Leiden
Ultramoderne hangbaan
naar themapark Archeon
Danscafé bij camping Dijk en Burg
VAN
Hotel 'Singer' wacht
op zoveelste eigenaar
TIJD
Jan Lievens en zijn
drie faillissementen
TOEN
Maandag 24 februari 1992 Redactie: 071-161400 Eindredactie: PAUL DE TOMBE Vormgeving: SIMON DE GRAAF
8
De 'hangbaan' zoals Westnederland die zich voorstelt tussen het Alphense station en het park Archeon. tekeAi
Siemens en Westnederland werken aan spectaculair plan
Busmaatschappij Westnederland heeft plannen om tus
sen het Alphense station en Archeon een hangbaan aan
te leggen. Deze vorm van futuristisch openbaar vervoer is
onbekend voor Nederland. Zo'n zes meter boven de
grond /.weven gondels aan een stalen viaduct heen en
weer. De hangbaan kost vermoedelijk tegen de zestig
miljoen gulden.
tieve manier bezoekers van het
station in AJphen naar het ar
cheologische themapark te ver
voeren bestaat al sinds de op
richting
HANS KOENEKOOP
Westnederland hult zich voorlo
pig nog in stilzwijgen omtrent
de plannen. Het initiatief staat
te lezen in het vakblad Open
baar Vervoer, maar een woord
voerder van het hoofdkantoor
in Boskoop weigert in details te
treden. „Het is een idee dat we
serieus willen uitwerken. Mo
menteel verrichten wij een stu
die naar de haalbaarheid. Het
gaat hier om een project waar
een hoop geld mee is gemoeid
en waar het rijk zijn medewer
king aan moet verlenen. Die ge
sprekken met de ministeries
'cl de nodige tijd in
zullen nog v
beslag neme
Het idee
de
stichting
Archeon
in 1989.
Er was
lange tijd
sprake
aanleg
monorail,
een rails
die even
eens enkele meters boven de
grond treintjes transporteert.
Archeon hoopte de mónorail
van de Floriade, de wereldten-
toohstelling van bloemen en
planten die dit jaar in Zoeter-
meer wordt gehouden, na af
sluiting te kunnen overnemen.
Dat plan is echter afgeblazen.
„Een monorail is wel geschikt
voor pretparken en dergelijke,
maar ongeschikt voor het open
baar vervoer", aldus de woord
voerder van Westnederland.
Utrecht
De bedenker van de hangbaan
is het Duitse bedrijf Siemens,
dat gespe-
Hel gaat om een
project dat veel
geld kost
honderd
miljoen gulden een vijf kilome
ter lange hangbaan aan te leg
gen tussen Hoog Catharijne en
de Uithof, de wijk waar zich de
universiteit bevindt. Ook over
deze hangbaan wordt druk
overleg gevoerd met het rijk.
In de Duitse stad Dortmund
functioneert al vanaf 1983 een
hangbaan. De ervaringen daar
zijn heel positief. In korte tijd
kunnen een groot aantal men
sen veilig en op milieuvriende
lijke wijze worden vervoerd. Het
feit dat men meters boven de
grond hangt maakt het reizen
spectaculair. Andere voordelen
noemt Siemens de relatief lage
bouwkosten, de lage perso
neelskosten (een chauffeur is
niet nodig, red.) en het lage
energieverbruik.
De gondels zoeven vrijwel ge
luidloos aan een stalen rail. Ze
worden elektrisch aangedreven
en vergen zeer weinig onder
houd. Het is tevens mogelijk om
onder alle weersomstandighe
den te glijden. Archeon is in het
bijzonder gebaat bij de aanleg
van de hangbaan omdat het ul
tramoderne vervoerssysteem in
korte tijd veel bezoekers kan
vervoeren. Het park opent in
1994 zijn poorten en verwacht
zo'n 800.000 bezoekers per jaar.
Neven Beuk brengen vertier voor 25-plussers
NOORD Wil KERHOUT/NOORD WU K
PAUL DE VLIEGER
Bij camping Dijk en Burg op de grens van
Noordwijkerhout en Noordwijk wordt een
discotheek voor 25-plussers geopend. Initi
atiefnemers zijn camping-eigenaar Peter
Beuk en diens gelijknamige neef, die eige
naar is van bar-dancing The Champ aan De
Grent in Noordwijk. De zaak moet in juni
gaan draaien en blijft ook na het kam-
peerseizoen, althans in de weekeinden, ge
opend. Als de dancing een succes is, houdt
met ingang van 1993 de camping op te be
staan.
