Supermarkt-personeel
staakt voor meer loon
'Rechters moeten zich gewoon aan de wet houden'
Binnenland
'Zet mama desnoods
in de gevangenis'
Vertrek Nederlandse
blauwhelmen niet zeker
Belcampagne tegen
mishandeling succes
'Nederlanders mogen nog
even blijven in Indonesië'
Westerbork terug in oude staat
DINSDAG 31 MAART 1992
5
Dagelijks 10-17 uur,
di 31 maart t/m vr 3 april óók 19 22 uur
Toegangspri/s f 15's avonds 110. -
Gratis pendelbus volg borden Q RAI
Trein Toegangbiljetten biy NS-Stations
Info RAI Nieuwslijn 020-5043990
Archeoloog
Van Raaij
toont de over
blijfselen van
het skelet van
Limmen.
FOTO ANP
MARCEL
ANTONISSE
Skelet uit achtste eeuw gevonden
In het Noordhollandse dorp Limmen hebben archeologen een
skelet gevonden dat vermoedelijk uit de achtste eeuw stamt.
Volgens M. van Raaij, leider van de Archeologen Werkgroep Ne
derland (AWN), gaat het om een „bijzondere vondst. We troffen
het in een nogal merkwaardige houding aan, met opgetrokken
benen en over de borst gekruiste armen. Dat doet prehistorisch
aan", aldus Van Raaij. Het skelet is ongeveer 1,65 meter lang. In
beide handen waren beenderen gelegd. Over leeftijd en geslacht
kan nog niets worden gezegd, aldus Van Raaij. Hij sluit niet uit
dat er nog meer graven zullen worden gevonden.
D'Ancona: 'Weinig hoop vrijwilligers'
Minister d'Ancona van WVC heeft de Tweede-Kamerfracties van
CDA en PvdA gisteren te verstaan gegeven dat er niet veel kans
is dat de fiscale vrijstellingsgrens van onkostenvergoedingen in
het vrijwilligerswerk spoedig omhoog gaat. De minister wees de
fracties erop dat staatssecretaris Van Amelsvoort van financiën
zich ten aanzien van fiscale vrijstelling altijd zeer terughoudend
opstelt CDA en PvdA willen die vrijstellingsgrens verhogen om
het werk in die sector aantrekkelijker te maken. De optrekking
van 800 naar 1.000 gulden, waartoe het kabinet in december vo
rig jaar besloot, acht de Tweede Kamer „veel te mager".
Negen jaar cel voor doden bejaarde
De Amsterdamse rechtbank heeft gisteren een 22-jarige man
veroordeeld tot een gevangenisstraf van negen jaar wegens het
laten stikken van een invalide man in een bejaardenhuis. De of
ficier van justitie had twaalf jaar geëist. De rechtbank achtte be
wezen dat de man op 3 december vorig jaar opzettelijk het 76-
jarige slachtoffer van het leven heeft beroofd. De verdachte deed
zijn slachtoffer handboeien om, stopte hem een sok in zijn
mond, duwde zijn neus dicht met een mouw en trok vervolgens
een kussensloop om zijn hoofd. De verdachte ontkent alles.
Kritiek psychologen op bewijsvoering in strafzaken:
haarlem arthurmaanpag
vervolg van voorpagina
Rammelende vonnissen. Veroordelin
gen die vraagtekens oproepen. Drie
psychologen leveren deze week forse
kritiek op de Nederlandse strafrechts
pleging. Ze vrezen dat het boek 'Du
bieuze Zaken' hen door juristen niet
in dank al worden afgenomen. Maar:
„De gedachte dat wat wij te zeggen
hebben er misschien niet zoveel toe
doet, omdat wij immers maar psy
chologen zijn, zou van gemakzucht
en lafhartigheid getuigen."
