Jeltsin wijkt niet
Noodgreep Fujimori tegen corruptie Peru
Buitenland
Het woord is nu aan
president Cossiga
Knokpartij in Belgisch parlement
Veiligheidsraad maant
Iran en Irak tot rust
DINSDAG 7 APRIL 1992
Pravda vandaag weer uitgekomen
moskou De Pravda is terug van weggeweest. De voormalige
communistische partijkrant kwam vandaag opnieuw uit, minder
dan een maand nadat het blad wegens geldgebrek de uitgave
moest staken. Dankzij een lening kan de Pravda (Russisch voor
Waarheid) weer drie dagen per week verschijnen, dinsdags, don
derdags en zondags, in een oplage van 1,3 miljoen exemplaren,
voor 30 roebel per maand.
Doorbraak: De Klerk naar Nigeria
Johannesburg» Als eerste stap op weg naar het aangaan van
goede betrekkingen met zwarte Afrikaanse landen brengt de
Zuidafrikaan se president De Klerk donderdag en vrijdag een of
ficieel bezoek aan Nigeria, een van de rijkste en invloedrijkste
landen van Afrika. Nigeria behoorde tot de Afrikaanse landen die
het felst te hoop liepen tegen de apartheid in Zuid-Afrika. Presi
dent Babangida is voorzitter van de Organisatie van Afrikaanse
Eenheid (OAE), die naar verwachting op de top in juni beslist
over toelating van Zuid-Afrika.
Massale sterfte vluchtelingen Somalia
nairobi In vluchtelingenkampen in het zuiden van Etiopië,
waar zich 150.000 Somaliërs bevinden, zijn de omstandigheden
zo verschrikkelijk dat dagelijks tussen de 10 en 20 mensen ster
ven. Dat hebben plaatselijke hulpverleners gezegd. Het grootste
probleem van de kampen is dat ze helemaal geen hulpgoederen
ontvangen. De afgelopen drie maanden is slechts één keer een
lading graan gearriveerd. Het aantal vluchtelingen neemt onder
tussen gestaag toe door de burgeroorlog in Somalia.
Moskouse synagoge doelwit brandbom
moskou Onbekenden hebben zondag een brandbom naar bin
nen gegooid in een synagoge van chassidische joden in Moskou.
De brandbom richtte alleen materiele schade aan. In februari
werd al een aantal joden van de Lubavitcher beweging in elkaar
geslagen in de staatsbibliotheek, waar door de communisten in
beslag genomen boeken liggen die zij in een proces terugeisen.
De ultra-orthodoxe Lubavitcher beweging heeft haar thuisbasis
in New York en zegt over de hele wereld meer dan een miljoen
volgelingen te hebben. De naam Lubavitch komt van de gelijk
namige stad, waar tot de revolutie in 1917 de leiders van de be
weging, de familie Schneerson, woonden.
Ex-gevangene leidt parlement Albanië
tirana Albanië rekent af met het communisme. Het nieuwe
parlement koos gisteren in zijn eerste zitting de voormalige poli
tieke gevangene Pjeter Arbnori tot voorzitter. Arbnori (58) bracht
25 jaar door in gevangenissen en werkkampen, nadat hij in 1960
door de stalinistische dictator Enver Hoxha was veroordeeld we
gens het oprichten van een sociaaldemocratische partij.
Kravtsjoek plaatst kernw apens onder gezag Oekraïne
Met een krachtige verdediging van zijn regering heeft
president Jeltsin vanmorgen het Russische parlement la
ten weten niet toe te geven aan druk tot wijziging van het
hervormingsbeleid. Jeltsin benadrukte dat de huidige cri
sis in Rusland een direct gevolg is van halfzachte hervor
mingen uit het verleden.
De oppositie verwijt Jeltsins re
gering 'economische genocide'
als gevolg van prijsliberalisering
en privatisering.
De belangrijkste oorzaak voor
de huidige economische pro
blemen is de doorgaande daling
van de produktie. aldus Jeltsin.
Maar, zo zei hij. het produktie-
verlies begon niet in januari
1992. maar in 1990.
Jeltsin gaf toe dat zijn rege
ring fouten heeft gemaakt. Die
worden nu gecorrigeerd door
regeringssteun aan noodlijden
de industrieën, zo zei hij. Voor
waarde is echter, dat bedrijven
zich moderniseren en aanpas
sen aan het marktmechanisme.
Jeltsin zei niet waar de regering
de middelen vandaan moet ha
len om subsidies te financieren.
