Binnenland
Bergers machteloos
bij rampen op zee
Sociale vernieuwing: ook kamer laat het erbij zitten
FNV heeft aan gesprek
met Akzo geen behoefte
Huisarts loopt met tong op de schoenen
Beleggingsplan Shell
voor tankende klant
Geen extra salaris
voor leerkrachten
^Dinsdag 25 februari 1992 Redactie 023-150225 JANINE BOSMA Ai. TAN ERDOGAN RONALD FR1SART <chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PRE ENEN Si AAK SMAKMAN FRANS VISSER Vom^ev.ng: DRIES DE BOERS
Algem
Is Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke I
Et (GPD). Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Akzo-directeur Van
Benzine morgen cent duurder
De benzineprijzen gaan morgen met een cent per liter omhoog.
Daardoor gaan aan de meeste zelftankpompen literprijzen gel
den van 186 cent voor super plus loodvrij. 182 cent voor Euro
loodvrij en 198 cent voor gelode superbenzine. De prijsverho
ging is een doorberekening van de ontwikkelingen op de inter
nationale produktenmarkt. zo heeft de oliehandel in Rotterdam
gistermiddag laten weten.
Renovatie stadion kost 160 miljoen
Renovatie van het Olympisch Stadion vergt 163,6 miljoen gul
den. De NV het Nederlandse Sportpark Olympisch Stadion wekt
onjuiste verwachtingen door een bedrag van 65 miljoen te noe
men voor renovatie in vergelijking met de 200 miljoen voor een
nieuw stadion in Amsterdam-Zuidoost. Dat heeft het inge
nieursbureau Grabowsky Poort, dat een nieuw stadion heeft
ontworpen, gisteren geschreven aan de NV Olympisch Stadion.
Overigens heeft de Raad voor het Cultuurbeheer de minister van
WVC geadviseerd het Olympisch Stadion onder bescherming
van de Monumentenwet te plaatsen.
Herbouw fabriek Vroomshoop
De fabriek van Aufderhaar Plasticindustrie in Vroomshoop, die
het afgelopen weekeinde in vlammen opging, zal worden her
bouwd. De directie van het bedrijf maakte dit gisteren bekend.
Dat gebeurde op een moment dat de brandweer nog steeds be
zig was met nablussen. Vorig jaar werd het bedrijf, dat aan 115
mensen werkgelegenheid biedt, ook al de getroffen door brand.
Toen bedroeg de schade tien miljoen gulden. De schade van de
laatste brand kan volgens de brandweer oplopen tot 100 miljoen
gulden. Aufderhaar zelf spreekt over tientallen mijoenen gul
dens. De oorzaak van de brand in het weekeinde is nog steeds
niet achterhaald.
Directeur Smit Tak luidt noodklok:
'Onderhandelingen moeten heropend'
ARNHEM GPD
Lubbers bezit 15% Nedschroef
DEN HAAG GPD
De beheersmaatschappij Lub
bers BV, waarin premier Lub
bers zijn belangen in bedrijven
en onroerend goed heeft onder
gebracht, heeft een belang van
15,1 procent in Nedschroef te
Helmond. Dit is op basis van de
Wet Melding Zeggenschap gis-
ren bekend geworden.
Nedschroef is een metaalver
werkingsbedrijf. Hoeveel aan
delen Nedschroef er zijn, is niet
bekend. Op dit moment is de
koers 84.70 per aandeel. De
hoogste koers werd vorig jaar
bereikt: 114,20. Bij Nedschroef
werken 1.340 mensen.
Op 28 maart 1985 bracht Lub
bers het beheer van zijn belan
gen in het familiebedrijf Hollan-
dia Kloos, andere ondernemin
gen en onroerend goed in de
Stichting Lubbers. Het bestuur
bestaat uit de professoren Hof-
stra, Sanders en
Witteveen. Via de
beheersmaatschap
pij Lubbers BV wor
den belangen in on
dernemingen en
onroerend goed ver-
De Industriebond FNV heeft
geen behoefte aan een toelich
tend gesprek met Akzo over
het onlangs overeengekomen
cao-akkoord. „We weten heel
goed wat er in het akkoord
staat. Toelichting daarop is
niet nodig", aldus een woord
voerder van de bond vanmor
gen.
Het chemieconcern is bereid
aanstaande zaterdag met de
bonden een gesprek te voeren,
zo liet directeur A. van Ls van
Akzo Nederland gisteren weten.