De aanklacht komt van de hoogle
raren Crombag en Wagenaar en van
universitair hoofddocent Van Kop
pen. Ze hielden het bewijsmateriaal
in 35 'dubieuze' strafzaken uitvoerig
tegen het licht. Niet om de betrokke
nen, van politieagent tot rechter, te
kunnen beschuldigen van plichtsver
zuim, maar „omdat fouten meer ont
hullen over de menselijke natuur dan
het probleemloze handelen".
„Kennis van de menselijke natuur
moet het uitgangspunt zijn van het
strafprocesrecht", aldus de schrijvers.
Liegende agenten bestaan dus. En dat
medeverdachten zich proberen vrij te
praten, behoort geen verbazing te
wekken. Getuigen kunnen zich vergis
sen. Zeker als een identificatie niet
volgens de regels verloopt.
„Je moet twee dingen uit elkaar ha
len", zegt Van Koppen in een toelich
ting. „We hebben gekeken of de ver
oordeling terecht is of niet. met ande
re woorden of de bewijsmiddelen de
veroordeling kunnen dragen. Daarbij
zijn we vrij gemakkelijk een aantal ge
vallen op net spoor gekomen die du
bieus zijn."
„Maar dat betekent nog niet dat er
een rechterlijke dwaling is. Want
daarvan ben je pas zeker op het mo
ment dat blijkt dat iemand anders het
heeft gedaan. Het kan in sommige ge
vallen best zijn dat iemand het feit
heeft gepleegd, maar we hebben nu
eenmaal gekozen voor het systeem
dat er voldoende bewijs moet zijn om
iemand te veroordelen. En dat is er
een groot aantal gevallen niet."
Een voorbeeld. Anoniem, zoals vrij
wel alle in het boek beschreven zaken.
'Hendrix' wordt door twee sociale re
chercheurs betrapt op steunfraude.
Hij steekt asperges maar geeft de in
komsten niet op aan de sociale dienst.
Zijn vrouw zegt tijdens de rechtszaak
dat de beschuldigingen tegen haar
man niet kloppen; ze wordt beschul
digd van meineed en ter plaatse aan
gehouden.
Later blijkt dat de twee recher
cheurs leugenachtige verklaringen
hebben afgelegd. Voor één van de
tijstippen waarop hij asperges zou
hebben gestoken, heeft Hendrix zelfs
een ijzersterk alihi. Hij bevindt zich
dan op het politiebureau om aangifte
te doen van diefstal van een auto. Na
een veroordeling door de rechtbank,
volgt in hoger beroep voor man en
vrouw uiteindelijk vrijspraak. De re
chercheurs worden niet vervolgd.
„Hoe het wel moet? We doen een
groot aantal aanbevelingen", zegt Van
Koppen. Een greep:
- Verhoren moeten altijd op de hand
worden opgenomen;
- deskundigen moeten kunnen aanto
nen dat ze werkelijk deskundig zijn;
- frauderende opsporingsambtenaren
moeten altijd worden vervolgd;
- identificaties door getuigen moeten
strikt volgens de richtlijnen verlopen;
- vonnissen moeten beter worden ge
motiveerd;
- verklaringen-van-horen-zeggen zijn
uit den boze;
- hetzelfde geldt voor verklaringen
van anonieme getuigen en mede
plichtigen.
,ln feite gaat maar een beperkt deel
over de invoering van nieuwe regels
stelt Van Koppen. „De belangrijkste
aanbeveling is dat rechters zich ge
woon aan de wet moeten houden.
Want dat doen ze niet."
„We hebben een beperkt aantal be-
wijsregels in het wetboek van straf
vordering, die over het algemeen heel
verstandig zijn. Alleen: vanaf 1926
heeft de Hoge Raad steeds meer vrij
heid gegeven om van die regels af te
wijken In feite geldt het grootste deel
van de regels in het Nederlandse
strafproces niet meer."
De verklaring daarvoor „Rechters
hebben eenvoudigweg niet de tijd of
de mankracht om een hele hoop
moeilijke zaken deugdelijk af te han
delen. En dan kiezen ze soms niet
voor vrijspreken, maar voor veroorde
len. ja."
