'Kijk, Reagan met een jurk aan'
Leids festijn
ter discussie
Wie 2 jaar vooruit kijkt, stapt
vandaag in de Skoda Favorit
Holland Festival boordevol opera
Cultuur&Kunst
Knussen vaste gastdirigent
bij het Residentie Orkest
Pavarotti in Parijs
I WOENSDAG 25 MAART 1992
Dichtavonden in De Burcht
leiden De t.S. Eliot Society organiseert twee dichtavonden in
De Burcht. Op vrijdag 27 maart staat het werk van Guido Gezelie
centraal. Gedichten van Paul van Ostayen zullen op 10 april aan
bod komen. De bijeenkomsten beginnen om acht uur.
Noel Coward bij ODI
noordwukerhout Van Noel Coward is het toneelspel 'Ik zie, ik
zie wat jij niet ziet'. Toneelvereniging ODI uit Noordwijkerhout
zal het drie keer opvoeren: op vrijdag 27 en zaterdag 28 maart in
de Schelft, op zaterdag 4 april in De Duinpan in de Zilk.
Neuzen in het cabaret
leiden Cabaret De Gok bestaat uit twee heren. Het programma
dat zij zondag 29 maart in De Droomfabriek brengen heeft de ti
tel 'Neuzen in het cabaret'. Aanvang: 21.00 uur.
LAK houdt workshops
leiden Het Leids Academisch Kunstcentrum organiseert twee
workshops op het gebied van beeldende kunst. Komende zater
dag 28 maart geeft docente Moki Last van tien tot vier uur les in
het maken van keramische sculpturen. Op zaterdag 11 en zon
dag 12 april geeft Trees Klijn een workshop landschapstekenen
en -schilderen. Deze lessen duren van elf tot vijf uur. inlichtin
gen; 0710124890.
Engelse concerten Sempre Avanti
leiden Het muziek- en showgezelschap Sempre Avanti doet dit
jaar mee aan de jaarlijkse uitwisseling tussen het Britse Oxford
en Leiden. De Leidse muzikanten zijn van 10 tot en met 14 april
uitgenodigd en zullen in Oxford in totaal drie concerten verzor
gen.Intussen bereidt het gezelschap ook al een nieuwe show
voor die rond Kerstmis (18 en 19 december) in het Rijnlands Ly-
wordt opgevoerd.
Expositie en nieuwe bundel van dichter/schilder Hans Verhagen
Hans Verhagen: dichter-schilder. Onder die vlag wil hij
wel geafficheerd worden. Alsjeblieft geen dicfïter, die toe
vallig ook een beetje schildert. Dan zou hij zich te dicht
in de buurt van Hugo Claus neergezet voelen. Het figura
tieve werk van de Vlaming is niet iets waaraan hij zijn
schilderkunst wenst te spiegelen. De presentaüe van een
nieuwe dichtbundel tegelijk met de opening van een
schilderijententoonstelling, vrijdag (27 maart) in Studio
2000 in Amsterdam, is geen toeval.
amsterdam jan v
den haag anp
De Brit Oliver Knussen wordt de
tweede vaste gastdirigent van
het Residentie Orkest. Hij zal
zich vooral met hedendaags
werk gaan bezighouden.
Knussens benoeming volgt op
die van Günther Herbig als eer
ste vaste gastdirigent. Jevgeni
Svetlanov is, zoals bekend, de
nieuwe chef-dirigent. Bernard
Jacobson is de artistiek leider
van het gezelschap.
„Het orkest is nu verzekerd
van een grote artistieke groei.
Binnen de totale orkestgemeen
schap is orde op zaken gesteld
en het orkest plukt al volop de
vruchten van dit beter functio-
j neren", aldus een woordvoerder
van het tot voor enige tijd nog
door interne moeilijkheden ge
plaagde orkest. Er is nog wel be
hoefte aan iemand die wat meer
aandacht kan besteden aan
Haydn, Mozart en de vroege
werken van Beethoven.
Het publiek is weer enthou
siast over het Residentie Orkest,
getuige de kaartverkoop. In het
nog lopende seizoen was de
zaal gemiddeld voor 89 procent
bezet: dat wil zeggen dat er ge
middeld 1502 mensen per con
cert waren.
