Binnenland
Op jacht naar de Brusselse centen
Acht jaar wonen in een autowrak
Zaterdag 29 februari 1992
Redicb«: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART chef PATRICK V
N PRE EN EN SJAAK SMAKMAN
S VISSER Vormgeving HENK GEfST
u (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPO). Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Twee lieren helpen Randstad-provincies aan Europese subsidies
Hondje koningin gestikt in konijnehol
FOTO ANP KOEN SUYK
Het hondje van
koningin Beatrix,
de borderterriër
Miss Pepper, is ge
stikt in een konij
nehol in de buurt
van paleis Huis ten
Bosch. Dat heeft
de Rijksvoorlich
tingsdienst giste
ren meegedeeld.
Het kadaver van
het altijd zo vrolij
ke diertje werd
eerder op de dag
gevonden. De bij
na twee jaar oude
Miss Pepper, aan
wie de koningin
zeer gehecht was,
werd sinds don
derdagochtend
vermist. Ze ver
dween tijdens een
wandeling door de
paleistuin. Een
borderterriër is
een jachthond, en
dat zou volgens de
Rijksvoorlichtings
dienst verklaren
waarom het dier in
een konijnehol is
gekropen.
Herrie over burgemeestershamer
De voorzittershamer van burgemeester L de Beij van de Drentse
gemeente De Wijk zaait tweedracht onder de burgervaders in
die provincie. Het zo belangrijke instrument werd gestolen tij
dens een expositie van favoriete kunstwerken van Drentse bur
gemeesters in het gemeentehuis van De Wijk. Mr. K. de Boer van
Ruinen maakte een dag later bekend dat hij had gezien hoe een
van zijn collega's de hamer in zijn zak had gestoken. De Beij
gaat aangifte doen als zijn hamer niet binnen een week terug is.
De hamer is er overigens een van het huis-tuin-en-keuken-soort
dat in iedere winkel te koop is.
Hardrijder mag zijn auto houden
Een Duitse automobilist, die met een snelheid van 211 kilometer
per uur over rijksweg Al 6 reed, is er met een flinke boete afgeko
men. De man kreeg een schikking van 1.100 gulden voorgelegd,
omdat hij tussen Moerdijk en 's-Gravendeel de toegestane snel
heid van 120 kilometer ruim overschreed. Zijn auto is niet in be
slag genomen, omdat de waarde daarvan te groot is: een kwart
miljoen gulden. Volgens de Dordtse officier van Justitie mr. J.
van Zon is het 'onvoorstelbaar' dat een kantonrechter een wa
gen in een dergelijke prijsklasse verbeurd verklaart.
Apen krabbelen als peuters
De krabbels die apen op papier maken, komen vrij sterk overeen
met die van peuters tot twee a drie jaar. Tot deze conclusie komt
huisarts Ignace Schreden van de Werkgroep Kijk Op Krabbels,
die binnenkort in een stichting wordt omgezet. Samen met een
aantal wetenschappers uit verschillende disciplines onderzocht
hij de afgelopen vijf jaar of het mogelijk is apen, zoals gorilla's,
chimpansees en orang oetans te laten tekenen.
Eerst een uitgestoken hand en een joviale glimlach. Maar
dan. „Wij praten nooit over onze cliënten. U had zich de
reis naar Brussel kunnen besparen." Pretoogjes bij Sj.
Jonker. De ervaren lobbyist heeft er schik in als hij merkt
dat hij verwarring zaait. „U moet mijn collega Ydo heb
ben, want die houdt zich hoofdzakelijk bezig met subsi
dies van de Europese Gemeenschap voor de drie provin-
BRUSSEL ED BLAAUW
ts Te Koop Te koop in Petten aan Zee. Luxe recreatiebun
galows. Voor een uitgebreide folder kunt u bel
len „De Watersnip" 02268-1432.
en ARTHUR MAANDAG
Onze mannen in Brussel, H.
Ydo (66) en Sj. Jonker (67).
