ZATERDAG
D
Verdeeld, maar één in
hun vreemdelingenhaat
- EINDREDACTIE: WILLEM SCHRAM MARGOT KLOMPMAKER
ZATERDAG 7 M/ART 1992
Sinds de recente aan
slagen op migranten
doelen en een met veel
publiciteit omgeven
mishandeling van een
Haïtiaanse man in de
binnenstad van Den
Haag worden skin
heads meer en meer
beschouwd als een ge
vaarlijke voorhoede
van extreem-rechts in
Nederland. Is dat wel
zo? Een rondgang
langs Dietsers en Duit
sers. „Je mag hier nog
geeneens met een Kel-
tenkruis lopen.
ten skinhead valt vooral op door zijn uiterlijk, zoals een kaalgeschoren hoofd: shaved for battle
instructie per telefoon was
kort en strikt: „Om twee uur bij
de krantenkiosk op station Gro
ningen worden jullie opgepikt. Zorg dat je er
bent en kom niet te laat."
Een skinhead krijg je vandaag de dag niet
zomaar te spreken, laat staan een prominen
te neo-nazi-skin. Op deze plek, bij de AKO,
zal een kameraad van de Groninger neo-nazi
Eite Homan wachten: te herkennen aan een
bomberjack, een Palestijnensjaal en dr. Mar-
ten-boots.
Behalve dat de medewerkster roze gympen
blijkt te dragen, klopt alles. Of we haar willen
volgen. Ze loopt het perron op in de richting
van een gereedstaande trein, draait zich plot
seling om, trekt een sprintje naar een andere
trein en springt in een Groninger boemel die
terstond vertrekt.
Spannend, dat wel, maar waar gaan we ei
genlijk heen? „Ik breng jullie naar Eite," zegt
ze, en doet er verder het zwijgen toe.
Een korte reis voert ons naar het stationne
tje Groningen-noord. En daar, in een kleine
NS-restauratie onder een betonnen viaduct,
zitten Eite Homan en vier kameraden in
compleet gevechtstenue achter een blikje co
la te wachten. Met z'n allen houden ze de in
gangen permanent in de gaten. Tijdens de
twee uur die volgen blijven ze dat voortdu
rend doen. Eeuwig op hun hoede voor een
BVD-infiltrant of anderszins.
Het is niet gemakkelijk om neo-nazi te zijn
in Groningen-noord.
Klein en Gesloten
Het Aktiefront Nationaal Socialisten telt naar
schatting veertig leden, voornamelijk skin
heads. Het ideologisch bevlogen soort: men
doet ook aan theoretische scholing. De onge
veer 600 andere extreem-rechtse skins in ons
land zijn minder schools: in hun orde heb je
geen beginsel nodig om je op straat te mani
festeren.
Het wereldje van de skinheads, de micro
kosmos van extreem-rechts, is klein en geslo
ten. Iedereen kent elkaar en weet alles van el
kaar. Dat geldt ook voor de kleine groep van
anti-fascisten die elke beweging van de ultra
rechtse skins in de gaten houdt en daarover
nauwgezet rapporteert. Beide kampen weten
van elkaar wdt ze weten en draaien in een ge
heimzinnig circuit om elkaar heen. Geen na
men, mondje dicht, je hebt het niet van mij.
De wens van rechtse skinheads om in be
trekkelijke anonimiteit te opereren, staat in
hevig contrast met hun buitenge
woon opvallende uiterlijk en bij
passende uniform: kaalgeschoren
hoofden shaved for battlete
korte spijkerbroeken (bij voor
keur met afgeknipte pijpen), dr.
Marien-boots (werklaarzen met
stalen neuzen), zwarte of groene
bomberjacks en veelal uitbundig
getatoeëerd.
Tegenstanders noemen deze
racistische skins boneheads, een
scheldwoord. De boneheads
dient men niet te verwarren met
de zogeheten Sharp-skins (anti-
racisten), de Redskins (commu
nisten) en de 'gewone' skin die
alleen maar van ska-muziek
houdt en zich verder nergens
mee bemoeit.
Maar het zijn de ultra-rechtse
skins die de laatste weken weer
nadrukkelijk in de publiciteit zijn
gekomen. Zij worden genoemd
als degenen die verantwoordelijk
waren voor de reeks aanslagen op
migranten-doelen, onder meer in Amers
foort, Osdorp en Den Haag, al ontbreekt
daarvoor nog elk bewijs.
