Ton Simons: 'Dans om de dans'
Geen uitschieters in Scheveningen
'Verbonden in
leven en werk'
Kapitein te koop
Newman blijft in depot
Haitink meer in Nederland
Cultuur&Kunst
VRIJDAG 27 MAART 1992
Cursus Leidse architectuur
leiden Leiden heeft een schat aan monumenten: van de mid
deleeuwse Burcht tot 17de-eeuwse hofjes en het uit deze eeuw
stammende gebouw van het Leidsch Dagblad. Voor liefhebbers
van 'Leidse architectuur' begint eind aprü een cursus over dit
onderwerp in stedelijk museum De Lakenhal. Kunsthistorica
Claudia Thunissen gaat tijdens vijf bijeenkomsten onder meer in
op de bouwgeschiedenis van de stad. Na de lessen volgen vier
stadswandelingen waarbij de deelnemers ook gebouwen van
binnen mogen bekijken. De cursus begint op maandag 27 april
om 14.00 uur. Inschrijving bij het Kunsthistorisch Centrum, Ege
lantiersgracht 161-1, 1015 RH Amsterdam, telefoon 020-
6265490, maandag t/m donderdag van 10.00 tot 14.00 uur.
Ierse president op Beckett Festival
den haag De Ierse president Mary Robinson gaat het Samuel
Beckett Festival in Den Haag met haar aanwezigheid opluiste
ren. Op woensdag 15 april brengt zij in de Koninklijke Schouw
burg een bezoek aan een tentoonstelling over haar in 1989 over
leden landgenoot. Robinson komt overigens niet alleen voor
Beckett naar Nederland: ze is op genoemde datum toch hier om
de Europese Media Prijs in ontvanst te nemen. Het Beckett Fes
tival wordt gehouden van 8 tot en met 18 april. In bijna alle
Haagse zalen besteden gezelschappen uit binnen- en buitenland
dan aandacht aan de Nobelprijswinnaar.
Rotterdams orkest wil jonger publiek
Rotterdam Het Rotterdams Philharmonisch Orkest wil meer
jonge mensen als publiek. Het orkest weet nog niet precies hoe
dat te bereiken. Uit een onderzoek blijkt de helft van de bezoe
kers ouder dan zestig jaar te zijn. Maar tien procent van het pu
bliek bij de concerten in De Doelen is jonger dan 44 jaar. Moge
lijk dat de bezoekers van het ook dit jaar weer te houden Wens-
concert nieuwe vaste klanten worden. Vorig jaar trok zo'n con
cert in de Ahoy 4500 luisteraars. De bezoekers stellen met een
stembiljet het programma van een Wensconcert samen.
Jackson in Feijenoordstadion
Rotterdam Michael Jackson treedt op 30 juni en 1 juli in het
Rotterdamse Feijenoordstadion op. De kaartverkoop voor deze
concerten begint op 11 april. Jackson heeft al vier Londense
Wembleystacüons weten vol te krijgen: voor de concerten daar
zijn inmiddels al 288.000 kaarten verkocht.
londen Emma Jervois, expert bij het Londense veilinghuis Sothe
by's, bekijkt een schilderij van kapitein William Bligh. Het is de eni
ge bekende afbeelding van deze kapitein van de Bounty, het legen
darische muiterijschip. Het schilderij wordt toegeschreven aan de
kunstenaar John Webber. Op een veiling (8 april in Londen) hoopt
Sotheby's er een half miljoen gulden voor te krijgen. foto epa
amsterdam
Het omstreden schilderij 'Who's
Afraid of Red, Yellow and Blue
III' van de Amerikaanse kunste
naar Barnett Newman, blijft
voorlopig in het depot van het
Stedelijk Museum in Amster
dam.
Het schilderij dat na de res
tauratie door de Amerikaan Da
niel Goldreyer in opspraak raak
te, werd half november uit één
van de zalen van het museum
verwijderd wegens de tentoon
stelling 'Wanderlieder'. Na af
loop van deze expositie zou het
doek weer in het museum wor
den opgehangen.