Twee door de wol geverfde Eu
ropeanen in de herfst van hun
carrière. Ze zijn voor Noord-
Holland, Zuid-Holland en
Utrecht dè gids in het doolhof
van Europese subsidieregels.
„Noem ons liever geen lobbyist.
De klank van dat woord hè. PR-
mensen? Oh nee, dat ook niet.
Wij zijn belangenbehartigers",
zegt Ydo.
In hun kantoor, gelegen aan
een voornaam Brussels plein,
niet ver verwijderd van het
stadsgewoel, heerst serene rust.
Geen ratelende telefoons, geen
zoemende telefaxen. De 'bui
tenpost' van de provincie oogt
eerder bezadigd dan dyna
misch. Maar wat is dymamisch?
Is dat jachten en jagen, rennen
en vliegen door lange EG-gan-
gen? Misschien dat onervaren
lobbyisten zo opereren. Het is
niet de stijl van Jonker en Ydo
die zich hebben verenigd in Bu
reau Jonker.
Noord - Holland, Zuid-Holland
en Utrecht werken nauw samen
met het tweetal. Zijn zij de
'pluggers' of 'spionnen' van de
drie provincies? Dineren ze
avond aan avond met invloed
rijke politici en top-ambtenaren
in de hoop dat er subsidie los
komt? Ydo schudt minzaam het
hoofd. Het geschetste beeld be
valt hem totaal niet. Het is ook
bezijden de waarheid, vindt hij.
Geen omkoping
„Wij praten met mensen. We
lunchen met ze. Dat klopt. Maar
we kopen niemand om. Dat is
onzin. Onmogelijk ook. Wij vol
gen ontwikkelingen van de EG
op wetgevend en bestuurlijk ge
bied op de voet. Wij pakken die
informatie er uit, die voor de
drie provincies van belang kan
zijn. Meer niet. Provincies moe
ten het zelf doen. Het loskrijgen
van subsidies is een gevolg van
ons werk."
Het idee om ervaren lobbyis
ten te laten speuren naar subsi
diemogelijkheden voor de drie
samenwerkende provincies
kwam van S. Patijn, commissa
ris van de koningin in Zuid-Hol
land en daarvoor Europarle
mentariër. Voordat de twee met
hun 'pionierswerk' begonnen,
was 'Brussel' voor de provincies
een ver-van-mijn-bed-show.
„Ik denk ook dat ze daardoor
veel geld hebben laten liggen.
Hoeveel? Dat is zelfs bij benade
ring niet te zeggen", antwoordt
Ydo behoedzaam. „Waar het
ons om gaat, is dat de drie pro
vincies meer kennis van en in
zicht krijgen in EG-ontwikkelin-
gen. En dat provincies Europees
gaan denken."
Randstad
Jonker en Ydo spreken in de
Belgische hoofdstad bij voor
keur over de Randstad. Jonker.
„Noord-Holland of Zuid-Hol
land of Utrecht, dat zegt men
sen fiier weinig. Randstad zegt
wat meer. Wij zelf spreken altijd
over het Hart van Holland. Daar
kunnen mensen hier zich iets
bij voorstellen. En als het ze dan
nog niets zegt, laten we onze
folder 'Randstad, Heart of Hol
land' zien. Dan moet het duide
lijk zijn."
Jonker en Ydo wonen en wer
ken al jarenlang in Brussel. „Ik
weet het. Amsterdam heeft ook
mensen ingehuurd om dit werk
te doen. Maar die doen het
vanuit Nederland. Of dat goed
is? Ik denk dat het van belang is
ter plaatse te zijn. Dat vinden de
provincies trouwens ook", zegt
Ydo.
In mei 1990 begonnen de
twee. Ydo: „We stelden vast dat
er raakpunten zijn tussen EG en
en de drie provincies. Milieu,
economische en sociale zaken,
welzijn, energie, regelgeving op
regionaal beleid. Wij weten nu
KANTOORUNITS
VERKOOP/VERHUUR
Jonker (links) en Ydo: Zestig miljoen.
waar provincies belangstelling
voor hebben en. van groot be
lang, wij kennen de procedures.