Allemaal Sensatie
Heil Hitier. Schweinhund. Untermensch. In
de vroege ochtend van 2 februari j.I. was het
weer eens zo ver. De vier skinheads waren
weliswaar zwaar beschonken toen ze dat rie
pen tegen de gekleurde Haïtiaan, terwijl ze
de man gezamenlijk in elkaar ramden, maar
er zijn ook minder beladen termen die spon
taan in een mens kunnen opwellen.
De subcultuur van racistische skins is
doortrokken van nazi-symboliek. Regelmatig
worden de rechter armpjes gestrekt. Haken
kruizen (soms als tatoeage aangebracht aan
de binnenkant van de onderlip) en runete
kens zijn zeer populair. De bonehead begeeft
zich moeiteloos in de retoriek van de jaren
dertig: „Toen waren de joden het probleem,
nu zijn het de buitenlanders, en vooral de il
legalen," zegt een prominente skin.
Het gedweep met ndzi-Duitsland is vrij al
gemeen onder de racistische skins, maar alle
maal pure nationaal-socialisten zijn het zeker
niet. „Nazi is allemaal sensatie," rijmt de
skinhead terwijl hij een zwaar shagje rolt.
„Skinheads in Nederland lopen niet met een
hakenkruis om. Dat doen ze in Duits
land wel, en in Engeland kun je zo in
een winkel een vlag met een haken
kruis kopen. Maar in Nederland kan je
dat gewoon niet maken. Je mag hier
nog geeneens met een Keltenkruis lo
pen."
Skinheads hebben onderling een
aantal afspraken, zonder dat deze nu
direct in een handvest zijn vastgelegd.
Je verraadt elkaar niet. En een skinhead
mag niet laf zijn. Dus is er wel de nodige kri
tiek op Haagse geestverwanten die met z'n
vieren één Haïtiaanse man hebben afgetuigd.
„Dat is laf," is de mening van onze gespreks
partner. „Ik heb wel eens in m'n eentje twee
buitenlanders tegen de grond geslagen. Toen
kwamen er óók anderen bij en die gaven die
gasten vervolgens een paar schoppen tegen
hun kop. Toen dacht ik: waar ben je nou mee
bezig, je schopt ze zo gewoon hartstikke
dood. Ook al gaat het om een Marokkaan of
een Turk, dat vind ik gewoon laf."
Mussert
„Ik ben een Dietser, geen Groot-Duitser,"
legt een maatje uit die aan tafel is komen zit
ten. „De Dietser houdt van een groot en
vooral blank Nederland." Hij is extreem na
tionalistisch, net als sommige skins die zich
gaarne in de traditie van NSB-leider Anton
Skinheads in de schemerzone van extreem-rechts
Mussert geplaatst zien. Maar Eite Homan
(35), Bereichsleiter van het Aktiefront Natio-
naal-Socialisten (ANS), schampert als Mus
sert ter sprake komt. Het ANS is de enige or
ganisatie in Nederland die openlijk uitkomt
voor zijn nazi-symphatieën. „Mussert was
een kleinburger," vindt Homan.
De twee geïnterviewde skinheads aari de
eettafel kennen Homan en zijn Aktiefront
Nationaal Socialisten, er zijn ook allerlei per
soonlijke contacten. Maar zoals veel van hun
vrienden zijn ze niet bereid Homan te volgen
in zijn extreme discipline waarin hij het
Groot-Duitsland opnieuw tot leven wil bren-
'Ik ben Dietser en die
houdt van een groot en
vooral blank Nederland'
tingen van racisme en antisemitisme. Dieptepunt vormde de moord op
de zwarte Kerwin Duinmeijer in 1983. Op de foto een herdenkingsbij
eenkomst op de Dam.
gen. Homan is hen te ideologisch. Een lei
dende gedachte, één groot beginsel gaat hen
te ver.
Het enige waar ze zich allemaal in kunnen
vinden, is vreemdelingenhaat. En ze lenen
naar believen de nazi-symbolen uit de jaren
'30, tooien zich soms met oeroude Germaan
se tekens, flirten dan weer met de blank-ra
cistische Ku Klux Klan uit Amerika, en zijn
in veel gevallen slechts incidenteel actief
voor Centrumdemocraten of CP'86.
„Het zijn eigenlijk anarchistische jonge
lui," zegt een linkse activist die zich regelma
tig in skinhead-kringen begeeft. „Skinhead
zijn heeft ook iets van: je afzetten, niet in het
gelid willen lopen. Ik zie Nederlandse skins
niet het principe van Befelil ist Befelil uitvoe
ren. Ze hebben geen discipline."
Homan kan dat soort jongens slecht ge
bruiken, de nazi-revolutie wordt in zijn ter-
t 'een staalharde kern' in
gang gezet. „Maar als de tijd rijp
is, dan weten die jongens welke
kant ze moeten kiezen."
