Moskou gaf
tonnen aan
communisten
Binnenland
Biggen op het droge
Rijk decentraliseert
voor 85 miljoen gulden
Ook TROS gaat niet
op commerciële toer
Anne Frank-stichting onderscheiden
Politiebond
ziet niets in
'tienerteam'
De Vries denkt toch richting ontkoppelen
ZATERDAG 14 MAART 1992
Aljrmeefl NedWindsPfTiburcau GPD GemeerochjppeVce Pe»*Vf\t
epe Terwijl hij zelf tot over zijn enkels door het water moet waden, brengt een boer in het Gelderse Epe een van zijn biggen In veiligheid.
Door de zware regelval was een beekje achter de boerderij danig buiten zijn oevers getreden.
FOTO ANP MARTIN HOLLERING
Op werk 4,5 miljoen gewonden
Jaarlijks raken 4,5 miljoen mensen in Europa gewond tijdens
hun werk. Volgens officiële tellingen hebben 8.000 ongevallen
een dodelijke afloop. Ruim eenderde van de slachtoffers werkt
in de bouw. Daarom gaf de Europese Gemeenschap deze week
het startsein voor het 'Europese jaar voor veiligheid, hygiëne
en gezondheid op het werk'. De veiligheid in de Europese
bouwnijverheid staat daarin centraal. Exacte cijfers over slacht
offers in Nederland zijn niet bekend. Per jaar worden 60.000
ongevallen gemeld, maar volgens de meeste deskundigen ligt
het werkelijke aantal ruim twee keer zo hoog. In Nederland
hebben jaarlijsk zeker vijftig ongevallen een dodelijke afloop.
Buitenlands treinkaartje veel duurder
Vanaf 1 mei moet een gezin met twee kinderen voor een bui
tenlandse treinreis 50 procent meer betalen. Dat komt door het
verdwijnen van de gezinskorting. Andere reizigers naar het
buitenland hangen tariefsverhogingen van 25 procent en meer
boven het hoofd. Dat meldt de Vereniging Reizigers Openbaar
Vervoer (Rover) die daarover inmiddels bij de Nederlandse
Spoorwegen heeft geprotesteerd. Volgens Rover zijn in de be
richtgeving over Euro 92 - de vereenvoudigde verkoop van bui
tenlandse treinkaartjes - „negatieve aspecten" onderbelicht ge
bleven. Niet alleen worden er naar minder bestemmingen dan
voorheen kaartjes verkocht, ook zullen er minder voordelige
kaartsoorten worden verkocht, klaagt Rover.
'Orgaantoerisme niet te vermijden'
Als de wachtlijsten voor orgaantransplantaties niet veel korter
worden, valt er haast niet aan te ontkomen dat mensen or
gaantoerisme gaan bedrijven, dat wil zeggen hun heil in het
buitenland gaan zoeken. Daarom moet de overheid alles op al
les zetten om de vraag naar en het aanbod van organen beter
op elkaar te laten aansluiten. Dat zei dr. G.G. Persijn van Euro
transplant uit Leiden gisteren op het in Rotterdam gehouden
symposium 'Orgaanwerving in Europa'. Volgens hem wachten
1.400 Nederlanders op een nier, 614 op een hart en 226 op een
lever. Van de nierpatiënten wacht ruim 10 procent al langer
dan vijf jaar. Van de wachtende hart en leverpatienten sterft 20
procent uiteindelijk nog voor zij aan de beurt zijn voor een
transplantatie.
Zorg werd 11,4 procent duurder
De kosten die particuliere ziektekostenverzekeraars vorig jaar
moesten maken om tegemoet te komen aan de verplichtingen
jegens hun klanten, lagen 11,4 procent hoger dan het daar
daarvoor. Dit heeft de overkoepelende organisatie van particu
liere verzekeraars, het KLOZ, gisteren laten weten. De stijging
in 1991 valt nog iets hoger uit dan de eerder door het KLOZ ge
raamde 10 procent. De verzekeraars verwachten dat de kosten
in 1992 met 5 a 6 procent omhoog zullen gaan.
haags redacteur
Het rijk wil dit jaar voor 85 mil
joen gulden taken overhevelen
naar provincies en gemeenten.