Maar ja, wij lopen al zo lang
mee in Brussel."
Het duo heeft een respecta
bele staat van dienst Ydo was
vijftien jaar EG-ambtenaar. Jon
ker begon als parlementair jour
nalist en was onder meer kabi
netschef van Europees land
bouwcommissaris Sicco Mans-
holt. die hij bij diens afwezig
heid ook verving. Een hoge en
ook politieke functie. Juist van
wege hun grote kennis van za
ken, ruime ervaring en hun vele
ingangen in de Europese poli
tiek deden de drie provincies
een beroep op de zwaargewich-
BUKO BEVERWIJK
02510-11727
Zestig miljoen
Of hun inspanningen al aan
toonbare resultaten hebben op
geleverd? Jonker op beminnelij
ke doch besliste toon: „We heb
ben zo n zestig miljoen wegge
haald. Subsidies die bestemd
zijn om regio's in de Randstad
die het slachtoffer zijn gewor
den van de noodlijdende
scheepsbouw, financieel te on
dersteunen."
De twee mannen van gezag
brengen provincies op het
spoor, helpen ze bij de subsidie
aanvraag en proberen er via
hun ambtelijke contacten voor
te zorgen dat dossiers bovenin
bureaulades van de juiste men
sen terecht komen. „Succes
door onze bemoeienis, dat is
vaak moeilijk aan te tonen. Wij
maken provincies attent op din
gen. Provincies moeten kiezen.
Wat ons wel opvalt, is dat er en
thousiasme en Europese be
wustwording op provinciehui
zen is ontstaan", zegt Jonker.
De provincies zijn van goede
wil, nu de landelijke overheid
nog. Als het om Europese zaken
gaat, verloopt de communicatie
tussen rijk en provincie hortend
en stotend. „Die lijn zit ver
stopt", stelt Ydo. „Ons grote
probleem is dat de Nederlandse
overheid de procedures niet erg
goed kent. Misschien is het
desinteresse of angst om macht
te verliezen", veronderstelt Jon
ker.
Het gebeurt regelmatig dat
subsidie-aanvragen voor pro
jecten, die via Den Haag naar
Brussel moeten, door het rijk öf
worden afgekeurd öf niet wor
den doorgestuurd. Ydo geeft
een voorbeeld: „Er was een mo
gelijkheid geld te krijgen voor
werkloze vrouwen. Voorstellen
moesten door de provincie voor
een bepaalde datum worden in
gestuurd via het rijk. Dat moest
de voorstellen eerst goedkeuren
alvorens ze konden worden
doorgestuurd. Er bleek echter
geen structuur te zijn wie de
voorstellen moest ontvangen en
goedkeuren. Na veel vijven en
zessen is besloten dat de Eman-
cipatieraad die voorstellen maar
zou kanaliseren. Dat bedoel ik."
In hun niet aflatende speur
tocht naar subsidiemogelijkhe
den, deden de twee meer ver
rassende ontdekkingen. Ydo,
zuchtend: „Zo kwam ik er vorig
jaar achter dat de milieuwetge
ving waarmee Zuid-Holland be
zig was, haaks staat op de Eu
ropese wetgeving. Wij proberen
dan te bevorderen dat de rol
van de overheid in de relatie
tussen provincie en EG helder
wordt Het geeft mij persoonlijk
voldoening als ik bottlenecks
kant
Roze krantje
Helderheid. Zicht houden op
die ondoorzichtige stroom re
gels, verorderingen, richtlijnen
en besluiten. Procedures ken
nen. Daar gaat het om. Ydo en
Jonker beginnen 's morgens
vroeg met het spellen van Agen-
ce Europe, een onooglijk roze
krantje. Maar het bevat wèl alles
wat de Raad van Ministers, de
Europese Commissie of het Eu
ropees Parlement de vonge dag
hebben besloten. Ydo: „We bel
len en faxen elke dag met de
provincies. We zijn ook vaak in
Nederland voor overleg. Jon
ker „Maar wij moeten wel door
de provincies gevoed worden.