In alle stilte is tot nu toe door de neven
Beuk aan de realisering van hun plannen
gewerkt. Dat de zaak, die ruimte biedt aan
maximaal 250 gasten, komend seizoen
opengaat, staat echter vast. De verbouwing
van de benedenverdieping van het oude
hotel Dijk en Burg aan het Westeinde in
Noordwijkerhout is al enkele weken in volle
gang. Beuk en Beuk namen voor de inrich
ting van hun nieuwe zaak onder meer een
gedeelte van de inventaris over van de be
gin februari gesloten Noordwijkse dancing
Club 68.
De benaming 'discotheek' vinden de
Beuken eigenlijk niet juist. „Dat roept ver
keerde associaties op. Hoe het dan wel ge
noemd moet worden? Er is eigenlijk geen
naam voor. Het wordt een café waar ook
gedanst kan worden. Op een bescheiden
dansvloer van minder dan tien vierkante
meter. Er kan een hapje worden gegeten en
er wordt uitsluitend muziek uit de jaren 60
en 70 gedraaid. We willen echt alleen de
oudere bezoekers trekken. En komt het jon
ge volk toch, dan wordt een leeftijdslimiet
ingesteld. Dan komen ze er onder de 21
niet in. Voor de jeugd is er De Grent. Dijk
en Burg is bedoeld voor de mensen die
daarop zijn uitgekeken."
Horecazaken
overtreden
massaal de
sluitingstijd
De politie heeft dit weekeinde
alle horecagelegenheden gecon
troleerd op het naleven van de
verplichte sluitingstijden. Daar
bij bleek dat verreweg de mees
te zaken de regels overtraden.
De politie heeft geen processen-
verbaal opgemaakt, alleen
waarschuwingen uitgedeeld.
De meeste cafés, snackbars
en shoarmazaken moeten in
het weeekeinde dicht om 2.00
uur. Enkele hebben respijt tot
3.00 uur. De politie gaat vanaf
nu strenger optreden tegen
overtreding van de sluitingstij
den.
De politie heeft bij deze eer
ste controle soepel opgetreden
omdat, aldus politiewoordvoer
der D. Graveland, overschrij
ding van de sluitingstijden de
laatste maanden 'min of meer
oogluikend is toegestaan'.
Door de massale controle was
er in de nacht van zaterdag op
zondag na tweeën in de bin
nenstad veel publiek op de
been. Hun vaak luidruchtige ge
drag zorgde op sommige plaats
ten voor overlast bij binnen
stadbewoners.
VRUETUD
Eetverslaving
In het vrouwengezondheids
centrum Hara aan de Bonaire-
straat begint 24 februari een
'groep' voor vrouwen met een
eetverslaving. Voor informatie
233209.
Boos scheurde de slagersvrouw de krans zaterdagmiddag aan stukken. De bloemen werden bij de slagerij
aan de Doezastraat neergelegd door Leidse leden van Jongeren Milieu Aktief en de Vereniging Milieude
fensie. Zij hielden in de binnenstad een protestactie tegen het eten van vlees. Dierenleed, milieuvervuiling
en uitbuiting van de Derde Wereld zijn volgens de actiegroepen de gevolgen van de bio-industrie die is
ontstaan omdat 'er zoveel mensen in het westen wonen die allemaal vlees willen eten'. Bij in totaal vijf
slagerijen werd gedemonstreerd. •foto hielco kuipers
De tentoonstelling in
De lakenhal over
"Rembrandt en Lie-
vens in Leiden' schenkt alleen
aandacht aan de jeugdjaren van
beide schilders. Zij hadden in
die tijd zeer veel gemeenschap
pelijk: onder meer dezelfde
leermeester Pieter Lastman.
Maar in 1632 scheidden hun
wegen: Rembrandt ging naar
Amsterdam en Lievens werd
hofschilder van de Engelse ko
ning. Opmerkelijk blijft echter
hoeveel parallellen hun carriè
res uiteindelijk toch nog zouden
krijgen. Een paar voorbeelden:
beiden woonden ooit aan de
Rozengrat ht In Amsterdam en
beiden hadden het op finan
cieel gebied niet altijd even
goed.
Rembrandt was in 1642 naar ei
gen schappelijke taxatie een ka
pitalist met een alleszins res
pect ahel vermogen van naar
hedendaagse begrippen zo'n
vier miljoen gulden, maar ieder
een weet hoe hij later op de kei
en zat. Bij Lievens was het nóg
agar.