Voor het seizoen 1992/1993
staan voor het Residentie Or-
kesrconcerten op het program
ma die behalve door de reeds
genoemde dirigenten, zullen
worden geleid door onder ande
ren Sir Edward Downes, Gary
Bertini, oude bekenden in Den
Haag, en nieuwelingen zoals
Muhai Tang, Chistopher Zim
merman, Geoffrey Simon en
Leonid Grin.
Hij heeft de afgelopen nacht
niet geslapen, vertelt hij. Te
druk, naar de expositie moet
worden toe gewerkt. De span
ning geeft een kick, houdt hem
op de been. Letterlijk ook. Hans
Verhagen ordent zijn gedachten
al wandelend in zijn atelier, vier
stappen heen, vier stappen te
rug.
Eén en al bedrijvigheid, een
waterval van woorden, hij zou
het liefst al zijn schilderijen te
gelijk willen laten Zien. „Kijk,
dat is Reagan met een jurk aan.
Dat moet ik nog veranderen, die
jurk moet een pak worden." En
bij een doek met veertien kop
petjes boven en naast elkaar,
blauwe ondergrond en flinters
geel die zorgen voor lente: „De
krokusvakantie, volgens mij kij
ken de mensen dan zo..."
Vernieuwend
Zijn atelier is te vinden aan de
Keizersgracht boven Studio
2000, de galerie van Howard E.
M. Myers, een in Nederland wo
nende Canadees. De kunsthan
delaar was al langere tijd op
zoek naar een moderne schil-
dér, die hij kon presenteren. De
meeste hedendaagse kunste
naars spraken hem niet aan.
Het kleurrijke werk van Verha
gen vond hij spectaculair en
vernieuwend.
Sinds Verhagen eind jaren
vijftig, begin jaren zestig in het
Nederlandse kunstwereldje op
dook, heeft zijn naam een te
gendraadse klank. Met Comelis
Bastiaan Vaandrager onlangs
overleden en Hans Sleutelaar
gaf hij in het van oorsprong
Vlaamse tijdschrift 'Gard Sivik'
vorm aan de poëzie van De
Nieuwe Stijl. „We streefden
naar een totale poëzie. Direct,
zonder veel omhaal, met woor
den die ik bij voorbeeld ont
leende aan de gids voor gezin
en huishouding, of aan boeken
over kanker, een moeilijk on
derwerp in die jaren. Ik heb ge
dichten gemaakt waarin geen
werkwoord of persoonlijk voor
naamwoord wordt gebruikt. Het
sloeg aan, er zijn veel jonge
dichters die door ons zijn geïn
spireerd."
Na 'Rozen Motoren' maak
te de dichter de hoge verwach
tingen waar met de bundels
'Sterren Cirkels Bellen' (1968),
Duizenden Zonsondergangen'
(1971) en 'Kouwe Voeten'
(1983). Voor het grote publiek
werd Verhagen in de jaren ze
ventig een begrip met zijn grote
televisie-documentaires voor de
VPRO. In 1984 ontdekte Verha
gen het doek als middel om zijn
gevoelens te uiten.
Puur toeval, legt hij uit Hij
was alleen, en om voor een gro
tere woonruimte van de huis
vesting voor kunstenaars in
aanmerking te komen, had hij
een formulier ondertekend met
dichter-tekenaar. Kort daarna
kwam zijn uitgever langs, om
over de publikatie van een ro
man te praten. „Aan die roman
ben ik nog steeds bezig. Maar
nadat de uitgever weg was,
dacht ik: ik ga eerst aan de om
slag beginnen. Ja, daar ben ik
dus eigenlijk nog altijd voor aan
het schilderen."
„Ik had weinig techniek. De
eenzaamheid was belangrijk, ik
was voor het eerst sinds jaren
alleen. Als ik iets schilder, dan
Dichter/schilder Hans Verhagen: „Als ik Iets schilder, dan heb ik het gevoel dat er Iemand mee kijkt"
heb ik het gevoel dat er iemand
mee kijkt. Je kunt iets laten zien
wat je bezighoudt, dus is er
contact met mensen. Het spijt
me van het cliché, maar schil
deren is voor mij een behoefte
aan communicatie."
In zijn atelier staan de schil
derijen rijen dik tegen de muur.
