GOS-top in
Kiev mislukt
Albanese socialisten
tonen weinig berouw
Buitenland
Machteloos
Chinese premier Li Peng wil
opeens ook hervormer zijn
Thais leger neemt niet macht, maar partijen over
ZATERDAG 21 MAART 1992
Bild voorspelt uitlevering Honecker
hamburg Chili zaJ de voormalige Oostduitse leider Erich
I lonecker volgende week gelasten de Chileense ambassade in
Moskou te verlaten. Onmiddellijk daarna zal Honecker door de
Russische autoriteiten worden uitgeleverd aan Duitsland. Dit
schreef de Duitse sensatiekrant Bild gisteren. Volgens Bild heeft
de Chileense president Patricio Aylwin de ambassadestaf zelf
opdracht gegeven Honecker volgende week op straat te zetten.
Moeder spijbelaar mee naar school
martinsburg Een rechter in de Amerikaanse staat West-Virginia
heeft deze week de moeder van een verstokte spijbelaar ver
plicht tot de zomervakantie elke dag samen met haar dochter de
lessen op school bij te wonen. De vrouw was ervan beschuldigd
haar elfjarige dochter Brenda gelegenheid te geven om te spij
belen. Na haar veroordeling zei de alleenstaande moeder dat zi
haar twee banen moet opzeggen
te kunnen volgen.
n de uitspraak van de rechter
VS en Rusland zoeken hun vermisten
Washington De Verenigde Staten en Rusland hebben een geza
menlijke commissie gevormd die het lot gaat onderzoeken van
militairen van wie sommigen sinds de Tweede Wereldoorlog
worden vermist. Dit heeft het Witte Huis gisteren bekendge
maakt. De commissie gaat zich bezighouden met de Koreaanse
Ontsnapte Belg snel weer gepakt
Brussel» Amper twaalf uur na zijn ontsnapping is donderdag
Bertrand Sassoye, een van de vroegere leden van de Belgische
tejTeurgroep CCC, in de kraag gevat. Sassoye zat in de gevange
nis van Doornik een levenslange gevangenisstraf uit waartoe hij
met drie andere leden van de CCC, de Strijdende Communisti
sche Cellen, in 1988 was veroordeeld. De CCC was verantwoor
delijk voor een golf van bomaanslagen in de jaren tachtig die te-
gen de gevestigde orde waren gericht. Sassoye ontsnapte op de
klassieke manier, door middel van aan elkaar geknoopte lakens.
Aardschokken op Grieks eiland Milos
athene Twee aardschokken hebben gisteren enkele scheuren
in gebouwen veroorzaakt op het Griekse eiland Milos, een van
de Cycladen. De bevingen hadden een kracht van 5,2 en 5 op de
schaal van Richter. Het epicentrum lag ongeveer 170 km ten
zuidoosten van de Griekse hoofdstad Athene onder de zeebo
dem. Milos is de vindplaats van het klassieke beeld van Aphrodi
te dat momenteel in het Louvre in Parijs staat.
EG-extraatje voor bejaarden Rusland
brussel Duizenden gepensioneerden en studenten in Moskou
en St. Petersburg hebben vorige maand een extraatje van 150
roebel ontvangen uit de opbrengst van de verkoop van Europese
voedselhulp, zo heeft een woordvoerder van de EG-Commissie
gisteren gezegd, de toelage werd betaald van de opbrengst van
westerse suiker, babyvoeding en rundvlees, die in staatswinkels
in de twee grootste Russische steden werd verkocht.
Israël sluit
Gazastrook af
Israël heeft de toegang tot de
Gazastrook afgesloten. In de
steden Ramallah en Hebron op
de Westelijke Jordaanoever is
een uitgaansverbod ingesteld.
De maatregelen volgen op de
steekpartij van dinsdag in Jaffa
bij Tel Aviv, waarbij een Pales
tijn uit Gaza twee mensen
doodstak voordat hij zelf werd
doodgeschoten.
Bij botsingen tussen het Is
raëlische leger en Palestijnse
betogers is gisteren een Pales
tijn doodgeschoten. Jongeren
gooiden met stenen naar het le
ger en de politie, wierpen barri-
kades op en staken autobanden
in brand. De ernstigste rellen
van dit jaar in de bezette gebie
den vormen een nieuwe uitbar
sting van de intifadah (de Pales
tijnse volksopstand) die sinds
het begin van het vredesproces
over het Midden-Oosten in ok
tober 1991 was geluwd.