Hij kondigde ook steun aan
voor bevolkingsgroepen die
zwaar zijn getroffen door de
hervormingen. De pensioenen
correspondent
„We gebruiken voor het eerst
economische argumenten in
onze financiële politiek. We
hebben de defensie-uitgaven
teruggedrongen. De regering
heeft drie maanden lang aange
toond niet te willen wijken voor
kritiek, hoe hard en vaak incor
rect die ook was. De belangrijk
ste bedreiging voor de hervor
mingen is een terugkeer naar de
pseudo-hervormingen uit het
verleden", aldus Jeltsin.
De Russische president was
door het opstandige Volkscon
gres, waar een sterke coalitie
van communisten en nationa
listen voor het aftreden van de
regering ijvert, gedwongen zelf
het economische beleid te ver
dedigen. Jeltsins toespraak werd
herhaaldelijk onderbroken door
geroep en protesten uit de zaal.
zullen verder worden opgetrok
ken, artsen en onderwijzers
(twee groepen die een stuk
minder verdienen dan 'gewone
arbeiders') krijgen eveneens
meer geld.
•Jeltsins problemen werden
gisteren overigens nog vergroot
door een besluit van de Oek-
raïnse president Kravtsjoek om
alle nucleaire wapens en mate
rieel in de republiek onder Oek-
raïnse jurisdictie te plaatsen.
Volgens Kravtsjoek blijven de
eenheden onder commando
van GOS-opperbevelhebber
Sjaposjnikov, maar zijn ze
voortaan Oekraïns eigendom.
Kravtsjoeks decreet betekent
dat ook de Zwarte Zeevloot nu
tot Oekraïns bezit is verklaard.
Het besluit van Kiev volgt op
uitspraken van Jeltsin, die vori
ge week zei dat hij de Zwarte
Zeevloot onder Russische con
trole zou brengen wanneer
Oekraïne eenzijdige stappen
onderneemt.
Intussen zijn de ministers van
buitenlandse zaken van Roeme
nië, Moldova, Oekraïne en Rus
land een slaakt-het-vuren over
eengekomen in de burgeroorlog
in Moldova.
EG komt Ieren niet tegemoet in abortus-kwestie
correspondent eg
De EG weigert de verdragen van
Maastricht aan te passen om
een oplossing te vinden voor de
problemen die zijn gerezen
door de abortus-kwestie in Ier
land. De meeste EG-landen vre
zen dat het openbreken van be
reikte akkoorden er toe zal lei
den dat ook andere landen met
nieuwe wensen op de proppen
komen. Dat bleek gisteren op
een vergadering in Luxemburg
van de EG-ministers van bui
tenlandse zaken.
De Ierse regering had via een
achterdeurtje in het verdrag van
Maastricht geregeld dat haar
grondwettelijk verbod op abor
tus overeind zou blijven. De
het
zaak kwam onlangs
nieuws, toen een 14-jarig meisje
dat was verkracht en zwanger
werd. een abortus in Engeland
wilde ondergaan en haar zaak
uiteindelijk won. De Ierse wet
geving leek op gespannen voet
te komen staan met het EG-
recht. dat vrij verkeer van per
sonen garandeert
Witte dolfijn
terug naar huis
GIRESUN AP-Rtr
Een uit een Russisch instituut
ontsnapte witte walvis die twee
maanden voor de Turkse kust
heeft gezwommen is gisteren
door de bemanning van een
Russisch schip gevangen en te
ruggebracht naar de Oekraïnse
havenstad Sebastopol. De
Turkse autoriteiten hadden in
gestemd met het terugbrengen
van het zoogdier.
Het beest was bijzonder
vriendelijk. Hij benaderde
bootjes, accepteerde voedsel
dat hem werd toegeworpen en
stond ook toe dat mensen hem
over zijn kop aaiden. Inwoners
van het Turkse vissersdorp
Gerze, die de dolfijn eind |anu-
arl voor het eerst werd gezin,
noemden henï liefkozend Ay-
din (Helder). Ze verzamelden
tevergeefs 3.000 handtekenin
gen om te voorkomen dat het
dier zou worden terug ge
bracht.
Het dier was eigendom van
de afdeling Sebastopol van het
Onderzoek»- en Technisch
Constructie-Instituut uit St.
Petersburg. Volgens Turkse
kranten is Aydln getraind om
mijnen op te sporen en antl-
ondcrzeebootapparatuur te
vervoeren. Britse milieu-acti
visten hadden plannen ge
maakt de dolfijn terug te vlie
gen naar de koude wateren
van de Poolzee.
