Onderwijs dreigt met actie
'Er is veel stinkende rook, maar geen vonk vuur'
Flexibele huurverhoging: 1-0 voor corporaties
Boer krijgt na 55 jaar
antwoord op zijn brief
Sneeuwuil verdwaald
Binnenland
'Tekort aan
personeel
zorgsector
alarmerend'
ZATERDAG 14 MAART 1992
5
Actie voor behoud van otter
roermond Het Natuurhistorisch Genootschap Limburg en de
Stichting Otterstation Nederland vinden dat snel maatregelen
moeten worden genomen om het leefgebied van de otters in
i Limburg, de laatste in ons land, veilig te stellen. Het opstellen
van een actieplan voor het behoud van deze bedreigde diersoort
is volgens hen het eerste dat moet gebeuren. De beide organisa-
I ties willen dat het in 1989 door Natuurbeheer opgestelde her
stelplan voor de leefgebieden van de otter wordt aangepast. Het
plan richt zich naar hun oordeel te veel op het noorden en wes
ten. Enkele jaren geleden verklaarden de meeste deskundigen
i dat de otter was uitgestorven in Nederland. Daama werden in
enkele streken in Limburg nog sporen gevonden van dit zoog-
I dier.
- Sterrenclassificatie plezierjachten
Amsterdam Huurders van een motor- of zeiljacht kunnen
voortaan hun vaartuig kiezen aan de hand van sterren, die even-
i als bij hotels en campings een graadmeter vormen voor de kwa-
j liteit van de accommodatie. Het nieuwe systeem werd deze
j week op de Hiswa in Amsterdam geïntroduceerd. De eerste clas
sificatiekeuringen worden dit voorjaar uitgevoerd. Een verhuur
der moet, alvorens te kunnen worden geclassificeerd, eerst een
veiligheidscertificaat van het bureau Register Holland in huis
hebben. Classificaties kunnen variëren van één tot en met vijf
sterren, waaruit de huurder kan opmaken of een eenvoudige
dan wel een luxe boot wordt gehuurd. Ook schepen met één ster
voldoen aan de kwaliteitsnormen. Eerder werd bij traditionele
zeilschepen en jachthavens een soortgelijk systeem toegepast.
Europese rampoefening in Amsterdam
den haag Meer dan 350 rampenbestrijders en hulpverleners uit
tien Europese landen, waaronder Griekenland, Ierland en Italië,
houden op 19 mei in Amsterdam een gezamenlijke rampenbe-
strijdingsoefening. Dat gebeurt op initiatief van de directie
brandweer van het ministerie van binnenlandse zaken, de regio
nale brandweer Amsterdam en omstreken en de Europese Com
missie. De oefening in Amsterdam bestaat uit twee demonstra-
i ties die de bestrijding van een grootschalig chemisch incident en
algemene hulpverlening laten zien. Zij heeft plaats op het terrein
van Mobil in het industriegebied Amsterdam-Westpoort.
warffum anp
De 86-jarige landbouwer J.F.
Botjes uit Warffum heeft na
ruim 55 jaar eindelijk antwoord
gekregen op een brief die hij
heeft gestuurd aan de Rijksuni
versiteit Groningen. Botjes
schreef zijn brief op 25 april
1936. Het schrijven kwam in het
archief terecht en is onlangs on
der ogen gekomen van een ar
cheoloog.
Botjes klom in 1936 in de pen
naar aanleiding van de vondst
van middeleeuwse resten op
zijn land. „Ik had steenresten in
mijn land bij Nieuweschans ge
vonden", aldus boer Botjes,
„waarvan ik vermoedde dat het
om de resten van een kerkje
ging. Het kan zijn dat er oor
spronkelijk een heel dorpje
heeft gestaan. De resten van het
dorp moeten later zijn over
spoeld met slib en zitten nu on
der de klei."