„Daarbij komt dat het gros van de
verdachten door pro-deo advocaten
wordt htorataaa Ën ooi In de wjê
teem wordt veel te weinig geld uitgc
geven om die advocaten in de gele
genheid te stellen deugdelijk hun
werk te doen. Bij een béétje strafdos
sier heb je toch gauw een stapel van
een centimeter of tien. Wil je de feiten
goed onderzoeken, dan moet je al die
processen-verbaal van verhoren door
nemen, nog eens teruglezen, naast el
kaar leggen Dat is een heel grote klus.
Een pro-deo advcoaat heeft daar niet
voldoende tijd voor Dus waar richten
advocaten zich op? Op de wat makke
lijker constateerbare vormfouten.
Staat er een foutje in de telasteleg
M Bingo
„Het gaat nu zelfs al zo ver dat de
voorzitter van de rechtersclub. de Ne
derlandse vereniging voor recht
spraak, voorstelt om het Europees
verdrag voor de bescherming van de
rechten van de mens maar voor een
deel op te zeggen Ie ziet ook dat men
zich in allerlei bochten wringt om uit
spraken van het hof in Straatsburg dia
de efficiency aantasten, te omzeilen.
Er moet snel iets veranderen. Ais we
zo doorgaan wordt Nederland straf
rechtelijk echt een banenrepubliek."
'Dubieuze Zaken' verschijnt hij Dit
gei vrij (antact. liet Irock ligt iniuif
irijdag in de winkel en kost f 49,90.
den haag laurent heere
„Zet mama desnoods maar in
de gevangenis. Als er geen an
dere weg openstaat, moet dat
maar. De schade die daardoor
aan kinderen wordt toege
bracht, is kleiner dan de schade
die ontstaat doordat ze jaren
lang hun vader en de helft van
hun familie niet meer mogen
zien."
'Dwaze Vader' Tjerk Bakker
uit Den Haag windt er geen
doekjes om. Hij vindt dat het
maar eens afgelopen moet zijn
met de gebrekkige omgangsre
geling bij scheiding. Bakker is
deze week in Den Haag als ac
tievoerder en organisator bij de
actieweek van de Stichting
Dwaze Vaders, waarvan hij
voorzitter is.
Morgen wil de stichting, die
de belangen vertegenwoordigt
van zo'n achthonderd mensen
(waaronder enkele tientallen
vrouwen) die soms al jaren hun
eigen kinderen niet hebben ge
zien, een petitie aanbieden aan
de kamercommissie voor justi
tie. De petitie bepleit strengere
wettelijke maatregelen om
moeders (maar ook vaders) te
dwingen overeengekomen be
zoekregelingen na te leven.
„Het omgaan met je eigen
kinderen is een mensenrecht",
zegt Bakker. „Maar de Neder
landse overheid zorgt er niet
voor dat dat recht wordt nage
leefd. Nederland schendt daar
mee de mensenrechten."
Volgens hem komen jaarlijks
zo'n achtduizend mensen in
grote problemen door een uit
de hand gelopen scheiding. „Op
het moment dat de moeder met
de kinderen vertrekt of de vader
het huis verlaat, kunnen moei
lijkheden ontstaan. Lang niet al
le echtscheidingen verlopen in
goede harmonie. Het komt he
laas veel voor dat de vader de
kinderen niet meer mag zien.
En ook komt het jammer ge
noeg voor dat. nadat de rechter
een omgangsregeling heeft be
paald, de moeder weigert daar
aan mee te werken."
Volgens Bakker kiezen de
rechter, de Raad voor de Kin
derbescherming en Blijf van
m'n Lijfhuizen vrijwel altijd au
tomatisch partij voor de vrouw.
„Ineens kom je als man in de
positie terecht dat je moet be
wijzen dat je een goede vader
bent. Een vrouw kan van alles
verzinnen om de omgang met
de kinderen tegen te houden.