Alert zijn, iedere dag, want de
concurrentie slaapt nooit. Brus
sel telt een paar duizend lob
byisten. vertegenwoordigers
van de meest uiteenlopende or
ganisaties. Ydo, met scherpte in
zijn stem: „Zover ik weet zijn er
in Brussel geen Nederlanders
die voor andere provincies wer
ken. Wij zitten hier met een re
latief kleine ploeg. Twee man
nen en een vrouw. Elke Duitse
deelstaat is met een veel grotere
ploeg vertegenwoordigd. Ik ge
loof dat Beieren hier bijna der
tig man heeft. Die zijn lm r
vooral om de landbouwpolitiek
te bewaken. Die Duitse bureau*
worden vaak bemand door
mensen die èn hun sporen in de
politiek ruimschoots hebben
verdiend èn de weg weten in
tad
Ofwel de weg weten naar het
subsidiegeld dat loskomt uit.
grofweg, drie fondsen. Het Eu
ropees Sociaal Fonds, het Euro
pees Ontwikkelings Garantie
fonds voor de Lanabouw en het
Europees Fonds Regionale Ont
wikkeling, bedoeld voor arme
regio's en samenwerkingsver:
banden tussen rijke en arme re
gio's. Die fondsen (waann vele
honderden miljoenen guldens
zitten) hebben weer subfondsen
met klinkende namen als Rena-
val. Penfra (voor ontmanteling
militaire terreinen). Norspa
(voor bescherming van het
milieu in kustgebieden) of NOW
(nieuwe kansen voor vrouwelij
ke ondernemers
Het wil nog wel gebeuren dat
er uit een of ander fonds Brus
sels geld loskomt, maar dat de
totale financiering van een pro
ject niet rondkomt. Een voor
beeld daarvan is Fort Kijkduin
m Dn Ileider, d.il MB tm nMi-
sche bestemming moet krijgen.
Het kan 4.5 miljoen gulden krij
gen als bijdrage in de kosten.
Maar de totale financiering wil
erg niet v lotten en dan houdt al»
les op.
Zelf doen
Hebben arme landen als Por
tugal. Spanje en Griekenland
een streepje voor als de subsidie
wordt verdeeld7 Ydo: „Ja I)«
tendens is dat subsidie die voor
de provincies loskomt ook ten
goede moet komen aan armere
regio's in EG-landen. Van rijke
regio's wordt daarom min of
meer samenwerking geëist met
Bureau Jonker werken commer
cieel. Dat betekent dat we re
gio's met weinig toekomst laten
liggen en voor samenwerking
met de provincies, nee geen
voorkeur, op zoek gaan naar ar
me regio's die in de lift zitten,
zoals de regio Leipzig."
Twee oudere heren op een
buitenpost. Volgend jaar aprtJ
loopt hun overeenkomst met de
drie provincies af. „Dat contract
wordt door ons niet verlengd
zegt Jonker even openhartig als
zorgeloos. „We hoeven ook niet
meer zo nodig." Het afgelopen
jaar hebben Jonker en Ydo on-
mmtt - --tig ambtenaren van
Noord-Holland, Zuid-Holland
en Utrecht via cursussen weg-
wijs gemaakt in het Brusselse.
Jonker „Straks moeten ze het
p MOOO zelf doen."
DEN HAAG DIRK DE MOOR
Rose Alberti slaapt al acht jaar
in een autowrak. Lange tijd was
Utrecht haar standplaats, maar
vorig jaar is ze verhuisd naar
een plek pal voor het stadhuis
van Den Haag. Overdag zoekt
ze de warmte van warenhuizen
en winkelpassages, in de na
middag loopt ze naar haar
nachtverblijf. Vandalen hebben
inmiddels de ruiten van de ou
de wagen kapot geslagen. Maar
Rose laat zich niet verdrijven.
De toestand van de 51 jaar
oude vrouw is al die jaren onop
gemerkt gebleven, maar sinds
ambtenaren van het stadhuis
haar vanuit hun werkkamer be
zig kunnen zien, is daarin ver
andering gekomen. Een dezer
dagen zal haar een huis worden
toegewezen.