„Ik kan me voorstellen dat de
omzetting van de collectieve vut
in een individuele regeling vra
gen oproept", aldus Van Es.
„Daar willen we met de bonden
nog eens over praten. Wellicht
kunnen we schoonheidsfoutjes
glad strijken. Maar nieuwe on
derhandelingen zijn uitgeslo
ten".
Op die nieuwe onderhande
lingen was aangedrongen door
de Industriebond FNV. Vorige
week maakte de bond bekend
dat 56 procent van de leden die
de cao-vergaderingen bezoch
ten, het akkoord niet steunt.
Met name de afschaffing van de
collectieve vut-regeling en de
loonsverhoging van 5,2 procent
over vijftien maanden waren
voor veel leden onverteerbaar.
Ook de Unie BLHP heeft het
cao-akkoord inmiddels afgewe
zen. Na ledenraadplegingen op
diverse plaatsen in het land
bleek gisteren dat een ruime
meerderheid van de Unie-leden
moeite heeft met de nieuwe
vut regeling. Ook de loonsver
hoging is velen van hen tegen
gevallen. Volgens bestuurder T.
Reuver van de Unie BLHP heb
ben heel wat leden zich laten
leiden door het negatieve stem
advies. dat het bestuur van zijn
organisatie kort na de cao-on
derhandelingen uitsprak.
De Unie heeft zich nog niet
uitgesproken over mogelijke ac
ties. „We wachten af wat het ge
sprek van aanstaande zaterdag
oplevert", aldus Reuver. Ook de
FNV zegt nog niet aan acties toe
te zijn. „We geven Akzo tot het
eind van deze week de kans om
de onderhandelingen te her
openen", aldus FNV-woord-
voerder M. Siecker. Eerder spra
ken FNV-leden in enkele vesti
gingen zich wel uit voor acties,
onder meer in Winschoten, Ber
gen op Zoom en de Botlek.
Als zich de komende lijd voor de Nederlandse kust een
ramp voordoet, dan is in principe geen bergingsmaterieel
voorhanden. Zo luidt de boodschap die directeur K. Rei
nigen van het Rotterdamse bergingsbedrijf Smit Tak gis
teren richtte aan het adres van het minis!erie van verkeer
en waterstaat en vandaag aan dat van de vaste commis
sie zeeën van de Tweede Kamer. ,,Of we daar iets aan
doen of het zo maar laten, moet de Tweede Kamer be
oordelen", aldus Reinigen.
een ramp voordoet. De bergers
verhuren dus hun materieel. De
bij een berging noodzakelijke
drijvende bok doet bijvoorbeeld
dienst in de Golf van Mexico en
sleepboten zijn ook op karwei
elders in de wereld. „Materieel
is er niet meer of je moet het
van de andere kant van de we-
ROTTERDAM ANP
De bergingswereld waarschuwt
maakt zich al enige tijd zorgen
over deze situatie. IX* kosten
van het 'stand by' houden van
bergingsmaterieel wegen niet
op tegen de eventuele inkom
sten op het moment dat zich
reld mobiliseren", aldus Reini-
gff
De directeur van Smit Tak
brengt dat probleem niet alleen
in Nederland onder de aan
dacht. hij loet dat ook interna
tionaal als voorzitter van de in
ternationale bcrgersorganisatic
ISU. „In Engeland loopt de ber
ger op zijn laatste benen, Nep
tune in Zweden is verdwenen,
in Noorwegen is geen capaci
teit. in Frankrijk idem. Bij een
ramp als met de gezonken veer
boot Herald of Free Enterprise
voor de kust van Zeebrugge of
met de Exxon Valdez in Alaska
zullen we te laat zijn", zegt hij.
Alleen met steun van de over
heid kan de Nederlandse ber
gingswereld tot een 'rampen
plan' komen. Dan kan in ieder
geval langs de druk bevaren en
voor het milieu zeer kwetsbare
Nederlandse kust - ook wegens
de vele boorplatforms op de
Noordzee - snel worden gete.i
geerd in geval van een ramp.
■ventig waren <-r
honderd zeesle-
r over de hele we-
een stuk of twin-
or het echte grote
efL Nieuw materieel komt er
niet bij omdat dat z'n geld niet
oplevert, en bestaand materieel
wordt stiixls nicer 1001 I R
andere klussen, zoals dc civiele
aannemerij.