Volgens medewerker J. Mole-
ma van het Biologisch Archeo
logisch Instituut van de RUG is
na de vondst van de brief telefo
nisch contact gelegd met de
briefschrijver. Er wordt overwo
gen om naar aanleiding van de
brief alsnog opgravingen te ver
richten. „We moeten daarover
nog overleggen. We zijn nog
niet zover dat we meteen met
graafmachines uitrukken naar
Nieuweschans."
Dat Botjes destijds geen ant
woord kreeg op zijn brief is vol
gens Molema vermoedelijk te
rug te voeren op een indertijd
gemaakt foutje. Ook zou men
zich in die jaren minder hebben
geïnteresseerd voor archeologi
sche vondsten uit de middel
eeuwen.
Landbouwer Botjes is blij dat
hij nog wat heeft gehoord op
zijn brief maar geeft toe dat hij
'het epistel eigenlijk al lang was
vergeten.
Rotterdam Een sneeuwuil is deze week verzeild geraakt op de Maasvlakte bij Rotterdam. Deze grote witte uil met gele ogen is afkomstig van de arctische toendra's. Hij trekt om de
vier jaar vanuit Noorwegen en Zweden in grote groepen zuidwaarts, maar het is vrij ongebruikelijk dat hij hier terecht komt. De sneeuwuil houdt van open terreinen, duinen en moe
rassen en eet bij voorkeur poolhazen en eidereenden. foto martijn de jonge
'Snel geld voor onderbetaling
De onderwijsbond ABOP wil volgende maand actie voe
ren tegen de salarisachterstand in het onderwijs. Over de
actievorm overlegt de ABOP volgende week met andere
onderwijsbonden. Volgens de bond blijkt uit een telefo
nische enquête onder duizend leden grote actiebereid
heid.
zen van onderwijs de eis op ta-
den HAAC ANfel gelegd dat nog dit jaar een
Het hoofdbestuur van de ABOP begin wordt gemaakt met de
heeft gisteren bij minister Rit- verbetering van de salarissen.
De acties van komende maand
moeten het kabinet onder druk
zetten bij het overleg over de
salarisachterstand in het onder
wijs. Uit een onderzoek van het
Leidse bureau Research voor
Beleid blijkt dat leerkrachten
gemiddeld 10 procent minder
verdienen dan ambtenaren in
vergelijkbare functies. Om dat
tekort in te lopen, is 1,3 tot 1,6
miljard gulden per jaar nodig.
Uit de telefonische leden
raadpleging blijkt dat tweederde
van de leden wil meedoen aan
een landelijke manifestatie en
dat iets meer dan de helft be
reid is tot een staking. De ABOP
is met 46.000 leden de grootste
onderwijsbond.
Volgende week overleggen de
bonden over de resultaten van
het onderzoek van Research
voor Beleid. Dat gebeurt op ini
tiatief van de bond van jonge le
raren, de zogeheten Na-Hos-
Alle bonden hebben na het
bekend worden van het onder
zoek om spoedige maatregelen
gevraagd. Ze zien weinig in de
suggestie van minister Ritzen
om alleen extra geld uit te trek
ken voor die leraren aan wie
een tekort is, zoals in de exacte
vakken.
utrecht» anp
De omvang en de kwaliteit van
het personeelsbestand in de
zorgsector zijn volgens het
Staatstoezicht op de Volksge
zondheid in de alarmfase be
land. Veel leerlingen maken de
opleiding niet af en jaarlijks ver
laten 22.000 gediplomeerde ver
pleegkundigen en ziekcnver-
zorgsters de gezondheidszorg.
Het Centraal Planbureau voor
ziet voor het jaar 2000 een te
kort van 63.000 verplegenden
en verzorgenden.
