Restauratie vergt
zeker 167 miljoen
'Indien ik u vergeet Jeruzalem'
Cultuur Kunst
AKO-jury
1993 bekend
Fris geritsel en treurmuziek
Meesterwerken mor in
de slaapkamer.
Berenexpositie in Wenen
Pulitzerprijzen uitgereikt
hülsta E!
WOENSDAG 8 APRIL 1992
13
•-jet-
Amsterdam inventariseert achterstallig onderhoud
AMSTERDAM CPD
Amsterdam heeft een achterstand in het restaureren van
990 monumenten. Die achterstand zou in tien tot dertien
jaar moeten worden ingehaald. Dat vergt een bedrag van
167 miljoen gulden. Dat staat in een vandaag verschenen
nota.
aan de Oude Turfmarkt.
Recent geslaagde restauraties
als die van de Amstelkerk. het
Entrepotdok en de Oranje Nas-
saukazeme, laten zien dat grote
monumentale gebouwen heel
goed een nieuwe bestemming
kunnen krijgen, aldus de toe
lichting op de nota.
Ondanks de financiële beper
kingen en bezuinigingen van
overheidswege wil Amsterdam
zijn monumentenbestand ver
beteren. Daarvoor is een andere
manier van subdidiegebruik no-
Amsterdam wil de komende ja
ren voorrang geven aan de res
tauratie van 140 grote monu
mentale gebouwen en 168 be
dreigde woonhuis-monumen
ten. De helft van de grote ge
bouwen (70) verkeert in slechte
of matige staat en moet binnen
tien jaar worden hersteld. Daar
onder veel kerken. Andere grote
monumentale gebouwen die
binnenkort restauratie behoe
ven zijn het musuem Fodor, het
aquariumgebouw van Artis, vijf
hofjes en de Vingboonspanden
Een groot deel van het bedrag
Striking Strings in De Waag
leiden Het Leidse 'Striking Strings', een strijkorkest van de Leid-
se Universiteit, geeft zondag om 20.15 uur een concert in De
Waag. De twintig orkestleden studeren elk jaar in een maand tijd
een programma in onder leiding van de vaste dirigent Lex Veelo.
Het orkest treedt vervolgens met dit programma een- of twee
maal op in Leiden. Deze keer staan er werken van Edvard Grieg,
Gustav Holst en Sjostakovitsj op het programma. Als solisten
treden op de fluitiste Corinne van Veen en harpiste Machteld
Kerkmeester in Variaties op een thema van Couperin' van Hen
drik Andriessen.
Jeugdboekenauteur op basisscholen
Jeugdboekenauteur Lieneke Dijkzeul geeft
vrijdag 10 april op drie basisscholen een lezing: op 'De Burg
graaf aan de Oppenheimstraat in Leiden (10.30-11.45 uur), 'De
Pancras' aan de Boerhaavelaan in Leiden (13.15-14.15 uur) en
'De Springplank' aan de Jan Wolkerslaan in Oegstgeest (14.30-
15.30 uur). Deze scholen hebben in de afgelopen weken veel
aandacht aan het werk van de schrijfster besteed. Dijkzeul is au
teur van jeugdboeken als 'Hou je taai' (1990) en 'De Tweede
Viool' (1991). Ook niet-scholieren zijn van harte welkom bij de
lezingen.
De Volharding in De Waag
leiden Het orkest De Volharding bestaat twintig jaar. Ter gele
genheid daarvan geeft deze formatie op 10 april om 20.15 uur
een concert in De Waag. Om de oprichting van het orkest te ge
denken is een speciaal programma samengesteld met uitslui
tend nieuwe, voor het jubileum gecomponeerde, werken van
Louis Andriessen, Richard Ayres, Michiel Braam, Michael Fin-
nissy en Rob Zuidam.
van 167 miljoen moet uit het
Stadsvernieuwingsfonds ko
men. De rijksoverheid wil dat
fonds in 2005 opheffen. De Ver
eniging van Nederlandse Ge
meenten (VNG) heeft geraamd
dat tot dat moment een miljard
Amsterdam heeft dus 167 mi?-
joen nodig, ofwel 16,7 procent
van dat miljard. Dat komt vol
gens de nota overeen met het
Amsterdamse deel van de Ne
derlandse monumentenvoor-
raad.