Van den Broek
toch snel naar
Zuid-Afrika
LUXEMBURG PETER Pt VRIES
Minister Van den Broek van
buitenlandse zaken vertrekt
eind deze maand al naar Zuid-
Afrfka, 'in km in /nu boedofg
heid van lid van de 'trojka' van
drie EG-ministers. De reis komt
veel eerder dan verwacht: de EG
wil niet wachten op de afloop
van de tweede plenaire ronde
van Codesa. de conventie waar
blank pn zwart onderhandelen
over de toekomst van hun land.
Dat bleek gisteren op een ver
gadering in luxemhurg van de
EG-ministers van buitenlandse
zaken. Zoals bekend is de reis
dto Va da Broek in augustus
samen met premier Lubbers en
vice-premier Kok naar Zuid
Afrika onderneemt in dat land
sterk omstreden.
De EG besloot gisteren de
olieboycot tegen Zuid-Afrika.
een van de laatste economische
sancties tegen het blanke apart
heidsbewind. op te heffen. In de
praktijk resteert alleen het ver-
nod op militaire en nuciaire sa
menwerking.
romi eelco van der linden
correspondent
De utslag van de parlements
verkiezingen heeft het failliet
aangeioond van het politieke
systeem in Italië. De twee groot
ste partijen, de christendemo
cratische DC en de vroegere
communisten van de PDS, heb
ben een gevoelige nederlaag ge
leden, maar een alternatief is
niet in zicht.
Na de val van de Berlijnse
Muur en de omvorming van de
communistische PCI tot een so
ciaaldemocratische partij, heb
ben nu ook de christen-demo
craten klappen gekregen. Hun
functie van anti-communisti
sche barrière is gisteren ten gra-
Maar evenzeer hebben veel
Italianen de DC laten vallen,
omdat deze niet in staat is ge
bleken zich te vernieuwen. De
verkiezingsuitslag is een motie
van wantrouwen tegen de DC,
maar ook tegen de PSI, haar
trouwe partner van de afgelo
pen decennia. Zij wilden op
nieuw regeren zonder duide
lijk programma en zonder idee-
en over de broodnodig geachte
staatkundige hervormingen.
De rekening is gepresenteerd
door de Noorditaliaanse Lega
Nord-Lega Lombarda. In som
mige steden stemde .een op de
vier kiezers op deze partij. Niet
zozeer om Italië in drieën te de
len - zoals de Lega voorstelt -
maar omdat de huidige politie
ke situatie uitzichtloos is. Het
welvarende noorden wil hervor
mingen van staatsbestel en
kiesstelsel om niet de aanslui
ting met Europa te missen.
Ook in Zuid-Italië is de DC
gehavend. Het succes van de
partij van de voormalige anti-
mafia-burgemeester van Paler
mo, Leoluca Orlando, illustreert
dit. In Palermo werd zijn 'Rete'
de grootste partij. Een zeker
moreel ontwaken van Zuid-Ita-
lië, al jaren in de greep van de
georganiseerde misdaad, ver
taalt zich ook in stellingname
tegen de oude partijen.
De chaos nu groter dan ooit.
Een machteloze regering wordt
belaagd door partijen en partij
tjes die onderling geen alliantie
kunnen vormen. De roep om
een zakenkabinet neemt toe,
maar ook de wens voor een zo
breed mogelijke coalitie wordt
sterker. Zo'n coalitie zou de
noodzakelijke hervormingen
kunnen doorvoeren.
De rol van president Cossiga,
die de informateur aanwijst, is
doorslaggevend. Hij heeft al
vaak verkondigd dat de Koude
Oorlog ook in Italië voorbij is en
dat het roer om moet. Drie
maanden voor het einde van
zijn ambtstermijn kan Cossiga
zich presenteren als redder van
het vaderland.
Leden van de militia staan in vrachtwagens klaar om in de grijpen zodra dat nodig blijkt. Ze moeten de bevei
liging verzorgen tijdens het congres van Russische Volksafgevaardigden. Een van hun belangrijkste taken is
voorkomen dat orthodoxe communisten en democratisch-gezinde betogers met elkaar slaags raken.
rOTP *rPA
brussel hans de bruun
correspondent
Soldaten die gekozen volksver*
tegenwoordigers met geweld
uit het parlement verwijderen.
