezondheidszorg zelf de prijzen
gaan bepalen. Hiervoor zijn
voorwaarden noodzakelijk. Zo
moet de kwaliteit worden gega
randeerd en moeten alle kosten
in de tarieven worden verwerkt.
De zorgverzekeraars en de
beroepsbeoefenaars krijgen
meer verantwoordelijkheid,
maar ook meer verplichtingen.
Op hen rust de plicht zorg be
schikbaar te stellen en de kos
ten te beheersen. De vrije prijs
vorming kan alleen geleidelijk
worden ingevoerd. De commis
sie beveelt aan te beginnen met
de thuiszorg, waaraan dan on
middellijk de ouderenzorg
wordt gekoppeld.
A*:"
den haag Het hockeyteam van
kabinet en Tweede Kamer nam
het gisteren op het terrein van
Klein Zwitserland in Den Haag op
tegen het Nederlands Burgemees
terselftal. De opbrengst van de
wedstrijd gaat naar het Nationaal
Reumafonds. Op de foto probeert
premier Lubbers burgemeester
van Riickevorsel van Lichtenvoor
de de bal afhandig te maken.
foto anp id oudlnaardfn
Het afvalbeleid van de overheid
begint vruchten af te werpen.
Het inzamelen van oud papier
en glas loopt boven verwachting
en het storten van afval neemt
voor het eerst af. Minister Al
ders (milieubeheer) maakte dat
gisteren in de Eerste Kamer be
kend bij de behandeling van
zijn begroting voor dit jaar.
Ondanks dë gedaalde prijs
van oud papier is de inzameling
daarvan vorig jaar met 11 pro
cent gestegen. Het inzamelen
van glas via de glasbak nam met
10 procent toe. En „de almaar
stijgende lijn in de grafiek 'stor
ten' maakt nu een curve naar
benedenaldus Alders. Dat is
volgens de minister „iets dat we
in Nederland nog nooit hebben
gezien
Ook over andere onderdelen
van het milieubeleid toonde Al
ders zich optimistisch. Hij wees
op afspraken die met diverse
bedrijfstakken zijn gemaakt om
milieuvriendelijker te produce
ren en op de onverwachte vor
deringen die worden gemaakt
bij het terugdringen van CFK's.
Het Nationaal Milieubeleids
plan (NMP) heeft ondanks aller
lei tegenslagen wel degelijk suc
ces, concludeerde de minister.
Hij erkende dat uit een rapport
van het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieuhy
giëne (RIVM) blijkt dat de NMP-
doelstellingen met het huidige
beleid niet worden gehaald,
maar vindt dat er sprake is van
„een flinke stap op de goede
weg".
Amsterdam Is 'ie het of is 'ie het
niet? Hij is het niet maar ook
weer wel. Gisteren voer het was
sen beeld van Luciano Pavarotti,
de beroemde Italiaanse tenor, met
de museumboot door de Amster
damse grachten naar zijn onder
komen in Madame Tussaud. Hij
zal daar zijn plaats tussen andere
beroemdheden innemen in het
Scenerama. foto anp marcei an
tonisse
utrecht gpo
De Nederlandse
Spoorwegen ver
wachten dat het
aantal internationa
le treinreizen de ko
mende vijf jaar met
veertig procent zal
toenemen. De ope
ning van de Kanaal
tunnel en de komst
van de Franse en
Duitse hoge snel
heidstreinen zijn
daarvan de oorzaak.
Op dit moment
worden per jaar 2.5
miljoen kaartjes
voor het buitenland
verkocht.
Dit maakte ir. F.
Andrioli. produkt-
manager internatio
naal reizigersver-
voer van de NS. gis
termiddag bekend
tijdens de presenta
tie van Euro 92, een
nieuw systeem voor
de verkoop van
treinkaartjes naar
het buitenland. De
spoorwegen willen
de klanten vanaf 1
bieden door alleen
de meest gevraagde
bestemmingen te
verkopen via een
geautomatiseerd
systeem en minder
bijzondere tarieven
te hanteren, tange
wachttijden beho
ren dan tot het ver
leden.
Treinkaartjes voor
de 150 meest ga-
vraagde bestem
mingen in België.
Luxemburg en het
westen van Duits
land 60 procent
van de totale vraag
naar buitenlandse
treinkaartjes zijn
vanaf 1 mei verkrijg
baar op elk bemand
NS-station /rstig
grotere stations
gaan de 650 meest
gevraagde bestem
mingen (90 procent
van de totale vraag)
verkopen. Kaartjes
voor minder popu
laire oorden moeten
fn het betreffende
land worden ge
kocht. Ook kunnen
ze worden besteld
bij het NS-bureau
Multirail in Utrecht.