Maar volgens een woordvoer
ster van het museum blijft de
Newman voorlopig in het de
pot, in verband met het onder
zoek van het Gerechtelijk Labo
ratorium naar de restauratie
werkzaamheden. Woensdag
stelde het hoofdstedelijke colle
ge voor het laboratorium een
vervolgonderzoek te laten uit
voeren. Op 1 april moeten de
raadsfracties zich hierover uit
spreken.
Hoelang het schilderij nog in
het depot blijft is onbekend.
rotterdam cpd
Bernard Haitink zal dit jaar het
Rotterdams Philharmonisch Or
kest gaan leiden als gastdiri-
gent, van 15 tot en met 27 de
cember. Ook voor december
1993 is de Nederlandse dirigent
door het Rotterdamse orkest ge
contracteerd. In februari van
het volgend jaar zal Haitink,
voor het eerst sinds zijn tumul
tueus verlopen afscheid in 1988
als chef-dirigent, het Koninklijk
Concertgebouworkest onder
zijn hoede nemen als gast-diri-
gent.
Pikante bijzonderheid: met
het Rotterdams Philharmonisch
Orkest, dat volgens de Raad
voor de Kunst wat de salarispo-
sitie van de musici betreft vanaf
1993 gelijkgeschakeld moet
worden met de musici van het
Koninklijk Concertgebouwor
kest, treedt Haitink in december
op in het Amsterdamse Con
certgebouw. Op Tweede Kerst
dag, in het kader van de Vara-
Matinee, dirigeert hij de zeven
de symfonie van Mahler. Een
dag eerder voert het Concertge
bouworkest onder leiding van
Haitinks opvolger Riccardo
Chailly tijdens het traditionele
Kerstconcert Mahlers symfo
nische cantate Das Klagende
Lied uit.
redactie •ceesvanhoore
Rotterdamse Dansgroep met première van 'Pantheon Pacein Leidse Schouwburg
rotterdam fran^oise
De in New York woonachtige Limburgse choreograaf Ton
Simons presenteert als vaste gastchoreograaf van de Rot
terdamse Dansgroep morgenavond in de Leidse Schouw
burg opnieuw een werk op muziek van Mozart. Voor de
wereldpremière van 'Pantheon Pace' koos hij het strijk
kwartet no. 23 in een uitvoering van het Alban Berg
Kwartet. De inspiratiebron die deze componist hem
biedt, blijkt echter nog lang niet uitgeput. Simons belooft
voor de toekomst daarom zeker nog meer choreografieën
op Mozart-stukken.
vooral geen betekenis opdrin
gen: de bewegingen van zijn
dansers drukken misschien wel
vreugde, verdriet, woede of
angst uit, maar die interpretatie
komt geheel voor eigen reke
ning. Dans om de dans, daar
gaat het ook Simons om. Dat hij
daarin zijn eigen weg heeft ge
vonden, bewijst onder meer de
toekenning van de Nederlandse
Choreografieprijs 1990.
De wisselwerking tussen kop
pels die contact zoeken maar
toch alleen staan, is een vaak te
rugkerend thema bij Simons.
Ook in 'Pantheon's Pace' voert
hij paren ten tonele: dit keer
zijn het er vier (twee man-
vrouw-combinaties, een man
nelijk en een vrouwelijk paar).
De koppels voeren bewegingen
uit volgens een patroon van
aantrekken en afstoten.
De choreograaf verklaart deze
passie door de prachtige muzi
kale mengeling van melancho
lie en ironie, gecombineerd met
tal van absurdistische invallen.
Dat leidde al in 1976 tot zijn
eerste Mozart-choreograne
'Throw wood at green' voor het
Werkcentrum Dans, de voorlo
per van de Rotterdamse Dans
groep.
Simons is Kathy Gosschalk
van dit gezelschap nog altijd
dankbaar voor de gelegenheid
die zij hem ook na zijn vestiging
in New York in 1978 bood in al
le rust zijn choreografische
kwaliteiten te ontwikkelen: „Ik
kon door die vrijheid continuï
teit aanbrengen. Mijn stukken
krijgen namelijk pas hun defini
tieve vorm tijdens het werkpro
ces en zo ontstaan ook altijd
weer ideeën voor volgende pro
jecten."
