Geweld brengt VN-missie in gevaar
Offensief tegen
Jeltsin gesmoord
Handvest van de Aarde politieke dooddoener
ot Bro-Woman
Buitenland
Demonstraties voor en tegen abortus
Levy blijft minister
'VN-sancties zijn nieuwe
kruistocht tegen islam'
MAANDAG 6 APRIL 1992
4
Nelson en Winnie Mandela uit elkaar
~r\
londen Nelson en Winnie Mandela gaan uit elkaar. Dat heeft
de Britse krant Sunday Times gisteren gemeld. Volgens de krant
staat er geen officiële scheiding op stapel. Het tweetal gaat uit el
kaar wegens de veroordeling van Winnie voor de moord op de
14-jarige Stompie Seipei in 1988. Het ANC weigert commentaar
op het bericht. De 73-jarige ANC-voorzitter trouwde in 1958 met
de vijftien jaar jongere Winnie, vijf jaar voor hij gevangen werd
genomen. foto»ap
Thaise coupleider mogelijk premier
bangkok De 58-jarige generaal Suchinda Kraprayoon is giste
ren in Thailand als premier naar voren geschoven door de coali
tie van vijf partijen die in maart de Thaise verkiezingen won.
Kraprayoon wordt gezien als het 'brein' achter de coup van
1991. De eerste kandidaat, Narong Wongwan, trok zich terug na
beschuldigingen dat hij betrokken is bij drugssmokkel.
Portugese escudo in EMS
brussel De Portugese munt, escudo, is vandaag opgenomen in
het Europese Monetaire Stelsel (EMS). De koers is 178,735 es
cudo's voor 1 ecu (2,30 gulden) en 1.000 escudo's voor 12,96 gul
den. De escudo mag 6 procent naar boven of naar beneden af
wijken van de vastgestelde koers. Alle andere munten in het
EMS mogen maar 2,25 procent fluctueren. Griekenland blijft nu
als enige EG-land buiten het EMS.
Maffiabestrijder vermoord op Sicilië
agrigentoDe Italiaanse politiefunctionaris en maffiabestrijder
Giuliano Guazzelli is zaterdag bij Agrigento op Sicilië gedood.
Volgens de autoriteiten is de moord het werk van de maffia. De
58-jarige Guazzelli werd vanuit een gestolen auto beschoten.
Kogels troffen hem in hoofd en borst.
Azië: meer kinderprostitutie door aids
bangkok Kinderprostitutie is in Azië de afgelopen jaren enorm
toegenomen, omdat veel toeristen geloven dat jongeren niet be
smet zijn met het aids-virus. „Men denkt dat jongeren puur zijn,
nog maagd", aldus Sudarat Srisang, secretaris van Stop Kinder
prostitutie in het Aziatisch Toerisme, in Bangkok, (Thailand),
waar een vierdaagse conferentie over kinderprostitutie werd ge
houden.
Amnesty bezorgd om Nicu Ceaucescu
bukarest» Amnesty International is bezorgd over de behande
ling die de zoon van de Roemeense dictator Ceaucescu krijgt in
de gevangenis. Vorige week werd zijn derde verzoek tot vrijlating
op grond van gezondheidsredenen afgewezen. Volgens zijn ad
vocaat lijdt Nicu aan levercirrose in de derde fase en is zijn leven
in gevaar. Amnesty heeft bij de Roemeense regering aangedron
gen op de opname van Ceaucescu in een ziekenhuis. Nicu zit
een gevangenisstraf van twintig jaar uit wegens volkerenmoord.
Cao-conflict Duitse banken voorbij
glashutten/taunus Na twee maanden stakingen is het looncon-
flict in de Westduitse bankwereld beslecht. Afgelopen weekeinde
werd een akkoord bereikt dat de 430.000 werknemers met terug
werkende kracht vanaf 1 februari een loonstijging van 5,4 pro
cent garandeert. Dat opgeteld bij andere zaken (zoals een een
malige uitkering) gaan de bankwerknemers er in totaal 6,4 pro
cent op vooruit, aldus de bonden. De nieuwe cao loopt tot en
met januari 1993.