Daarvoor moet dan
wel 25 gulden extra
worden betaald.
Voor de meeste
klanten betekent het
nieuwe systeem een
verbetering. NS ge
ven toe dat sommi
ge reizigers, bijvoor
beeld zij die nu nog
gebruik maken van
bijzondere buiten
landse tarieven,
straks slechter af
zijn. Reizen kan
voor hen duurder
worden. Volgens de
spoorwegen gaat
het echter om hoog
uit tien procent van
het aantal klanten
dat per trein naar
het buitenland wil.
Lubbers stelt
compromis in
conflict voor
Premier Lubbers probeert een
compromis te bereiken in het
conflict tussen de CDA-minis-
ters De Vries (sociale zaken) en
Andnessen (economische za
ken) over de koopkracht voor
volgend jaar. De Vries wil vol
gend jaar maatregelen treffen
om de koopkracht voor de mi
nima te handhaven Volgens
Andnessen werken die maatre
gelen echter veel te nivellerend.
Premier Lubbers denkt er nu
aan de plannen van De Vries
over te nemen, maar Haar hij
ook iets te doen voor de hogere
inkomens. Daardoor worden de
bezwaren van Andnessen weg
genomen. De premier denkt
aan verlaging van het toptanef
en het verlengen van de tweede
belastingschijf. Dat laatste is
vooral gunstig voor de midden
inkomens.
Omdat dit plan van Lubbers
veel duurder is dan het voorstel
van De Vries, denkt de premier
erover de rente-aftrek voor het
zogeheten consumptief krediet
af te schaffen. Een wetsvoorstel
daartoe ligt al bij de Raad van
State.
Met deze plannen zou Lub
bers een heel eind tegemoet ko
men aan de bezwaren van An-
driessen. Of de PvdA deze op
lossing erg op prijs zal stellen, is
zeer de vraag. De sociaal-demo
craten voelen er in het alge
meen weinig voor de hogere in
komens via een belastingvoor
deel nog iets extra's te gunnen.
Vervoersbond
FNV wil weer
actie bij spoor
UTRECHT GeO
De Vervoersbond FNV wil een
deel van het spoorwegpersoneel
oproepen om volgende week
dinsdag te staken, sus de NS niet
bereid zijn opnieuw te onder
handelen over de nieuwe cao.
Met name het personeel van de
dienst onderhoud, werkplaat
sen, loketten en de kantoren zal
dan worden gevraagd het werk
neer te leggen en massaal naar
Utrecht te komen.
Daar vindt de ondertekening
plaats van de vorige week gelo-
ten principe-overeenkomst tus
sen de NS en de overige vak
bonden. Het is de bedoeling dat
de treinen dinsdag gewoon blij
ven rijden. Dit bleek gisteren op
de sectorraadsvergadering van
de Vervoersbond FNV in
Utrecht. Kaderleden van de
bond wezen daar unaniem het
principe akkoord af.
De FNV wil wel praten over
toekomstige ontwikkelingen bij
de spoorwegen, maar weigert
vooraf te erkennen dat die con
sequenties kunnen hebben voor
de arbeidsvoorwaarden van het
personeel. De Vervoersbond
CNV en de spoorwegvakbond
FSV namen vorig week genoe
gen met de toezegging van NS
dat er een onderzoek naar de
toekomstige ontwikkelingen
komt.
Ontwikkelingswerkers in Indonesië kunnen bloed minister wel drinken
jakarta maurice wilbrink
„Pronk scheurt de hele dag door de des
sa's en komt dan bij project nummer zo
veel aan. Stapt zwetend, bloes open, op
zijn spekzolen binnen en gaat dan wijd
beens op barse toon allerlei zeer directe,
kritische vragen stellen. Heeft overal wat
op aan te merken. En voordat de spe
ciaal voor de gelegenheid opgedofte
Indonesische betrokkenen van de schrik
zijn bekomen, is Pronk alweer vertrok
ken."
Joep Bijlmer, een Nederlander die in
Indonesië ontwikkelingswerk bedrijft, is
net als zijn collega's bitter gestemd over
de wijze waarop minister Pronk van ont
wikkelingssamenwerking zich tegenover
de oud-kolonie heeft opgesteld. De be
windsman wordt afgeschilderd als arro
gant en bemoeizuchtig. „Je zult die man
bij je thuis op bezoek krijgen. Dan gaat
'ie je meteen vertellen waar je meubels
moeten staan."
Jan Lobeek. hoofd van adviesbureau
DHV in Jakarta: „Onder meer door het
gedrag van Pronk en zijn overmatige be
moeizucht is Nederland zijn positie hier
kwijt. We staan aan de kant. dèt hebben
wc dus bereikt." Yvette van Dok. ontwik
kelingswerker op West-lava: „Pronk is
op'een botte manier met Indonesische
gevoelens omgegaan. Van vele kanten
horen we dat zijn gedrag hier al langer
tot irritaties heeft geleid. Kan Pronk nu
gewoon blijven zitten? Dat zou ik toch
betreuren."
