Bestaan GOS in gevaar
Buitenland
Democraat Tsongas
trekt zich terug
Hoger dodental aanslag
Israëlische ambassade
Weer aan het werk
Tataarse Gouden Horde doemt weer op
Aflossing in Mir
Onschendbaarheid
Modrow opgeheven
Bush: Miljarden bezuinigen
Troepen Myanmar trekken
zich terug uit Thailand
VRIJDAG 20 MAART 1992
7
Overvaller dreigt met injectiespuit
los angeles Een overvaller met een injectiespuit die volgens
hem gevuld is met zijn eigen aids-bloed heeft deze week in de
Amerikaanse stad Los Angeles voor de negende keer toegesla
gen. Tot nu toe is niemand gewond geraakt, maar de politie is
zoektocht naar de man begonnen.
Zimbabwe keurt omstreden landwet goed
harare Het parlement van Zimbabwe heeft gisteren een om
streden wet goedgekeurd waardoor de regering de helft van de
grond die in handen is van blanken, kan nationaliseren. De wet
maakt de weg vrij om 6 miljoen hectare landbouwgrond te ver
delen onder honderdduizenden zwarten die nu op overbevolkte
gemeenschapsgronden moeten leven. De minister van land
bouw, Witness Mangwende, zei dat de regering de wet zo eerlijk
en efficiënt als mogelijk is, zal toepassen.
Kurdisch geweld laait op
ankara» Kurdische guerrillastrijders hebben gisteren vier men
sen gedood bij aanvallen op een televisiestation en een artsen
praktijk in het zuidoosten van Turkije. Bij een ander incident
aan de vooravond van het Kurdische Nieuwjaar op zaterdag
kwam een meisje om het leven toen een steengooiende menigte
in de buurt van Cizre slaags raakte met veiligheidstroepen. De
gewelddadige actie van de Kurden volgde op de dood van acht
tien Kurdische guerrillastrijders woensdag bij bloedige gevech
ten met Turkse legereenheden.
Seite premier Meeklenburg-Vorpommern
schwerin De christen-democraat Berndt Seite is gisteren geko
zen tot nieuwe minister-president van Mecklenburg-Vorpom-
mem. De 51-jarige Seite is de opvolger van Alfred Gomolka, die
maandag het veld moest ruimen na politieke problemen over de
privatisering van de voormalige DDR-scheepswerven.
Winst voor Volvo, Renault en BMW
coteborcHet Zweedse autoconcern Volvo heeft vorig jaar een
winst behaald van 465 miljoen gulden. In 1990 leed de autopro
ducent nog een verlies van 775 miljoen, voornamelijk als gevolg
van hoge herstructureringskosten. Volvo kenmerkte 1991 als een
moeilijk jaar, maar kon wel wijzen op een groei in de autover
koop in het laatste kwartaal. Ook Renault maakte gisteren zijn
resultaten over 1991 bekend. De nettowinst steeg ten opzichte
van 1990 met 154 procent tot ongeveer 1 miljard gulden. BMW
heeft vorig jaar een recordwinst geboekt van 783 miljoen mark,
12,5 procent meer dan in 1990. In 1990 bedroeg de winststijging
nog 24,7 procent.
Volkstelling: Nigeria minder inwoners
lagos Nigeria heeft veel minder inwoners dan altijd weer aan
genomen. Bij de gisteren gepubliceerde cijfers van de eind vorig
jaar gehouden volkstelling blijkt dat het dichtst bevolkste Afri
kaanse land 88,5 miljoen inwoners telt. Tot voor kort werd reke
ning gehouden met twintig tot dertig miljoen Nigerianen meer.
Paul Tsongas heeft de hand
doek in de ring gegooid. De
man die zichzelf een non-kan
didaat noemde maar .de verras
sing van de voorverkiezingen
voor het Amerikaanse presi
dentschap werd, is halverwege
de race geveld door geldgebrek,
een slechte^ organisatie en een
programma dat de meeste
Amerikanen te weinig bleek aan
te spreken.