Simons grote voorbeeld is
Merce Cunningham, na de
dood van Martha Graham en
George Balanchine de laatste gi
gant onder de belangrijkste
choreografen van deze eeuw. In
navolging van zijn leermeester
wil Simons de toeschouwer
Het nieuwe programma van
de Rotterdamse Dansgroep be
staat verder uit de wereldpre
mière van 'Expect to flower' van
Amanda Miller op muziek van
Scarlatti, Shimizu, Fahndrich,
Manfill en Kalla. Miller maakte
in 1989 de succesvolle choreo
grafie 'Brief voor het gezel
schap. Haar dansidioom ken
merk zich door een rijkdom
'Expect to flower' van Amanda Miller op muziek
aan bewegingsvormen, die tot schwunden' van Rick Kanï, in
in de kleinste details verzorgd januari voor het eerst te zien tij
zijn. dens het Internationale Choreo-
Het derde stuk is 'Meine grafenconcours. Kam oogstte
Sehnsucht zu vergessen is ver- daarmee zoveel lof dat hij nu de
nogelijkheid krijgt het stuk aan
'en groot publiek te presente-
De Rotterdamse Dansgroep
Eerste prijs muziekconcours niet toegekend
scheveningen tom ruufrok
De reden waarom het juryberaad toch
nog langer duurde dan verwacht, werd
snel duidelijk. Voor het eerst in de zesja
rige geschiedenis van het Scheveningen
Muziek Concours was achter de herme
tisch gesloten deuren bepaald dat er dit
jaar geen eerste prijs werd toegekend.
Spijtig voor de 22-jarige Anna Gamily uit
Hongarije, die nu de tweede plaats
moest delen met haar 20-jarige collega
Eyal Ein-Habar uit Israël. Want van de
zelfde jury kreeg zij wel de prijs voor de
beste vertolking van het verplichte werk
'Strands' van Theo Loevendie, terwijl
ook de persprijs naar de Hongaarse ging.
Garzuly, die met haar drie prijzen in
totaal 27.500 gulden won, en Ein-Haber
(20.000) staken tijdens de beide finale
avonden in het Scheveningse Circusthe
ater met kop en schouders uit boven de
concurrentie. Veelzeggend is dat de der
de prijs naar de Russische fluitist Evgeny
Brokmiller ging, die gisteren als een ka-
dansloze locomotief door Loevendie
raasde, even opleefde in Mozart maar in
het Concert van Ibert definitief ont
spoorde. De internationale jury onder
voorzitterschap van Manus Willemsen
beloonde de 21-jarige Rus desalniette
min met tienduizend gulden.
Voor de jury-beslissing om geen eerste
prijs toe viel na beluistering van de fina
listen veel te zeggen. Het niveau van de
ze competitie was in de breedte zeker
hoog te noemen, maar uitschieters van
het niveau Samuel Coles (fluit, 1988),
Anne Gastinel (cello, 1989), Oleg Pokha-
novski (viool, 1990) of lens Peter Maintz
(cello, 1991) waren er dit jaar niet.
Zelfs Anna Garzuly, die werkelijk im
poneerde met haar accurate vertolking
van het lastige 'Strands', kon in Mozarts
(verplichte) tweede fluitconcert ondanks
enkele originele cadenzen geen artistieke
potten breken, terwijl haar volume zeker
in Nielsens Concerto hier en daar flink te
kort schoot.
De Nederlanders waren dit jaar de gro
te afwezigen in de Finaleronde. Zelfs de
jonge Haagse fluitiste Ellen Vergunst, die
door velen na haar optreden in de voor
ronde een finaleplaats was toegedicht,
moest gisteravond aan de kassa alle mo
gelijke moeite doen om de zaal in te mo
gen. Een organisatiefoutje. Zoals het een
foutje van de jury genoemd mag worden
dat Vergunst zelfs de halve finale niet
haalde. Susanna Edixhoven uit Amster-.
dam en Ruud van Iterson uit Jutphaas
slaagden daarin als enigen van de zeven
Nederlandse deelnemers wèl, maar ver
der dan die halve finale kwamen ook zij
niet.