Volgens het blad Het Zieken
huis stelt de inspectie in een
discussienota over de opleiding
voor ziekenverzorgenden dat
vooral de verpleeghuizen door
de vergrijzing extra onder druk
komen te staan. Sommige ver
pleeghuizen in de grote steden
kunnen niet meer altijd 24-uurs
verpleegkundige zorg garande
ren. Ook worden ziekenvcrzop*
genden aangesteld als afde
lingshoofd omdat geen ver
pleegkundigen voor die functie
zijn te vinden. Om de perso
neelstekorten enigszins te com
penseren. nemen verpleeghui
zen verpleeghulpen aan die
maar beperkt inzetbaar-zijn.
De inspectie wil het perso
neelstekort aanpakken door een
andere opzet van de opleiding
tot ziekenverzorgende en door
maatregelen om te voorkomen
dat gediplomeerde verzorgsters
uit de verpleeghuizen vertrek-
enschede anja kruise
Woningbouwverenigingen krijgen met
ingang van 1 juli volgend jaar meer vrij
heid om huren te verhogen. In plaats
van één door het rijk opgelegde huurver
hoging - volgens de Tussenbalans 5,5
procent per jaar - mogen ze straks zelf
per complex een huurstijging vaststellen
van tussen de 4 en ongeveer 7 procent.
De Nederlandse Woonbond vindt deze
maatregel, die staatssecretaris Heerma
van volkshuisvesting volgende maand
officieel bekendmaakt, maar niets. De
Woonbond houdt deze maand overal in
het land bijeenkomsten om te voorko
men dat huurders van goedkopere wo
ningen straks massaal de tol moeten be
talen.
Corporaties en gemeentelijke woning
bouwbedrijven krijgen straks veel meer
ruimte om een zelfstandig financieel be
leid te voeren. Nu moeten ze nog voor al
hun woningen dezelfde verhoging door-
Aangezien leegstand het duurste is dat
een corporatie kan overkomen, zal de
hoogte van de huur straks sterker dan nu
worden bepaald door de vraag hoe aan
trekkelijk een wijk voor huurders is. En
daar zit al het eerste probleem voor de
Woonbond: de meeste leegstand zit in
duurdere huurwoningen. De huren daar
zullen dus waarschijnlijk minder sterk
stijgen. Om dan toch de kas kloppend te
houden, zullen vrijwel onvermijdelijk de
huren van de goedkopere woningen juist
sterker moeten stijgen. En dat, aldus de
Woonbond, is een extra aanslag op de
vaak toch al smallere beurs van de bewo
ners van die goedkope woningen.
Een tweede bezwaar is de invloed van
de huurders op het beleid van hun cor
poratie. Woningbouwverenigingen wor
den straks officieel verplicht om min
stens één keer per jaar overleg te voeren
met hun huurders (organisaties). Zij
moeten daarvoor een reglement opstel
len, waarvoor zij tot volgend jaar de tijd
hebben. Heerma heeft zich echter nog
niet uitgesproken over de vraag met wie
de woningbouwverenigingen om de tafel
moeten gaan zitten. Met individuele
huurders, met vertegenwoordigers van
Vragen over PID
in Amsterdam
de bewonerscommissie, of met een zelf
aangewezen onderhandelingspartner?
De Woonbond wil over dat punt duide
lijkheid.
De Woonbond probeert daarom huur
ders zich zoveel mogelijk te laten organi
seren om nog enige invloed te kunnen
uitoefenen. Ondertussen wordt nu al ge
keken in welke vorm eventueel actie zal
worden gevoerd. Maar het is eigenlijk
vechten tegen de bierkaai. Huurdersor
ganisaties worden nu als regel gerund
door mensen die dat er in hun vrije tijd
bij doen. Consulent Frank van der Staay
van de Woonbond: „Het is eigenlijk al 1-
0 voor de corporaties."
amsterdam
De gemeenteraadsfracties van
Groen Links en D66 in Amster
dam hebben gisteren aan het
college van b en w gevraagd of
er persoonsdossiers bestaan bij
de lokale inlichtingendienst PID
van fractieleden van Groen
Links of haar voorgangers (CPN,
PSP, PPR en EVP) in Amster
dam. Ook vragen de partijen of
er persoonsdossiers van andere
gemeenteraadsleden en partijen
bestaan en of raadsleden deze
dossiers kunnen inzien.