Tsongas' beslissing kwam als
een complete verrassing, want
woensdag had hij nog gezegd
dat hij voldoende geld had om
de strijd voort te zetten, en van
plan was door te gaan tot de
Democratische Conventie in ju
li. Het grootste deel van het
campagne geld gaat op aan de
zeer kostbare tv-spots. Daarbij
Hervormingen
Peking In China is de periode van
bezuinigingen, die eind 1988
werd afgekondigd, voorbij. Dat
zei premier Li Peng vanmorgen bij
de openirrg van het jaarlijkse zit
ting van het Nationale Volkscon
gres in Peking. Li beloofde econo
mische hervormingen, maar
maakte duidelijk dat er geen spra
ke zal zijn van politieke verande
ringen. Vorige week schaarde het
Politburo van de Communistische
Partij van China zich achter de
hervormingen van sterke man
Deng Xiaoping. foto afp
buenos aires-jeruzalem ap
Onder het puin van de geheel
verwoeste Israëlische ambassa
de in Buenos Aires zijn inmid
dels de lichamen van 24 doden
vandaan gehaald. Eén van de
slachtoffers was de op een na
hoogste diplomaat van de mis
sie, David Ben-Rafael. Bij de
aanslag kwam nog een andere
Israëlische diplomaat om, ter
wijl ook twee diplomatenvrou
wen de dood vonden. Verder
zijn de lichamen gevonden van
vier Argentijnse ambassademe
dewerkers. De overige slachtof
fers waren bezoekers van de
ambassade of mensen die zich
in de buurt bevonden.
Een officiële opgave van het
aantal doden kon ook twee da
gen na de aanslag nog niet wor
den gegeven. Een onbekend
aantal mensen ligt nog onder
het puin.
De Argentijnse president Car
los Menem liep gisteren aan het
hoofd van een mars van duizen
den van zijn landgenoten om
medeleven te betuigen met Is
raël. „Vanaf het moment van de
aanslag zullen de betrekkingen
van Argentinië en Israël vloei
ender en hechter zijn," betoog
de Menem in een korte toe
spraak tot de deelnemers.
De pro-Iraanse fundaméntali-
sche groepering Islamitische Ji
had eiste woensdag de verant
woordelijkheid op voor de aan
slag. De beweging liet in een
verklaring aan een westers pers
bureau in Bayrut weten door te
zullen gaan met dit soort aan
slagen, totdat de joodse staat
vernietigd is.
President Kravtsjoek van Oekraïne waarschuwt
De Oekraïnse president Kravtsjoek heeft vanmorgen in
Kiev gewaarschuwd dat het Gemenebest van Onafhanke
lijke Staten (GOS) door economische rampspoed dreigt
te bezwijken. Kravtsjoek opende in de Oekraïnse hoofd
stad de top van GOS-presidenten. „We staan aan de rand
van de afgrond en dreigen erin te verdwijnen", aldus
Kravtsjoek, die de vergadering voorzit.
moskou hans geleunse
correspondent
Kravtsjoek had eerder deze
week al vastgesteld dat het ge
menebest niet in staat is het
bloedvergieten in Nagomo Ka-
rabach te stoppen. De Oekraïn
se president staat onder zware
druk van de onafhankelijkheids
beweging Roech, die wil dat
Oekraïne uit het GOS stapt. De
monstranten voor het conferen
tiegebouw schreeuwden van
morgen: 'Oekraïne uit het Ge
menebest'.
De Russische president Jeltsin
zei bij aankomst in Kiev dat een
gemenebest zonder Oekraïne
niet mogelijk is. Hij gaf ook aan
dat er een oplossing kan komen
voor het probleem van de ver
wijdering van Oekraïnse kern
wapens.
Kravtsjoek heeft de over
dracht van tactische kernwa
pens aan Rusland uitgesteld
omdat Rusland ze niet, zoals
overeengekomen, vernietigt.
Jeltsin zei dat Oekraïnse verte
genwoordigers de ontmanteling
van de kernwapens ter plekke
mogen controleren. Volgens de
gemaakte afspraken moeten al
le tactische kernwapens 1 juli
dit jaar uit Oekraïne zijn ver
dwenen.
Behalve militaire vraagstuk
ken als controle over kernwa
pens en de status van de voor
malige Sovjet-strijdkrachten,
worden de republieksleiders
ook geacht oplossingen aan te
dragen voor het conflict om Na
gomo Karabach. De Azerbajd-
zjaanse interim-president Ma-
medov is vandaag echter niet in
Kiev verschenen.
Niettemin suggereerde het
Russische persbureau Tass, dat
de ministers van buitenlandse
zaken van Azerbajdzjan en Ar
menië na afloop van de top in
Kiev (vermoedelijk morgen) in
formele besprekingen zullen
beginnen. In Kiev werd vanoch
tend die Tass-melding van
Azerbajdzjaanse kant bevestigd.
