Rtv show
i
'De beste nummers heb ik
zo, bam,! opgeschreven'
T
Chirurgenwerk toont
hedendaagse techniek
Ik ben geen vrouw en geen man
Woensdag 4 maart 1992 Redactie: 023-1501^1/023-150-192 INEKE VAN DER
GERARD VAN PUTTEN Vormgeving: MARIANNE VERSCHUREN
RTL 4 verliest
leiderschap tv
RTL 4 is na meer dan een jaar
het marktleiderschap op televi
sie kwijtgeraakt aan Nederland
2. In februari haalde Nederland
2 een marktaandeel van 26 pro
cent. R IL 4 zat daar één pro
cent onder. De commerciële
omroep zag zijn aandeel dalen
van 28 procent in januari naar
253 procent in februari. Dat blijkt
uit het overzicht over februari
van de NOS-afdeling Kijk- en
Luister Onderzoek (KLO).
Volgens onderzoeker René
van Dammen van KLO heeft
RTL 4 kijkers verloren aan de
uitzendingen van de Olympi
sche Winterspelen op Neder
land 3. Deze zender haalde in
februari een marktaandeel van
15 procent. Dat is vijf procent
meer dan de maand daarvoor.
Van Dammen noemt de winst
voor Nederland 3 niet verras
send.
„Dat was te verwachten met
de Olympische Winterspelen.
Het is echter wel verrassend dat
de kijkers zijn weggehaald bij
RTL 4. De verwachting was dat
de twee Nederlandse netten pu
bliek zouden inleveren. Overi
gens heeft Nederland 2 ook de
laatste weck van februari, toen
de spelen al afgelopen waren,
meer kijkers getrokken dan
RTL 4."
Het totale marktaandeel van
de publieke omroepen is in fe
bruari met 4 procent gestegen
naar 58 procent. De NOS lever
de met zes programma's de
grootste bijdrage aan de top 25
van de kijkcijfers. Het best be
keken programma was vorige
maand wederom het zondagse
Journaal van acht uur, met een
kijkdichtheid van 31,8 procent.
De 1500 meter schaatsen voor
mannen was het best bekeken
sportonderdeel van de Winter
spelen op televisie.
Belinda Meuldijk wil eerlijk zijn tegenover zichzelf
ekstschrijven is oor
log. Met jezelf en met
JL. de buitenwereld. On
willige woorden weigeren op
de juiste plek te vallen. Schrij
ven, schrappen en herschrij
ven. En is die in woorden ge
vatte emotie eenmaal daar,
dan wordt het van je weggeno
men. Raak je het kwijt aan
producers en muzikanten die
aan jouw gevoelens muziek
moeten toevoegen. „Het
is alsof je je kind naar mmm
een weeshuis brengt,"
zegt Belinda Meuldijk.
Het schrijven is haar
met de paplepel ingego
ten. Haar vader, Wim
Meuldijk, is tekstschrijver
en de geestelijke vader
van Pipo de Clown. „Ik
wist niet beter dan dat
schrijven de manier was
om je brood te verdie
nen. Als klein meisje zat
ik met één vingertje op zijn
de Remmington
Dingen die ik graag wilde,
schreef ik op en maakte ze op
die manier tastbaar. Mijn vader
zei toen, het worden vrienden
van je. Dat is altijd zo gebleven.
Schrijven is een beetje God
zijn."
Die eerste teksten kon ze voor
zichzelf houden. Sinds ze een
succesvol tekstschrijfster is,
moet ze haar werk afstaan.
„Dan belt een of ander zange
resje die zegt mijn teksten goed
te vinden en zoiets voor haar
zelf wil. Daar schrik ik van. Het
benauwt me ook Ik kan niet zo
maar voor iedereen schrijven.''
„Ik heb altijd voor Rob de Nijs
geschreven, omdat hij mijn
partner was. Natuurlijk heb ik
ook voor anderen geschreven.
Voor I rank Boeijen bij voor
beeld. Dan hoorde ik mijn tek
sten met dat whiskygeluid van
Boeijen. Zoiets werkt in het be
gin heel verwarrend. Ik had het
gevoel of ik een beetje vreemd
ging. Toen dacht ik: ik kan dat.
Voor zo iemand kan ik ook
schrijven."
Lachend: „En nu zegt Boeijen
dat hij de mooiste muziek heeft
Yoshi, je bent aan 't dromen
je handen open vooreen
wereld zonder pijn
Yoshi, jij bent gekomen,
en nu moet ik jouw held in alle
waanzin zijn
geschreven op mijn teksten en
niet op de zijne."