EG leidt vredesbesprekingen in Bosnië-Hercegovina
Russisch Congres in gespannen sfeer bijeen
moskou hans
CORRESPONDENT
Een conservatief offensief te
gen de Russische regering en
de economische hervormingen
van president Jeltsin is van
morgen tijdens de opening van
het Volkscongres in de kiem
gesmoord. Met een krappe
meerderheid van 35 stemmen
besloot het parlement een mo
tie van wantrouwen tegen de
regering niet op de agenda te
plaatsen.
I)e opening van het Volks
congres (het uitgebreide parle
ment van 1046 leden dat
slechts enkele malen per jaar
bijeenkomt) verliep chaotisch.
Na een oproep van voorzitter
Chasboelatov om, gelet op de
crisis-situatie in het land, te
vergaderen in een sfeer van
kalm overleg en bereidheid tot
compromis, bestormden afge
vaardigden de interruptie-mi
crofoons.
Het conservatieve offensief
beperkte zich niet tot de motie
van wantrouwen alleen. Een
afgevaardigde stelde voor om
liet beeld van Ixmin In de ver
gaderzaal, dat met een doek
aan het oog is onttrokken,
weer in ere te herstellen. Ook
waren er pogingen om discus
sie te beginnen o«V twt 'on-
Terwijl zaterdag het eerste echte VN-bataljon, zo'n 1300
Franse soldaten, in de Kroatische havenstad Rijeka voet
aan wal zette, laaide het geweld in Kroatië en Bosnië-
Hercegovina in alle hevigheid op. Daarbij vielen tiental
len, mogelijk zelfs honderden slachtoffers. Ook afgelopen
nacht is er weer zwaar gevochten in Bosnië. Desondanks
gaat de opbouw van de vredesmacht van de Verenigde
Naties door.
grondwettelijke karakter* van
de oprichting van het Gemene
best van Onafhankelijke Sta
ten.
Jeltsins openingsrede moest
door het tumult bij het agen
da-overleg naar later op de dag
worden verschoven. Conserva
tieve afgevaardigden willen de
president zijn uitgebreide be
voegdheden ontnemen. Maar
Jeltsin zei gisteren dat Rusland
nog niet toe is aan een demo
cratisch systeem, waarbij het
parlement het laatste woord
heeft hij de benoeming van be
windslieden. Hij vindt het
noodzakelijk dat Rusland de
komende twee, drie jaar een
'presidentiële republiek' blijft.*
De afgevaardigden willen
ook praten over de gevechten
in de vnn Moldova afgeschei
den Dnjestr-provincie. Vice
president Roetskoj sprak zich
gisteren In Tiraspol, de hoofd
stad van Dnjestr, uit voor
afhankelijkheid van dit mini
staatje. Moldova heeft inmid
dels een formeel protest bi)
Rusland ingediend. De minis
ters van buitenlandse zaken
van Rusland, Oekraïne Moldo
va en Roemenië praten
daag in de hoofdstad Chin-
sinau over de burgeroorlog in
Moldova.
SARAJEVO/ZAGREB GPD-Rtr-AFP-ANP
VN-secretaris-generaal Boutros
Ghali pleitte in het weekeinde
voor een zeer snelle intocht van
de 'blauwhelmen', maar het is
steeds twijfelachtiger of op dit
moment nog wel sprake is van
een wapenstilstand, de eerste
voorwaarde die de VN stelt voor
haar vredesmissie.
Gisteravond kwamen de poli
tieke leiders van de drie Servi
sche, de Kroatische en de mos
lim-partij in Bosnië een staakt-
het vuren overeen. Aan de be
sprekingen nam ook de com
mandant van het Joegoslavische
leger in Sarajevo deel. Vanaf nu
zuilen ze dagelijks de situatie in
de republiek bespreken, onder
leiding van de EG. Gisteravond
hebben de drie politieke leiders
bovendien nog een gesprek ge
had met de commandant van
de VN-strijdkrachten, generaal
Satish Nambiar.