Een door Iraanse bemidde
ling bereikt staakt-het-vuren,
dat vanmorgen om 9.00 uur Ne
derlandse tijd van kracht werd,
bleek in de eerste uren te wor
den nageleefd. Volgens de
Iraanse onderminister van bui
tenlandse zaken Mahmoud
Vaezi moet het bestand zeven
dagen van kracht blijven. In die
tijd wil hij Azerbajdzjan en Ar
menië aan de onderhandelings
tafel brengen.
Vaezi en VN-afgezant Cyrus
Vance reizen vandaag naar de
hoofdstad Stepanakert van de
omstreden enclave. De Ar
meense president Ter Petrosjan
heeft eerder verklaard dat Azer
bajdzjan eerst de economische
blokkade van zijn republiek
moet opheffen. Armenië heeft
de economische noodtoestand
afgekondigd.
heeft de Democratische koplo
per Bill Clinton, die over veel
geld en een zeer goed georgani
seerde campagne beschikt, een
grote voorsprong.
Er zijn nu nog twee Democra
tische kandidaten over, Clinton
en Jerry Brown, oud-gouver
neur van California, die de afge
lopen week in Michigan sterk is
opgekomen. Brown zal naar
verwachting een groot deel van
de stemmen van Tsongas krij
gen, maar dat is niet genoeg om
Clinton serieus te bedreigen.
Clinton is daarom bijna, maar
nog niet helemaal, zeker van de
Democratische nominatie. Het
grootste gevaar dat hem zou
kunnen bedreigen, is een nieuw
schandaal of roddel over zijn
privé-leven. En daar houdt men
in het Democratische kamp een
beetje zijn hart voor vast.
erzincan Een week na de aard
beving in Oost-Turkije verlaten
de internationale reddingsbriga
des één voor één de stad. Voor
hen is er geen werk meer te doen,
nu het leven zich in Erzincan weer
normaliseert en de meeste doden
onder het puin vandaan zijn ge
haald. De inwoners zijn begon
nen om weer iets van een woning
op te zetten (foto).
Turkse legereenheden trekken de
stad binnen om het reddingswerk
op zich te nemen. De provincie
hoofdstad Erzincan wemelt dan
ook van de militairen. En de onte
vredenheid groeit. Ook gisteren
werd voor het gouvernementsge
bouw weer een kleine demon
stratie gehouden van ontevreden
mensen die eisten dat de gouver
neur zou aftreden. Ze verzetten
zich vooral tegen de in hun ogen
gebrekkige verdeling van tenten
en de voedselschaarste.
Maar van officiële zijde wordt er
op gewezen dat steeds meer
voedsel wordt aangevoerd, dat
alles onder contrle is en dat de
ontevredenheid daarom volstrekt
onterecht is. Nog steeds is ondui
delijk hoe groot de aangerichte
schade in de stad is. Het zal nog
zeker een week duren voordat
een eerste rapport daarover uit
sluitsel zal geven. Het herstel zal
miljoenen guldens kosten, foto
m haag dieperik kramers
Vijf eeuwen nadat de tsaren haar hadden
onderworpen doemt de Gouden Horde, de
gesel van Rusland, weer op. De Tataren wil
len zich losmaken van Moskou. Morgen
gaan de inwoners van Tatarstan naar de
stembus om zich uit te spreken over de on
afhankelijkheid van hun land.
De kiezers kunnen dan bepalen of ze willen
dat Tatarstan een soevereine staat wordt
„die zijn betrekkingen met de Russische Fe
deratie en andere republieken op basis van
eerlijke verdragen moet voeren". De Hoge
Raad in Moskou heeft de uitslag niet afge
wacht en het referendum bij voorbaat on
grondwettig verklaard. Een soeverein Tatar
stan zou volkenrechtelijk op gelijke voet
staan met de Russische Federatie waarvan
het deel uitmaakt. De Raad noemt dat een
eenzijdige verandering van de staatkundige
structuur van Rusland.
Maar de leiders in Kazan trekken zich niets
aan van het vonnis of van de Russische
angst voor afscheiding. Al in augustus 1990
verklaarde het parlement dat de republiek
Tatarstan eigenaar is van alle land ^n
grondstoffen op haar grondgebied, en dat
de eigen wetten voorgaan op die van Rus
land en (toen nog) de Sovjetunie. De kiezers
moeten dat alleen nog even bekrachtigen.