Aan het gezag van Duitse skins
zullen Nederlandse geestverwan
ten zich in elk geval niet zomaar
onderwerpen. „Die Duitse gasten
komen al gauw met Deutschland.
Deutschland iiber alles," zegt een
Nederlandse skin. „Die jongens
voelen zich superieur: ze noemen
ons kaaskoppen. Ze verzieken de
concerten hier. Ik heb als security-
guard bij een concert wel eens een
stelletje van die moffen eruit ge
slagen."
Aanslagen
Voorlopig is de ene skin de andere
niet. Zo is er binnen de beweging
ook geen overstemming over de
vraag welk doel het plegen van
aanslagen op migranten-doelen
dient. De anonieme skin: „lk zou
ToroTwo no"" plw-n. Df' be-
reik je helemaal niks mee. Je pakt
alleen jezelf, want je gaat een paar jaar pleite
en er gebeurt verder niks. Ik ken de jongens
wel die aanslagen plegen. Maar dat moeten
ze zelf weten. Ze regelen het allemaal zelf. Zo
moet het ook, in een heel klein clubje. Net als
bij Rara. Die bestaat ook uit een harde kern
van een man of vijf, zes."
In anti-fascistische kringen heerst de over
tuiging dat Eite Homan en zijn kameraden
op zichzelf in staat zouden zijn de aanslagen
te plegen omdat ze daarvoor voldoende geor
ganiseerd zouden zijn. Maar Eite Homan zelf
zegt dat hij niet veel heil ziet in bommetjes
gooien. „Geweld is voor ons een tactische
zaak," zegt Homan. „Moskeeën aanval
len is politiek niet opportuun, al is het
een gerechtvaardigd noodweer van jon
geren op de toevloed van buitenlanders.
Die hebben die Schnautze voll van de
problemen met buitenlanders. Maar als
wij wat doen steken we geen grillroom
van een buitenlander in de fik. Aansla
gen op de staat en diens representanten
liggen veel meer in onze lijn."
Dat is klare taal van de Bereichsleiter, maar
als we opmerken dat de aanslagen in Den
Haag door de politie als 'amateuristisch' wor
den gekenschetst, reageert hij gepikeerd. „De
BVD en de politie noemen ons ook altijd
amateurs, maar waarom wordt er dan zo veel
ophef over ons gemaakt?"
Moorden
Die ophef is er al sinds de skinhead-bewe
ging radicaliseerde, in Nederland eind jaren
'70, begin jaren '80. In de afgelopen tien jaar
waren skinheads verantwoordelijk voor een
reeks mishandelingen, enkele moorden, en
vele uitingen van vooral racisme en in min
dere mate antisemitisme. Dieptepunten wa
ren de moord op de zwarte Kerwin Duin
meijer in 1983 en Michael Poyé in 1986.
In Nederland leidde de verrechtsing onder
skinheads tot de vorming van het Jongeren
Front Nederland (JFN), waarvan 200 tot 300
en andere goed bij skinheads ingevoerde lie
den denken dat enkele tientallen boneheads
tot een harde kern behoren, die bezig is mei
georganiseerde actie. Het bekendste is het al
genoemde ANS, dat sterke banden heeft met
Duitse nationaal-sociaiistische organisaties
Daarnaast is er in de regio Den Haag/bollen
streek een groep racistische skins actief. Deze
werd halverwege de jaren '80 als afdeling van
het Jongeren Front Nederland opgericht door
Tibor Mudde, die nu medewerker is van de
Haagse CP'86-fractie.
De bonehead-watchers hebben allemaal
het gevoel dat de groep actief racistische
skins langzaam meer organisatievermogen
skinheads, die hier terechtkwamen nada, skinh<»dblad
hun JFN in 1990 door de rechter werd verbo
den.
Hou Kontakt beweerde oplage v
zou daarvan een voorbeeld zijn. Maar dat de
extreem-rechtse boneheads nou stormender
hand Nederland veroveren, nee. Daarvoor
hebben ze altijd net weer te veel heibel i
gen gelederen.
Verkeerde Keelgat
Martin van de G„ uitgever van Hou Kontakt,
werd onlangs in het VPRO-programma "On
rust' niets in de weg gelegd om zich te gedra
gen als de ideale schoonzoon, met een bijna
ontroerende afkeer van geweld tegen buiten
'Toen waren de joden
het probleem, nu zijn
het de buitenlanders'
skinheads lid waren. Oprichter van het JFN
was Stewart Mordaunt, nu Haags gemeente
raadslid voor CP'86. Daarnaast trok een tijd
lang ook de Viking-jeugd een aantal skin
heads naar zich toe. De radicalisering zou
uiteindelijk het meest doorzetten in het Ak
tiefront Nationaal Socialisten, dat voortkwam
uit het JFN.