Den Haag had de bui al lang moeten
zien aankomen. Begin dit jaar werd de
nieuwe Nederlandse ambassadeur in Ia
karta, van Rooijen, immers al 'verbaal
onder handen genomen' door president
Suharto. De toespraak waarin de Indo
nesische minister Prawiro drie weken
geleden in barse, zeer ondiplomatieke
bewoordingen liet weten dat Nederland
se ontwikkelingshulp niet langer welkom
is, had dus geen verrassing hoeven zijn.
Lobeek begreep al enkele maanden
geleden dat er iets broeide onder de
Indonesische bestuurlijke elite. In het
cocktail-circuit werden Nederlanders
door Indonesiërs plots gemeden Lo
beek: „Ook op partijtjes van de Neder
landse ambassade verschenen de Indo
nesiërs niet meer. Dat waren hele duide
lijke tekenen dat het de verkeerde kant
opging."
In Nederlandse kringen in Jakarta cir
culeert nu een hardnekkig gerucht dat
Indonesië zich al min of meer had verze
kerd van een extra financiële inspanning
door lapan, alvorens Nederland werd
duidelijk gemaakt dat het zijn miljoenen
kon houden, lapan geeft een veelvoud
aan ontwikkelingshulp in vergelijking tot
Nederland en het was lapan volgens in
gewijden al jaren een doom in het oog
dat Nederland als kleine donor een sleu
telpositie innam.
Met het wegvallen van Nederland uit
het centrum van de ontwikkelingshulp,
verdwijnt ook een deel van de ..smaak
makende projecten" zoals I>obeek die
omschrijft. Projecten die aansluiten bij
lokale behoeften, met de nadruk op ar
moedebestrijding. Grote donoren als Ja
pan zijn in deze benadering nauwelijks
geïnteresseerd. Japan levert 'hardware'
bruggen, wegen en fabriëken. Het betreft
meestal miljoenenprojecten, die inhoud
geven aan het Japanse idee dat ontwik
kelingshulp vooral in economische ter
men moet geschieden.
Een typisch Hollands project wordt
uitgevoerd in de stad Bogor op West-Ja
va. Joep Bijlmer, ontwikkrlingssocioloog.
is daar betrokken bij een langjarig pro
gramma dat er op is gericht de positie te
versterken van straatvoedsel ver kopers.
Bij het project zijn het Technologisch In
stituut Bandung, de Amsterdamse Vrije
Universiteit en TNO /eist betrokken
Om de status van de kleine onderne
mertjes wat te verhogen en ze de kans te
geven een sterkere sociaal-economische
positie op te bouwen, is in Bogor een
programma ontwikkeld dat uiteindelijk
als model moet dienen voor alle stedelij
ke gebieden in Indonesië Met enkele
simpele en goedkope technische ingre
pen is de bacteriologische kwaliteit van
bepaalde gerechten verbeterd Boven
dien wordt straatverkopers geleerd sa
men te werken, zodat ze in aanmerking
komen voor kredieten waarvan bij voor
beeld een gezamenlijke kraan kan wor
den betaald. Nu nog wassen de meeste
straatverkopers hun borden in smerig
..Als deze bedrijfjes minder gesaar
voor de volksgezondheid opleveren, dan
geef je overheden niet langer het argu
ment om de straathandel te verbieden",
aldus Bijlmer. Nu de plaatselijke ambte
narij warm begint te lopen voor het pro
gramma en er lokale kaders zijn getraind
om steeds meer straatverkopers erbij te
betrekken, moet de Nederlandse staf
zich terugtrekken.
Bijlmer is niet optimistisch over de
kansen dat het programma, waar inmid
dels vier jaar aan is gewerkt, door kan
draaien In de weken die hem nog resten
voor hi| terug moet naar -Irrl m.l /et
hij alles op alles om een 'waakvlam-pro
gramma te realiseren, zodat niet alles
verloren gaat Hi| vestigt daarbij zi|n
hoop op donoren die in elk geval de sa-
lanvsen van de Indonesische staf willen
doorbetalen
En dan zal hij op het vliegtuig stappen
met de gedachte in het achterhoofd, dal
dit allemaal eigenlijk niet nodig was ge
weest. „Ik geneeT me. Hoe moet ik de'
mensen hier nou uitleggen dat we plot
seling ermee ophouden, omdat men er
gens ver weg in het buitenland onhandig
is omgesprongen met i
probleem?"
ind onhandig
diplomatiek