Tatarstan is van groot economisch belang
door zijn olievelden nog altijd de groot
ste in Rusland na die van Tjoemen, ook al
zijn ze bijna leeggepompt. Daarnaast is Ta
tarstan binnen de vroegere Unie de grootste
producent van vrachtwagens, de enige van
De Russische president Jeltsin heeft gis
teren een dringend beroep gedaan op het
parlement van Tatarstan om het voorge
nomen referendum over afscheiding van
Rusland te annuleren. Het 12-koppige
Russische Constitutionele Hof heeft het
referendum vorige week ongrondwettig
verklaard omdat het de staatsstructuur
van de Russische Federatie aantast. Het
parlement droeg leltsin gisteren op ervoor
te zorgen dat de uitspraak van het hof
wordt gerespecteerd.
helikopters, en biedt het onderdak aan be
langrijke militaire industriebedrijven.
Het Russische parlement is vooral bang
voor etnische onrust in het gebied. De Tata
ren vormen een minderheid in eigen land,
met 48 procent van de 3,6 miljoen inwoners
tegen 43 procent Russen. De Russen ston
den tot voor kort achter de Tataarse eis voor
meer zelfstandigheid, vooral op econo
misch gebied, maar van hun nationalisme
moeten ze niets hebben.
De geschiedenis van de orthodoxe Russen
en de islamitische Tataren is er een van
eeuwen oorlog, angst en haat. In de late
Middeleeuwen plunderden en brandschat
ten de Tataren van de Gouden Horde over
heel Rusland. He lijd van de Tatartsjina, het
Tataarse juk, zien de Russen als de donker
ste periode van hun geschiedenis. Pas in
1552 werden de rollen omgekeerd toen
tsaar Ivan de Verschrikkelijke het khanaat
Kazan innam. Ondanks eeuwenlange on
derdrukking en gedwongen bekering tot het
christendom hielden de Tataren vast aan de
Islam, die pas onder de perestrojka weer tot
bloei kwam.
Door het uiteenvallen van de Gouden Hor
de en deportaties onder de tsaren zijn de
zes miljoen Tataren over heel Rusland ver
spreid, in Basjkirië, Siberië, aan de Volga...
Alleen al in Moskou wonen 800.000 Tata
ren, ofwel negen procent van de hoofdste
delijke bevolking. De Krim-Tataren, die in
1941 door Stalin van hun schiereiland aan
de Zwarte Zee werden verdreven, ontwik
kelden zich met hun roep om remigratie al
onder Chroesjtsjov en Brezjnjev tot de voor
hoede van het nationalistische protest,
waaraan de Sovjetunie uiteindelijk ten on
der zou gaan.
Toch kan Tatarstan zich moeilijk geheel aan
Rusland onttrekken: het is demografisch
een half-Russisch eiland, omringd door een
zee van Russische gebieden. Maar hel Kau-
kasische republiekje Tsjetsjeno-Ingoesjetië
heeft het ijs voor de Tataren al enigzins ge
broken, door zich in oktober vorig jaar los
te maken van de Russische Federatie.
Vrijheid voor Tatarstan kan een kettingre
actie teweegbrengen van afscheidingen on
der de overige autonome republieken,
vreest Moskou. Er is geen Unieverdrag om
hen aan Rusland te binden, en daarbuiten
kan het Gemenebest van Onafhankelijke
Staten, verlamd door de twisten tussen de
ex-Sovjetrepublieken, amper als vangnet
Ibngeren. Sorbatsjov, die mei de Soti jetunk
van het toneel verdween, zal het wel be
kend voorkomen.
loskoppeling transportmodule
1 lerugkeer naar de aaide
controle stal on in Kaliningrad
moskou Sergej Krikalov (linksonder) heeft zijn langste tijd in de
ruimte gehad. De Russische kosmonaut die al meer dan tien maan
den in het ruimtestation Mir verblijft wordt dezer dagen opgehaald.
Gisteren koppelde de Sojoez TM, die Krikalov en zijn maatje Aleks-
andr Volkov (uiterst rechts) woensdag naar de aarde terug zal bren
gen, vast aan Mir. Aan boord waren (midden, v.l.n.r.) de Duitser
Klaus-Dietrich Flade en de Russen Aleksandr Kaleri en Aleksandr
Victorenko, die op hun beurt enkele maanden in Mir achterblijven
foto TASS
berlun hans hoog en puk
correspondent
Hans Modrow, de communisti
sche parlementariër en vroegere
minister-president van de DDR,
is sinds gisteren in ieder geval
voor de rechter een doodgewo
ne burger. Alle fracties, behalve
de communistische PDS, stem
den voor de opheffing van zijn
parlementaire onschendbaar
heid. Modrow zelf onthield zich
van stemming.