Als de achterstand is inge
haald, hoeft er bij voldoende
onderhoud jaarlijks minder ge
restaureerd te worden. Waar
schijnlijk is daarna jaarlijks 21,5
miljoen voor restauratie-subsi
dies nodig. Dat is 5,5 miljoen
minder dan dit jaar beschikbaar
leiden/amsterdam
BEELDENDE KUNST
RECENSIE MARHNE BALLAST
Gfabetr van Eka Kunst en beekJen van
Loost Bosman Te z*n tot 23 apnl. wo t/m
za 12 00 tot 17 00 uur en vn| tevens
Scene uit Triomf
Fascinerende voorstelling dansgroep 'Reflex'
Leidse Schouwburg
De jury die in 1993 de
van de AKO Literatuurprijs gaat
aanwijzen is samengesteld. Ze
bestaat uit dr. Mark Eyskens
(voorzitter), voormalig eerste
minister van België en tegen
woordig hoogleraar aan de Ka
tholieke Universiteit van Leu
ven, schrijfster Marja Brouwers,
criticus Anthony Mertens, prof.
dr. Anne Marie Musschoot,
hoogleraar Nederlandse litera
tuur te Gent en de neerlandicus
en VN—criticus Wim Vogel. Dat
heeft het bestuur van de AKO
vandaag bekendgemaakt.
Voor de eerste keer valt het
door de jury te beoordelen jaar
boeken samen met het kalen
derjaar. Dat heeft veel voorde
len Voorheen moest de jury,
vlak v
r de z
kend gemaakt zouden worden,
nog de hele voorjaarsproduktie
lezen.
Medio mei 1993 wordt de
winnaar bekendgemaakt. Aan
de AKO-prijs is een bedrag van
50.000 gulden verbonden.
Reflex uit Groningen heeft zich sinds de oprich
ting in 1986 in hoog tempo opgewerkt tot één van
de vooraanstaande gezelschappen in Nederland.
De groep stelt zich ten doel hel publiek een brede
kijk te geven op moderne ontwikkelingen in de
dans. Hun nieuwe programma draagt duidelijk
de sporen van deze doelstelling. Alle vijf onderde
len worden beheerst door speelsheid en lichtvoe
tigheid. De vele originele momenten en de eigen
stijl van iedere choreograaf zorgen echter voor
veel afwisseling.
'Old Cartoon' van Itzik Galili plaatst ons in de
nostalgische sfeer van de oude bioscoop. Begeleid
door een krakerige grammofoonplaat met muziek
van een ouderwetse bioscooppianist doet solo-
-danseres Josje Manuputty met haar felle, en
thousiaste bewegingen denken aan een kind dat
alleen is en opgaat in haar spel. Ze springt, ligt
dood en op een goed moment verschijnt er een
danspartner in een tekenfilm op een beeld
scherm. Soms danst hij gelijk met haar op. soms
lijkt hij haar te lokken met een tegengesteld ge
baar. Het heeft iets van een vertederende droom,
die eindigt met lichte melancholie, ais blijkt dat
de rand van het scherm een onverbiddelijke
muur is tussen het meisje en de man.
'Triomf of dood' van Mare Vanrunxt heeft een
ernstig thema, dat echter consequent wordt gere
lativeerd. De vier dansers dragen papieren kleren,
waarvan het geritsel fris afsteekt tegen de treur
muziek van Mozart. Er worden mediterende hou
dingen aangenomen en heftige bewegingen ge
maald, die met de wijde gewaden doen denken
aan dansende derwisjen. Maar deze verstilling en
plechtigheid worden onderbroken door nuchtere
mimiek, grapjes met de kostuums en andere at
tributen en de voor Vanrunxt kenmerkende
sprong- en armzwaaibewegingen. De droogko
mische. gespeeld onhandige uitstraling van de
dansers werkte sterk.