De eerste expositie 'Rippings',
waar collages te zien waren met
gescheurd ondergoed, deden
vermoeden dat hij erotisch op
drift geslagen zou zijn. Hij kan
er om lachen: „Ik gebruikte be
paald geen damesondergoed,
hoor."
'Peintures Passionnelles' eind
1988 bracht de doorbraak. De
verzameling kleurrijke zeege
zichten is nu aangevuld met
een collectie portretten. „Het
schilderen is voor mij net zo be
langrijk als het dichten. Ik ben
er alleen later mee begonnen.
Waarschijnlijk heb ik nu die
grote produktie omdat er alle
maal beelden in mijn hoofd za
ten, die eruit moesten. Vroeger
was het normaal dat je meerde
re disciplines tegelijk beoefen
de. Nu wordt er raar tegenaan
gekeken, omdat de vorm veel
belangrijker wordt gevonden.
Het uiterlijk staat voorop, de in
houd telt niet. Ik begin met een
schilderij nel als met 6611 ge
dicht, volledig vanuit het nul
punt. Het is alsof je in die fase
als een magneet dingen aan
trekt. Zo werkt dat, als je allerlei
ideeën hebt."
De nieuwe expositie, waar
meer dan vijftig schilderijen te
zien zijn, is genoemd naar een
drieluik: 'Phases of Origination'.
Op die schilderijen staat het
portret van een vriendin cen-
fOTO»GPO(* OHEEU
traal. „Eerst had ik wit spul ge
verfd, dat uit haar mond liep.
Maar dat heb ik weer wegge
haald. Het trok te veel de aan
dacht. en je krijgt er vr remde
De poëziebundels van Hans
Verhagen zijn verschenen bij
De Bezige BIJ In Amsterdam.
Autoriteit van de Emotie kost
29,50. De expositie Phases of
Origination is te zien in Studio
2000, Keizersgracht 699, Am
sterdam. Van 27 maart tot 2
mei, maandag t/m zaterdag 11
tot 18 uur.
parus De Italiaanse tenor Luciano Pavarotti tijdens een persconferentie in Parijs, waar hij tussen 31 maart
en 14 april vijf uitvoeringen zal geven van Verdi's 'Gemaskerd Bal' in de Opera-Bastille. foto ap
Oude Singel Vest-ival bedreigd
leiden annemiek
Het Oude Singel Vest-ival dat dit jaar voor 21 juni op de agenda
stond, gaat vrijwel zeker niet door. De organisatie van dit lang
zamerhand traditie geworden zomerfestijn gaat te veel tijd kos
ten, aldus Bart Vieveen van volksuniversiteit K O.
Op het festival presenteerden zich instellingen als de Schouw
burg, stedelijk museum De Lakenhal, K O, de Leidse Ballet
school en de Droomfabriek aan het publiek. Op straat werden
allerlei activiteiten gehouden en veelal werd het festival geopend
met een bekende artiest. Vorig jaar was dat de cabaretière Brigit
te Kaandorp die in de Schouwburg een programma van een uur
presenteerde.
Elvire Wagener neemt als adjunct-directeur van de Leidse
Schouwburg deel aan het overleg over het Oude Singel Vest-ival.
Volgens haar is niet alleen het gebrek aan tijd oorzaak van het
mogelijk afblazen van het festival, ook is het moeilijk om goede
artiesten aan te trekken. „De datum, 21 juni, is toch aan het eind
van het seizoen. Dan is het moeilijk om artiesten te contracte
ren." Ze geeft toe dat het overleg over het festival „in een kriti
sche fase is beland, maar „er zijn nog geen beslissingen geno
men."
„Iedereen is het er wel over eens dat het ontzettend veel tijd
vergt om het te organiseren. Maar we zijn nog in overleg hoe het
nu verder moet, of er toch naar een alternatief wordt gezocht.
We weten het nog niet."
TOtACtK-9- U'O tV
amsterdam gpd
Amsterdam zal in juni tijdens het Holland
Festival weer de 'maand van de podium
kunsten' beleven met acht operaprodukties,
twaalf concerten, acht theaterprodukties en
zes dansprodukties.
De hoogtepunten liggen vooral op het ge
bied van de opera, met bijvoorbeeld de du
re produktie 'Dienstag aus Licht', kort gele
den voltooid door Karlheinz Stockhausen.