Leger Sudan
herovert stad
Bor op rebellen
khartum AP
Het leger van Sudan heeft za
terdag de stad Bor op het
Sudanese Voiles Bevrijdings Le
ger (SPLA) heroverd. Bor is
van grote strategische en sym
bolische betekenis. In deze
stad begon negen jaar geleden
de opstand van de rebellen. De
stad aan de Nijl is de geboorte
stad van kolonel John Garang,
de leider van de grootste tak
van het SPLA. De val van Bor
werd bevestigd door een
woordvoerder van de rebellen.
De positie van de rebellen is
verzwakt door het wegvallen
van steun van de Etiopische
president Mengistu Haile Ma-
riam, die vorig jaar werd afge
zet, en door Interne verdeeld
heid. Een groepering die vijan
dig is aan Garang heeft zich af
gesplitst
Fujimori ontbindt
parlement Peru
De Peruaanse president Fuji
mori heeft gisteravond het par
lement ontbonden en een serie
noodmaatregelen afgekondigd.
Oud-president Garcia en oud
ministers Mantilla (binnenland
se zaken) en Salinas (economi
sche zaken) zijn onder huisar
rest geplaatst. De Peruaanse
president kondigde voorts aan
de rechterlijke en wetgevende
macht in het land te zullen reor
ganiseren omdat zij zijn hervor
mingsbeleid tegenwerken.
Volgens ooggetuigen omsin
gelden veiligheidstroepen zon
dagavond het parlementsge
bouw, gerechtsgebouwen en
het kantoor van de hoofdofficier
van justitie. De gematigde par
lementariër Olivera had het
over een staatsgreep. Volgens
hem zal Fujimori worden be
recht als dit allemaal voorbij is.
'DNA-onderzoek
bevestigt dood
van Mengele'
Het staakt-het-vuren werd
vrijwel meteen geschonden.
Vooral rond het vliegveld van
Sarajevo was de strijd hevig.
Volgens Radio Sarajevo zou het
Joegoslavische leger de luchtha
ven inmiddels hebben veroverd.
Het luchtverkeer ligt stil.
Premier jure Pelivan van Bos
nië is gisteren afgetreden, zo
meldt persbureau Tanjug. Peli
van, een Kroaat, zou na een ge
sprek met vredesdemonstran-
ten zijn ontslag hebben aange
boden. Servische schutters
openden gisteravond het vuur
op enkele duizenden vredesde-
monstranten in de hoofdstad
Sarajevo. Daarbij kwamen twee
mensen om het leven en raak
ten 27 gewond. Vlak voor mid
dernacht laaiden rond het par
lement en in verschillende bui
tenwijken de beschietingen
weer op. Een commandant van
de Bosnische politie gaf voor de
televisie toe dat zijn manschap-
Betogers rennen voor hun leven, als Serviërs het vuur openen op een vredesdemonstratie in Sarajevo. Twee
betogers werden gedood. foto tanjug
pen de situatie in Sarajevo niet strijdkrachten af. In verschillen-
meesterzijn. de steden werd daarop de
De Bosnische regering kon- noodtoestand uitgeroepen,
digde eerder dit weekeinde de maar dat kon nieuw geweld niet
mobilisatie van de territoriale voorkomen. De situatie wordt
steeds oncontroleerbaarder,
omdat de regering in bepaalde
regio's geen gezag over de poli
tie heeft. Bovendien kiest het
Joegoslavische leger steeds
De Europese Gemeen
schap stelt de erkenning
van Bosnië-Hercegovina
als onafhankelijke staat
nog even uit Dat is de al
gemene verwachting, na
de uitbarsting van geweld
in de voormalige Joegosla
vische republiek. De mi
nisters van buitenlandse
zaken van de twaalf EG-
landen praten vandaag in
Luxemburg over Joegosla
vië. Het was de bedoeling
om na Slovenië en Kroatië,
die op 15 januari werden
erkend, nu Bosnië te er
kennen.
openlijker de kant van de Ser
viërs.
Servische chetniks, onder lei
ding van kapitein Arkan, richt
ten zaterdag in Bijeljina, in het
noord-oosten van Bosnië, een
bloedbad aan onder de moslim
bevolking. Er zouden zeker 27
mensen zijn omgekomen. Kapi
tein Arkan is een beruchte on-
derwereldfiguur, die ook in Sla-
vonië (Kroatië) danig heeft
huisgehouden.