Veel abstracter en geraffineerder van opbouw
was 'Meetings in Time' van Dries van der Post.
mooi en trefzeker uitgevoerd door vier danseres
sen. Voortdurend was er een tegenstelling tussen
inspannende dans en in zichzelf gekeerd lopen,
waardoor een afstandelijke sfeer ontstond, die het
mogelijk maakte de prachtige patronen in alle
rust te bekijken.
Zeer uitgebalanceerd was Tutto Liscio' van
Hans Tuerlings, met grote kracht, beheersing en
precisie uitgevoerd door Tim Calvin. Tegen een
decor van een ruwe muur, iele bomen en een
motorfiets zette hij een krachtpatser neer. die de
wijde omgeving beheerst. Sterk was de werking
van korte hoofdknikjes, waarmee GaJvin iets van
fascinatie uitdrukte over het effect van zijn eigen
gebaren.
Het hoogtepunt van de avond was 'Bubamxi-
coi' van Reflex-danser loaquin Sabaté. Vijf dan
sers voerden een zeer fascinerend spel uit met
bamboestokken en kussens. Ze leken op een pri
mitieve stam die zich voorzichtig een stuk grond
toeeigent. Humoristische sprongen, worstelingen
en manipulaties wisselden elkaar snel af. De dan
sers hielden elkaar ondersteboven vast. drukten
hun hoofd in de kussens, gooiden en gleden er
mee, namen stoere houdingen aan, alles in een
buitengewoon goed volgehouden spanning. De
bewegingen kwamen telkens in nieuwe combina
ties terug en werden fraai gestroomlijnd met plot
selinge invallen. Dat deze choreografie in januari
de eerste prijs van het Internationale Choreogra
fen Concours in Groningen kreeg is
derlijk.
Van levenloos naar springlevend
zien Nog steeds o\erheersen
zwart en wit. af en toe is er een
rood accent. Bi| de illustraties
gaat het om de sfeer.
De boodschap van Eka
Kunsts werk komt goed over.
Maar de rust en verstilling zijn
zo overheersend dat het werk
spanning mist. Het is levenloos.
Vergeleken met het werk van
Eka Kunst is het werk van loost
Bosman daarentegen springle
vend Zijn kleine bron/en
beeldjes van een dansende,
springende en op haar handen
staande, ballerina zijn beweeg
li|k en levenslustig. Het opper
vlak van deze kleine beeldjes is
niet gepolijst, maar ruw gelaten
De scheiding tussen beeld en
omgeving is onscherp, een im
pressionistisch effect
Naast deze reeks ranke int
pressionistische beeldjes is er
ook een reeks vergulde bron/en
die juist heel massief zijn. Er is
geen beweging, maar rust en
bezinning. De vormen zijn
compact. Eén zo n blok brons,
van ongeveer 25 centimeter
hoog. verbeeldt een naakte zon
nende vrouw Het hoofd is ach
terover gebogen, helemaal naar
de zon gewend De vormen zijn
strak. Het vergulde brons is glad
behalve bij de bewerkte haar-
partij. Bij de marmeren beelden
vinden we dezelfde voorstellin
gen terug als bij de bronzen
Over het geheel genomen zijn
ze aardig, maar lang zo leuk niet
als de ranke danseresjes.
Bij Galerie Staa is momenteel
werk te zien v an twee Alphense
kunstenaars. Eka Kunst toont
grafisch werk en Joost Bosman
exposeert zijn bronzen en mar
meren beelden. De boodschap
van Eka Kunst is rust. verstilling
en ruimte. Zij draagt die bood
schap uit in werk waarin zij
sfeerbeelden oproept die zij zelf
associeert met landschappen.
Landschappen die geen exacte
copie van de werkelijkheid zijn.
Dragers van de boodschap zqn
etsen, zeefdrukken, litho's en il
lustraties. gemaakt met acryl en
airbrush.
Door ^verschillende grafische
technieken te gebruiken creëert
Eka Kunst werken die totaal van
elkaar verschillen. De etsen zijn
druk, krasserig, wild en somber.
Zwart en wit overheersen. Hier
en daar wordt een sombere
kleur gebruikt. De zeefdrukken
zijn juist rustig en verstild. Hier
gaat het om de kleurnuances.
Wal betreft de ii< hte kleuren
en de vlakverdeling lijken 'Zee'.
'Land', 'Lucht' en 'Bewolkt' op
elkaar. De litho's zijn strakker
van opzet. De vorm vTtn een hek
of een tunnel is duidelijk te
Hulp Tweede
Kamer gevraagd
voor dansgroep
cpd
De Nederlands-Russische Ka
mer van Koophandel heeft de
hulp van de Tweede Kamer in
geroepen in een geschil tussen
de Georgian State Dance Com
pany en de Stichting Egmond
Klassiek. Deze stichting wordt
verweten dat zij op het laatste
moment vijf van de zes optre
dens van de dansgrooep heeft
geannuleerd.
Voorzitter G. Louwerens van
de Nederlands-Russische Ka
mer van Koophandel schrijft in
de brief aan de kamerleden het
volstrekt ontoelaatbaar te ach
ten dat in Nederland onverant
woord wordt omgegaan met
mensen uit de voormalige Sov
jet-Unie. „Het is een aanfluiting
om deze mensen in ons land
domweg aan hun lot over te la
ten."
Egmond Klassiek wijst de ver
antwoordelijkheid voor de ver
keerde gang van zaken echter
van de hand, omdat zij een
week voor de aankomst van de
Georgiërs de stichting IPC
schriftelijk heeft meegedeeld
dat zij geen kans zag de tournee
nog verder te organiseren. IPC-
vertegenwoordiger Pepping
hóudt daarentegen vol dat die
mededeling binnenkwam op de
dag dat de Georgiërs al in Ne
derland waren gearriveerd.
De cultuurwoordvoerders van
CDA. WD en D66 waren gister
avond niet in staat om te reage
ren, omdat zij de inhoud van de
brandbrief nog niet kenden. Het
kamerlid G. Valk. cultuurwoord
voerder van de PvdA-fractie,
had als enige wel kennisgeno
men van de affaire. Toen wil
Valk niet de conclusie trekken
dat de rijksoverheid zich er nu
dus mee moet bemoeien: „Juri
disch gezien is het in eerste in-
stantie een kwestie voor Eg-
mond Klassiek en de stichting
Internationale Culturele Projec
ten. De dansers moeten een vi
sum hebben gekregen, omdat
er iemand garant voor staat."
t Weense Museum voor Natuurlijke Historie wordt een expositie gehouden over teddyberen.
het om de grootste tentoonstelling die op dat terrein ooit is gehouden De ten-
f dit met stro gevulde vriendje van de mensheid zal ongeveer vijf maanden duren.
De schrijfster Jane Smiley heeft gisteren de Pulitzerprijs gewonnen
voor haar roman 'A thousand Acres'. De Pulitzerprijs voor poëzie
ging naar James Tate voor zijn "Selected Poems'. Een speciale Pulit
zerprijs ging naar 'Maus', een stripverhaal waarin de schrijver Art
Spiegelman het verhaal van de jodenvervolging in de Tweede We
reldoorlog vertelt.
U vindt bij ons meesterwerken, die zich in de slaapkamer
thuis voelen. Het zijn de mooiste uit de "design collection"
van htilsta. Een exdusief meubdpmgnimma, dat zowel
'n enkel stuk als een volledige inrichting omvaL IX- moei
te van een bezoek aan
onze showroom waard.