Dat blijkt uit een vertrouwelijke
nota van Binnenlandse Zaken.
Onderhandelingen daarover
tussen het kabinet, de Vereni
ging Nederlandse Gemeenten
en het Inter Provinciaal Overleg
worden binnenkort afgerond.
Overgeheveld worden taken
op de gebieden voorkoming van
criminaliteit, provinciale ram
penstaven, natuur- en milieu
educatie, verbetering particulie
re huurwoningen, subsidies
voor het noorden des lands,
subsidies voor de bedrijfsomge
ving, natuurbeleid, openlucht
recreatie, gezondheidsprojecten
en de bureaus vertrouwensart-
Tot en met 1994 wil het kabi
net voor 8,5 miljard gulden ta
ken overhevelen. In het kader
van de Grote Efficiëncy Opera
tie wordt daarop een korting
van ruim 7,5 procent toegepast,
waardoor het kabinet hoopt in
1994 een bedrag van 550 mil
joen gulden te besparen. Uit
gangspunt daarbij is dat ge
meenten en provincies het werk
goedkoper kunnen doen dan
het rijk.
Volgens plan had er dit jaar
voor 132 miljoen gulden gede
centraliseerd moeten worden
met een opbrengst voor het rijk
van 9,9 miljoen gulden. Nu de
taakoverheveling beperkt blijft
tot 85 miljoen zal het rijk dit
jaar genoegen moeten nemen
met een besparing van 5,8 mil
joen. Algemeen wordt verwacht
dat in 1993 en 1994 een inhaal
operatie volgt.
Inmiddels is gehoor gegeven
aan de wens van de Tweede Ka
mer tot uitbreiding van het to
tale decentralisatiepakket van
8,5 miljard gulden. Er liggen
voorstellen om provincies en
gemeenten spoedig zeggen
schap te geven over zonering en
sanering van industrielawaai,
voorzieningen verkeerslawaai,
simpeler procedures voor bo
demsanering en enkele kleinere
zaken. Op wat langere termijn
wordt gedacht aan de opheffing
van de inspectie brandweer, de
vergunningverlening wet che
mische afvalstoffen, ouderen
huisvesting, de bekostiging van
de regionale omroep, een reste
rend deel openluchtrecreatie en
de behoeftenramingen stads
vernieuwing. Bedragen zijn
daarbij niet genoemd.
Na Veronica ziet nu ook de
TROS af van een toekomst als
commerciële omroep. De on
derhandelingen over de oprich
ting van een binnenlandse
commerciële radio- en tv-zen-
der zijn gestaakt. Dat heeft de
TROS gisteren bekendgemaakt.
Sinds vorig jaar zomer heeft
de TROS naar mogelijkheden
gezocht om het publieke om
roepbestel te verlaten. De om
roep zegt nu dat wordt afgezien
van een commercieel avontuur
om de eigenheid van het bedrijf
te behouden.
Volgens TROS-directeur Cees
Wolzak vormde CLT, de moe
dermaatschappij van RTL 4, de
belangrijkste partner in het
overleg. Met Luxemburg is vol
gens Wolzak constructief ge
zocht naar een mogelijkheid
voor een volwaardig station. De
verkenning van de commerciële
kansen liet volgens hem ook
positieve resultaten zien. Maar
er zijn grote aanloopverliezen te
verwachten, waardoor veel ver
mogen van derden nodig zal
zijn.