Na een korte carrière aan het
Engelse hof vertrok Lievens
naar Antwerpen, waar hij zeer
werd gerespecteerd. Zijn huwe
lijk met Susanna, een dochter
van de vooraanstaande kunste
naar Colijn de Nole, was een
goede zet: haar familie was niet
onbemiddeld.
Toen Jan in 1639 op bezoek was
bij zijn vader en stiefmoeder in
Leiden, wist hij het Leidse
stadsbestuur ZO gek te bUgn
dat het hem opdracht gaf om
een niet eens zo heel erg groot
schilderij voor het belachelijk
hoge bedrag van 1500 gulden
en een gouden ketting (ter
waarde van bijna 100 gulden)
Voor de nieuwe raadszaal te
maken. Daarnaast betaalde de
stad nog eens 150 gulden voor
de transportkosten.
Ter vergelijking: Rembrandt
op en neer tussen Amsterdam
en Den Haag. Vanuit een van
beide plaatsen kon hij ook Lei
den bedienen. Zo leverde hij in
1666 een schoorsteenstuk voor
de slaapkamer van de dijkgraaf
van Rijnland in het Gemene-
landshuis aan de Breestraat.
Zot
Dit was grotendeels gemaakt
door zijn zoon Jan Andrea en
mogelijk daarom kreeg hij van
de gevraagde 315 gulden er
slechts 300. Toen hij in 1670
een schoorsteenstuk voor de
nieuwe rechtszaal van het
hoogheemraadschap leverde,
vroeg hij 400 gulden, maar
kreeg er slechts 280. De stad
Leiden was zo zot om hem te
betalen wat hij vroeg, toen hij in
1669 zijn eigen in 1640 gelever
de schilderij onderhanden nam.
De zaal was verbouwd en mo
gelijk moest zijn schilderij wat
worden vergroot. In ieder geval
kreeg hij zijn 200 gulden, waar
mee het respect van de stad
voor deze Leidse zoon weer
eens tot uitdrukking kwam. In
1669 ook declareerde hij bii de
erfgenamen van de overleden
baljuw dijkgraaf van Rijnland
maar liefst 1900 gulden voor ge
leverde schilderijen. Als men
weet dat hij een huis van stan
ding aan de Prinsengracht in
Den Haag voor 300 gulden per
jaar huurde, zouden er toch
geen financiële problemen mo
gen zijn.
Laatste wapenfeit
In 1671 vestigde Lievens zich in
Leiden, waar hij zijn intrek nam
bij Daniël du Bordieu, een, ge
zien zijn vele processen, niet bij
iedereen geliefd man. en boven
dien een met geldzorgen. Al in
september van dat jaar werd
Lievens in de hoek gedrukt: hij
moest zijn huurschuld betalen
door het leveren van portretten
van De Bordieu en diens vrouw,
terwijl de winsten van zijn leer
ling door Du Bordieu werden
opgestreken.
In november werd Lievens drie
maal tevergeefs voor het ge
recht ontboden wegens een ge
schil met een notaris, wiens
vrouw hij niet wilde portrette
ren. Toch slaagde hij er nog in
om in mei 1672 een huis voor
80 gulden per half jaar te huren,
maar dat was dan ook zijn
laatste wapenfeit, want de huur
kon hij niet vooruit betalen. Op
29 juli stonden schout en sche
penen aan prof. Drellincourt toe
om het bij Lievens onderhan
den zijnde portret van zijn
zoontje Charles jr. uit diens huis
te laten halen.
Dit was een signaal van een ko
mend faillissement en inder
daad: op 23 augustus werd Ni-
colaes van leeuwen tot curator
benoemd. Of de familie Lievens
meteen naar Amsterdam is ver
trokken, waar Jan twee jaar later
zou overlijden, kan niet goed
worden vastgesteld. In ieder ge
val werden de meubels ver
kocht, die netto 141 gulden op
brachten.
Nadat alle onkosten van de
rechtbank waren betaald,
schoot nog 124 gulden over
waarover de schuldeisers moch
ten gaan vechten. Kortom, Lei
den zal deze beroemde zoon
met een zucht van verlichting
de hielen hebben zien lichten.
Lievens vertrok dus naar Am
sterdam. Na zijn dood bleken
Lievens' bezittingen een waarde
van 205 gulden te hebben, maar
aan schulden was ruim 6000
gulden te boeken, waarvan de
belangrijkste een vordering van
zijn zoon wegens diens erfdeel
was. Kortom, in feite weer een
faillissement, drie keer en dus
scheepsrecht makend.