Hoofdofficier JoSephus Jitta verdedigt zich tegen verdachtmakingen
In het gerechtsgebouw In Alkmaar twijfelt niemand aan de integriteit van hoofdofficier van jus
titie Josephus Jitta (53). De bekendste hoofdofficier van Nederland wordt gezien als een gedre
ven openbaar aanklager en niet als een sjoemelaar. Toch is Josephus Jitta in de media vaak om
streden genoemd. Half februari kwam hij opnieuw in het nieuws. Ditmaal omdat hij op ontoe
laatbare wijze een deal zou hebben afgesloten met de 47-jarige crimineel Hans uit Den Helder.
De man stond 12 februari in Alkmaar terecht voor onder meer een roofoverval op een bejaar
de vrouw in Amsterdam. Volgens advocaat Boone zou de politie hem na de overval in Amster
dam met toestemming van Jitta hebben willen gebruiken om twee broers uit Den Helder op he
terdaad bij een andere overval te kunnen betrappen. In ruil voor zijn hulp zou Jitta voor de
overval én de ongeveer honderd inbraken van de man niet meer dan vijf jaar cel eisen. Uit af
schriften van brieven van Josephus Jitta in het weekblad Vrij Nederland deze week blijkt dat de
hoofdofficier dat inderdaad heeft gedaan. Hans ging op dat aanbod in, maar uiteindelijk ging de
deal niet door omdat Jitta zijn medewerking onvoldoende vond. Dat was een van de ontbinden
de voorwaarden. Procureur-generaal Van Randwijck concludeerde na een onderzoek dat er wel
een aanzet tot een deal was geweest, maar dat die feitelijk niet was gesloten.
Het was niet voor het eerst dat Boone en zijn cliënt de hoofdofficier op de korrel namen. Begin
vorig jaar beschuldigde het tweetal Jitta ervan dat hij drie criminelen zou hebben aangezet tot
het doodschieten van een heroïnekoning. De verdachte trad toen bij het gerechtshof in Arnhem
op als getuige in de strafzaak tegen een Turkse heroïnehandelaar. Het Hof verwees het vermeen
de moordcomplot eveneens naar het rijk der fabelen.
Jitta trad zelf tot nu toe over deze aantijgingen niet in de publiciteit. De hoofdofficier vindt het
nu echter tijd om tegengas te geven omdat 'de affaires' rond zijn persoon anders een eigen leven
gaan leiden.
Ruim elf jaar geleden kwam de Alkmaarse hoofdofficier
voor het eerst in de publiciteit. Een landelijk ochtendblad
tekende uit de mond van een 'bekende crimineel' op dat
„Jitta dingen doet waaraan de onderwereld niet eens
durft te denken". Zijn naam werd niet genoemd. Jitta
doet dat na ruim tien jaar wel: Hans, dezelfde man die in
Alkmaar werd berecht.
Josephus Jitta: „Bij de pastoor en de notaris kun je je informatie niet halen."
foto gpd joop boek
alkmaar» w1mjurg
Jitta was destijds advocaat-ge
neraal bij het gerechtshof in
Amsterdam. Hij kreeg daar te
maken met ene Theo, die wel
een boekje wilde opendoen
over een Amsterdamse com
missaris van politie. Justitie ver
dacht de toenmalige baas van
de narcoticabrigade van corrup
tie, maar kon dat niet bewijzen.
Jitta: „Wij verwachtten dat die
Theo voor het sluitend bewijs
kon zorgen. Theo had gewerkt
voor een organisatie die heroïne
invoerde. Hij vertelde dat hij ve
le malen geld had gebracht naar
een bank in Zwitserland, be
stemd voor de Amsterdamse
politiecommissaris. In ruil voor
strafvermindering wilde hij zijn
boekhouding van die transac
ties wel aan de politie overhan
digen. Probleem was alleen dat
die boekhouding zich bevond in
een Zwitserse bankkluis, en
Theo zat vast wegens invoer van
heroïne."
