Cultuur Kunst
Thoolen na jaren
weer op het toneel
The Scene mag nu ook eisen stellen
rs?
Motie van treurnis
in Newman-affaire
DONDERDAG 2 APRIL 1992
23
RUYGRO* tCHEf JAN RlJSOAM SASKIA STOCLINGA
Kerkconcert in Kievietkerk
wassenaar De oranist Toon Hagen speelt morgenavond in de
Kievietkerk werken van onder anderen Hendrik Andriessen. Het
is het tweede in de nieuwe serie Wassenaarse kerkconcerten.
Hagen, organist van de Wassenaarse Dorpskerk, speelt verder
werken van Bach, Martin, Brahms en Mendelssohn. Het concert
begint om 20.15 uur.
Workshop hardrock
leiden Speciaal voor headbangers houdt het LVC een workshop
hardrock. Tijdens de eerste bijeenkomst, op woensdag 8 april,
zal Ben Blaauw. voormalig gitarist en songschrijver van Helloise
en Highway Chile, laten horen wat er op dit gebied allemaal mo
gelijk is. Voorts zal aandacht worden besteed aan de rol van elke
muzikant. Informatie, tel. 146449.
Orkater haalt voorstellingen in
leiden Eind maart vervielen door ziekte van één van de mede
werkers enkele voorstellingen van 'De Zoete Vijandin' door
Orkater in het LAK-theater. Orkater gaat deze voorstellingen nu
inhalen op maandag 13, woensdag 15 en donderdag 16 april.
Snel reserveren is aanbevolen: maandags tot en met vrijdags van
14.00 tot 17.00 uur via telefoonnummer 071-124890.
Schnittke-opera in problemen
amsterdam De Amerikaan Dale Duesing, zanger-hoofdrolspeler
van de opera 'Leven met een idioot' van Schnittke die bij De Ne
derlandse Opera in wereldpremière zal gaan, is in overspannen
toestand naar huis gegaan. De combinatie van late aanlevering
van de zangpartijen, fouten daarin en zware, zeer specifieke ei
sen die het libretto stelt, noopten de zanger tot rust. De Neder
landse Opera houdt wel drie 'schaduwzangers' paraat in geval
Duesing definitief mocht afzeggen. Elk neemt dan een operascè
ne voor zijn rekening.
Oude Singel vest-ival afgelast
leiden Het Oude Singel Vest-ival gaat dit jaar niet door.
Schouwburg, Lakenhal en K O hebben te kennen gegeven dat
het festival voor hun instellingen 'een onevenredig groot beslag
legt op de beschikbare hoeveelheid tijd en energie'. PvdA-wet-
houder H. Koek antwoordde dit gisteravond in de raadscommis
sie voor onderwijs, cultuur en emancipatie op vragen van het
raadslid D. Schreven van Groen Links. Zij had uit het geruchten
circuit begrepen dat de directeuren van de culturele instellingen
aan Oude Singel en Oude Vest dit jaar niet meewerken. Het Ou
de Singel Vest-ival werd jaarlijks in juni gehouden.
Teken- en dichtwedstrijd
LEIDEN
Stedelijk museum De Laken
hal staat van 11 april tot en
met 28 juni in bloei. Voor het
publiek betekent dat, behalve
beeldende kunst en poëzie om
te bekijken en te lezen, óók
een mogelijkheid om zélf met
deze kunstuitingen bezig te
zijn.
De Lakenhal schrijft name
lijk, in samenwerking met het
Leidsch/Alphens Dagblad, een
teken-, schilder- en dichtwed
strijd uit. Het is de bedoeling
dat de deelnemers zich daarbij
laten inspireren door de expo
sitie 'Uit tijd geplukt' waarop
de bloem centraal staat. Wie
aardig met penseel of pen kan
omgaan wordt nadrukkelijk
uitgenodigd om uiterlijk vóór
10 mei een schilderij, een
aquarel, een tekening en/of
een gedicht met als onderwerp
bloemen, voorzien van naam,
adres en telefoonnummer en
onder vermelding van 'Uit tijd
geplukt' op te sturen of af te
geven bij stedelijk museum De
Lakenhal, Oude Singel 28-32,
Postbus 2044, 2301 CA Leiden.
Er zijn twee leeftijdscatego
rieën: deelnemers van onder
de 16 jaar en deelnemers van
16 tot pakweg 100 jaar.
Twee deskundige jury's on
der voorzitterschap van Doris
Wintgens, conservator moder
ne kunst van De Lakenhal en
samensteller van deze ten
toonstelling, zullen de werken
beoordelen. Voor informatie
over de schilder- en dichtwed
strijd kan men terecht bij Ni
cole Roepers van De Lakenhal,
telefoon 254620.