NOORDWUK PAUL DE VUEGER
Hotel 'Singer' aan de Zeereep in
Noordwijk wisselt binnenkort
weer eens van eigenaar. Het ho
tel dat in het nabije verleden
minstens vijf namen en even
veel eigenaren kende, wordt ge
veild. De huidige eigenaar, B.
Hooghuis, is vertrokken met
achterlating van schulden aan
onder meer de NMB-bank in
Lisse en bierbrouwerij Bavaria.
Zinger, Buitenzorg, Singer,
Horizon Plaza en Paulus. Deze
vijf namen kende het aan het
einde van de Koningin Wilhel-
minaboulevard gevestigde hotel
de laatste jaren. De stichting
Christelijke Tehuizen Bethel
was begin 1989 eigenares. Toen
deze stichting failliet ging,
kwam Singer in handen van
twee Drenthenaren: Lotterman
en Groenenwold en later in
handen van voormalig Huis-ter-
Duindirecteur A. Eberharter.
Hij begon een rigoureuze ver
bouwing waarmee hij om finan
ciële redenen weer moest stop-
AGENDA
MAANDAG 24 FEBRUARI
Lisse
Bridgen (beperkt roken) door
B.C.L. in Het Poelhuys, aan
vang 20.00 uur.
DINSDAG 25 FEBRUARI
Katwijk
Sporten voor mensen met CA
RA olv een fysiotherapeut in
sportzaal Boorsma, Zwanen
burg 61, van 15.30 tot 16.30
uur.
Leiden
Sioelen bij Speeltuinvereni
ging Stevenshof, C. van Brug-
gepad 2, aanvang 20.00 uur.
pen op het moment dat alleen
de buitenmuren nog overeind
stonden. B. Hooghuis van CLS
Beleggingen uit Den Haag kocht
vervolgens het gebouw. Ook hij
maakte de renovatie niet af. Al
les wijst erop dat hij is vertrok
ken. Een deel van het interieur
is verwijderd. Bavaria heeft eni
ge tijd geleden de goederen die
het hotel in bruikleen waren ge
geven weggehaald.
De NMB-bank in Lisse zou
volgens de Bavaria-woordvoer-
der de grootste schuldeiser van
het hotel zijn. Directeur P.
Theunissse van het Lissese kan
toor wil dat echter bevestigen
noch ontkennen. Wel laat hij
weten dat het hotel op korte ter
mijn via het Noordwijkse nota
riskantoor Van Hoeken Jan
broers zal worden geveild. De
datum van de veiling wil het
notariskantoor nog niet noe
men. „Zolang wij nog niets offi
cieel via advertenties hebben
aangekondigd, doen wij geen
enkele mededeling", aldus een
medewerker.
Noordwijk
Openbare vergadering van de
gemeenteraad, Gemeentehuis,
aanvang 20.00 uur.
Noordwijkerhout
Vergadering en postzegelvei-
ling van de Postzegelvereni
ging in De Schelft, aanvang
20.30 uur.
Oegstgeest
Lezing door hr. Stufkens, ge-
org. door 'New Age' samen met
de Ned. Prot. Bond Leiden-
/Oegstgeest, onderwerp 'Nieu
we tijd. nieuwe spiritualiteit?'
in het Gemeentecentrum, Lijt-
weg, aanvang 20.00 uur.
schuld van njim 60.000 gulden.
Nadat zijn vrouw was overle
den, hertrouwde Lievens in Am
sterdam met Cornelia, een
dochter van de zeker niet arme
advocaat en procureur mr. Jan
de Bray. Een korte periode ging
het wat beter en schatte men
zijn vermogen op zesduizend
gulden, maar even later moest
hij zijn rekeningen weer betalen
met schilderijen. Hij woonde
steeds maar heel kort in zijn
huurhuizen en trok daarbij vaak
Het schilderij In de
raadszaal van het
Stadhuis, voorstel
lende De edelmoe
digheid van Sdpio,
gemaakt in
1640/1669 door Jan
Lievens.
kreeg voor de 'Nachtwacht' zo'n
1600 gulden. Kortom, het leek
alles goud wat er blonk. Toch is
het fout gegaan en al in 1646,
lan woonde in Amsterdam, kon
hij zijn dienstbode niet eens
haar loon betalen!
De details van het Antwerpse
fiasco zijn mij niet bekend,
maar een goed voorbeeld kan
Jan niet worden ontzegd: zijn
eigen vader was na verkoop van
alles wat hij had, blijven zitten
met een ongehoord grote