Het zijn taferelen die we eerder
gewend zijn van een dictatuur
dan van een democratie. Maar
het gebeurde gisteren in Bel
gië, dat toch tot de laatste cate
gorie behoort De meerderheid
van de parlementariërs vond
het bovendien best.
Het gebeurde bij het begin
van een reeks gesprekken tus
sen de Vlaamse en de Waalse
politici, die nota bene moet lei
den tot de definitieve 'vrede'
tussen beide gemeenschappen.
En tegelijk de definitieve
breuk, want het einddoel is de
totale federalisering van Bel
gië. Maar niet alle politici blij
ken welkom bij die 'gemeen-
schapsdial oog1.
De gevestigde partijen von
den dat zij het recht hebben
uit te nodigen wie zij willen
voor overleg dat buiten het
normale parlementaire werk
plaatsvindt. Het Blok wil een
onafhankelijk Vlaanderen en
het einde van België, en past
daarom niet bij deze gesprek
ken, zo stelde voorzitter Van
Den Broucke van de socialisti
sche SP. En Van Rossem heeft
de politici 'zwijnerij' verweten,
waardoor niemand met hem
aan tafel wil zitten.
Voor de deur van de verga
derzaal in het parlement, waar
de gesprekken gistermiddag
begonnen, verzamelden zich
desondanks de parlementari
ërs van het extreem-rechtse
blok en van de partij van de
anti-politicus en voormalige
beursgoeroe jean-Pierre van
Rossem. Zij mochten, op bevel
van de Kamervoorzitter, echter
niet naar binnen.
De Vlaams-blokkers hieven
daarna het Vlaamse volkslied
aan en deelden pamfletten uit
Daarop trad de militaire poli
tie, die in het parlement de or
de bewaakt, op. De parlemen
tariërs werden met harde hand
verwijderd uit de gangen van
het gebouw waar zij ais geko
zenen toch thuishoren.
De Veiligheidsraad van de Vere
nigde Naties heeft Iran, Irak en
de Iraanse rebellen die in Irak
hun basis hebben, gisteren ge
vraagd geen geweld meer te ge
bruiken. De V-raad heeft VN-
functionarissen opdracht gege
ven een onderzoek in te stellen
naar de vijandelijkheden van
het afgelopen weekeinde.
De V-raad sprak zijn afkeu
ring uit over de aanslagen die
zondag en gisteren op Iraanse
ambassades in verschillende
westerse landen werden ge
pleegd door leden van de Iraan
se oppositie. Irak en Iran werd
gevraagd de resolutie uit 1989,
die een einde maakte aan de
Iraans-Iraakse oorlog, te respec-
Irak vroeg de V-raad gisteren
„onmiddellijke en gepaste
maatregelen" te nemen tegen
Iraanse „agressie". De Iraanse
luchtmacht voerde zondag een
bombardement uit op een basis
van de Iraanse rebellen (de Mu-
jahedien Khalq) in Irak.
Iran diende op zijn beurt bij
de V-raad een protest in tegen
de aanvallen op Iraanse missies.
Teheran eist bovendien dat
Duitsland, Groot-Brittannië,
Frankrijk, Zweden, Noorwegen,
Canada en Nederland de daders
van die aanvallen uitleveren.
Duitsland, Zwitserland. Noor
wegen en Zweden hebben zich
gisteren verontschuldigd voor
de aanval op de ambassades,
maar van uitlevering kan wat
deze landen betreft geen sprake
zijn.
Verkapte staatsgreep internationaal veroordeeld
Mickey- of Minnie Mouse lunchbo* met drinkbeker /"V
_HEMA De normaalste zaak van de wereld..
President Alberto Fujimori van
Peru heeft gisteren een nieuw
kabinet gevormd, nadat pre
mier Alfonso de los Heros het
ontslag van zijn regering had
aangeboden. Oscar de la Puen-
te, een vriend van Fujimori, is
de nieuwe premier van een spe
ciale 'noodregering' met uitge
breide bevoegdheden. Tegen de
verwachtingen in heeft Fujimori
geen militairen in de nieuwe re
gering benoemd.
De president ontbond zon
dagavond het Huis van Afge
vaardigden en de Senaat, stelde
de grondwet buiten werking en
hief de persvrijheid op. In de
hoofdstad Lima verschenen
tanks op straat, terwijl ook el
ders in het land sprake was van
een verhoogde militaire aanwe
zigheid op straat. Politici van de
oppositie, onder wie oud-presi
dent Alan Garcia, zijn gearres
teerd of 'onder huisarrest ge
plaatst. In een reactie op de
staatsgreep gingen inwoners
van Lima gisteren de straat op.