Beslagen ramen verraden 's
ochtends de aanwezigheid van
Rose in de roestige stationcar,
waarvan voor- en achterruit aan
diggelen liggen. Een houten
schot op de voorbank, wat kar
ton tegen de achterruit en lap
pen voor de zijruiten voorko
men inkijk. Na wat getik op een
ruit en de vraag of ze al wakker
is. gaat een lap opzij en ver
schijnt een hoofd met donkere,
waakzame ogen. Waar ik voor
kom en of ik soms van de politie
ben.
Het is koud. Er klinkt gerom
mel op de achterbank. Rose
roept wat. Even later verschijnt
ze weer voor het raam. Dat kan
nog niet open, omdat eerst een
stuk waslijn moet worden ver
wijderd waarmee ze de raams-
linger aan de handrem heeft be
vestigd. „Ze proberen 's avonds
als ik slaap de deuren open te
trekken, dus moet ik ze wel
dichtbinden", roept ze.
Even later vertelt Rose, geze
ten op de achterbank die dienst
doet als bed, dat ze doorgaans
tot half negen doorslaapt. Dan
hoort ze de ambtenaren van het
stadhuis naar hun werk gaan.
Ze wast zich met behulp van
een kommetje. Het water komt
uit een kleine jerrycan. Die mag
ze dagelijks vullen bij de afde
ling Stadsbeheer in het stad
huis.
Ronddolen
Haar behoefte doet ze in een
plastic po, die ze in een straat-
put leegt. Maar doorgaans
maakt ze gebruik van openbare
gelegenheden. Want omstreeks
half tien begint Rose aan een
wandeling naar de binnenstad.
Daar blijft ze de hele dag, rond
dolend in warenhuizen, in de
Passage of in winkelcentrum
Babyion naast het Centraal Sta
tion. Meestal keert ze tegen vie
ren terug. Dan eet ze wat uit de
stad meegebrachte eetwaar op.
Sinds kort komt een buurtbe
woonster haar nu en dan een
pannetje warm eten brengen.
Koud heeft ze het niet vaak.
„Ik ben altijd dik ingepakt als ik
slaap, 's Winters ga ik altijd
vroeg naar bed. Dan maak ik de
wagen voor.de nacht in orde en
kruip ik onder de dekens. Nee,
ik verveel me niet. Kranten lees
ik nooit en tv kijken is er na
tuurlijk niet bij, maar ik heb wel
een radio. Vervelend is dat ze
me maar niet met rust laten.
Rotjongens hebben met oud en
nieuw op het dak gedanst. Ik
was heel bang. Het is helemaal
ingedeukt. Ze rukken ook aan
de portieren en proberen rotjes
naar binnen te gooien. Waar
om? Ik doe toch niemand
kwaad?"
Dik en ranzig
Rose heeft zeker zes jaar lang
met haar auto in Utrecht ge
staan. „Ik ben niet alleen in
Utrecht geboren, ik heb er ook
jaren gewoond, toen ik nog ge
trouwd was. Ik ben in 1979 ge
scheiden en een jaar of wat
daama ben ik voor het eerst in
een auto gaan slapen. Ik heb
nog een poosje bij mijn zus in
gewoond. maar daar hield ik het
niet uit. Kinderen heb ik niet en
met mijn ex-man heb ik geen
contact meer. Geld krijg ik niet
van hem. En weet je wat het is,
als je zo lang in een auto woont,
ga je er aan wennen."
„Maar het bevalt me hele
maal niet. Ik wou dat ik een
huis had. Ik heb het geprobeerd
in Utrecht en in Den Haag,
maar ik schijn er niet voor in
aanmerking te komen. Ik heb
ook een rechtszaak tegen mijn
ex gevoerd om aan geld te ko
men. Maar die zaak heb ik ver
loren en toen moest ik nog op
draaien voor de proceskosten
ook. Nu moet ik zien rond te
komen van een uitkering van
zevenhonderd gulden per
maand."