Onlangs kreeg Belinda de op
dracht van FaJl Mall Movies
Productions om het script voor
een korte film te maken. De film
wordt straks gespeeld door niet-
professionals. En zeker niet
door mensen die ze kent. „Dat
was geen probleem. Met het
schrijven van het script had ik
geen moeite. Mijn vader heeft
een jaar lang elke dag een vijf
minuten durende aflevering van
Pipo geschreven. Ik dacht wat
hij kan, kan ik ook. En zie, het
lukte."
Met het afhouden van veel op
drachten, beperkt ze de markt
voor zichzelf. Belinda ligt er niet
van wakker. Schouderophalend:
„Dat zal best. Maar ik kan me
niet aanpassen. Heb ik r
kund. Het ergste is als de pla
tenmaatschappij tegen me zegt:
de volgende song moet een hit
worden. Dan krijg ik zoiets
pffff. Ik kan niet van tevoren iets
bedenken dat verkocht moet
worden. Ik kan alleen teksten
maken die ik zelf mooi vind."
„De stof voor mijn liedjes
haal ik uit mijn omgeving. Ik
luister graag naar wat mensen
zeggen in documentaires
en in emotionele situa
ties. Dat zijn de woorden
die ik zoek. Niet het ge
zwollen. mooie boeken-
taalje. Ik moet het heb
ben van emoties. Mensen
moeten wat te zeggen
hebben. Als ik dat terug
kan geven, komt het kip-
pevel. Dan zit het goed."
In de loop der jaren ver-
anderde de toon van haar
werk. Tegenwoordig zijn
haar liedjes korte impressies
waarmee de luisteraar kan doen
wat-ie wil. „Ik sluit minder
compromissen en laat steeds
meer weg. Mijn zinsopbouw en
taalgebruik ervaren veel men
sen als raar. Het staat er niet zo
als het hoort, zeggen ze dan.
Daar heb ik niets mee te maken.
De beste nummers heb ik zo,
bam!, opgeschreven. Dan vallen
de woorden uit de lucht precies
op de juiste plek. Dat geeft een
waanzinnige kick."
Ook Belinda heeft haar favo
riete tekstschrijver. „Als ik Her
man van Veen hoor, denk ik:
jééétje. Maar die heeft Rob
Tekstschrijfster Belinda Meuldijk altijd in gevecht met woorden.
Chrispijn, dat is de top. Razend
knap wat die jongen doet. Dat
wordt in Nederland zwaar on
derschat. Hier heeft men snel
de neiging naar het buitenland
te kijken. Tachtig procent van
de Engelse teksten is pure ellen
de, cliché op cliché. Dan praat
je natuurlijk niet over mensen
als Leonard Cohen of John Cale.
Dat is kunst."
Vooroordelen
Tekstschrijver en bekende Ne
derlander zijn, betekent ook
vechten tegen vooroordelen.
„Mensen staan zo snel klaar
met een oordeel. Dat is frustre
rend, natuurlijk. Toch raakt het
me niet, omdat ik eerlijk ben te
genover mezelf. Neem het liedje
Yoshi, genoemd naar mijn
zoontje. Yoshi heeft een vorm
van autisme. Toen ik het
schreef, wist ik dat niet eens. En
wat hoor je overal? Dat mens
van Meuldijk exploiteert haar
verdriet, want ze schrijft een
liedje over haar kind. Wat een
onzin. Ik heb het geschreven uit
een moederlijk beschermings-
gevoel."(Zie inzetje)
Ze vervolgt: „Over die facet
ten van het leven wordt trou
wens veel te weinig geschreven.
Als we de meeste liedjes moeten
geloven, zijn we allemaal jong
en verliefd gebleven. Niemand
is ouder geworden, niemand
heeft kinderen, niemand heeft
kinderen waar wat mee loos is.
Niemand twijfelt aan zijn eigen
bestaan. Al die emoties die het
leven zoveel breder en rijker
maken, worden zorgvuldig weg
gemoffeld. Daar heb ik geen
trek meer in. Ik durf best een
deel van mezelf bloot te geven.
Want "wat weten de mensen uit
eindelijk van me? Niets, totaal
niets. En zolang ik zelf het ge
voel heb. dat ik zuiver en eeiiijk
bezig ben, mogen ze rustig over
me heen fietsen."
Tegenover die negatieve bij-
foto covert de roo
verschijnselen staan de vele po
sitieve reacties die ze krijgt. „Ik
krijg gelukkig ook veel terug.
Nog steeds krijg ik stapels brie
ven van mensen die steun von
den in het nummer Open Ein
de. Dat gaat over de dood. Toen
ik dat schreef dacht ik, dit ver
driet is eigenlijk te veel van mij.
Maar mensen zeggen er heel
veel in te herkennen en zijn blij
met dat gevoel. Dat verdriet
bleek van iedereen, niet alleen
van mij. Niets heeft zoveel met
het leven te maken als de dood.