In Kroatië werd afgelopen
weekeinde rond Osijek gevoch
ten.
washington» *Voorvrouwen,
voor het leven' stond er op bor
den van zo'n honderd tegen
standers van abortus die giste
ren in Washington actie voer
den. Tegelijkertijd demonstreer
den een half miljoen voorstan
ders van abortus in de Ameri
kaanse regeringsstad, onder wie
de Democratische presidents
kandidaten Bill Clinton en Jerry
Brown. De betogers zijn bang
dat het Amerikaanse Hoogge
rechtshof later deze maand het
recht op abortus aan banden
gaat leggen.
foto afp
VN-reprimande Israël wegens geweld
TEL AVTV AD BLOEMENDAAL
CORRESPONDENT
David Levy blijft aan. Israëls mi
nister van buitenlandse zaken
heeft zaterdag zijn zenuwen
oorlog met premier Shamir ge
wonnen. Tot grote woede van
zijn naaste rivaal, minister Mos-
he Arens van defensie, zag hij in
een schriftelijk akkoord bijna al
zijn eisen ingewilligd. De be
langrijkste is dat hij minister
van buitenlandse zaken blijft als
Likud het volgende kabinet
vormt.
De partijcrisis ontstond na de
interne Likud-verkiezingen van
vorige maand. Levy haalde toen
31 procent van de stemmen in
de strijd (met Shamir en
Sharon) om het lijsttrekker
schap. Maar bij de samenstel
ling van de rest van de kieslijst
leden de minister en zijn aan
hangers een pijnlijke nederlaag
tegen de supporters van Shamir
en Sharon. De tweede plaats op
de lijst was niet voor Levy, maar
voor de door hem gehate Arens.
Een week geleden kondigde Le
vy, onder druk van zijn teleur
gestelde aanhang, zijn aftreden
als minister aan.
Zaterdagmorgen kwam hij
met zijn ontslagbrief in zijn zak
naar de wekelijkse kabinetsbij
eenkomst. Maar die vergadering
werd een half uur uitgesteld, zo
dat Shamir en Levy een com
promis konden bereiken.
Levy eiste dat zijn kamp on
geveer 31 procent van alle par
tijfuncties zou krijgen toebe
deeld, gebaseerd op het percen
tage van de stemmen dat hij be
haalde bij de leiderschapsver
kiezing. Dat kon Shamir moei
lijk beloven, omdat dan ook
Sharon zijn deel zou opeisen. In
plaats daarvanis Levy toege
zegd dat hij aanblijft als vice-
premier en minister van buiten
landse zaken als de Likud de
volgende regering vormt. Hij
mag dan bovendien een extra
minister kiezen uit zijn aan
hang.
De Veiligheidsraad van de VN
heeft Israël zaterdag een repri
mande gegeven in verband met
het doodschieten van vier Pa-
lestijnen woensdag in het
vluchtelingenkamp Rafah in de
GazastrooL De vertegenwoor
diging van Israël bij de VN be
kritiseerde de verklaring en zei
het te betreuren dat voorbij is
gegaan aan het feit dat de sol
daten handelden uit zelfverde-
diging.
Gaddafi roept Arabieren op tot eenheid
tripou Rtr-afp-afp wereldvrede niet bedreigd en
geen agressie gepleegd tegen
andpre landen. De resolutie ge
baseerd op Hoofdstuk Zeven
van het Handvest van de Vere
nigde Naties kan dus niet ten
uitvoer worden gebracht en is
zinloos", aldus de Libische lei-
De Libische leider, Muammar
Gaddafi, heeft zaterdag alle Ara
bieren opgeroepen zich te vere
nigen en zich te mobiliseren te
gen „de nieuwe kruistocht te
gen de islam". De door de VN
afgekondigde sancties zijn vol
gens hem nergens op gebaseerd
en kunnen dan ook alleen maar
worden verworpen.
Gaddafi sprak in de Libische
hoofdstad Tripoli een menigte
toe die de Eid al-Fitr aan het
vieren was, het slotfeest van de
islamitische vastenmaand Ra
madan. Zijn rede werd recht
streeks door de Libische televi
sie uitgezonden. „Libië heeft de
der.