Op zondagmiddag 24 mei
zal de Leidse wethouder van
cultuur, H. Koek. tijdens een
feestelijke bijeenkomst in De
Lakenhal de prijzen uitreiken.
Winnaars van de eerste prijzen
kunnen ook rekenen op publi-
katie van hun werk in deze
krant.
'Het begeren onder de olmenin Leidse Schouwburg
Onproduktief. Dat woord doet Gerard Thoolen gruwen.
„Onproduktief, wat is dat? Je wordt als onproduktief ge
zien als je niet werkt, geen geld verdient. Maar dat is een
misvatting. Een mens is altijd produktief. Ik heb jaren
niet kunnen acteren, en toch ben ik al die tijd uiterst pro
duktief geweest. Produktief met mijn geest; bezig met het
weer zin in spelen krijgen; bezig met voorbereiden op
wat komen gaat."
Na New York en Torhout in Leiden en Alphen
The Scene: vooral In Belglè erg populair.
amsterdam gpo
De meerderheid in de Amster
damse gemeenteraad heeft gis-
terdagmiddag het beleid van
cultuurwethouder Marja Baak
(D66) in de affaire rond de res
tauratie van Bamett Newmans
'Who's afraid of Red. Yellow and
Blue' fel afgekeurd. Er werd een
motie van treurnis aangeno
men. Na een urenlang debat
werd Baak tenslotte alleen ge
steund door haar zeven partij
genoten. In tegenstelling tot een
motie van wantrouwen zijn aan
zo'n motie geen politieke con
sequenties verbonden. Baak
blijft daarom op haar post.
De kritiek van de raadsleden
spitste zich met name toe op de
periode rond eind maart en be
gin april 1991. Directeur Wim
Beeren van het Stedelijk Muse
um lichtte Baak toen in over de
vermoedens van hoofdrestaura
teur Elisabeth Bracht dat de Ne-
wyorkse restaurateur Goldreyer
het ernstig beschadigde schilde
rij zonder medeweten van de
restauratiecommissie had over
geschilderd. De meerderheid
van de raadsleden meende dat
de wethouder de raad daarover
direct had moeten informeren.
De raad aanvaardde wel de
voordracht van het college van
B en W dat er nog een vervolg
onderzoek van het Gerechtelijk
laboratorium wordt verricht. Er
liggen onder meer nog vragen
over de exacte samenstelling
van de verf waarmee het be
schadigde werk is overgeschil
derd. Het laboratorium heeft
eerder vastgesteld dat Goldreyer
daarbij een zeer agressieve en
moeilijk te verwijderen verf
soort met alkyd heeft gebruikt.
Het nader onderzoek moet uit
wijzen of de verf nog verwijderd
kan worden.
De mogelijkheid van juridi
sche stappen tegen Cioldreyer
wordt door de raad achter ge
sloten deuren behandeld om
geen negatieve invloed uit te
oefenen op het proces over de
schadeclaims die Goldreyer bij
onder meer Beeren en Bracht
heeft ingediend. Het gaat daar
bij om een bedrag van in totaal
225 miljoen gulden.
breda eric van der velden
Gerard Thoolen speelt na acht
jaar weer een grote toneelrol.
Hij excelleert als de oude boer
in Eugène O'Neills 'Het begeren
onder de olmen'. Deze produk-
tie van het Zuidelijk Toneel
heeft op een enkele uitzonde
ring na een uitstekende ont
vangst gekregen. In het opmer
kelijke decor van vijf tot acht
echte roodbonte koeien (afhan
kelijk van de grootte van de
zaal) voltrekt zich een meesle
pende noodlotstragedie over
drie volwassen zonen, een va
der en diens jonge vrouw. Hoe
harder de personages het geluk
proberen te pakken, hoe hoger
hun verlangens oplaaien, hoe
fouter het gaat.
De onverstoorbare aanwezig
heid van koeien komt in een
fraai contrast te staan met de
onhandige strijd van O'Neills fi
guren. De mens wikt. Het beest
kauwt. Ame Sierens heeft het
Amerikaans nauwgezet vertaald
in een boertig Vlaams, een ei
gen samenstelling van verschil
lende dialecten. De regie is van
leiden/alphen aan den run
michel vermeer
„Twee jaar terug had ik drie
wensen: spelen op Torhout-
/Werchter,. een Edison winnen
en een keer in New York optre
den. En zie,* tot mijn eigen
stomme verbazing zijn ze alle
drie uitgekomen."