Voor die financiering was een
oplossing voorzien. Voor garan
ties in dat kader wensten de
partners echter een dusdanige
invloed binnen het nieuwe sta
tion dat volgens Wolzak te zeer
„een vervilting" zou zijn opge
treden. Het verlies van de ei
genheid is voor bestuur en di
rectie van de TROS niet aan
vaardbaar.
Volgens Wolzak was CLT met
een aantal kleine partners, die
hij niet nader wil noemen, de
enige serieuze mogelijkheid om
voldoende geld te vinden voor
het nieuwe station. Opnieuw
onderhandelen met andere fi
nanciers die zich de afgelopen
maanden wel bij de TROS heb
ben aangediend, acht hij niet
zinvol.
De TROS zegt nog een tweede
gewichtige reden te hebben om
de gesprekken te beëindigen:
het rapport van de Commissie-
Donner. Aanvankelijk liet mi
nister d'Ancona van WVC in de
Eerste Kamer weten dat de
TROS mocht hopen op toewij
zing van een etherfrequentie
voor TROS-radio. Het rapport-
Donner heeft volgens Wolzak
die hoop echter de bodem inge
slagen.
Bewijs in vrijgegeven partij-archieven
Het bewind in de voormalige Sovjetunie heeft in de jaren
vijftig en zeventig flinke sommen geld geschonken aan
Nederlandse communisten en linkse organisaties. Dit
blijkt uit de archieven van de communistische partij in
Moskou die nu gedeeltelijk voor het publiek zijn ge
opend. Besluitenlijsten tonen aan dat het Centraal Comi
té vele honderdduizenden guldens heeft gegeven aan
"Nederlandse organisaties.
den haag gpd
ln de besluitenlijsten van het
Centraal Comité van de Com
munistische Partij van de Sov
jetunie staan vele uitnodigingen
voor vakantietripjes voor de Ne
derlandse partijleiding vermeld.
Vooral Paul de Groot, die vooral
als voor- en naoorlogs CPN-
voorman naam maakte, is een
veel uitgenodigde gast. met na
me voor gezondheidskuren.
Ook kreeg het CPN-dagblad De
Waarheid in 1957 een gratis
correspondentschap in Mos
kou. De eerste correspondent,
oud CPN-kamerlid Joop Wolff,
kreeg een maandsalaris van
3.000 roebel toegekend van het
Centraal Comité.
De vereniging Nederland-
USSR kreeg geld van Moskou
om de propaganda in Neder
land te verbeteren, zo blijkt uit
een van de stukken. En in 1978
kreeg de beweging 'Stop de
Neutronenbom' 7.000 roebel
(tegen de toenmalige koers
15.000 gulden) voor het organi
seren van een forum. Het reis
bureau Vemu, gespecialiseerd
in Sovjet-reizen, kreeg in 1971
een renteloze lening van vier
ton, waarvan in Amsterdam een
pand is gekocht. Dit geld is later
terugbetaald, zo verklaarde het
reisbureau gisteren in een reac
tie. Ook organisaties* in andere
landen kregen geld van het
Centraal Comité van de Sovjet
communisten.
Joop Wolff, in 1956 en 1957
correspondent voor De Waar
heid m Moskou en later hoofd
redacteur van die krant, beves
tigt dat hij destijds in Moskou
geld kreeg. „M n maandinko
men kreeg ik van een Russische
meneer van een of andere in
stelling. Dat zou best die 3.000
roebel kunnen zijn geweest", al
dus Wolff. Het geld gebruikte hij
voor zijn levensonderhoud, het
betalen van telefoonrekeningen
en voor de verzending van zijn
stukken naar Nederland. Hij
zegt dat hij niet precies wist of
weet van welke instelling hij zijn
salaris kreeg. Uitnodigingen van
de communistische partij in de
Sovjetunie voor medische hulp
in dat land of een vakantie,
noemt Wolff een „publiek ge
heim".
vlaardingen» Minister d'Ancona
van WVC heeft gistermiddag in
de Grote Kerk in Vlaardingen de
zesde Geuzenpenning uitgereikt
aan de Anne Frank-stichting. Dit
gebeurde in aanwezigheid van
kroonprins Willem-Alexander.
