Buitenland
'Ossies' bezetten
scheepswerven
Bush en Buchanan zetten
alles op alles in Georgia
Zeit-
Bush spreekt veto uit
over wetsvoorstel China
San Marino wil wereld
tonen wat het waard is
Familiemoord om geld schokt Montecchia
Staking in Niger
na opstand soldaten
EG moet GOS bijeenhouden
met meer economische hulp
Dinsdag 3 maart 1992
Redactie: 023-150225 RONALD FR1SART <cheO ONNO HA VERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen: MARGREET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgeving: HENK GEIST
6
Ongeveer 150 joden hebben gisteren in Hamburg geprotesteerd te
gen de komst van een winkelcentrum op de plaats van een voormali
ge joodse begraafplaats. Ze vinden het een ontheiliging van het ou
de kerkhof. •foto epa
Fransen zien socialisten niet zitten
Versleten en onbekwaam. Dat zijn de twee woorden die het
snelst opkomen bij de Kransen als hen wordt gevraagd een be
schrijving te geven van de regerende Socialistische Partij. Dat
blijkt uit een opiniepeiling die gisteren werd gepubliceerd in de
krant Le Figaro. Uit het onderzoek blijkt verder dat 61 procent
van de ondervraagden wil dat president Mitterrand na de alge
mene verkiezingen van volgend jaar aftreedt, en niet na de pre
sidentsverkiezingen van 1995.
New York pakt geweld scholen aan
De Amerikaanse stad New York gaat 28 miljoen dollar (50 mil
joen gulden) uitgeven om de veertig meest gewelddadige scho
len in de stad „wapenvrij" te maken. Burgemeester Dinkins stelt
in een plan voor metaaldetectoren bij de schooldeuren te instal
leren om te voorkomen dat kinderen pistolen en messen mee de
kJas innemen. De burgemeester wil ook meer politie inzetten en
scholieren leren hoe ze conflicten zonder geweld kunnen oplos-
Omstreden Duke mag toch meedoen
De Republikein en voormalige Ku-Klux-Klan leider David Duke
mag zich van het Amerikaanse Hooggerechtshof toch nog kan
didaat stellen voorde voorverkiezingen in de staat Wisconsin op
7 april. Met vier tegen drie stemmen verwierp het Hof het besluit
om Duke niet toe te laten, dat eerder werd genomen door de
commissie die verantwoordelijk is voor de presidentsverkiezin
gen gaat.
Politie Zuid-Korea arresteert leraren
De Zuidkoreaanse politie heeft gisteren 422 leraren gearresteerd
die deelnamen aan een demonstratie tegen de regering in de
hoofdstad Seoul. Volgens het persbureau Yonhap verzamelden
meer dan 900 leden van de verboden onderwijsvakbond
(."honkyohyop zich voor het gebouw van de regerende Democra
tische Liberale Partij (DLP). In leuzen beschuldigden ze de rege
ring ervan de onderwijsvakbond te onderdrukken en eisten ze
een gesprek met DLP-leider Kim Young-Sam. Ongeveer tien
vakbondleiders raakten gewond in een gevecht met de oproer
politie.
NIEUWSLIJN Actie voor baanbehoud duurt al een week
Clinton favoriet bij Democraten
WASHINGTON HENK DAM
CORRESPONDENT
Vandaag wordt opnieuw een
spannende dag voor president
Bush als Amerikanen in zeven
staten hun stem uitbrengen in
de voorverkiezingen voor het
Amerikaanse presidentschap.
Veruit de meeste aandacht gaat
uit naar de verkiezingen in Ge
orgia. De stembusslag in deze
zuidelijke deelstaat wordt ge
zien als de opmaat voor Super
Tuesday, de verkiezingen in een
groot aantal andere zuidelijke
staten die precies over een week
worden gehouden.
Wie vandaag in Georgia wint,
kan er bijna 100 procent op re
kenen ook volgende week sterk
uit de bus te komen. Bush, die
bij eerdere voorverkiezingen de
afgelopen weken meer stem
men aan zijn Republikeinse ri
vaal Pat Buchanan verloor dan
hem lief is, heeft de blik al enke
le weken op Georgia gericht.