Waarom zou je daar niet over
schrijven?"
ZOGEZEGD
,.Hoe groter de afstand wordt
tussen het afscheidsconcert en
nu, hoe vriendelijker ik over die
tijd denk. Ik ben trots op wat Doe
Maar heeft gemaakt en bijzonder
trots op het feit dat we opgehou
den zijn. Ik heb alles aan dat
bandje te danken. En als ik eraan
terugdenk, ben ik alle haaien en
Armani-jasjes vergeten. Overge
bleven zijn die vier jongens die
bezield en spiritueel een geolied
concert gaven (Henny Vrienten
in VARA's TV Magazine)
,,De psychiater is er niet alleen
voor de high-society, maar ook
voor tante Mien uit de Jordaan.
Een beetje gek/ijn is trouwens
helemaal niet erg." (Tv-psychia-
ter Jan Swinkels in De Telegraaf)
,,lk heb geleerd dat je verblind
wordt door alles wat je te graag
wilt. Ik zag laatst een huis in Ore
gon waar mijn vrouw en ik hele
maal weg van waren. Ik ben naar
de makelaar gegaan en heb een
bedrag genoemd. Zou hij een
cent meer hebben gevraagd, ik
zou het hebben laten lopen. Die
man zei: je bent niet redelijk. Dat
was ik wel. Anders zou ik een
slaaf van mijn begeerte zijn ge
worden." (Gino Vanelli in het AD)
maar lastiger. Meer van katten
houden dan van mensen is heel
slecht, een sociale vorm van so
domie, waar niemand iets mee
op schiet." (Midas Dekkers in de
AVRO Bode)
,,Mij werd gevraagd de Islami
tische Omroep Stichting op de
rails te zetten. Ik dacht: waarom
niet? Uiteindelijk aanbidden wij
dezelfde God. Het zou be
treurenswaardig zijn als de mi
nister de I0S zijn zendtijd zou af
pakken en 500.000 islamieten
in het hemd zet (Wim Neyman in
de NCRV Gids)
,,0nze humor is ongetwijfeld or
dinair en platvloers, maar dan
wel op een geestige manier."
(Katey Sagal, beter bekend als
Peggy Bundy in TROS Kompas)
..Ik heb het niet meer zo in m'n
bloed om uit te gaan Dat zal ook
wel met de leeftijd te maken
hebben, ik ben nu 35. Ik heb
thuis m'n rust gevonden." (Sylvia
Millecam in Privé)
,,lk ben ook maar een juffrouw
die met haar hoofd op de televi
sie komt. Eerst was het een spel
letje voor me, een soort buiten
spelen. Het heeft acht jaar ge
duurd eer ik me realiseerde van;
dit is dus mijn vak. Ik voelde me
voor die ti|d altijd onbeholpen als
mensen aan me vroegen wat ik
nu precies deed (Dieuwertje
Blok in Revu)
,,Mijn leven bestond uit veel uit
gaan. Praktisch elke dag naar de
disco. Als ik zondagochtend
moest voetballen, dan wilde het
nog wel eens voorkomen dat-ik
rechtstreeks uit de disco kwam."
(Gaston Taument in VARA's TV Ma
gazine)
,,Van de garage mocht ik met de
wagen die ik wilde kopen wel een
proefrit maken. Ik stond voor een
verkeerslicht naast een andere
auto. waarvan de twee inzitten
den zó naar me zaten te kijken,
dat ik dacht: die willen natuurlijk
een wedstrijdje. Vol gas ging ik
de snelweg op, ook om uit te pro
beren hoe hard die wagen kon. Ik
reed al 150, toen ze me voorbij
reden en toen pas zag ik dat het
politie was. Dat ze uniformen
droegen had ik eerst helemaal
niet gezien. Dom, hè?" (Peter
lusse in Privé)
Peter Lusse kreeg een fikse be
keuring toen hij een proerit maak
te met een nieuwe auto en met
150 kilometer over de snelweg
scheurde. foto dijkstra
Joop Daalmeijer, presentator van het programma Chirurgenwerk.
Veronica zendt morgenavond
de eerste aflevering uit van drie
medische themaprogramma's
over chirurgie waarbij uitge
breid wordt ingegaan op de
technische mogelijkheden die
de hedendaagse chirurgie ten
dienste staan. Er wordt met ver
schillende chirurgen meegeke-
ken. tijdens hun vaak zeer ge
specialiseerde operaties.
Naast chirurgen, die vertellen
over de mogelijkheden en on
mogelijkheden van hun beroep,
komen ook patiënten aan het
woord die op welke manier dan
ook met chirurgie in aanraking
zijn gekomen. Zij vertellen over
hun ervaringen, vreugde of te
leurstelling en over hun emotio
nele belevenissen.