Begin jaren i
nog ongevi
pers, nu zijl
reld nog m;
tig geschikt
DEN HAAG GPD
Veel huisartsen voelen zich uitgeput. Door
de toenemende agressie en het ontbreken
van carrière-mogelijkheden overheerst bij
velen het gevoel dat ze zijn opgebrand. Het
komt vooral voor bij artsen die erg betrok
ken zijn bij hun werk en een praktijk heb
ben in een grote stad.
Dit blijkt uit een onderzoek van het Ne
derlands Instituut voor onderzoek van de
eerstelijnsgezondheidzorg (Nivel) onder
560 artsen. De mate waarin huisartsen zijn
opgebrand, heeft niets te maken met leef
tijd of geslacht. Wel belangrijk is het aantal
jaren dat ze als huisarts werken. Vooral bij
medici die dat tussen de tien en twintig jaar
doen komt de zogeheten bum out' voor.
Hoge werkdruk is de belangrijkste klacht.
IX arts die het vak koos om het persoonlij
ke contact met patiënten wordt in de prak
tijk geconfronteerd met lastige mensen du-
hoge eisen stellen. Ook krijgen ze vaak te
maken met oneigenlijke vragen. De patiënt
vindt bijvoorbeeld dat de dokter op huisbe
zoek moet komen, terwijl de arts denkt dat
een telefoontje voldoende is. In het week
einde worden artsen soms te hulp geroepen
voor bijvoorbeeld een verkoudheid of het
uitspuiten van een oor, wat best tot maan
dag kan wachten.
In de grote steden zegt bijna veertig pro
cent van de artsen dat ze het afgelopen )aar
Ikhamcli|k /i|ii bedreigd lp het plattel,uid
is dat 18 procent. In 25 procent van de ge
vallen werd ook het gezin bedreigd.
DEN HAAG GPD
Shell is bezig met een
proef om klanten via het
sparen van zegeltjes te la
ten beleggen in 'certifica
ten' die de oliemaat
schappij uitgeeft. Bij vijf
pompen in Rotterdam en
omgeving kunnen klanten
per vijf liter benzine een
zegel van 50 cent kopen.
Een volle spaarkaart met
56 zegels levert na een
jaar een waardecertificaat
van 35 gulden op, terwijl
maar voor 28 gulden ze
gels zijn gekocht. Shell
legt er dus een premie
van 25 procent op.
lp de folder waarin
Shell het spaarplan aan
prijst, rept het concern
over een rendement „dat
u normaal gesproken in
zo'n korte tijd alleen op
de beurs zou kunnen eve
naren, met alle risico's die
daaraan verbonden zijn".
Vooral voor grootgebrui
kers van benzine, zoals
beroepschauffeurs en za
kelijke rijders, kan dat
aardig aantikken. Het is
ook mogelijk het certifi
caat langer dan een jaar te
houden. Na dat jaar geeft
Shell dan een premie die
ongeveer gelijk is aan de
rente die banken geven.
Het bedrijf legt er de
nadruk op dat het om een
proef gaat. Het sparen
met zegeltjes voor hand
doeken en aanverwante
artikelen wordt zeker niet
van het ene op het andere
moment overboord gezet.
„In april komt de nieuwe
spaarshopgids", aldus een
woordvoerder. Met de
nieuwe zegels kan de
klant overigens ook arti
kelen met korting kopen.
Enkele weken geleden
geleden lanceerde Albert
Heijn een spaarplan voor
trouwe klanten. De con
sument kan bij de groot
grutter zegeltjes kopen en
tegen inlevering van een
volle spaarkaart een deel
neming in een beleg
gingsfonds verkrijgen. Dat
fonds leent de helft van
het ingelegde geld aan
Ahold en steekt de andere
helft in aandelen Ahold.
de moedermaatschappij
van AH. Shell maakt (nog)
niet duidelijk wat het con
cern met geld doet dat de
spaarders in zijn zegels
steken.
Wie een indruk wil krijgen van het leven in Europa ten tijde van de laatste twee ijstijden en de warmere periode daar tussenin, kan tot en met 23 april te
recht in het Haagse Museon. Er worden tal van fossielen van uitgestorven zoogdieren tentoongesteld. Een daarvan is deze schedel van een holenbeer.