Verder waren de weduwe van
Otto Frank (rechts) en de uit het
dagboek van Anne Frank beken
de Miep Gies (links met hoed) en
haar man in de kerk. De Anne
Frank-stichting kreeg de onder-
^theiding omdat ze „op indrin
gende wijze deelneemt aan de
strijd tegen vooroordelen en dis
criminatie en inspireert tot een
meer democratische samenle
ving". Eerder werden Amnesty
International, koningin Wilhel-
mina (postuum) en de Duitse
president Von Weizsacker onder
scheiden. Voorzitter Til Garde
niers (ex-minister van CRM) van
de Anne Frank-stichting noemde
de Geuzenpenning „een steun in
de rug; we weten dat het werk
verricht wordt in de geest van
het Geuzenverzet". Het Geuzen-
verzet ontstond in mei 1940. Op
13 maart 1941 waren het vijftien
Geuzen en drie leiders van de Fe-
bruari-staking die als eerste Ne
derlanders werden gefusilleerd.
FOTO ANP HANS STEINMEIIER
Zegelverkoop
AH stijgt 7
door fonds
amsterdam anp
De Algemeen Christelijke Poli
tiebond vindt het 'tienerteam'
in Amsterdam „absoluut onge
wenst". In plaats van het dool
hof van allerlei soorten toe
zichthouders nog ingewikkelder
te maken, moet het politiekorps
Amsterdam-Ams.telland worden
uitgebreid. Dat heeft voorzitter
Ruitenberg van de bond giste-
ren gezegd.
Het tienerteam bestaat uit
een Nederlandse en vier Marok
kaanse jongens uit probleem
groepen. Om het begrip tussen
de jeugd en de politie te verbe
teren en in de hoop dat jon
geren die het verkeerde pad op
gaan zich daarvan laten afhou
den door leeftijdgenoten pa
trouilleert het eerste tienerteam
in een winkelcentrum in Am
sterdam-west. Dat gebeurt on
der toezicht en begeleiding van
de politie.
De zegelverkoop in de Albert
Heijn-winkels is na de invoering
van het AH Vaste Klanten Fonds
met zeven procent toegeno
men. „Hiermee gaan we de ko
mende jaren goed scoren en dc
relaties tussen klant en onder
nemeing zal erdoor worden ver
sterkt", zei P.J. Evereaert, presi
dent van de raad van bestuur,
gisteren bij de presentatie van
het Ahold-jaarverslag.
Hel AH-fonds is een beleg
gingsfonds voor vaste klanten
en medewerkers van Ahold. Bij
iedere gulden aan boodschap
pen kan een zegel van tien cent
worden gekocht, die in een
boekje moet worden geplakt
Wie drie volle boekjes inlevert,
met een waarde van 156 gulden,
kan deelnemen in het AH-
fonds. Het beleggingsfonds be-
legl'het geld vervolgens voor de
helft in aandelen koninklijke
Ahold en voor dc andere helft
worden kasgeldleningen ver
strekt aan hel concern.
Verzet in Hoorn
tegen komst
'zware jongens'
FNV roept op
tot staking in
snoepfabrieken
Honderden bewoners van de
Hoomse wijk Kersenboogerd
zullen zich tot het uiterste ver
zetten tegen vestiging van een
open inrichting voor resociali
satie van „zware" gedetineer
den in hun wijk. Dat heeft M.
van den Berg gisteren namens
de bewoners verklaard.
Volgens Van den Berg heeft
het thans „onfatsoenlijk en ar
rogant handelende" Hoomse
gemeentebestuur jarenlang fo
rensen naar „de parel aan het
IJsselmeec" gelokt met mooie
beloften over groene, rustige
woonwijken met talrijke recrea
tieve voorzieningen.