EG denkt over
trojka naar
Zuid-Afrika
De EG-ministerraad overweegt
een trojka naar Zuid-Afrika te
sturen om na te gaan hoe de
betrekkingen kunnen worden
versterkt. De gedachten gaan
uit naar een bezoek tegen het
einde van april, na de tweede
plenaire bijeenkomt van de Co-
desa, de Conventie voor een
Democratisch Zuid-Afrika, waar
wordt gesproken over de vor
ming van een niet-raciale over
gangsregering.
EG-trojka's bestaan uit verte
genwoordigers van de huidige,
vorige en toekomstige voorzit
ter. Tot 1 juli wordt de trojka ge
vormd door Portugal, Neder
land en Groot-Brittannië.
Denemarken heeft gisteren,
als laatste lidstaat van de EG, de
sancties tegen Zuid-Afrika op
geheven.
Oekraïne ligt opnieuw dwars
De top van GOS-presidenten in Kiev is mislukt en het
voortbestaan van het Gemenebest van Onafhankelijke
Staten is onzeker. De elf republieken konden het gisteren
niet eens worden over behoud van gemeenschappelijke
strijdkrachten en verdeling van het bezit (o.a. goudreser
ves en ambassades) van de voormalige Sovjetunie.
MOSKOU HANS GELEUNSE
De Russische president Jeltsin
poogde tijdens de afsluitende
persconferentie de bittere pil
wat te vergulden. „Ook al zal er
na deze ontmoeting wat minder
optimisme heersen, ik blijf gelo
ven dat het GOS een toekomst
heeft", aldus Jeltsin. Hij wees op
het „uitzonderlijk belang" van
een akkoord tussen een aantal
republieken dat gemeenschap
pelijke strijdkrachten wil be
houden. Oekraïne doet echter
niet mee. Datzelfde geldt voor
Moldova en Azerbajdzjan, ter
wijl de positie van Wïtrusland
onduidelijk is.
De Oekraïnse president
Kravtsjoek zei dat zijn republiek
maar zes van de in totaal zeven
tien voorliggende ontwerpak
koorden op defensiegebied
heeft ondertekend. Kravtsjoek
hield tijdens de vergadering zijn
collega's voor dat het uiterst
twijfelachtig is of het GOS zal
overleven.
Jeltsin gaf toe dat er met Oek
raïne nog steeds meningsver
schillen bestaan over opdeling
van de Zwarte Zeevloot. Dat
zelfde geldt voor in Oekraïne
gestationeerde luchtmachteen
heden, die door Rusland wor
den beschouwd als 'strategisch'
en dus vallend onder centraal
commando. Oekraïne wenst al
leen met kernwapens uitgeruste
eenheden nog onder centraal
commando. De presidenten be
vestigden gisteren het opperbe
vel van maarschalk Sjaposjnik-
Volgens Kiev zal Oekraïne in
1994 een kemwapenvrije staat
zijn, maar Kravtsjoek zei giste
ren dat de overdracht van kern
wapens aan Rusland (waar ze
zouden moeten worden ont
manteld) voorlopig blijft opge
schort. Hij ging niet akkoord
met Jeltsins voorstel om Oek
raïnse waarnemers te laten toe
zien op de vemieting van deze
kernwapens. Kravtsjoek wil dat
dit onder internationaal toe
zicht gebeurt.
Ëen direct gevolg van de mis
lukte top is volgens waarnemers
in Kiev, dat Rusland nu grote
haast zal zetten achter de vor
ming van een eigen leger. Een
indicatie hiervoor is dat Jeltsin
per presidentieel decreet de
GOS-strijdkrachten in Georgië,
Armenië en Azerbajdzjan
(Transkaukasië) tot Russische
strijdkrachten heeft uitgeroe
pen. Georgië, Azerbajdzjan en
Moldova vormen eigen legers.
De meeste problemen zijn
doorgeschoven naar de volgen
de top, op 15 mei in de Oezbe-
kistaanse hoofdstad Tasjkent.
Langdurig werd gedebatteerd
over het sturen van GOS-mili-
taire waarnemers en een vre
desmacht naar brandhaarden
als Nagomo Karabach en de
Dnjestr-republiek in Moldova.
Volgens Tass kwam er uiteinde
lijk overeenstemming over.
Maar het onafhankelijke
persagentschap Interfax meldde
dat Azerbajdzjan en Oekraïne
dit afwezen. Azerbajdzjan zegt
geen vreemde troepen op zijn
grondgebied te willen, of dit nu
een GOS-vredesmacht of VN-
blauwhelmen zijn.