„In zo'n geval ben je er nooit
zeker van dat het verhaal waar
is. Aan de andere kant kun je de
kans om eindelijk achter de
waarheid over die corruptiever
moedens te komen ook niet la
ten liggen. Samen met anderen
heb ik toen georganiseerd dat
Theo door de rijksrecherche per
vliegtuig naar Zwitserland is ge
bracht".
„Bij aankomst in de bank in
Zürich wilde Theo echter zon
der begeleiders naar de kluis-
ruimte. De Zwitserse politie en
de rijksrecherche vonden dat
niet verantwoord, omdat er
vuurwapens in de kluis konden
liggen. Theo werd daarom on-
verrichterzake teruggebracht
naar zijn cel in Nederland. Dat
was de hele affaire-Zwitserland.
Niets meer en niets minder."
- Hoe heeft Hans dat verhaal
in de publiciteit kunnen bren
gen?
„Het toeval wilde dat Theo
samen met Hans in hetzelfde
huis van bewaring zat. Theo
heeft hem verteld wat er in
Zwitserland was gebeurd. Ver
volgens is hij met het verhaal
naar een landelijke krant ge
stapt. Ik herinner mij dat ik op
de dag van publikatie in de trein
naar Amsterdam zat. Tegenover
mij vouwde een man dat blad
open. Boven een groot verhaal
met een foto van mij zag ik vet
gedrukt omstreden advocaat-ge
neraal staan. In het verhaal
werd gesuggereerd dat ik in
Zwitserland op eigen houtje aan
het pionieren ben geweest en
dat ik daarbij ver buiten mijn
boekje zou zijn gegaan. Maar zo
was het niet. Zulke avonturen
kun je als ambtenaar nooit in je
eentje organiseren. Zonder me
dewerking van bijvoorbeeld de
ministeries van justitie en bui
tenlandse zaken en van de
Zwitserse autoriteiten is een
dergelijke reis van een gedeti
neerde ondenkbaar."
Milieu
Jitta: „Politie en justitie hebben
inlichtingen uit het criminele
milieu nodig om achter zaken
te komen. Bij de pastoor en de
notaris kun je die informatie
niet halen. De politie werft dan
ook bewust informanten die zelf
in het milieu zitten of er dicht
tegen aan."
„Soms moet je verklikkers ge
bruiken. Wij moeten proberen
de waarheid boven tafel te krij
gen als een verdachte van een
ernstig misdrijf ontkent. Dan
vind ik dat alle middelen en
technieken mogen en moeten
worden gebruikt die de wet ons
biedt of die door de rechter
worden geaccepteerd. Daar zit
de rechtvaardiging in van het
werken met informanten, ano
nieme getuigen en pseudoko-
pers."
„Soms kleven daar ook risi
co's aan. Bij informanten moet
je je telkens afvragen waarom
iemand iets vertelt. Natuurlijk
wil een informant er beter van
worden. Dat is op zichzelf niet
kwalijk. Maar je houdt altijd in
je achterhoofd dat de informant
bijvoorbeeld een concurrent wil
uitschakelen of de aandacht van
de politie wil afleiden. Als je
echter elk risico wilt vermijden,
moet je je beperken tot ver
dachten die zo vriendelijk zijn
vlot te bekennen."
„Hans wilde zijn kennis over
de Heideree broers wel kwijt
toen hij aan zag komen dat hij
weer voor enkele jaren achter
de tralies zou verdwijnen. Hij
vroeg wat er voor hem in zat.
De politie kwam met dat ver
haal bij mij. Ik heb daama één
keer een oriënterend gesprek
gehad."
- Advocaat Boone heeft u het
verwijt gemaakt dat Justitie de
roofoverval op de lyejaarde
vrouw onnodig op de plank
heeft laten liggen. Het slachtoffer
zou daardoor veel te lang in on
zekerheid hebben verkeerd.