De gewraakte open inrichting
is gepland op de plaats waar
een zwembad voor de wijk zou
komen. Hoom zegt daarvoor
echter geen geld meer te heb
ben. De gemeenteraad heeft de
grondverkoop aan Justitie in
middels bekrachtigd, onkundig
van de felle tegenstand. Boven
dien heeft het gemeentebestuur
volgens Van den Berg plannen
om in dezelfde wijk pal naast
een basisschool een project
voor begeleid wonen voor ex-
tbs-cliënten en ex-drugverslaaf
den te starten. De bewoners
vrezen „ontsporing" van deze
mensen die zich vrij door de
kinderrijke wijk zouden bewe
gen.
Minister zweeg expres in Middelstum
den haag gpd
Minister De Vries (sociale za
ken, CDA) zweeg begin deze
week in een rede in het Gro
ningse Middelstum bewust over
de koppeling tussen lonen en
uitkeringen. Een woordvoerder
van de beyvindsman heeft dit
gisteren erkend. Hij denkt ech
ter wel in die richting.
Volgens De Vries is een dis
cussie over de koppeling nu
„niet aan de orde". Hij wil daar
over pas na de zomer een be
sluit nemen. Zou de koppeling
niet houdbaar zijn, dan wil hij
de bruto-uitkeringen 1 procent
laten achterblijven bij de loon
ontwikkeling in de bedrijven.
Volgens een zegsman van de
minister heeft hij begin deze
week bewust alleen gesproken
over lastenverlichting en verho
ging van de belastingaftrek voor
werkenden als maatregelen om
meer werk te scheppen.
In CDA-kring werd er gisteren
op gewezen dat het voorstel-De
Vries om de belastingaftrek voor
werkenden te verhogen, geen
cent oplevert voor mensen met
een uitkering. Daarmee wordt
de afstand tussen beide groe
pen vergroot waardoor een
soort ontkoppeling ontstaat.
Voor dit jaar heeft het kabinet
op vtjorstel van De Vries beslo
ten van een bruto- naar een
netto-koppeling over te gaan.
Berekeningen van het kabinet
wezen eind vorig jaar uit dat ie
mand met een uitkering daar
door netto bijna zes gulden per
maand beter af was.
Recent liet premier Lubbers
echter weten dat door hoge
loonstijgingen in de bednjven,
lastenverhogingen en inflatie,
dat voordeeltje was verdwenen.
Daarmee was in feite sprake ge
worden van een ontkoppeling.
Op basis van de Wet Koppe
ling met Afwijkingsmachanis-
men ziin er twee redenen om
niet te koppelen: een bovenma
tige loonstijging in bedrijven en
een slechtere verhouding tussen
de aantallen werkenden en
niet willenden. Het iatbinet
meende dat de lonen dit jaar
met 3 procent konden stijgen.
In cao's worden echter loonstij
gingen opgenomen van 3,5 tot 4
procent. Tegelijk stijgt de werk
loosheid zodat de verhouding
tussen werkenden en niet-wer
kenden slechter wordt
in PvdA-kring
De Voedingsbond FNV heeft
gisteren definitief besloten om
werknemers in de suikerverwer
kende industrie (onder meer
koekjes- en chocoladefabrie
ken) op te roepen tot staken. De
bond wil vanaf 23 maart in on
geveer 20 grotere bedrijven het
werk voor onbepaalde tijd stil
leggen.
De Voedingsbond FNV had
eerder deze week van de werk
gevers in een ultimatum geëist
dat dc automatische prijscom
pensatie in dc cao wordt opge
nomen. Het onderhandclmgv
resultaat dat dé werkgevers met
de Industrie- en Voedingsbond
CNV en de Unie BLHP heeft be
reikt, voorziet in een loonsver
hoging van twee maal 2 procent
bij een looptijd van tien maan
den. Volgens de werkgevers zit
de prijscompensatie daarin.