De atmosfeer in de auto is dik
en ranzig. Dagelijkse levensbe
hoeften en kledingstukken lig
gen verspreid. Rose zelf zit er
opmerkelijk monter bij en komt
goed uit haar woorden. Maar
met feiten en jaartallen heeft ze
duidelijk moeite. Zo meent ze
gehuwd te zijn in 1924.
Werk heeft ze nu niet. maar
wel gehad. „Ik heb allerlei din
gen gedaan, maar het is nooit
iets geworden. En nu, ik heb
niet eens een postadres, me
neer. Als je zo leeft als ik krijg je
geen werk. Ze moeten je niet".
U zult zich wel wroeten, hele
dagen in die warenhuizen.
„Dat valt wel mee. Soms trac-
teer ik mezelf op iets lekkers, ga
ik een hele poos ergens zitten
achter een kopje koffie. Maar ik
ben ook druk met lopen naar de
sociale dienst, de politie en an
dere instanties. Gisteren nog
ben ik naar het gerechtsgebouw
geweest. Ik doe alles lopend,
want de tram is me te duur".
Het gerechtsgebouw?
Rose ontvouwt een papier.
„Hier, leest u maar. Ik moet
gaan zitten." Ze schatert het uit.
Het gerechtelijk schrijven ver
meldt twee veroordelingen we
gens diefstal, respectievelijk een
week onvoorwaardelijke gevan
genisstraf en drie dagen. „Dat
moet ik dus gaan uitzitten. Die
week is voor twee worstjes - van
die Rotterdammertjes, hahaha -
die ik bij de Hema had gepikt
en die drie dagen kreeg ik voor
een fles limonade. Nou. ik red
me wel hoor. Ze doen maar."
Als meisje zult u zich het le-
oen anders hebben ooorgesteld.
„Natuurlijk. En ik was echt ver
liefd hoor, toen ik trouwde. Het
is 'allemaal steeds harder mis
gegaan, alsof je op een glijbaan
zit. En glijbanen gaan nooit
naar boven, hè. Maar ik red me
wel, hoor. Ik koop af en toe een
lekker stuk zeep en zorg dat ik
er behoorlijk uit h!i|f zien |.i m
zo n auto kun je de bopl natuur
lijk moeilijk op orde houden,
zeker niet als ze al je ramen in
slaan. Toen een poosje geleden
een aardige vrouw uit de buurt
langs kwam met water en wat
eten zei ik: Waar doe je het
voor, komt het uit je gevoel, of
denk je dat ik niet voor mezelf
kan zorgen? Ze zei: Ik wilde ge
woon graag iets voor je doen.
Dus toen mocht het van me".
Hoge urgentie
Voorlichter Van de Berg van de
gemeente Den Haag kan de au
to van Rose vanuit zijn werkka
mer zien. Hij heeft wel eens een
praatje met haar gemaakt. Van
de Berg heeft nieuws: de dienst
Bouwen en Wonen en de Socia
le Dienst houden zich met het
'geval Rose' bezig en haar zal
spoedig een woning worden
toegewezen. „Zi j heen hoge ur
gentie. En het positieve punt is
dat ze geen hoge eisen stelt. In
zo'n geval is al gauw een woon
ruimte beschikbaar. Ik denk dat
we zelfs binnen een week een
woning met haar kunnen gaan
bekijken. Voor de inrichting
moet dan in overleg met sociale
zaken nog oplossing worden ge-
/«H 1)1
Rose, geconfronteerd met de
ze vreugdevolle hiding, raakt in
opwinding. „Nou". zegt ze. ..als
dat zo is. aan komen zr maar Ik
iik ta I NU gaan we dat huis
ma.ir irnv befipBÜ DlÜ ga
hier wel uit. Ik wil best. Maar ja.
waar ik meubels en zo vandaan
moet halen. Laat ik me nog
maar niet te druk maken Het is
»i om waar te
zeg, een huls
toch geen gekheid, hè?"
FOTO GPO INCJOO VAN MIK