Onbekende opera's van bekende compo
nisten zijn 'Mavra' van Stravinsky en 'Jo-
lanthe' van Tsjaikovsky en de nog nooit eer
der in Nederland gehoorde opera 'Prome-
teo' van Luigi Nono. Lr is ook een onbeken
de opera, de enige die echt scenisch opge
voerd wordt, van een onbekende Belgische
compohist: 'Saterzang Antigone' van Luc
Brewaeys.
Het programma van dit jaar is het eerste
Holland Festival-directeur Van
Vlijmen bijna geheel zelf verantwoordelijk
L&. De enige erfenis van zijn voorganger Ad
's Gravesande is de cyclus Mozartopera's
met de English Baroque Soloists en het
Monteverdi Koor onder leiding van John
Eliot Gardiner. Dit jaar zal 'Cosi fan tutte'
worden uitgevoerd.
De ruime aandacht voor opera strookt
met de ideeën die Van Vlijmen vorig jaar in
een beleidsnotitie voor de jaren negentig
uiteenzette. Als de spil van de programme
ring ziet Van Vlijmen een aantal muziekthe-
aterprodukties. waaromheen andere onder
delen van het programma zinvol kunnen
worden gegroepeerd. Bepaalde repertoire
kemen. zoals net twintigste eeuwse mu
ziektheater, kunnen zich in cycli uitstrekken
over een aantal opeenvolgende festivals,
zoals nu reeds het geval is met de serie Mo
zartopera's onder Gardiner.
Ook de voorspelling dat het Holland Fes
tival zich. om kwalitatief hoogstaande (en
dus dure) evenementen te garanderen,
steeds meer als co-producent zal moeten
opstellen, is uitgekomen. Het is opvallend
dat dit jaar al bijna alle evenementen co-
breker of zelfs buitenlandse instellingen als
De Mum In Bnuiel Wolpuxgte In Antwrr-
pen en het Theatro Nacional de San Carlos
in Lissabon.
Het belangrijkste verschil met het pro
gramma van vorig jaar is dat het 'landen-
thema' als overkoepelende formule voor
het hele festival is losgelaten. Vorig jaar was
het thema-land Spanje, maar het oogstte
weinig succes. De Spaanse concerten lever
den te weinig interessante werken op.
Dit jaar zijn er meer thema's tegelijk,
zoals te doen gebruikelijk bij het succesvol
le Holland Festival Oude Muziek in Utrecht.
De muziek van de in 1990 overleden Itali
aanse componist Luigi Nono, eigentijdse
muziek uit Rusland (Oestvolskaja, Goe
baidoelina. Schnittke) en een toefje muziek
uit de Baltische republiek Estland (Part)
Het thema voor de dans is een Hans van
Manen-retrospectief, en voor het theater
een serie toneelprodukties uit Praag.
Het Holland Festival gaat
zich bij de publiekswerving
meer richten op de buurlan
den Duitsland en België
„Daarmee voldoen wij aan
de voorwaarde die het minis
teric van economische zaken
aan zijn subsidie heeft ge
steldzei directeur Jan van
Vlijmen gisteren.
In samenwerking met de
touroperator het 'lnstitut fur
Bildungsn-isen in Bonn is
voor Duitsland in een oplage
van 10.000 exemplaren irn
speciale festival brochure uit
gegeven. Voor België gebeurt
de werving door het rneczen
den van het festivalmagazine
met De Standaard (oplage
11 oooi op 27 maart In Ii6i
dagblad De Morgen (oplage
18.500) staat op 28 maart een
Holland Festival lezersactie
Als je gelooft in de kwaliteit van je auto's moet je dat hard Alle reden ckis voor een proefnt Een m
durven maken óók Vandaar dat Skoda u tot 2 iaar na uw Skoda-dealei* betreft best een paar w
aankoop gegarandeerd nog 70% van de aanschafwaande duren dan gr-bnjikelijk En die bovervjir-n b»
teruggeeft bij inruil voor weereen nieuwe Favont met een cheque van 500 gukJcn, vnj tc bcstcdi
Een wagen die toch al verrassend veel biedt voor z'n pnjs accessoires bij aankoop van een Skoda y
Skoda nieuwe stijl, 'n Heel ander verhaal.V
BH9