Het komt zelfs voor dat er een
half jaar na het uit elkaar gaan
ineens beschuldigingen komen
over incest. En die worden dan
klakkeloos overgenomen door
de instanties, waardoor je je
kind niet meer mag zien. Maar
zelfs al je allerlei leugens weet te
ontkrachten en de rechter be
paalt dat er een omgangsrege
ling moet komen, valt die feite
lijk niet af te dwingen", zegt
Bakker.
sarajevo» anp
Het is nog steeds niet zeker of
Nederlandse VN-troepen aan
staande vrijdag op het Kroati
sche vliegveld Zagreb kunnen
landen. Vertegenwoordigers van
de Verenigde Naties onderhan
delden gisteren opnieuw met de
Joegoslavische en Kroatische
autoriteiten om de luchthaven
open te stellen voor het trans
port van VN-troepen.
De opperbevelhebber van de
vredesmacht, de Indiase luite
nant-generaal Satish Nambiar,
die gisteren een bezoek bracht
aan het VN-hoofdkwartier in de
Bosnische hoofdstad Sarajevo,
beaamde dat er nog steeds
„knelpunten" zijn in verband
met de stationering van de VN-
troepen. Hij toonde zich echter
optimistisch over de oplossing
daarvan. „Geen zorgen. We krij
gen de Nederlanders wel op een
of andere manier binnen", ver
klaarde hij.
Ongeveer 200 manschappen
moeten op 3 april met vliegtui
gen van de Belgische lucht
macht vanuit Soesterberg naar
Zagreb worden gebracht, vijftig
anderen komen met het mate
rieel per trein en 49 militairen
zijn al in Joegoslavië werkzaam.
De Nederlandse verbindings
eenheid is het eerste VN-batal-
jon dat aankomt in Joegoslavië
in het kader van de omvangrij;
ke, internationale vredesopera
tie waarbij ruim 14.000 militai
ren, waarnemers en politie
agenten uit 31 landen zijn be
trokken.
Een ander probleem is het
onderdak van de duizenden
blauwe baretten. Nog niet op
alle plaatsen in de drie zogehe
ten UNPA-zones, de gebieden
die moeten worden gedemilita
riseerd en onder bescherming
komen van de vredesmacht, is
geschikte accommodatie ge
vonden.
In Kroatië en Bosnië-Her-
cegovina was het gisteren rus
tig. Afgelopen vrijdag liepen de
spanningen in het noorden van
Bosnië-Hercegovina nog zo
hoog op dat velen het uitbreken
van een burgeroorlog daar
vreesden. Ook op verscheidene
plaatsen in Kroatië waar VN-
troepen moeten worden gesta
tioneerd, laaiden vorige week
de gevechten weer op.
den haag anp
De landelijke campagne tegen kindermishandeling van de Kinder
telefoon is een succes gebleken. Via het speciale nummer (06 -84001
zijn 900 gesprekken gevoerd over kindermishandeling. Dat is twee
keer zoveel als normaal bij de Kindertelefoon. Vanwege het succ es
gaat de lijn twee uur langer open van 14.00 lot 20.00 uur Dat heb
ben de Samenwerkende Organisaties tegen Kindermishandeling
gisteren bekendgemaakt halverwege de campagne 'Over somnngc
geheimen moet je praten'. De campagne startte op 23 september
en is gericht op kinderen van 8 tot 14 jaar.
Jakarta: Geen massale uitzetting
den haag-jakarta ips
Nederlandse ontwikkelingswer
kers mogen in Indonesië blijven
totdat hun verblijfsvergunning
is verlopen. Dat heeft het minis
terie van buitenlandse zaken in
Jakarta gisteren verklaard. Dat
gebeurde nadat de Nederlandse
minister Pronk (ontwikkelings
samenwerking) had gezegd aal
de Nederlanders Indonesië
waarschijnlijk binnen een
maand moeten verlaten.
Volgens Jakarta mogen de
Nederlanders de 'maximale ti|d
van hun verblijfsvergunning' in
Indonesië vertoeven. Door
gaans krijgen buitenlanders een
verblijfsvergunning van ?en
jaar, die zij na het verlopen van
de termijn weer voor een jaar
kunnen verlengen.