In twee jaar tijd kan er veel
veranderen. Thé Lau, zanger
van The Scene, weet er alles
van. Stond de band destijds nog
voor dertig ongeïnteresseerde
mensen in een kroeg te spelen,
het afgelopen jaar waren er op
tredens op het New Music Se
minar in New York en op het
festival Torhout/Werchter. Ter
wijl onderweg ook nog even een
Edison werd opgehaald voor het
succesvolle album 'Blauw'. „We
zijn nu zo ver dat we ook eisen
kunnen stellen. Maar als het
volgende album flopt, hebben
we niets meer te eisen. Zo sim
pel werkt het nu eenmaal."
In een achterafzaaltje in het
Vlaamse Werchter probeert Thé
Lau het huidige succes van The
Scene zo goed mogelijk te rela
tiveren. Maar hij geniet er wel
van. De band presenteerde vori
ge maand in Vlaanderen het
nieuwe album 'Open', om tege
lijkertijd een Belgische Gouden
Plaat in ontvangst te mogen ne
men voor 'Blauw'. „Dat album
was onze doorbraak. Vooral in
België. Er zijn hier 25.000 exem
plaren van verkocht. Net zoveel
als in Nederland. En die cd's
zijn dan ook alleen nog maar
verkocht in Vlaanderen, want
beneden de taalgrens zijn er ge
loof ik drie verkocht."
artistiek leider Ivo van Hove.
Thoolen beeldt een man van
weinig woorden uit. Aan de
slag, verder geen gezeur over
wat geweest is. Die instelling
spreekt hem aan, zo voelt hij
het nu ook. Met merkbare te
genzin beantwoordt de gewe
zen Werkteater-acteur vragen
over zijn lonely trip', de periode
waarin hij zich heeft afgezon
derd als een rups in zijn cocon.
„Gewoon een fase", bagatelli
seert hij die tijd. „Iets wat elk
mens overkomt. Je verlaat een
veilige plek, want dat was het
Werkteater voor mij, en je blijkt
moeite te hebben met het vin
den van een andere veilige plek.
Je kunt het vergelijken met een
zoektocht in nachtelijk Toscane
naar een ongenummerde boer
derij. Gewoon een kwestie van
niet in paniek raken, en wach
ten tot het weer licht wordt. Het
wordt altijd weer licht."
Reizen
„Het was geen oninteressante
periode. Ik heb de dagen door
gebracht met lezen, met voor
De populariteit van The Sce
ne bij onze zuiderburen is
groot. Hetgeen ook resulteerde
in een eervolle uitnodiging te
midden van mega-acts als Paul
Simon en Iggy Pop te komen
spelen op Torhout/Werchter.
„Daar droomde ik altijd van.
Zingen op Werchter. Met al die
mensen voor je die je liedjes
meezingen. Kippevel."
Euforie
De euforie rond The Scene is in
België het grootst. Maar ook
Nederland is na de release van
'Blauw' gevallen voor de inmid
dels alleen maar Nederlands
zingende vijfmansformatie.
„Toen de single ging lopen,
steeg ook de aandacht in Ne
derland. Mensen weten nu wel
ke band er staat te spelen als ze
naar een concert gaan en ze
zien ons staan, je ziet dan ook
het effect van een hitsingle.
Maar het maken van een hit
moet niet je leven gaan beheer
sen. Het is leuk meegenomen.
Een hit hangt namelijk van zo
veel factoren af. Als je je daar
druk om gaat maken, word je
gek."
Het winnen van een Edison,
een gouden plaat in België, het
spelen in New York en op Tor
hout/Werchter heeft de band in
een andere positie gemanoeu
vreerd. „Vroeger moesten we
vragen of we ergens mochten
spelen. Nu kunnen we zelfs din
gen eisen. Niet alleen met op
tredens. De platenmaatschappij
kwam met hele fraaie posters
aan. Wij dachten aan een stuk
of tweehonderd. Maar daar
hebben ze er dus bakken vol
van laten maken. Er zijn nu na
tuurlijk meer mensen van ons
afhankelijk. Maar als onze nieu
we plaat flopt, dan is dat ook
weer allemaal zo afgelopen.
Lau geeft toe dat de druk gro
ter wordt naarmate de band
meer succes heeft. „Je moet er
alleen niet te veel aan denken.
Het spook van ineenstorten
speelt bii iedere succesvolle
band in het achterhoofd. Dat
het allemaal in één keer afgelo
pen is. Daar moet je doorheen,
je moet nog beter willen wor
den. Twee jaar terug dachten
we ook dat we een goede band
waren. Nu terugkijkend vinden
me uitkijken, en met reizen. In
Marokko heb ik een oude man
van zeker zeventig de geest van
een jong meisje zien dansen.
Dat klinkt abstract, toch heb ik
het met mijn eigen ogen waar
genomen. Zoals ik daar ook heb
gezien dat je kleuren kunt dan
sen. Het rood van de liefde bij
voorbeeld. Ik dacht: dat is de ul
tieme inleving. Als het mogelijk
is om kleuren te spelen, dan
vind ik het acteren weer de
moeite waard."