Maar ook de uiterst rechtse
Buchanan realiseert zich dat hij
het in Georgia meer dan redelijk
moet doen, wil hij een kansje
overhouden om bij komende
voorverkiezingen een serieuze
bedreiging voor Bush te blijven
Zowel Bush als Buchanan
hebben de afgelopen weken fel
campagne gevoerd in Georgia,
waarbij ze fel naar elkaar heb
ben uitgehaald. Zo heeft Bucha
nan Bush in verkiezingsfilmpjes
ervan beschuldigd Films te sub
sidiëren waarin dansende ho
moseksuele mannen gekleed in
kettingen en leer te zien zijn. De
boodschap: Bush steunt niet de
conservatieve waarden die zo
veel kiezers in het zuiden dier
baar zijn.
Bush heeft daarentegen com
mercials op tv gebracht, waarin
Buchanans tegenstand van de
Amerikaanse deelname aan de
Golfoorlog wordt belicht. De
boodschap: Buchapan deelt de
patriottische waarden niet die
in het zuiden nog leven.
Wie gaat er winnen? De pei
lingen houden het in ieder geval
op Bush. Er is echter één com
plicerende factor die de peilin
gen onbetrouwbaar maakt: in
Georgia kunnen Democraten en
Republikeinen ook op eikaars
kandidaten stemmen. Bush
loopt dus het risico dat conser
vatieve Democraten massaal op
Buchanan gaan stemmen al
was het alleen maar om de pre
sident te treffen.
Van de Democratische kandi
daten heeft Bill Clinton volgens
de peilingen een gerede kans
om in Georgia te winnen. Hij
zou 'zeker 50 procent van de
stemmen' krijgen. Clinton, die
de afgelopen weken vooral in
het nieuws stond vanwege een
buitenechtelijke verhouding en
zijn pogingen de dienstplicht in
Vietnam te ontlopen, heeft nog
nergens van zijn belangrijkste
Democratische rivaal, Paul
Tsongas, gewonnen. Verkie-
zingstechnisch gezien is hij van
daag dan ook verplicht om dat
patroon te doorbreken, zo zeg
gen deskundigen.
IH- Amerikaanse president Bush
heeft gisteren zijn veto uitge
sproken over een wetsontwerp
dat voorwaarden verbindt aan
gunstige handelsvoorwaarden
voor China. Het Amerikaanse
longres had in het wetsvoorstel
verlenging van China's status
van meest-begunstigde han
delsnatie afhankelijk gemaakt
van vooruitgang op het gebied
van de rechten van de mens en
beperkingen op de uitvoer van
rakettechnologie.
Bush liet het Congres weten
dat hij het wel eens was met de
achterliggende bedoeling van
het wetsontwerp, maar niet met
de manier waarop wordt gepro
beerd dat doel te bereiken.
Postzegelrepubliek treedt toe tot VN
CORRESPONDENT
l)e klokken luiden
zichten glundei
vlaggen van San Marino en de
Verenigde Naties (VN) samen
lang/aam omhoog schuiven
boven het Palazzo del Govcr-
no, het ranke paleis waar rege
ring en parlement van de klei
ne republiek zitting hebben.
Terwijl de zon rood kleurt en
de lichte nevel het Plein van de
Vrijheid omhult, vieren de
'Sanmarines!' hun zojuist ver
kregen lidmaatschap van de
VN.
ter), het wordt niet geplaagd
door een minderwaardigheids
complex. Politiek is een serieu
ze zaak voor de 23.000 inwo
ners van de republiek, die zich
uitstrekt op en rond de 750
meter hoge Titanoberg, 20 km
ten westen van de befaamde
Italiaanse hadplaats Rimini.
ViHir minister van financiën
Galassi is het VN-lidmaatschap
een erkenning van de lange
souvereinltelt van de republiek
1.600 jaar) en ook van de in
spanningen van San Marino in
de Internationale politiek. „Wc
zijn vijf jaar
weest hij de VN, maar ook
sinds 1973 onafhankelijk lid
van de Conferentie voor Veilig
heid en Samenwerking in Eu
ropa (CVSE). Met de EG be
staat sinds december vorig jaar
een samenwerkingsverdrag. Ik
geef toe dat we weinig politiek
gewicht in de schaal leggen,
maar onze morele bijdrage
kan des te groter zijn."
San Marino wil als VN-lid de
wereld tonen dat het meer is
dan een postzegelrepubliek
met een fiscaal gunstig kli
maat. „We maken inderdaad
prachtige postzegels", beaamt
minister Galassi. „Maar we
hebben ook een veelheid aan
industriële bedrijven, een ont
wikkelde agrarische sector en
natuurlijk een florerende toe
ristische industrie. En met de
fiscale voordelen valt het ook
wel mee: een auto kost hier
een paar honderd gulden min
der dan in Italië. Daarvoor
komt u toch niet helemaal
naar San Marino?"
Behalve San Marino hebben
de VN er gisteren nog acht le
den hijgekregen: Armenië,
Azcrhajd/jan, Kazachstan, Kir
gizië, Moldava, Oezbekistan,
Tadzjikistan en Toerkmenis-
tan. Het aantal leden van de
VN komt daardoor nu op 175.
De arme Oostduitse deelstaat Mecklenburg-Vorpommem is al bijna een week in de
greep van acties. Bijna tienduizend werfarbeiders hebben hun (staats)bedrijven aan de
Oostduitse Oostzeekust bezet uit protest tegen dreigend banenverlies als gevolg van
privatisering. Zware ankers blokkeren de poorten van de meeste werven. De actie roept
veel sympathie op onder de bevolking die solidair is met „onze moedige jongens".
BERLUN HANS HOOG EN PUK
CORRESPONDENT
De regering van Mecklenburg-
Vorpommern, waar de scheeps
bouw zorg draagt voor 30 pro
cent van de banen in de indu
strie, is radeloos. Minister pre
sident Gomolka (CDU), die het
vorige week niet nodig vond
om. zoals een werfarbeider zei,
„zijn indianenvakantie" in de
VS af te breken, holde gisteren
van de ene spoedzitting naar de
andere.
Als gevolg van de privatise
ring zijn al 10.000 van de eens
55.000 banen aan de Oostzee
kust verloren gegaan. Nog eens
25.000 arbeidsplaatsen dreigen
te worden geschrapt. Volgens
deskundigen zullen uiteindelijk
hooguit 15.000 arbeidsplaatsen
over blijven. De werkloosheid in
de regio dreigt daardoor op te
lopen tot boven de 30 procent.
De regionale politici van
Mecklenburg-Vorpommem zijn
vooralsnog verdeeld over wat er
moet gebeuren om de pijn voor
Actievoerende werknemers van de Neptun-Wamow werf in Rostock maken met plakkaten en spandoeken
duidelijk dat het wat hen betreft al vijf voor twaalf is in de (Oost-)Duitse scheepsbouw-industrie. foto epa
de bevolking zoveel mogelijk te
verzachten.
De actie van de werfarbeiders
begon bijna een week geleden
met de bezetting van de MTW-
werf in Wismar door 3.200
werknemers. Dat gebeurde na
dat de Treuhand, de overheids
instelling die de voormalige
staatsbedrijven in de DDR moet
privatiseren, een besluit over de
verkoop van de staatswerf op
nieuw had uitgesteld. Twee da
gen later volgden de collega's
van de Neptun-Wamow werf in
Rostock, enkele kleinere bedrij
ven en de Dieselmotorenfabriek
in Rostock. Gisteren sloten de
ruim 3.000 arbeiders van de
werf in Warnemunde zich bij de
actie aan.
THE INDEPENDENT
Een bloedstollend familiedrama bereikte
vorige week in een rechtzaal in Verona zijn
hoogtepunt met de veroordeling van de
drie jonge daders tot gevangenisstraffen
van 30 en 26 jaar wegens moord.
Het was geen gewone moord, maar één
van de meest gruwelijke misdaden in een
maatschappij die zo sterk op de heilige fa
milieband is geënt als de Italiaanse: familie-
moord het leven nemen van degenen die
je het leven schonken. Het banale motief
van de moordenaars was geld om hun dure
levensstijl te bekostigen.
Het verhaal begint op 17 april 1991, wan
neer de 19 jarige Pietro Maso en zijn twee
vrienden. Giorgio Carbognin en Paolo Ca-
vazza. de ouders van Pietro met een stuurs-
lot en ijzeren staven tot pulp sic
vervolgens in een disco
het elf dagen durende proces vertellen
op kille, emotieloze toon hoe /e de dubbele
moord hebben gepland, opdat Pietro zijn
deel van de erfenis zou kunnen opstrijken
en een grotere auto kopen
Pietro's ouders, de 52-jarige Antonio en
de 48-jarige Maria Rosa, waren typische
kleine boeren die tot welstand waren geko
men door hard werken en veel sparen. Hun
bedrijfje was uitgegroeid tot elf wijngaarden
en ze bewoonden een kleine villa.
Maar Pietro is anders. Hij houdt van
mooie kleren en snelle auto's en is werk
schuw. Vijf maanden lang maakt de groep
plannen voor de moord. Ze overwegen de
moeder te ontvoeren en haar met een sla
gersmes de schedel te splijten. Maar een
poging hiertoe mislukt omdat één van Pie
tro's twee zussen niet thuis is. Het plan is
namelijk om hen ook te verrnoorden om
zeker te stellen dat de hele erfenis naar Pie
tro zal gaan. De zussen uitspringen uitein
delijk de dans.
Tijdens het hele proces blijft Pietro koel
en onaangedaan. Zonder enige blijk van
medelijden of spijt vertelt hij de rechtbank
in detail wat er is gebeurd. De officier eist
levenslang, maar de rechter gaat mee met
de verdediging, die zich beroept op tijdelij
ke ontoerekeningsvatbaarheid, en veroor
deelt Pietro tot 30 jaar gevangenis. Zijn
vrienden krijgen elk 26 jaar.
Wanneer de uitspraak wordt voorgelezen,
weerklinkt een fluitconcert in de rechtzaal.
Het publiek vind dat Pietro er te gemakke
lijk is afgekomen en dat hij levenslang heeft
verdiend. Pietro's enige woorden zijn: „Ik
ben tevreden. Dank u, advocaat
Psychologem en sociologen hebben tij
dens het proces geprobeerd een verklaring
te vinden voor de moorden. Professor Vitto-
rio Andreoli, een psychiater die als getuige -
deskundige was omgeroepen, hield een
donderpreek over de hypocrisie en de ver-
wTongen waarden van Montecchia di
Crosara, het plattelandsstadje waar de mis
daad plaatsvond. De onschendbaarheid van
de familie betekent niets meer, zei hij. „De
enige god is mammon. Een varken of een
stel ossen is meer waard dan een vrouw."
Maar het motief van bloedige familie-
moord om wille van hebzucht is al zo oud
als Kaïn en Abel en het is een veelvuldig
voorkomend thema in Griekse tragedies.
Voor deze jongemannen zal de misdaad
echter niet lonen. De erfenis van de ver
moorde ouders zal worden verdeeld tussen
Pietro's twee zussen.
CORRESPONDENT AFRIKA
In het Westafrikaanse Niger is
gisteren een nationale staking
uitgebroken die het openbare
leven in de hoofdstad Niamey
volledig heeft lamgelegd. De
stakers protesteren tegen de ac
ties van opstandige soldaten die
de afgelopen dagen drie keer
het nationale radiostation heb
ben bezet omdat ze al maanden
geen soldij hebben ontvangen.
De oppositie beweert dat het Ie
ger een staatsgreep wil plegen.
Winkels, banken, kantoren en
bedrijven in Niamey en andere
steden bleven gisteren gesloten.
Ook kwam .het openbare ver
voer op de meeste plaatsen stil
te liggen. Vertegenwoordigers
van de Hoge Raaa van Niger, de
oppositie en de Franse regering
voeren ondertussen druk over
leg om naar een oplossing te
zoeken.
Tot de staking is opgeroepen
door de vakbonden en een aan
tal oppositiepartijen om, zoals
de secretaris-generaal van de
vakbeweging liet weten, te voor
komen dat het leger een staats
greep pleegt. De vakbeweging
en oppositie zeggen over bewij
zen te beschikken dat de strijd
krachten van plan zijn een eind
te maken aan de vorig jaar de
mocratisch samengestelde inte
rim regering van premier Ama
dou Cheffou.
De chef van het nationale le
ger, Iza Mazu. heeft dit nadruk
kelijk ontkend en benadrukt dat
het leger het huidige democrati
seringsproces volledig steunt.
Volgens de legerchef zijn de
klachten van de opstandige mi
litairen over achtstallige soldij
overigens wel legitiem.
'Brussel' helpt bij opvang kerngeleerden
EG de prioriteit zijn. Een geza
menlijk economisch, monetair
en handelsbeleid van de repu
blieken is voorwaarde voor sta
biliteit en daarmee een garantie
voor veiligheid in (West-)Euro-
pa.
De voedseltekorten zijn niet
eens het grootste probleem. Er
is, zeker in de vier republieken
die hij heeft bezocht, meer be
hoefte aan medicamenten, vee
voer en landbouwzaad.
Associatie-akkoorden met de
EG, zoals die zijn gesloten met
Tsjecho-Slowakije, Polen en
Hongarije, zitten er voor het
GOS nog niet in. Voorlopig gaat
het om handels- en samenwer
kingsovereenkomsten. An-
driessen waarschuwde dat de
EG zich daarbij niet alleen op
de 'grote vier' (Rusland, Wit-
Rusland, Oekraïne en Kazach
stan) moet richten, maar na
drukkelijk ook op de Aziatische
republieken. „Die zullen een
sleutelrol spelen in de stabiliteit
van het GOS."
De EG is bereid 90 miljoen
gulden te steken in een instituut
dat moet voorkomen dat Russi
sche atoomgeleerden hun ken
nis 'verkopen' aan landen met
verkeerde bedoelingen. Het in
stituut zou 2.000 tot 3.000 Rus
sische kerngeleerden moeten
opvangen. Daarvoor is 180 mil
joen gulden- nodig. De VS wil er
45 miljoen gulden voor uittrek
ken.
Zo'n 3500 Spaanse militairen bewaken sinds zondag
24 uur per dag het treintraject tussen de hoofdstad
Madrid en Expo-stad Sevilla. De militairen moeten
voorkomen dat de Baskisctie terreurorganisatie ETA
haar dreigement uitvoert om de Wereldexpo in Sevil
la en de Olympische spelen in Barcelona bloedig te
verstoren.
Op het baanvak zal vanaf 19 april op een speciaal
spoor driemaal daags de snelle trein AVE gaan rijden.
Deze Spaanse versie van de Franse TGV zal de af
stand van 471 kilometer tussen de twee steden tot
een kleine drie uur terugbrengen. In het traject zijn
31 viaducten en 17 tunnels aangebracht met een to
tale lengte van 158 kilometer.
Het Westen moet veel meer
hulp bieden aan de republieken
van het Gemenebest van Onaf
hankelijke Staten (GOS), om te
voorkomen dat dat uiteenvalt.
Noodhulp is natuurlijk nodig,
maar zeker zo belangrijk is eco
nomische bijstand voor de lan
gere termijn, omdat het GOS
door instabiliteit wordt be
dreigd.
Die waarschuwing kwam gis
teren van EG-commissaris
Frans Andriessen, die vorige
week Oekraïne, Kazachstan,
Wit-Rusland en Oezbekistan
heeft bezocht. Het instandhou
den van het GOS moet voor de