FOTO ANP
'Snel wegwerken achterstand ondenkbaar'
DEN HAAG GPD
Het kabinet la niet van plan
om op korte termijn anderhalf
miljard gulden uit te trekken
voor leerkrachten. Dat geld
zou nodig zijn om hun loon
achterstand ten opzichte van
ambtenaren ongedaan te ma
ken. De onderwijsbonden hoe
ven niet op dat geld te reke
nen, zo liet staatssecretaris
Wallage van onderwijs gisteren
weten. „Het is ondenkbaar dat
een achterstand die in tien jaar
Is ontstaan, snel wrggewerkt
kan worden", zo zei de be
windsman.
Hij voelt meer voor een ver
andering van de salartsstruc-
tuur van leerkrachten. In ver
gelijking met rijksambtenaren
doen leerkrachten ct no nog
vrij lang over voordat ze in de
maximaal haalbare salaris
schaal terechtkomen.
Uit een onderzoek van het
leid se bureau Research voor
Beleid, dal vorige week werd
gepresenteerd, blijkt dat de sa
larissen van leerkrachten ge
middeld tien procent achterlo
pen bij die van ambtenaren.
Het bureau beci|ferde dal rond
de anderhalf miljard gulden
nodig is om die achterstand
weg te werken. De onderwijs
bonden drongen na het be-
kendworden van de onder
zoeksresultaten aan op drasti
sche loonmaatregelen.
\ls Wallage grlil brvi hikhaar
heeft, vsi 1 hij dat liever uittrek
ken voor knelpunten, zoals
voor leraren In de exactr vak
ken, die moeilijk te krijgen
/Jjn.
Oost-Europa-moeheid is
misplaatst en gevaarlijk
Drie ernstige, structurele pro-
i bedreigen volgens Ru
den haag. anp
M HAAG WILFRED SCHOLTEN
Morgen gaan de leden van de Tweede Kamer
bakkeleien over een onderwerp waarvan de door
snee burger allang niet meer warm of koud
wordt, maar de geachte afgevaardigden' des te
meer de sociale vernieuwing. Dat is niet
vreemd: de volksvertegenwoordigers zijn er na
melijk pas onlangs over gaan nadenken.
Samen met minister Dales van binnenlandse
zaken zullen de parlementariërs zich buigen over
de belangwekkende vraag of er nog iets van het
voormalig paradepaardje van het kabinet-Lub-
bers/Kok terecht komt. Bijna twee jaar geleden
werd de term sociale vernieuwing het land in ge
slingerd. Sindsdien wachten kamer en kabinet af.
Tenminste, zo formuleerde 'aanjager' |an
Schaefer het bij zijn afscheid als voorzitter van de
Projectgroep Sociale Vernieuwing, eind december
vorig jaar. Op voor zijn doen uiterst diplomatieke
wijze verwoordde hij de kritiek: het kabinet is niet
(meer) geïntereseerd in sociale vernieuwing en de
Tweede Kamer heeft nooit belangstelling ge
toond. Een groot aantal gemeenten dat alvast en
thousiast was begonnen, had eerder al laten we
ten ongeveer diezelfde opvatting te hebben. De
Haagse politici zijn morgen dus aan zet voor een
krachtdadig weerwoord.
Of dat er in het debat ook komt. valt echter te
betwijfelen. De voortekenen zijn in elk geval niet
erg hoopgevend. De reactie van Lubbers en Dales
op de kritiek van de 'bende van Schaefer' ont
aardde in een merkwaardig woordspelletje. Soci
ale vernieuwing van boegbeeld naar nachtkaars?
Hoe komt u erbij, riep Dales op de van haar be
kende spottende wijze uit. En pinnig liet ze weten
dat er hooguit over de 'ruggegraat van het kabi
netsbeleid kan worden gesproken. Ruim een half
jaar eerder had Dales in een blad van haar eigen
ministerie nog bevlogen uitgeroepen dat „de so
ciale vernieuwing bij mij ook van binnen leeft".
Veel valt daarvan echter niet te merken.
Het is met de sociale vernieuwing buitenge
woon merkwaardig gesteld. Een kamerdelegatie
die zich op de hoogte wilde stellen van de voort
gang van sociale vernieuwing bezocht een stich
ting in Veendam die zich - via 38 subsidieregelin
gen - bezig hield met het aan de slag helpen van
werkloze jongeren. Vol lof was men over het be
wonderenswaardige initiatief. Alleen was dc
ruimte waarin men het werk moest doen eigenlijk
ongeschikt. Daarom bouwde men naast de oude
keet een nieuw onderkomen. Het benodigde geld
hadden de Veendammers nog net voor de poor
ten van de hel kunnen wegslepen. De subsidtepot
'Jongeren-bouwen-voor-Jongeren was namelijk
met ingang van dit jaar wegbezuinigd door de
zelfde kamerleden die toen op bezoek waren.