„Dat is een onzinverhaal. De
roofoverval in Amsterdam werd
in februari '89 door drie gemas
kerde mannen gepleegd. Eén
van de overvallers verloor zijn
bivakmuts. Die bivakmuts is
veiliggesteld zodat de lucht die
eraan zat door een speurhond
kon worden gebruikt. Hans was
de eerste die voor de sorteer-
proef in aanmerking kwam.
Maar hij weigerde in eerste in
stantie mee te werken. De sor-
teerproef met de speurhond
kon daardoor pas eind maart
1990 worden gehouden. De
hond wees hem onmiddellijk
aan en daarmee was het bewijs
tejen hem rond. Dat het slacht
offer dank zij Justitie drie jaar
onnodig in onzekerheid heeft
geleefd, klopt dus niet. Evenmin
klopt het verwijt dat de zaak pas
in februari 1992 tot een berech
ting kwam. Dat ligt aan Boones
eigen vertragingstactiek. De
zaak stond in november '90
voor het eerst op de rechtszit
ting. Boone heeft drie maal om
aanhouding gevraagd en meer
dan twaalf getuigen laten op
roepen. Dan ben je zo een jaar
verder."
- Waarom zouden Hans en
Boone u hebben beschuldigd
van het uitlokken van een
moord en een roofoverval
„Ik weet het niet. Boone wekt
graag de indruk dat zijn cliënt
de enige heilige is in de zitting
zaal, en de politie en de officier
van justitie de duivels of de boe
ven. De verdachte wordt er ook
niet beter van. Het gerechtshof
te Arnhem en de Alkmaarse
rechtbank hebben in elk geval
aan de beschuldigingen tegen
mij geen enkele waarde toege
kend."
„Ik vind het echter onthuts
end te merken dat de kranten,
en met name bijna alle landelij
ke bladen, al die onzin vrijwel
Hakkekw overnamen. 'Offlcter
beschuldigt verdachte' is niets
bijzonders, maar een verdachte
die de officier beschuldigt, dat is
nieuws' Dan blijft gemakkelijk
de gedachte hangen 'waar rook
is, is vuur'. Vuur dat niet alleen
mij aantast in mijn integriteit,
maar dat over mijn hoofd heen
het hele openbaar ministerie
raakt. Vandaar dat ik nu rea
geer. Hier was veel rook, stin
kende rook zelfs, maar geen
vonkje vuur."
- Boone heeft in de publiciteit
lang geschermd met ern cosset-
tcbandje. Waarom hebt u gepro
beerd om het heimelijk opgeno
men gesprek tussen de verdachte
en twee politiemensen niet op de
zitting te laten horen?
„Mijn bezwaar betrof niet de
inhoud van het bandje. Die
kende ik niet. Maar goed, zelfs
in de visie van de verdachte
ging dat gesprek over zijn deel
name aan een roofoverval die
nooit heeft plaatsgehad. Van
uitlokking kon daarom geen
sprake zijn, en van enig belang
voor de berechting dus even
min. Mijn bezwaar tegen het
beluisteren van het bandje zat
dan ook uitsluitend hierin dat
dat zinloos was en zonde van de
tijd. Het bandje bewees overi
gens het tegendeel van de mis
stand die de twee dachten aan
te tonen. Ik vind het jammer dat
de rechtbank over mijn bezwa
ren heen is gestapt. Daardoor is
in sommige kranten ten on
rechte de indruk gewekt dat het
bandje van grote betekenis
- U bent de bekendste hoofdof
ficier van Nederland. Hoe komt
dat
„Ik heb altijd een vrij open
houding ten opzichte van de
pers aangenomen omdat ik
vind dat dat bij onze publieke
taak hoort. Mijn standpunt is
steeds geweest dat het publiek
via de media zo vcd mogelijk
over onze schouder mee moet
kunnen kijken."