Ontroerende expositie 'Gulle gevers' in Joods Historisch Museum
amsterdam fran^oise
Het Joods Historisch Museum
heeft sinds de verhuizing van
De Waag naar het gerestaureer
de Hoogduitse svnagogencom-
plex in 1987 de collectie kunnen
uitbreiden met maar liefst 1800
schenkingen, legaten en bruik
lenen. De expositie 'Gulle Ge
vers' toont daaruit een selectie
die tegelijk de aandacht vestigt
op het 60-jarig bestaan van het
museum. De tentoongestelde
werken zijn een eerbetoon aan
vier eeuwen joods cultuurgoed,
met als schrijnende kantteke
ning het enorme verlies aan
creativiteit tijdens de Tweede
Wereldoorlog.
Verspreid over de tentoon
stelling zien we tal van voor
beelden van zinloos afgebroken
leven. Een daarvan is een ge
voelig zelfportret van Max van
Dam (1910-1941) uit 1935. Van
Dam heeft slechts een klein
oeuvre van een hoge en veelbe
lovende kwaliteit kunnen nala
ten. Meyer Bleekrode (1896-
1943) krijgi rendachi mei een
vrolijk bloemstilleven. Het mu
seum wil in 1995 een expositie
aan hem en zijn tijdgenoten
wijden, zo wordt alvast aange
kondigd. Van Moos Cohen
(1901-1943) wordt een huiselij
ke gouache van een erf met kip
pen uit de jaren twintig ge
toond. Hij voelde zich verwant
met de stroming van de Popu
listen. die in een realistisc he stijl
vooral het leven van de 'gewo
ne' man tot onderwerp namen
'Gulle CK-vers' haalt terecht ook
Samuel Schwar/ 11876 1942) en
Felix Hess (1878-1943) in de
'Adam en Eva en de verboden vrucht' van Marc Chagall, te i
expositie 'Gulle Gevers'.
hennnering terug. Een fotootje
.ut 192Ivan man<i Htafca
(1919 Auschwitz, sterfjaar niet
vermeld) schokt omdat er ach
ter het glas mi haarlok van het
vrolijke jongetje is gestopt f.A
(.ohen herdacht zijn ouder*
Aron xihen en Jetje de Behr
(Auschwitz, 1942) door de
schenking van een pentekening
:ip perkament uit 1682 van Ben
amin Godines IX kunstenaai
nert met 'Memento Mot)
aan de sterfelijkheid van <ii
mens erf schept zo even afstand
van de voelbaar nabije gruwe
len van de holocaust
Veel voorwerpen ademen go
lokkig ook een joodse wtaliteit
die van alle eeuwen Een ge
beden boek volgens de Asjekn.i
zische nte uit 1714 met een zil
veren omslag uit het laatste
kwart van de 17de eeuw is een
juweeltje van vakmanschap
Datzelfde geldt voor de zilveren
handwijzer met ketting die Diri
Hoep in 1769 in Hoorn m.iaktt
en de prachtig gegraveerde k«»
peren sr haal uit 1910, afkomst
uit hi t .«ti lo r BanW ui h tw/.t
lem. In het midden staat de He
breeuwse tekst 'Indien ik u ver
gect Jeruzalem...', op de rand
zijn de symbolen van de 12
joodse stammen aagehracht
Een aparte categone vormai
de h«"dcndaagse gebruiksvoor
werpen voor de joodse rite Vah
hoge kwaliteit zijn de in strak ia
lijnen vormgegrvrn sederstho
tel en het dodenluht van B«Tt
I rijns (1953) en de lamp om gist
tc /j»ekrn van |an Matlhesius
(1950). Ook de 19de eeuws. be
snijdenisjurk die is gebruikt
door drie generatie* I aftlkruvcr
getuigen van de onuitroeibare
ievenskracht van de joodse cul
tuur.
IX expositie duun tot en met 6
september, liet loods llislo
risch Museum (lonas Daniël
Mrijcrpicin 2-4) Is dagelijks ge
opend van 11.00 tot 17.00
uur).