Het geeft aan hoe het met de sociale vernieu
wing gesteld is. Kamerleden willen wel graag dat
sociale vernieuwing slaagt, maar ze beseffen ook
,dat het aan de plaatselijke inzet ligt of er daad
werkelijk wat gebeurt. En tot hun schaamte moe
ten de parlementariërs constateren dat de initia
tieven die er zijn, vaak worden bemoeilijkt - en
niet zelden gedwarsboomd - door een overmaat
aan Haagse regels en bezuinigingen. Maar daar
voor zijn diezelfde kamerleden wél zelf verant-
woonlnfl
IX parlementariërs kregen het in Veendam op
nieuw te horen, maar ze hadden het allang kun
nen weten: sociale vernieuwing heeft een brood
nodige oppepper nodig in de vorm van minder
regels en meer (vrij besteedbaar) geld. In Haags
|s|oo Hinkt hei hn—«d bérn d—cguienng
en decentralisatie.
Het is trouwens maar de vraag of de Kamer wel
iets voelt voor het inleveren van macht. Het trek
ken aan de touwtjes bepaalt immers voor een
groot deel de status van volksvertegenwoordiger
Die status wordt aangetast als gemeenten veel
meer te zeggen krijgen Nee. het zal allemaal wH
loslopen in het debat over de 'ruggegraat van
Dales. Hoe zou de minister sociale vernieuwing
over twee iaar kenschetsen7 Veel lagcT dan de
ruggegraat Kan ze met goed fatsoen niet zakken...
Het Westen moet zich blijven
inspannen voor de wedomp
bouw van Oost-Europa. Ook
Nederland moet voor dat doel
meer geld uittrekken. Voor een
deel zou dat moeten komen uit
de financiële middelen van het
ministerie van ontwikkelingssa
menwerking. Dit heeft voorzit
ter Ruding van het Nederlands
Chnstclijkc Werkgeversverbond
(NCW) gisteren gezegd bij de
opening van de 45e leergang
buitenlandse betrekkingen van
het instituut Clingendael in Den
Haag.
Volgens Ruding zijn er „goede
argumenten" om een deel van
het extra geld dat jaarlijks naar
>n: ik 11 !inp'vimr:r.M :k in'.
gaat, te grbruikon voor Oost
Europa. IX armoede in enkele
zuidelijke republieken van dc
voormalige Sovjetunie (nu het
GOS), Roemenië en Albanië is
net zo groot of zelfs groter dan
in sommige Derde Wereldlan
den. aldus Ruding: „Objectief
gezien komen deze landen voor
ontwikkelingshulp in aanmer-
king"
Steun aan Oost Europa ii vol
gens de werkgeverssoorTitter
noodzakelijk omdat de wankele
b lemen I
ding ons werelddeel IN- tiek
van arme naar rijkere landen,
het moslimr fundamentalisme
en het agressief nationalisme
plus daarmee samenhangend
- racisme „Ze kunnen tot ge
vaarlijke reacties leiden In de
politieke en sociale alchemie in
I urnjia waars* huwde de oud
■ÉÉM n BMDCMO MJ
pleitte ervoor om onfwlkkr
lingshulp. Oost-Europa, vreem
delingen en asielbeleid meer
als een geheel te beschouwen.
Ilet Wt sten l" gint ten on
rechte een beetje Oost Tun
uii'p.i
moe te wordenconstateert nij.
Maar het is juist .een branden
de noodzaak aan de probic
men in het oosten voorrang te
grven. „Oost I uropa wordt of
wel na een krachtinspanning
ren extra markt van enige hon
derden miljoenen mensen, of
het zakt weg in zijn problemen
en wordt dan een reële bedrei-
ging'
Nog belangrijkrr dan gridritj-
kr hulp is volgens Ruiling mas
sale overdracht van kennis op
het gebied van technologie,
marketing, management en ad
ministratie Er moet daarvoor
een soort Marshallplan komen
waaraan ook de Vrrrnigde Sta-
m m Imm lm m br i
ten bijdragen.
tie in dit gebied ren groot gr
vaar inhoudt voor dc stabiliteit
en de welvaart in West-Europa.