Ook is in ingelaste documen
taires te zien hoe operaties dan-
wel technieken worden uitge
voerd. Vaak zullen de patiënten.
die in het programma zijn te
zien, dezelfde zijn als die in de
ingelaste documentaires zijn te
In deze eerste luitzending
wordt ingegaan op acute chirur
gie. Chirurgen zijn vaak betrok
ken bij de directe opvang en be
handeling van patiënten die op
de EHBO-afdeling van een zie
kenhuis binnenkomen of bin
nen worden gbracht. Meestal
zijn bij de behandeling of ope
ratie, gespecialiseerde chirurgen
betrokken, onder andere vaat-
chirurgen, neurochirurgen, or
thopedische chirurgen, plas
tisch chirurgen en keel-neus- en
oorchirurgen.
In het programma is te zien
hoe chirurgen hun werk doen
bij calamitcitren op de EHBO-
afdeling van het Academisch
Ziekenhuis van de Vrije Univer
siteit in Amsterdam.
(Uitzending, donderdag 5
maart, 22.00 uur, Nederland 2)
Documentaire over transseksueel
HILVERSUM BENEDICTA ZUR UPPE MAGNIS
Toen ze het geklik van haar hoge hakjes op straat
hoorde, dacht ze even dat ze alles had overwon
nen. De ontnuchtering volgde snel. Charlotte, de
vrouw die de natuur had opgescheept met een
mannenlichaam, viel voor haar gevoel overal tus
sen in. „Ik ben geen vrouw, maar ik ben ook nooit
helemaal man geweeststelt ze in de documen
taire die regisseur Puck Goossen over haar leven
als vrouw maakte. Goossen volgde haar vanaf een
half jaar vóór de operatie die haar voorgoed tot
vrouw zou moeten maken. Nu, ongeveer zes jaar
later zijn de twijfels er nog steeds, maar ook een
geluksgevoel. ,Ik ben tevreden."
Het dagboek van Charlotte S. is een film over
een man die 20 jaar lang als scheepsdieselmon-
teur op een vrachtschip de meeste zeeën ter we
reld heeft bevaren. Ondanks zijn opvoeding 'al6
jongen' en zijn ruig en mannelijk beroep, hunkert
hij er van kind af aan naar een meisje te zijn. Op
vijftigjarige leeftijd besluit hij alsnog deze lang ge
koesterde wens ten uitvoer te brengen. Een half
jaar voor de operatie begint de camera hem/haar
te volgen.
In de voorbereiding op de operatie, maakt
Charlotte zich in een moeizaam proces al die din
gen eigen die voor de meeste vrouwen vanzelf
sprekend zijn. Ze leert bier te drinken zonder haar
elleboog te heffen, leert haar tasje op de juiste
manier open te doen en een logopediste leert
haar als een vrouw te praten. Dat alles gaat haar
goed af. Moeilijk wordt het pas als ze haar broer
moet inlichten over haar plannen.
In mooie en discrete beelden toont Goossen het
onbegrip van een man die niet begrijpt dat zijn
broer zoveel ervoor over heeft om een vagina te
krijgen. „En dat doe je alles om dat ding", vraagt
hij hoofdschuddend.
Charlotte kijkt er anders tegenaan. „Na de ope
ratie", vertelt ze, „liep ik trotser over straat. Ik had
iets te beschermen".
Goossen kiest ervoor om in de film alleen maar
op Charlotte zelf in te gaan. „Ik vond haar moti
vatie en de keuzes die ze moest maken interes
santer dan haar lichamelijke veranderingen. Dit is
een film over de schemerzone waarin Charlotte
zich bevipdL Ze kan alles nog omdraaien, alles
veranderen. Door de twijfels van Charlotte wordt
de film ook heel herkenbaar. De documentaire is
misschien wel wat ruw, wat minder geschaafd,
maar hij is wel eerlijk."
Ook Charlotte kan zich vinden in het beeld dat
Goossen van haar schetst. Voor haar is het een
mooi portret van een groeiperiode. „Ik moet on
danks mijn leeftijd geestelijk dezelfde weg afleg
gen die jonge meisjes gaan als ze volwassen wor
den. In de documentaire zeg ik dingen die nu
voor mijn gevoel kant noch wal raken, maar dat
doen alle. opgroeiende kinderen. Ik ben nog niet
klaar met mijn ontwikkeling als vrouw. Eigenlijk
ben ik midden in mijn puberteit. Over een jaar of
vijf hoop ik zover te zijn. Maar de twijfels of deze
stap wel goed was, zijn weg." Charlotte is tevre
den en dat staat voor haar gelijk aan gelukkig zijn.
(Uitzending donderdag 5 maart, 23.03 uur. Ne
derland 1)
STRIPS
BOLLEBOOM
BOES