U voelt zich op uw plaats in
deze produktie?
„Ja. Wat me bevalt is dat regis
seur Ivo van Hove trouw blijft
aan wat theater in essentie is:
emotie. Ontroeren of aan het la
chen maken. De oude Grieken
begrepen al dat dit de twee po
ten van het toneel zijn. Ivo
ment zijn acteurs als paarden.
Hij trekt het bit aan als je een te
veel aan pathetiek laat zien, en
laat het bit vieren als je te wei
nig aan emoties naar boven
haalt. Ivo bezit een grote prakti
sche intelligentie. Zijn aanpak is
nuchter, aards. Een hele verade
ming. De kunst wordt al genoeg
vervuild met theorieën, motie
ven of opvattingen die niets
meer met liefde voor het am
bacht te maken hebben. Kijk
naar de beeldende kunst: een
en al windhandel."
'Begeren onder de Olmen' is
vanavond te zien in de Leidse
Schouwburg, daarna onder
meer in Den Haag (vr. 8 mei),
Rotterdam (za. 9 mei).
we een aantal dingen kneuterig
klinken. Maar als er één ding is
dat we de afgelopen twee jaar
hebben geleerd, dan is het dat
we nog beter moeten, maar
vooral ook kunnen worden.
Film
c Face Value van Jo-
2 J han van der Keu
ken: een bonte stoet van
gezichten en gebeurtenis
sen, her en der in Europa
gefilmd.
Concerten van The Scene: 4
april leiden. I Y( 8 mei Alp
hen aan den Rijn, Het Kasteel.
Boeken
Het vorig jaar was
een poëtisch jaar.
Dat blijkt uit de vracht aan
poëzie die deze maand is
verschenen. Op de boe
kenpagina een overzicht.
'Hair' nog
springlevend
theater
recensie annemiek ruygrok
Broadway Musical Company Nrw Yortc
met 'Hair'. regte en choreografe Johnny
Worty dingent )obn Spencer Sugóen
met o a Nick Parmenter en Jean Paul Ge
nen op 1 apnl m led se Schouwburg, al
daar nog te 7*en op 30 apN
Bijna vijfentwintig jaar geleden
bezorgden James Rado en Ge-
rome Ragni voor de nodige on
rust in menig keurige huiska
mer. Hun hippie-musical 'Hair'
bracht het verhaal op de plan
ken van een zooitje ongeregeld
schorriemorrie dat heilige huis
jes omschopte, het met de seks
niet bij één partner (tegelijk)
liet. marihuana rookte en naakt
op het toneel verscheen
Geen wonder dat iedereen
onder de 21 zijn karige zakgeld
bijeenschraapte en ruzie en
dreigementen van 'thuis' nege
rend. naar hrt ÉMtH KKM OOI
die 'verderfelijke musical' te
gaan. Het was de tijd van Viet
nam en van Rower Power.
'Hair' sprak de jeugd aan.
Nu 'Hair' bijna zijn zilveren
jubileum viert, heeft de Broad
way Musical Company New
York het aangcdurf.1 mn op
nieuw deze musical uit te voe
ren. Een riskante onderneming,
want 'Hair' is nog geen klassie
ker en de jeugd van toen is het
kritische en verwende publiek
Bij het kopje koffie vóór de
voorstelling begint het al hip
piemeisjes delen bloemen uit
aan het publiek. Enkele heren
hippies van toen? in gri|s kos
tuum an nu i rijn nol fat n
hebben echt zjn in een avondje
nostalgie: lacherig en snedige
opmerkingen makend lopen zij
achter de hippies aan. Dat kan
nog een leuke avond worden
Eenmaal in de zaal. begint het
si/'i'i t|ivu loU tl hli faun
Lekker rommelig met acteurs
tussen het publiek en een open
podium. Maar is dit geen oude
wijn in nieuwe zakken7
Twee seconden na het begin
van de voorstelling wordt deze
kritiek de kop ingedrukt. Het
gezelschap swingt dat het een
Geve lust is. werveiender en
sprankeiender dan ooit. Goede
hedendaagse - arrangementen
uit instrumenten van een
std rasmuzikanten Nik» te
nostalgisch gedoe De Broad
way Musical Company New
York maakt 'Hair opnieuw
springlevend
AANBEVOLEN
vrijdag 3 april
JOKE BRUIJS - GEPEPERD
"om op te vreten" Nieuwsblad van het Noorden
zaterdag 4 april
VIKTOR EN VIKTORIA
Gerrie van der Klei-e.v.a.
"een prachtige voorstelling" De Volkskrant
LEIDSE SCHOUWBURG, o„devest43
telefonisch plaatsbespreken 071-131943/131944