Samenscholen
verboden in
roerig Kenya
In een poging een einde te ma
ken aan hei toenemend geweld
heeft de Kenyaanse regering
gisteren alle politieke samen
komsten verboden. De Keny
aanse oppositie heeft fel gepro
testeerd tegen het verbod.
Het politieke en etnische ge
weld ih Kenya begon eind vorig
jaar en heeft de laatste twee we
ken al aan meer dan 60 mensen
het leven gekost.
„Wij zijn hard op weg naar
een burgeroorlog", verklaarde
oppositieleidster en milieu-acti
viste professor Wangari Maat-
hai. „Ik vrees dat de regering
een crisis forceert om de nood
toestand af ,te kunnen kondi
gen", waarschuwde zij.
Maathai vreest dat de rege
rende Kenyaanse Afrikaanse
Nationale Unie (KANU) daarna
de oppositie zal verbieden en
haar leiders arresteren. Ze legt
de schuld van het geweld volle
dig bij president Daniel Arap
Moi. Volgens haar kan in Kenya
een gewelddadige confrontatie
tussen het volk en de veilig
heidstroepen niet lang meer
uitblijven. Zij trok een parallel
met de volksopstand van 22 de
cember 1989 in Roemenië.
met een rij politiemannen in ge
vechtstenue beseft dit Guatama-
laanse jongetje dat armoede in
een Derde Wereldland gewoon
lijk synoniem is aan machteloos
heid. De politie van Guatamala-
ordentelijke ontruiming v
van de vele illeg
jes rondom de h
stad garandeerde deze week een Middenamerikaanse land. De
P5sr.<c
"if-*;-- t -
ien hutjes van houten, golfplaten en
'ijk- karton werden met de grond ge
lijk gemaakt foto aff
Ruim 50.000 aanhangers van de Democratische Partij van Albanië, de gedoodverfde winnaar van de verkie
zingen van morgen, woonden gisteren de laatste verkiezingsbijeenkomst bij op het Skanderbegplein in Tira
na. foto cpa
«RUNAHELUNGA
CORRESPONDENT OOST-EUROPA
Enthousiaste mannen zwaaien met rode vlag
gen met de tweekoppige Albanese adelaar en
een gele ster. Uit duizenden kelen klinkt* „Soci
alisme, socialisme, socialisme overwint". Lichte
hysterie staat op sommige gezichten geschreven
als de spreker het over de oppositie heefL „Fas
cisten", gilt een vrouw.
Hier zit het puikje van de aanhang Van de Alba
nese Socialistische Partij, de opvolgster van de
communistische Partij van de Arbeid en winnaar
van de vorige algemene verkiezingen. De duizen
den op de slotmanifestatie van de verkiezings
campagne lijken weinig van hun oude vuur te
hebben verloren. Net zomin als de sprekers op
het podium het hoofd laten hangen. Hier staat de
partij die zich er absoluut niet bij neerlegt dat ze
in de opiniepeilingen op ernstig verlies staat.
Morgen zal blijken of dit optimisme terecht is.
Officieel is de Socialistische Partij een heel an
dere partij dan de oude Partij van de Arbeid. De
sprekers leggen daar ook steeds de nadruk op: we
zijn een moderne partij, we vertegenwoordigen
de democratie in Albanië. In de praktijk hebben
de socialisten grotendeels hetzelfde partijkader
als vroeger. Partijleider Fatos Nano heeft de redes
voor de vroegere communistische leiders ge
schreven, president Ramiz Alia is de regelrechte
opvolger van de dictator Enver Hoxha.
Een belangrijk verschil met de oude partij is dat
de helft van de leden is weggelopen zodra partij
lidmaatschap niet meer nodig was om in Albanië
carrière te maken. Volgens een partijwoordvoer
der hebben zich nadien echter enkele tienduizen
den jongeren als nieuwe leden aangemeld.
Er valt tijdens de slotmanifestatie weinig te
merken van berouw over het verleden. Geen
woord over de tienduizenden politieke gevange
nen, over de totale isolatie, de onderdruWting en
het economisch verval dat 45 jaar socialisme de
Albanezen heeft gebracht.
Partijleider Fatos Nano verwijst in zijn toe
spraak naar de geschiedenis van de partij: de an
ti-fascistische strijd, de 'opbouw' van Albanië en
de opofferingen die het volk zich sinds de Tweede
Wereldoorlog heeft getroost. Het volk, meent hij,
Zifet in het socialisme de drager van de solidariteit
en het waardeert de bijdrage van de socialisten
aan de samenleving.