De aanvraag voor opheffing
van de immuniteit, die afge
vaardigden beschermt tegen ju
ridische vervolging, was inge
diend door de officier van justi
tie in Dresden. Hoofdofficier
Gunter Hertweck wil de politi
cus aanklagen wegens het aan
zetten tot stembusbedrog bij de
verkiezingen in 1989. Hertweck
zegt over genoeg belastend ma
teriaal te beschikken om
Modrow veroordeeld te krijgen.
Modrow ziet dat uiteraard an
ders en heeft zich verzekerd van
de juridische bijstand van de
Berlijnse advocaat Friedrich
Wolff, die ook de belangen van
Erich Honecker behartigt. PDS-
voorzitter Gregor Gysi, even
eens advocaat, aarzelt nog of hij
zijn partijkameraad al verdedl
gen. Voor Gysi is de aanklacht
een „instrument voor de poli
tieke demontage van Modrow.
die tot twee geleden werd beju
beld als hervormer en hoop
voor de Oostduitse toekomst
De aanklacht is gebaseerd op
manipulaties bij de gemeente
raadsverkiezingen van mei 1989
in de toen nog communistische
DDR. Modrow zou deze, ook
volgent DDR-recht, sir.ïlli.ui-
handelingen niet alleen hebben
pedeli i ii| ti.ui vtigmide aan
klacht verder verlangd dat de
communisten plus hun horige
'blokpartijen' zoals de CDU en
liberalen, minstens 98 procent
van de stemmen zouden krij-
gen.
De 64-jarige Modrow zwijgt tot
nu toe over alle beschuldigen.
Alleen over de manipulaties bij
de verkiezingen wil hij wel wat
kwijt: „Ik kende geen andere re
sultaten dan die, die in de kran
ten stonden". Bij de justitie in
de deelstaat Saksen is men
voorbereid op een „spectacu
lair, maar gecompliceerd pro-
washington Rtr-ANP
jaar naar wordt verwacht een
recordhoogte van 400 miljard
dollar (740 miljard gulden) zal
bereiken.
Bush had de Democratische
meerderheid in het Congres
eind januari in zijn State of the
Union, de Amerikaanse troon
rede, tot 20 maart de tijd gege-
t te stemmen met zijn
De Amerikaanse president'Ge
orge Bush kondigt vandaag be
zuinigingen van miljarden dol
lars op de overheidsuitgaven
aan. Volgens Witte Huis-woord-
voerder Marlin Fitzwater zullen
de bezuinigingen, „door de
bank genomenmeer dan
honderd posten betreffen, „van
verouderde en belachelijke pro
jecten ais onderzoek naar buite
nissige dingen, tot de gebruike
lijke openbare werken".
Het bezuinigde geld zal wor
den gebruikt om het begro
tingstekort te beperken, dat dit
schijnlijk de toom wekken van
het Congres, dat de president
het recht betwist om zulke ver
reikende bezuinigingen door te
voeren.
MAE HONG SON Rtr-ANP
drongen in een poging rebellen
van de Karen-minderheid in de
rug aan te vallen. Een Thaise of
ficier zei dat de radio van het
Myanmarcse leger melding had
gemaakt van dertig doden in ei
gen gelederen. De Karen heb-
Den de internationale gemeen
schap gevraagd om wapens en
medische hulp om een legerof
fensicf te kunnen weerstaan.
Een groot vuur heeft gisteren
in een sloppenwijk van Yangon
2.000 huizen in de as gelegd en
20.000 mensen dakloos ge
maakt. zo hebben de Myanma
rcse autoriteiten vanmorgen he
kend gemaakt. Het vuur begon
als een binnenbrandje in de
keuken van een honen v erkoper
in de wijk Noord -Okkalapa. zo
verklaarde de staatsradio. Vol
gens de radio ontstond de
brand door nalatigheid.
Troepen uit Myanmar (Burma)
hebben gisteren gevraagd om
versterkingen nadat ze zich uit
Thailand hadden teruggetrok
ken Bij best Metingen don hel
Thaise leger en directe confron
taties tussen de legers van beide
landen zijn zeker dertig solda
ten gesneuveld.
De militairen uit Myanmar
vroegen Yangon (Rangoon) om
het sturen van twee extra batal
jons en zware wapens. Uit het
verzoek trokken de Thaise
strijdkrachten de conclusie dat
het leger van Myanmar zich op
maakt voor een nieuwe aanval,
waarhij het Thaise grondgebied
mogelijk wederom wordt ge
schonden.
Verschillende militaire eenhe
den van Myanmar zijn de afge
lopen week Thailand binnenge-