De afgelopen jaren hebben extreem-recht
se skinheads ook, vaak tijdelijk, onderdak ge
vonden bij Hans Janmaat, de oprichter van
de Centrum Partij, de latere Centrumdemo
craten. En bij CP'86, de nog rechtsere splinter
die werd opgericht uit onvrede met de koers
van Janmaat. CP'86 bestaat voor de helft uit
Skinheads, in meerderheid niet echt poli
tiek bevlogen, laat staan actief, bewegen zich
nu al jaren in de schemerzone van extreem
rechts. Tussen Centrumdemocraat Janmaat
en neo-nazi Eite Homan. Alle organisaties in
dit spectrum proberen de radicale skins voor
hun karretje te spannen, en velen hebben in
de loop van de jaren klussen opgeknapt in
dienst van verschillende opdrachtgevers.
Jfen skinhead: „Vroeger heb ik voor het
JFN gefolderd, nu doe ik dat vooi
trumdemocraten. De CD, dat staat
voor dezelfde ideeën als de Ku
Klux Klan in Amerika, daar kan ik
me helemaal in vinden." Dezelfde
persoon vertelt even later dat hij
Homan goed kent en hem enkele
keren bescherming heeft geboden.
„Dat viel niet goed bij Janmaat. Ze
willen niet dat we contacten heb
ben met het ANS, dat ligt moei
lijk."
Toen Janmaat en de zijnen in
1986 in Kedichem tijdens een ver
gadering werden aangevallen door
anti-fascisten, was deze skinhead
er met zijn vrienden niet aanwe
zig. „We waren daar niet welkom.
Wij zijn vaak afgescheept door de
partij".
T egenstellingen
De precieze banden tussen ex
treem-rechtse organisaties in Ne
derland zijn niet altijd duidelijk. Er
zijn in ieder geval vele informele
relaties, het is een klein wereldje
waarin men elkaar vrij goed kent.
Snel een knokploegje samenstel
len hoeft bijvoorbeeld helemaal
niet langs lijnen van één organisa
tie te gaan. Maar officieel zijn de
tegenstellingen soms scherp.
CP'86, de halve bonehead-partij,
moet niks hebben van de 'softe'
Centrumdemocraten. En Jan- „Skinheads zijn eigenlijk anarchistische jongeren die zich
maats partij heeft een broertje willen afzetten." foto hannk waliratd
dood aan het ANS. hoewel men
stilletjes ook weer respect heeft voor het ge
harnaste clubje van Fkjman.
Maar de naar schatting 600 rechts-extre-
mistische skinheads moeten stuk voor stuk
serieus worden genomen, vinden anti-fascis
ten. „Het zijn allemaal jongens die ter plekke
spontaan kunnen besluiten dat je gezicht
hen niet aan staat en dat je daarom in elkaar
moet worden geslagen." Wat dus Kerwin
Duinmeijer en Michael Poyé overkwam, al
leen overleefden zij het niet
Een skinhead bevestigt dit ..Als ik een paar
van die linksen zie, van die krakerstypes dus.
dan ga ik natuurlijk niet een blokje om." De
zelfde skin raakte een keer in een vechtpartij
betrokken toen hij twee zwarten zag lopen
met een blanke vrouw. „Dat Is rassenver
menging. Toen we daar ruzie over kregen,
werd het vechten"
Het Fascisme Onderzoeks Kollektief (FOK)
landers. De poging van Van de g. om een ge
matigd beeld op te hangen van de recht"*
skins, is veel boneheads volstrekt in het ver- i
keerde keelgat geschoten.
Martin van der g. werd vorige week in
Nieuwe Revu nog geafficheerd als een voor
aaastaande skinhead, de opkomende man tn
Rechts Nederland die met één oproep vijf
honderd skins op de been kan brengen Maai
inmiddels is onder een aantal Hou KontajQ
abonnees een pamflet verspreid waarin Vat
de g. voor verrader is uitgemaakt
Ook onze gesprekspartner, fëh skinhead
met een lange staat van dlengffi niet.be
paald tevreden over het tv optreden van d<
coming man „Ik heb hem al opgebeld en ge
zegd dat hij moet ophouden met dat soor
praatjes." meldt hij dreigend
Andermaal lijkt een skin-carrière in d«
kiem gesmoord:
