Binnenland
Overeenstemming over
bezoek aan Zuid-Afrika
Nabestaandenwet
drastisch bijgesteld
Meldingsplicht zorgt
niet voor beursschok
Celstraffen geëist na
groepsverkrachting
'Werkgever niet dwingen
allochtoon aan te nemen'
Trouwring door prijsafspraken onnodig duur
Missie naar
Praag voor
asielzoekers
Dinsdag 3 maart 1992
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: ANDRIES DETMAR
5
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
overlijden van de partner recht
heeft, bedraagt 70 procent van
het wettelijk minimumloon, als
er tenminste geen kinderen
zijn. Zijn er wel kinderen jonger
dan 18 jaar, dan is de uitkering
90 procent van het minimum
loon (nu 100 procent).
Na het eerste halfjaar kan de
weduwe of weduwnaar een ver
lengde uitkering aanvragen. Ter
Veld heeft hierbij de in de anw
gestelde leeftijdsgrenzen aange
past. Het gaat dan alleen om
nieuwe gevallen die ontstaan
nadat de anw in werking is ge
treden.
Weduwen of weduwnaars
moeten nu voor een verlengde
uitkering tenminste 40 jaar zijn
op het moment dat hun jongste
kind 18 jaar wordt. Vorig jaar
was dat nog 45 jaar. Ter Veld wil
de nieuwe grens wel jaarlijks
met een jaar 'ophogen', zodat
over vijf jaar toch de oude grens
weer is bereikt. Weduwen en
weduwnaars zonder kinderen of
HM kinderen innen 18 )a.ir
moeten minstens 45 jaar zijn
voor de verlengde uitkering. Dat
was 50 jaar Ook die grens
wordt in vijf jaar opgetrokken
naar 50 jaar.
Ruim een miljoen kilometer op de stalen staven hebben ze er op zitten, deze afgedankte trams van het Amsterdamse Gemeente Vervoerbedrijf (GVB). Na het straatbeeld zo'n dertig jaar te hebben bepaald, maken de gele
kolossen plaats voor een nieuwe generatie blauw-witte trams, waarvan er al een aantal in de hoofdstad rondrijden. De beste exemplaren van de 25 afdankertjes zijn door het GVB aan Polen verkocht. De slopertjes wacht in
het Westelijk Havengebied dit trieste einde. foto nieuw anefo rob bocaerts
Weduwen of weduwnaars zul
len in de toekomst maar gedu
rende zes maanden na het over
lijden van hun partner recht
hebben op een uitkering. Het
plan om die uitkering een jaar
te laten duren, is van de baan.
Dat blijkt uit mededelingen van
staatssecretaris Ter Veld (sociale
zaken) aan de Kamer.
Het besluit betekent een dras
tische wijziging van de door Ter
Veld zelf in maart 1991 inge
diende Algemene Nabestaande-
wet (anw). Die wet moet in de
plaats komen van de huidige Al
gemene Weduwen- en Wezen
wet (aww). Op basis van de aww
hebben weduwnaars geen recht
op een uitkering.
Door de uitkeringsduur te
halveren, wil de staatssecretaris
de financiële ruimte krijgen om
de anw op een aantal andere
punten te versoepelen. Ze
houdt daarbij onverkort vast
aan de besparing van 1,1 mil
jard gulden, die moet optreden
door het vervangen van de aww
door de anw.
De uitkering waarop elke we
duwnaar of weduwe na het
NIEUWSLIJN
Postbank en PTTmeer samenwerken
PTT Post en de Postbank gaan onderzoeken of nauwere samen
werking mogelijk is. Hoe die samenwerking er uit moet zien,
konden woordvoerders van beide bedrijven gisteren nog niet
zeggen. Een fusie of overname is volgens de Postbank echter uit
gesloten. Aanleiding voor het onderzoek vormt het op redelijk
korte termijn aflopen van het huidige samenwerkingscontract
tussen de Postbank, onderdeel van Internationale Nederlanden
Groep, en PTT Post, onderdeel van Koninklijke PTT Nederlan
den. Dat loopt nog tot eind 1995. Het onderzoek moet halverwe
ge het jaar klaar zijn.
Benzine en diesel morgen goedkoper
Benzine wordt woensdag 1 cent per liter goedkoper. Diesel daalt
2,4 cent in prijs. De zelftank-adviesprijs wordt dan voor super
gelood 1,97, voor super plus loodvrij 1,85 en voor euro lood
vrij 1,81 gulden per liter. Diesel gaat 112,4 cent per liter kosten.
De prijverlaging is het gevolg van de ontwikkeling van de inter
nationale produktnoteringen, aldus marktleider Shell. Bij de
prijsverlaging van diesel is rekening gehouden met het vervallen
van de wintertoeslag.
DEN HAAG GPD
De Wet Melding Zeggenschap
(WMZ) heeft niet gezorgd voor
grote schokken in de Neder
landse beursfondsen. Gisteren
verstreek de termijn waarbin
nen aandeelhouders moesten
melden welke belangen zij in
beursgenoteerde ondernemin
gen hebben.
Volgens de WMZ zijn aan
deelhouders vanaf vandaag ver
plicht openbaar te maken bin
nen welke grenzen hun aande
lenbezit valt. Ook als zij in de
toekomst boven die grenzen
uitkomen of eronder zakken,
moet het betreffende bedrijf
daarvan in kennis worden ge
steld. Het bedrijf is vervolgens
verplicht dit aan te melden aan
de Stichting Toezicht Effecten
verkeer (STE) en openbaar te
maken via een dagbladadver-
was noodza
kelijk geworden door een richt
lijn Vein de Europese Commis
sie, die de aandelenhandel
'doorzichtiger' wil maken. Voor
deel voor de beursgenoteerde
bedrijven en de aandeelhouders
is dat een 'overval' minder als
een verrassing kan komen. Ont
heffing van de plicht tot open
baarmaking wordt slechts in
een aantal bijzondere gevallen
verleend.
De definitieve lijst wordt door
STE niet voor eind volgende
week verwacht. Of daarmee dan
eindelijk de nieuwsgierigheid
naar de beleggingen van het
Koninklijk Huis zal worden be
vredigd, is zeer de vraag. Van
oudsher zouden de Oranjes
aanzienlijke belangen hebben
opgebouwd in de ABN, de Bel
gische Société Générale en Ko-
ninlijke Olie-Shell. De kans dat
de aandelen zijn ondergebracht
in moeilijk te traceren buiten
landse stichtingen, is echter
aanzienlijk groter. Wel is beslo
ten het Koninklijk Huis geen
ontheffing te zullen verlenen,
op grond van 'het algemeen be
lang'.
AMSTERDAM ANP
De Amsterdamse officier van
justitie De Vries heeft gisteren
voor de rechtbank tegen drie
mannen gevangenisstraffen tot
18 maanden geëist wegens het
in groepsverband verkrachten
van twee 15-jarige meisjes.
Twee minderjarigen, die ook hadden of
deelgenomen hebben aan de
wel te hebben gevreeën, maar
zonder te weten dat de meisjes
niet wilden. Tegen hen eiste De
Vries 15 maanden. De derde
verdachte kwam niet opdagen.
Hij ontkent alles. Tegen hem
werd achttien maanden geëist.
Hamvraag was of de meisjes
nderrechter
veroordeeld tot tuchtschool-
straffen.
De vijf zouden in de zomer
van 1990 de meisjes in de wo
ning van één van de verdachten
hebben gedwongen om beurten
met hen gemeenschap te heb
ben. Twee verdachten gaven toe
spreken elkaar volstrekt tegen.
Volgens de officier van justitie
was er duidelijk sprake van
dreigende intimidatie van de
jongens bekenden van de
meisjes omdat de deur van
de slaapkamer telkens op slot
werd gedaan.
De Vries ziet weinig in quotering
DEN HAAG GPD
Premier Lubbers, vice-premier Kok en minister Van den
Broek van buitenlandse zaken zullen op 10 en 11 augus
tus een officieel bezoek aan Zuid-Afrika brengen. Zowel
de zwarte verzetsbeweging ANC als de Zuidafrikaanse re
gering is akkoord gegaan met de nieuwe datum. Dat
heeft de woordvoerder van premier Lubbers gisteren be
kendgemaakt.
in om de scherpe kantjes van
het conflict te slijpen. Mandela
noemde na het gesprek een be-
DEN HAAG-BRUSSEL GPD
Het bezoek zou aanvankelijk
vorige maand plaatsvinden. De zoek acceptabel, als
reis moest echter worden uitge
steld, omdat ANC-leider Man
dela weigerde de Nederlanders
te ontvangen. Het ANC was niet
alleen getergd omdat de organi
satie niet tevoren over de reis
was gepolst, maar Mandela
vond bovenal een officieel be-
zöek aan een blanke minder-
heidsregeringongepast.
In het Zwitserse Davos slaag
de vice-premier Kok er tijdens
een ontmoeting met Mandela
omkeerbare stap' zou zijn gezet
op de weg naar een overgangs
regering van blank en zwart.
Twee dagen later beloofde de
Zuidafrikaanse president De
Klerk dat het overgangsbewind
dit jaar een feit zou zijn. Toch is
er tot en met gisteren overleg
geweest over de nieuwe datum.
Eind vorige week ging De Klerk
akkoord met 10 en 11 augustus.
Gistermiddag gaf het ANC zijn
'ja-woord'.
Minister Van den Broek zei
gisteren blij te zijn dat zowel De
Klerk als Mandela nu akkoord is
met het bezoek. ,,De regering
beoogt met de reis het huidige
hervormingsproces te steunen,
en de heren De Klerk en Man
dela zijn daarbij onmisbare fac
toren", aldus Van den Broek.
Voorwaarde is wel dat De
Klerk op 17 maart het referen
dum wint, waarin de blanken in
Zuid-Afrika De Klerk al dan niet
steun voor zijn hervormingen
moeten geven. Van den Broek
zei te hopen dat De Klerk wint.
„Mocht hij een nederlaag lijden,
dan ontstaat een geheel nieuwe
situatie", aldus Van den Broek.
„We weten niet wat er dan voor
regering komt en zullen ons
moeten afvragen of we ons doel
dan met zo'n reis kunnen berei
ken."
Van den Broek was aanvanke
lijk geen voorstander van het
meegaan van Kok, Maar omcb»t
de vice-premier nu officieel
door president De Klerk is uit
genodigd „is het billijk dat dit
verzoek wordt gehonoreerd",
zei Van den Broek. „Dat is een
bijzondere situatie, maar dat
was dit hele bezoek al."
De regeringspartijen CDA en
PvdA zijn tevreden over het
doorgaan van de reis. Zowel
CDA-woordvoerder Gualtherie
van Weezei als PvdA-kamerlid
Valk vindt het een goede zaak
dat Kok meegaat. Groen Links
vindt dat het kabinet de beslis
sing om in augustus te gaan te
vroeg heeft genomen. Volgens
woordvoerster Sipkes had de re
gering moeten wachten tot na
het referendum. De WD meent
daarentegen dat het kabinet de
knoop al veel eerder had moe
ten doorhakken.
Minister De Vries (sociale za
ken) wil werkgevers niet wette
lijk dwingen een bepaald aantal
arbeidsplaatsen beschikbaar te
stellen voor mensen uit etni
sche minderheden. Volgens
hem werkt een dergelijke ver
plichting niet. De minister
maakt dat bekend in de CDA-
krant.
Enkele weken geleden liet de
minister in de Kamer al weten
voor een Wet Bevordering Ar
beidskansen Minderheden te
zijn. Ambtenaren van Sociale
Zaken waren die wet al aan het
maken. Inhoudelijk wilde de
minister toen echter nog rtiets
zeggen.
In de CDA-krant schrijft De
Vries nu dat hij werkgevers wet
telijk wil verplichten duidelijk
aan te geven welk beleid zij ten
opzichte van minderheden voe
ren. Bovendien moeten werkge
vers worden verplicht aan te ge
ven hoe zij de positie van min
derheden denken te versterken.
DEN HAAG STELLA LEENDERS
Juweliers en fabrikanten hou
den de prijs van trouwringen
kunstmatig hoog, ondanks het
feit dat het ministerie van eco
nomische zaken onlangs heeft
beslist dat zij niet langer prijsaf
spraken mogen maken. De ont
heffing van het verbod op 'col
lectieve verticale prijsbinding' is
ingetrokken. Deze 24 jaar oude
regeling gaf fabrikanten het
recht om vaste prijsafspraken te
maken met de juwelier.
Nog steeds echter ontvangt
de juwelier een lijst met prijzen
van de leverancier. Niet langer
verplichte prijzen, maar advies
prijzen. Bijna alle juweliers hou
den zich daaraan, zodat in feite
het prijskartel dus nog bestaat.
Er zijn nog steeds fabrikanten
die juweliers verbieden om on
der de adviesprijs te verkopen,
anders stoppen zij met leveren.
Het geven van kortingen is al
helemaal taboe.
Het heeft daarom geen zin
om voor een merk als Anjer of
Désiree verschillende winkels af
te lopen. De prijs is overal onge
veer hetzelfde. Er is één uitzon
dering. Fabrikant Flamingo,
met een marktaandeel van on
geveer 20 procent, heeft het al
tijd aan de juwelier zelf overge
laten of hij zich wel of niet aan
de adviesprijs houdt.
De prijsafspraken over
trouwringen zijn halverwege de
jaren zestig gemaakt in het Ne
derlands Trouwringen Syndi
caat, opgericht door de juwe
liersclub Federatie Goud en Zil-
En het opmerkelijke is dat het
ministerie om de paar jaar ver
lenging van het prijskartel toe
stond, zonder dat er ooit één ju
welier om hoefde te vragen. Het
bestuur van het Syndicaat is in
Trouwringen uitzoeken is geen kwestie van prijzen vergelijken. Door nog steeds geldende prijsafspraken is
dit stel vrijwel overal even duur uit foto cpd roland dl bruin
al die tijd één keer bijeen ge
weest.
Het trouwringenkartel kwam
tot stand omdat de juweliers el
kaar dreigden kapot te concur
reren. Zij verkochten trouwrin
gen altijd al tegen vaste prijzen,
maar om klanten bij éikaar weg
te lokken, gaven zij steeds duur
dere cadeaus. Dat liep volledig
uit de hand. Sommige pasge
trouwde stellen kregen bij hun
ringen een huwelijksreisje naar
Parijs cadeau. Veel juweliers
gingen daardoor op de fles. „Ie
kreeg extreme situaties. Soms
was het reisje duurder dan de
ringen zelf', vertelt Th.
Vermeulen, directeur van de Fe
deratie Goud en Zilver.
In het geval van de juweliers
betekende prijsbinding dat
stunts en dure cadeaus onmo
gelijk werden. Merkwaardig: de
prijsafspraken-met-cadeaus van
de juweliers werden vervangen
door een kartel-zonder-ca
deaus En fabrikanten bleven de
juweliers vaste prijzen opleg
gen Toch keurde de overheid
het kartel goed.
De irouwTingfabrikanten en
juweliers zijn zeer gehecht aan
hun afspraken „Ze geven rust
in de handel. Het publiek weet
waar het aan toe is", zo rede
neert de Arcade-juwelier in Den
Haag. Hij gruwt bij de gedachte
aan stunts met trouwringen. „Je
gaat je liefde toch niet met kor
ting geven", roept hij uit. .Als
iemand aan mij vraagt of hij
korting krijgt op zijn trouwring,
dan wijs ik hem onmiddellijk de
deur." De juwelier kan dat nu
nog doen. HM is 01 ln< r BOSdi
mogelijk dat de consument bin
nenkort elders wél goedkoper
„Om te zorgen dat er geen
reizen of dure cadeaus worden
weggegeven bij een set
trouwringen, is er inmiddels
een andere regeling. Dat valt nu
onder de Wet Beperking Ca
deaustelsel", legt Vermeulen
uit. De vraag of dit ook het ein
de betekent van het Nederlands
Trouwringen Syndicaat, beant
woordt hij ontkennend. „Het
syndicaat blijft bestaan. We
moeten alleen nog bespreken
wat de verdere activiteiten zul
Ito rijn". Nu mag een tiouwrin-
genlcverancier een juwelier dus
niet meer verplichten om de
vaste prijs te gebruiken. .Als dat
wel gebeurt, en de fabrikant
weigert verder te leveren omdat
een juwelier zich niet aan zijn
prijzen houdt, dan kan de juwe
lier dit melden bij de Economi
sche Controledienst", legt
woordvoerder Van Diepen van
economische zaken uit
Gezien het feit dat de fabri
kanten de touwtjes strak in han
den willen houden en prijsaf
spraken moeilijk keihard te be
wijzen zijn. zal dat niet zo'n
vaart lopen. Het Trouwringenk
artel mag dan officieel zijn
doodverklaard, de laatste stuip
trekkingen duren nog wel even.
Misschien dat de Europese
Commissie ook hier de bezem
doorheen moet halen.
De Vries wil werkgevers ver
der verplichten jaarlijks aan de
ondernemingsraad te rapporte
ren over hun inspanningen ten
aanzien van minderheden. Die
informatie moet ook ter be
schikking worden gesteld van
arbeidsbureaus.
„Dat is iets anders dan werk
gevers verplichten een bepaald
percentage van het aantal ba
nen dat ze hebben beschikbaar
te sirllrn VDOI nwinli-ihnlrn
Geen quotering dus. Dat kan
ook niet", aldus De Vries.
Als motief daarvoor wijst de
minister erop dat minderheden
heel onevenwichtig over het
land zijn gespreid. In Appinge-
dam kan niet hetzelfde percen
tage voor een werkgever gehan
teerd worden als in Amsterdam
„Je kunt minderheden moeilijk
de opdracht geven zich even
wichtig te verspreiden over het
land meent De Vries.
In de Kamer zijn de fracties
v.«n Gmn i mis, WD m D06
bezig een wetsvoorstel te ma
ken, dat wel een quotering voor
minderheden bevat. Oolc de
PvdA heeft daar oren naar.
in.i.ii wi mm dm waar De
Vries zelf mee komt. Het CDA
staat achter de lijn-De Vries.
DEN MAAG ANP
Een missie van ambtenaren van
de ministeries van buitenlandse
zaken en justitie is gisteren naar
de Tsjechoslowaakse hoofdstad
Praag vertrokken om overleg te
voeren over de terugkeer van
Vietnamezen die In Nederland
vergeefs asiel hebben aange
vraagd.
Het gaat om ongeveer 450
Vietnamese asielzoekers die in
Tsjechoslowakije hebben ge
werkt, maar het land zijn ont
vhM In Uit ingM VOOf dw rimi
natie. Staat.vsccretaris kosto
(justitie) weigert hen verblijf in
Nederland, maar Praag wil al
leen Vietnamezen terugnemen
die vrijwillig komen. Geen van
de asielzoekers wil dat.
Nadat Praag begin februari
vier door Nederland tenigge
stuurde asielzoekers de toegang
weigerde, heeft Kosto de Twee
de Kamer beloofd geen Vietna
mezen meer uit te zetten, voor
dat er samen met de Tsjcchos
lowaakse autoriteiten een con-
Vietnam contact gezocht. Begin
februari was er sprake van een
ambtelijke missie naar dat land
voor overleg. Hanoi heeft echter
financiële voorwaarden gesteld
aan de terugkeer van de Vietna
mezen. Volgens Buitenlandse
Zaken is er nog geen zicht op
het vertrek van de missie naar
Vietnam.