De verkapte staatsgreep is in
ternationaal unaniem veroor
deeld. De Verenigde Staten
schortten gisteren alle nieuwe
hulpprojecten aan Peru op.
Washington kende Peru vorig
jaar 237 miljoen dollar aan eco
nomische en militaire hulp toe.
Daarvan is 40 miljoen dollar
nóg niet besteed. Dit jaar zou de
hulp ongeveer 300 miljoen dol
lar bedragen. De Amerikaanse
steun die via non-gouveme-
mentele organisaties (NGO's)
loopt, zal voorlopig worden ge
handhaafd. Een hele reeks La-
Een dag nadat de Peruaanse president Fujimori zijn verkapte staatsgreep pleegde, verschijnen steeds meer
militairen in de straten van de hoofdstad Lima. President en strijdkrachten maken de dienst uit ten koste van
het parlement.
tijnsamerikaanse landen heeft
de stap van Fujimori veroor
deeld, evenals Spanje (het vroe
gere koloniale moederland) en
Nederland.
De nieuwe regering beschikt
ook over uitgebreide wetgeven
de bevoegdheden. Fujimori zei
zondagavond dat hij de demo
cratie niet wil afschaffen, maar
dat hij de basis wil leggen voor
een nieuw, democratisch staats
bestel. dat'effectief en niet cor
rupt is. Hij sprak van een „over
gangsperiode", waarin het ge
rechtelijk apparaat volledig zal
worden hervormd en een nieu
we grondwet zal worden opge
steld.
Fujimori trad in juli 1990 aan.
Zijn economisch hervormings
programma, dat een einde
moest maken aan de torenhoge
inflatie en Peru een vrije-markt-
systeem moest geven, stuitte op
grote weerstand in het parle
ment. Vooral de weigering van
het parlement om in te stem
men met een belastinghervor
ming essentieel voor de on
derhandclingen met het IMF
over herschikking van de bui
tenlandse schuld van 23 miljard
dollar maakte de president
woedend. Ook zou het parle
ment hem niet genoeg armslag
FOTO AFP
hebben gegeven om de maoïsti
sche guerrillabeweging Sendero
Luminoso (Lichtend Pad) te be
strijden.
De verkapte coup van Fuji
mori komt niet uit de lucht val
len. Al maanden tekent zich in
Peru een steeds verdergaande
militarisering af. De strijd tus
sen het leger en Sendero krijgt
steeds meer het karakter van
een burgeroorlog. Fujimori
hield tot nu toe krampachtig
vast aan zijn geloof dat het ge
weld vanzelf zou afnemen als
de economische toestand van
het land zou verbeteren. Nu
schijnt hij die hoop te hebben
opgegeven.
Het Peruaanse justitiële appa
raat is volgens Fujimori verlamd
door corruptie en niet in staat
de rechtstaat te waarborgen
door infiltraties van de
drugsmafia en politieke belan
gengroeperingen. Volgens
waarnemers ergerde Fujimori
zich mateloos toen het Hoogge
rechtshof vorig jaar december
zijn voorganger, Alan Garcia,
die ervan werd beschuldigd zich
tijdens zijn bewind te hebben
verrijkt ten koste van de staats
kas, vrijspraak verleende.
De ingreep in Peru is volgens
waarnemers een noodgreep van
een regering die er ondanks een
succesvol anti-inflatiebeleid
(van 230 procent bij haar aan
treden naar 4 procent begin dit
laar) niet m is grslaagd spi
raai van armoede en escalatie
van geweld te doorbreken.
Sinds net aantreden van Fuji
mori is het aantal Peruanen dat
onder de armoedegrens leeft
volgens men sen rech t en groepe-
ringen verdubbeld van 30 naar
60 procent van de totale bevol
king en heeft slechts 18 procent
van de beroepsbevolking een
volledige baan. De daling van
de koopkracht van Peruaanse
huishoudens varieerde in de
zelfde periode tussen 27 en 62
procent.
Sinds Sendero in 1980 zjjn
guerrilla oorlog begon zijn bijna
20.000 Peruanen omgekomen
als gevolg van het politieke gc-
weld Het leger en andere irde
troepen zijn daarbij verant
woordelijk voor 32 procent van
het aantal dodelijke slachtoffers,
terwijl 37 procent voor rekening
komt van Lichtend Pad.