„We gaan winnen, omdat we gewend zijn te
winnen", zegt een studentenleider, en de aanwe
zigen klappen hem enthousiast toe. Hij klapt te
rug, een goede oude communistische partijge
woonte. Af en toe vervalt het applaus in het be
kende ritmische geklap dat partijcongressen in
het verleden kenmerkte.
De spreker kenmerkt de Democratische Partij
als „barbaren" en de aanhang als „het gepeupel
van de straat". Zijn toehoorders, merendeels re
delijk geklede, redelijk gevoede en redelijk gewas
sen mensen, juichen. De partijleden vertegen
woordigen, in tegenstelling tot de aanhang van de
Democratische Partij, de burgerij van Albanië, de
oude heersende klasse. Zij hebben wat te verlie
zen als de democraten straks winnen. Wie de
aanhangers van de democraten ziet, in hun vuile
ongewassen kleding, weet dat die alleen maar te
winnen hebben.
AMSTERDAM ONNO HAVERMANS
Premier Li Peng van China pro
beert hals-over-kop in het kamp
van de hervormers te komen.
De vaandeldrager van de com
munistische harde lijn ging gis
teren openlijk overstag. Op de
eerste dag van de jaarlijkse par-
lementszitting in Peking pleitte
Li voor vergaande economische
hervormingen. Volgens officiële
bronnen is zijn redevoering
eerst grondig herschreven.
China moet de economie wel
saneren, aangezien Li's behou
dende beleid uit de jaren '80
slechts voor een torenhoge in
flatie heeft gezorgd. Onder druk
van China's sterke man Deng
Xiaoping winnen kapitalistische
invloeden steeds meer terrein.
Vorige week schaarde de 20
oude mannen in het Politburo
zich al „voor de komende hon
derd jaar" achter Deng. Giste
ren koos ook dé premier die
zich bij de studentenprotesten
op het Plein van de Hemelse
Vrede in het voorjaar van 1989
liet kennen als een bikkelharde
maoïst eieren voor zijn geld.
„We moeten economische
hervormingen stimuleren en de
markt openen naar het buiten
land. Tegelijkertijd moeten we
elke vorm van criminaliteit be
strijden", aldus Li. „Politieke
veranderingen en ongeregeld
heden zullen echter niet wor
den getolereerd", waarschuwde
de premier. „Een gezonde eco
nomie zal China's politieke sys--
teem onveranderd laten."
De toespraak weerspiegelt
vooral de nieuwe ideeën van
Deng om economische groei te
stimuleren: snel toetreden tot
internationale markten om de
kwakkelende staatsbedrijven te
redden. Het parlement bezit
overigens nauwelijks enige poli
tieke macht en keurt in de prak
tijk alle voorstellen van het Po
litburo goed.
Achter het debat over de eco
nomie schuilt een zware
machtsstrijd in de Communisti
sche Partij van China. Voorlopig
heeft Deng een fraaie voor
sprong genomen op zijn con
servatieve tegenstervers, van
wie Li Peng tot dusver de be
langrijkste spreekbuis was. Wel
ke kant het in China opgaat, zal
waarschijnlijk pas in het najaar
blijken, als het partijcongres het
beleid voor de komende vijf jaar
moet vaststellen.
Perschef Britse
Hof in de fout
De scheiding tussen prins An
drew en Sarah Ferguson heeft
de perschef van Buckingham
Palace danig in verlegenheid
gebracht. Charles An son moest
gisteren zijn verontschuldigin
gen aanbieden aan 'Fergie' en
aan koningin Elisabeth, omdat
hij kritiek had geuit op Sarah
Ferguson.
I)e woordvoerder van
Buckingham Palace had laten
weten dat koningin Elisabeth
woedend is over de manier
waarop de berichten over het
stukgelopen huwelijk in de
(roddel)pers zijn gekomen. Eli
sabeth zou vermoeden dat Sa
rah op eigen initiatief het
nieuws heeft doorgespeeld.
Die berichten leidden tot een
golf van sympathie voor Fergie
in de Britse media, die haar
vaak wegens haar „onkonink-
IfflRCE éZL*# BK£i
De Britse kranten hadden gisteren
lljke gedrag" op de korrel heb
ben genomen.