Het Noordhollands Philharmonisch
Orkest onder leiding van Lucas Vis bege
leidde in de finale de vijf uitverkoren
fluitisten voorbeeldig, maar moest op
boksen tegen een voor dit soort concer
ten fatale akoestiek. Ook volgend jaar zal
het (dan verbouwde, dus wie weet) Cir
custheater echter weer het decor van dit
langzaam maar zeker in aanzien groei
ende concours zijn. Dan staat voor het
eerst de piano centraal, waarmee de re
gel 'in een oneven jaar cello' definitief
door de organiserende Adama Zijsltra
Stichting wordt geschrapt.
Hella en Freek de Jonge
Zij kent zijn verhaal. Van bin
nen en van buiten. Hella de
Jonge maakt er deel van uit. De
filosofie achter de shows van
conferencier, clown, komiek,
twijfelaar, redenaar, komediant,
theaterdier en domineeszoon
Freek de Jonge, is voor 'de
vrouw achter hem' gesneden
koek.
Hella de Jonge, ze maakte
niet alleen naam met keramiek,
maar ook met de textiele 'beel
den' voor echtgenoot Freek de
Jonge. Hij staat, na een werk-
verblijf van vier weken in Zuid-
Afrika en een vakantie van een
week, van maandag 30 maart
tot en met 6 april met zijn
nieuwste theatershow Losse
Nummers in het Rotterdamse
Luxortheater.
Echtgenote Hella de Jonge is
de 'aanldeder' van de snow.
Hella de Jonge, chef belichting
en directeur van produktiebu-
reau De Roje Hel, over de meest
sobere show van Freek de Jon
gk
in enkele van de voordrach
ten uit de elfde soloproduktie
van Freek de Jonge zijn ook
haar gevoelens verwerkt. Dat le
vert in Losse Nummers een
aantal emotionele momenten
op. Niet voor Hella de Jonee.
Maar wel voor het publiek, dat
begin februari avond aan avond
na de première in Amsterdam
binnenstroomde en soms een
traantje wegpinkte.
„Daar heb ik geen last van.
Niet meer. Ons werk en leven
zijn verbonden met elkaar. Alles
heeft met elkaar te maken.
Niets is voor niets gebeurd.
Sommige opmerkingen, over de
dood van ons kind bij voor
beeld, mogen dan hard klinken,
maar het leven is op zijn tijd
keihard. Dat Freek die onder
werpen in zijn show verwerkt,
komt natuurlijk niet uit het
luchtledige vallen. Het hoort bij
elkaar, alles gaat door, groeit,
bloeit, wordt geboren en gaat
dood. Je verleden is een onlos
makelijk deel van het heden. Ik
denk mee en blijf mezelf ont
wikkelen. En zeker, ik heb die
ellende meegemaakt, maar
overleefd en inmiddels geac
cepteerd als zijnde 'mijn levens
loop'. Ik bekijk het afstandelijk.
Ik oezit ook een professioneel
afweersysteem. Ik ben namelijk
aan het werk. Dat licht en dat
podium vormen mijn vak. Het
gaat in het leven nou eenmaal
zoals het gaat."
Gelukkig
„Ik ben de afgelopen maanden
vermoeid geraakt door het vele
werken, maar erg gelukkig",
zegt de kunstenares, die al jong
naam maakte met symbolische
en surrealistische keramische
beelden. Zij noemt het haar
'handtekeningen in klei' en zo
beschouwt zij haar creaties in
textiel voor haar man ook.
„Het was aanpoten, maar het
Hella de Jonge maakte niet alleen naam met keramiek, r
Freek de Jonge.
is gelukt. Met mijn beeldhouw
werk en met de show van Freek
ben ik dag en nacht bezig ge
weest. Het is natuurlijk fantas
tisch om te kunnen werken met
iemand van wie je houdt, die je
begrijpt en met wie je een band
hebt. Zo'n aankleding groeit
ook altijd spelenderwijs. Freek
leest mij ziin teksten voor. Wij
zitten dan lekker thuis, gezellig
en dan rolt het vanzelf verder. Ik
ken het verhaal en vertaal dat.