De Veiligheidsraad bsloot
dinsdag Libië te straffen als het
niet vóór 15 april de twee ver
dachten van de aanslag op een
Amerikaans toestel boven het
Schotse Lockerbie heeft uitgele
verd en meewerkt aan de oplos
sing van een soortgelijke ter
reurdaad op een Frans ver
keersvliegtuig boven Niger.
CORRESPONDENT
Genetisch onderzoek heeft i
gewezen dat het lijk
steeds is aangenomen dat het
van nazi-kamparts Joseph Men
gele is, inderdaad dat van de
'Engel des doods' is. Dat schrijft
de Amerikaanse krant Washing
ton Post. Volgens de Duitse cor
respondent van deze krant heeft
een onderzoek, waarbij DNA
van de botten van het lijk wer
den vergeleken met DNA van de
in Duitsland wonende zoon van
Mengele. het raadsel over de
identiteit van Mengele definitief
opgelost. Dat zou een eind ma
ken aan speculaties dat Menge
le, die verantwoordelijk is voor
de moord op 400.000 joden in
Auschwitz, nog steeds in leven
is. De autoriteiten in zowel
Duitsland als Israël hebben
daarmee altijd rekening gehou
den.
new york thalif DEEN
De voorbereidende vergadering in New
York van de milieutop in Rio de Janeiro
(Unced) is voor een totale mislukking
behoed. De ontwikkelingslanden die
deel uitmaken van de Groep van 77 heb
ben op het laatste moment toegestemd
in een compromis voor een 'Handvest
van de Aarde'. De 128 bij de G-77 aange
sloten landen stemden toe in een poli
tiek afgezwakte versie van het oorspron
kelijke voorstel. De vergadering wist ech
ter op de meest cruciale discussiepunten
geen overeenstemming te bereiken.
Zo werd men het niet eens over de
technologie-overdracht van Noord naar
Zuid en over de wijze van financiering
op lange termijn van de milieu-inspan
ningen van de arme landen.
Het enige gevoelige punt waarover wel
overeenstemming werd bereikt, waren
de institutionele voorzieningen die moe
ten worden getroffen om het milieu-ac
tieplan, dat tijdens de milieutop van 3
tot 14 juni in Rio moet worden onder
schreven, te kunnen uitvoeren. In het
voorgestelde Handvest van de Aarde, dat
officieel de Verklaring van Rio over
Milieu en Ontwikkeling heet, zijn 27
grondbeginselen opgenomen, waarvan
20 zijn voorgesteld door de ontwikke
lingslanden.
In een besloten bijeenkomst van de G-
77 werd vrijdag met zeer gemengde ge
voelens gereageerd op het compromis
voorstel, zoals dat na lang touwtrekken
uit de bus is gekomen. Maar de meeste
landen waren voor het compromis, al
was het alleen maar om te voorkomen
dat de ontwikkelingslanden verantwoor
delijk zouden worden gesteld voor een
eventuele mislukking van de top in Rio.
De vertegenwoordiger van Kenya zei
de indruk te hebben gekregen dat de ge-
industrialiseerde landen helemaal geen
Verklaring van Rio willen. „Als de G-77
het document verwerpt, spelen we de
geïndustrialiseerde landen alleen maar
in de kaart", aldus de Kenyaanse afge
vaardigde.
De vertegenwoordiger van Malaysia
verklaarde dat het ontwerp-handvest
niet voldoet aan de maatstaven die de
Derde Wereld-landen aanleggen. Daar
om zou de G-77 van zijn recht gebruik
moeten maken om de onderhandelingen
erover voort te zetten.
Bitter waren sommige afgevaardigden
over het feit dat geen enkel grondbegin
sel van het handvest de rijke landen er
toe dwingt te stoppen met de export van
hun vervuilende industrieën naar de
Derde Wereld. Het handvest vraagt al
leen om effectieve samenwerking om de
uitvoer van gevaarlijke afvalstoffen en in
dustriële activiteiten „te ontmoedigen of
te voorkomen". Maar volgens de Mo-
(^ambiquaanse afgevaardigde is het
grondbeginsel dat hierop betrekking
heeft „niet krachtig genoeg" om landen
die met deze schadelijke actviteiten
doorgaan te straffen.