Er zijn 250 ontwikkelingswer
kers in Indonesië. Ze zijn voor
namelijk actief op Oost lava in
onder meer een zoutwinnings
project, landbouwprojecten,
Ideinschalige industrieën en sa
menwerkingsprojecten met de
in Malang gevestigde Brawijaja-
universiteit.
Een bezoek van Nederlandse
parlementariërs aan Indonesië
negin mei gaat niet door Het
Indonesische parlement heeft
laten weten in verband mei
'dringender zaken' geen tijd tc
hebben voor een ontmoeting
Vorige week liet Indonesië
weten geen Nederlandse ont
wikkelingshulp meer tc willen
hebben vanwege de voortdu
rende Haagse kritiek op schen
dingen van de mensenrechten
De verhouding raakte vooral
verstoord door het bloedbad in
Dili. Op 12 november vorig jaar
schoten Indonesische militairen
in de Oosttimorese hoofdstad
zeker 50 betogers dood. Neder
land verbrak enige tijd de ont
wikkelingsrelatie. Jakarta gelast
te daarop alle bezoeken van mi
nisters en andere hoogwaardig
heidsbekledera aan Nederland
af.
Dr. PJ. Van Koppen. afk miftOTO
westerbork In het voormalige concentratiekamp Westerbork wordt momenteel druk gewerkt aan de reconstructie van barakken zoals die er tij
dens de Tweede Wereldoorlog stonden. De herinrichting van het kamp moet op 1 juni klaar zijn.
FNV voorspelt lange periode van acties
Dan gaan we toch
samen naar de RAI
ems' inurkbr rai
omgeving aan de beurt zijn.
De FNV voorspelt een lange
periode van acties. Het is de be
doeling dat elke dag in een an
dere regio een stuk of vijf super
markten plat gaan. Via de esta
fette-acties moeten de werkne
mers in het hele land aan bod
komen, zo is althans de bedoe
ling van de dienstenbonden.
Met de acties willen de bon
den bereiken dat de werkgevers
alsnog met een royaler cao-bod
voor de dag komen. Pal voor het
aflopen van het ultimatum van
de bonden verhoogden de
werkgevers gisteren hun loon-
bod naar 4,5 procent, maar dat
vinden de vakbonden onvol
doende om weer aan tafel te
gaan zitten.
De cao-onderhandelingen lie
pen half maart vast. voorname
lijk op de ionen. De bonden ei
sen een forsë loonsverhoging
van 6.5 procent en royalere
loonschalen omdat er volgens
hen in het supermarktwezen
sprake is van een loonachter
stand.
In een verklaring hebben de
werkgeversorganisaties al laten
weten dat ze de houding van de
vakbonden betreuren. Verder
zeggen ze sterk de indruk te
hebben dat de bonden de acties
voornamelijk zien als een mid
del om meer leden te werven.
Een woordvoerder van de Dien
stenbond FNV ontkende dat.
„Pure onzin. We voeren acties
voor een goede cao, niet om
Even snel naar de supermarkt om boodschappen te doen
zal in sommige delen van Nederland vanaf vandaag een
probleem worden. Veel consumenten zullen met hun
boodschappentas voor een dichte deur komen te staan
als gevolg van de estafettestaking die de Dienstenbonden
van CNV en FNV hebben uitgeroepen om hun eisen voor
een betere cao (170.000 werknemers) kracht bij te zetten.
- -
Vandaag zijn supermarkten in
Almelo en Enschede gesloten
gebleven en de komende dagen
zal dat ook gebeuren in Gronin
gen, Deventer, Eindhoven en
Utrecht. Vanaf 13 april zullen
supermarkten in Amsterdam en
Stakend personeel van een supermarkt in Enschede wordt bij aankomst op de werkplek geïnformeerd over
het verloop van de estafettestaking. foto ai