Bijna als vanzelf vallen de re-
quisieten, het licht (deze voor
stelling is dat blauw, groen,
rood en wit) en de kleding 'op
hun plaats'. Dat ik daarbij beïn
vloed word door alles wat er om
mij heen 'in het land en in de
wereld' gebeurt, is logisch."
De in Den Haag als de doch
ter van de joodse toneelschrij
ver Eli Asser geboren Hella ver
zorgt sinds het uiteengaan van
Neerlands Hoop in Bange Da
gen (Freek de Jonge en Bram
Vermeulen) de aankleding van
de soloshows. Te beginnen met
De Komiek, baarde zij opzien
met de opvallende theaterpak
ken. Het clowneske is een on
losmakelijk onderdeel daarvan.
Zo uitbundig de aankleding
van de voorgaande shows vaak
was, zo veel rust en soberheid
ademt het recente Losse Num
mers uit. Maar ijdens de finale,
waarin Freek binnen een con
structie van stokken, lichten,
palen, doeken en een stel rin
gen meer dan ooit in de ge
daante van conferencier uit
blinkt, wist Ilrll.i toch weer tc
excelleren met iets geks.
Gestoken in een simpel zwart
pak heeft Freek, met een laskap
op zijn hoofd, veel weg van de
stokvechter. Maar eenmaal ge
huld in de tot een soort maliën
kolder gegespte kralenmatjes
komt dat gekke in alle hevigheid
weer aan bod. Hella: „Daar heb
ben we echt lol om gehad. Die
matjes, die zitten toch in vrese
lijk veel auto's. Daar moet ik
dan gewoon iets min- doen. Dat
wordt dan zo'n vechtpak. En zo
blijf ik altijd bezig, om me heen
kijken, leren en mezelf ontwik-
kekn
brengt deze voorstelling behal
ve in Leiden (28 maart), ook
onder meer in Utrecht (5
april), Den Haag (8 mei) en
Amsterdam (18 mei).
'Overholland'
sluit deuren
nu definitief
AMSTERDAM ANP
Museum Overholland op het
Museumplein in Amsterdam
wordt definitief opgeheven
Directeur Christiaan Braun
heeft dat gisteren bevestigd
Het museum was al sinds vo
rig jaar gesloten wegens een
conflict met de gemeente. De
deur naar heropening was
door Braun echter nadrukke
lijk op een kier gehouden, op
voorwaarde dat de gemeente
Im'/.'Kginpcn over de inru h
ting van het gebied rond het
museum zou nakomen.
In een brief aan het college
van B <'ti W laai Braun nu
weten geen heil rm-er te zien
in de toekomst. „Een parti
culier museum gaat niet
open omdat u onder dnik
van de pers zegt dat te willen.
Museum Overholland kon al
leen worden voortgezet op
basis van nakoming van ge
dane toezeggingen en een
hersteld vertrouwen waarvan
metterdaad blijk zou zijn ge
geven", aldus Braun.
In plaats van zich in te
spannen voor het herstellen
van de vertrouwensbreuk
heeft het college volgens
Braun niets nagelaten om de
aandacht van de zaak af tc
leiden door de museumdi
recteur persoonlijk in diskre
diet te brengen. In een brief
die burgemeester Van Ihijn
op 23 maart aan Braun
stuurde wordt slechts voor
gesteld samen een schets
ontwerp voor het Museum
plein te bekijken. Blijkbaar
heeft Van Thijn het niet no
dig gevonden om ook maar
met een enkel woord tcnig te
komen op hetgeen is voorge
vallen, aldus Braun.
EerdcT trok Braun al een
aanbod in om een beelden
tuin van internationale allure
aan te leggen op het Muse
umplein. omdat de gemeen
te in zijn ogen geen enkel
tastbaar bewijs van enthou
siasme leverde. Het particu
lier museum Overholland
rh I «MO) m |uli 1990
Aanleiding waren cle 'circus
achtige manifestaties' die ge
regelo op en rond het Musc-
um plein werden georgam
sccrd. Een belofte van de ge
meente aan Braun om aan
dergelijke manifestaties geen
medewerking te verlenen
werd niet nagekomen. Het
zelfde gold voor de toezi-g
ging een wandelgebied rond
bet museum aan tc leggen.