Anson moest daarna nederig
zijn excuses aanbieden. „Ik be
treur het dat wat Is gezegd
door de media is geïnlerpre-
foto epa
teerd ten nadele van de Herto
gin van York (Sarahs offfidële
titel), aan wie ik mijn veront
schuldigingen heb aangebo
den. Ook heb ik mijn excuses
gemaakt aan de koningin."
DEN HAAG ANP
De democratie lijkt weer terug van weg
geweest in Thailand, waar morgen parle
mentsverkiezingen worden gehouden.
Maar de militaire junta, die 13 maanden
geleden de gekozen regering afzette,
heeft er wat op gevonden om de touw
tjes in handen te houden: in plaats van
de macht over te nemen, hebben ze de
belangrijkste politieke partijen overge
nomen.
Politiek in Thailand is al goeddeels een
militaire aangelegenheid. Generaal
Chatichai Choonhavan leidde de rege
ring totdat het leger hem in februari
1991 afzette. Officieel wegens corruptie,
maar in Bangkok wordt gefluisterd dat
hij zijn wapenbroeders niet liet meepro
fiteren van de politieke ruif.
Die hebben nu, verenigd in de regerende
Nationale Vredeshandhavende Raad
(NPC) van legerleider Suchinda
Kraprayoon, de verkiezingen voorbereid.
Meer dan 2.000 kandidaten van 15 par
tijen betwisten elkaar de 360vetels in het
parlement, maar nu al lijkt het duidelijk
dat een pro-militair verbond de nieuwe
regering zal vormen.
Die alliantie zal bestaan uit drie partijen
die door militairen zijn geleid, opgezet
danwel overgenomen: de Samakkhi
Tham-partij, de Partij voor Sociale Actie,
en de Chart Thai-partij, ironisch genoeg
de partij van de afgezette Choonhavan
die zich inmiddels uit de politiek heeft
teruggetrokken. Deze drie hebben al
aangekondigd dat zij een coalitie zullen
vormen, en zijn het zelfs al eens gewor
den over hun beoogde premier de hui
dige sterke man, generaal Suchinda.
Gezien de goed gespekte partijkassen zal
de coalitie waarschijnlijk de meeste
stemmen trekken. En mocht hun plan
netje niet uitkomen, dan hebben de mi
litairen nog altijd de Senaat, de hoeder
van hun belangen krachtens de door de
NPC opgestelde grondwet. De 270 sena
toren worden door het leger benoemd
en hebben uitgebreide bevoegdheden
om de regering in toom te houden of
haar af te zetten.
Het is de vraag op de oppositiepartijen
hiertegen veel kunnen uitrichten. Het
felst gebeten op de politiek van de NPC
is de democratische Nieuwe Aspiratie
Partij, van ex-legerleider Chavalit Yong-
chaiyut, alweer een militair. Zijn aan
hang is echter teruggelopen doordat hij
enkele dubieuze politici heeft aangetrok
ken. De linkse Solidariteitspartij heeft
met het omgekeerde probleem te ma
ken: veel van haar voormannen zijn
overgelopen naar de militaire partijen.
Een uitzondering vormt de Palang Dhar-
ma van de charismatische Chamlong
Srimuang, oud-gouverneur van Bangkok
(én ex-majoor-generaal van het leger!).
Chamlong, bijgenaamd 'Mr. Clean',
voert campagne tegen militaire in
menging en corruptie in de politiek. In
plaats van kiezers te kopen schering
en inslag bij Thaise verkiezingen re
kent hij op de 'zwijgende meerderheid'.
„De politiek wordt met de dag erger",
verzuchtte hij onlangs, wijzend op de
enorme bedragen waarmee partijen
smijten om politici van naam in hun
kamp te lokken.
Deze traditie is echter diep ingebed in de
Thaise politiek, die meer wordt bepaald
door persoonlijk winstbejag dan door
ideologische tegenstellingen. Alsof de
seksindustrie van Bangkok ook onder de
politici heeft toegeslagen, zijn dezen be
reid zichzelf aan de meestbiedende te
verkopen. Zij bieden de partij hun ach
terban aan, soms een heel district, voor
exorbitante bedragen.
Een ex-parlementariër wist zo een
„transfersom" van tegen de 600.000 gul
den te bedingen. Sommigen zouden
zelfs het viervoudige van dat bedrag
hebben gevraagd. En dan kan het nog
gebeuren dat de „aangekochte" politicus
alsnog overloopt naar de tegenpartij om
dat die net wat meer kan betalen. De
meest gestelde vraag aan Thaise parle
mentsleden dezer dagen is dan ook:
„Voor welke partij gaat U uitkomen?"
