Rtv show
'Stenen Tijdperk' is
gigantische overgang
Gemiddelde kijktijd
stijgt nauwelijks
De malle molen van Oprah
AVRO begint met
interviewreeks op Radio 2
Vrijdag 21 februari 1992
Redactie 023-150191/023-150192 INEKE VAN DER MEER JAN VAN DER NAT GERARD VAN PUTTEN Vormgev.ng HENK GEIST
Ondanks explosieve groei van aanbod
Jeroen Kosterman zo langzamerhand allround presentator bij KRO
/-VENNEP INEKE V
Hij is hij begonnen
als presentator van
de 'Zalige Liefdes-
lijn' op zondagmiddag bij de
KRO op radio 3. Daarna volg
den de programma's 'Jonge
Monden' en nu 'Het Stenen
Tijdperk'. Jeroen Kosterman
heeft bij de KRO behoorlijk
carrière gemaakt. Maar van
bekendheid wil hij niks weten.
„En dat kan ook. Als radiopre
sentator blijf je lekker ano
niem. Niemand, die je aan
houdt op straat met de vraag
mag ik je handtekening. Nee,
televisie zou echt niks voor mij
zijn."
De nu 27-jarige presentator
draaide als kind thuis al met
plaatjes en babbelde die aan elv*
kaar. Met logisch gevolg was dat
hij als tiener op schoolfeesten
disc-jockey moest spelen,
i spek
dat hloedser
pick-up onder de,
ding plaatjes mee in de tas en
ging op zo'n klasse-avond aan
de slag."
Groot was de vreugde bij Kos
terman, inwoner van Nieuw-
Vennep, toen in Haarlemmer
meer een lokale omroep werd
opgericht. Uiteraard meldde hij
zien aan als disc-jockey en pre
sentator. Dat heeft hij een aan
tal jaren met veel plezier ge
daan en al snel werden zijn ta
lenten ontdekt door meer pro
fessionele radiomakers. 'Echt'
begon het allemaal bij joop van
de Ende. ,,lk werd toen uitgeno-
nen, oftewel de 'Dikke Blom
berg', producer van het NOS-
programma de 'Avondspits'.
Blomberg spoorde hem aan de
jingles op te sturen naar radio-
omroepen. Kosterman voegde
de daad bij het woord en stuur
de zijn jingles naar de AVRO,
Veronica en de KRO. ..Bij Vero
nica heb ik een proefprogram-
digd als stadion-speaker bij
'The way of Live Show' in de Ef-
leling Ze hebben me toen echt
in het diepe gegooid. Tussen de
toestanden daar moest ik het
publiek bezighouden. Ik kreeg
een microfoon in m'n handen
gedouwd met de woorden van:
nou ga je gang maar. En het
leuke was het ging."
Jingles
Voor de lokale omroep maakte
Kosterman een hele lading jing
les. En via diezelfde omroep
leerde hij Ton Blomberg ken-
ma gemaakt,
overgebleven
Wessel
ter kreeg ik
brief van Paul
de drie
kandidaten is
;ekozen. La-
KRO een
der Lugt, of ik
spots en jingles voor ze wilde
maken. Dat heb ik een half jaar
gedaan. Paul was kennelijk zo
tevreden, dat toen Jeanne Kooy-
mans op vakantie ging, hij me
vroeg 'De wakkere wereld' te
presenteren."
Dat ging blijkbaar goed, want
nog maar enkele weken later
werd Kosterman in het diepe
gegooid met het programma
'De Zalige Liefdeslijn'. Het eer
ste half jaar presenteerde hij het
programma alleen, later kwam
Marjolein Makranderer bij.
Spataderen
Het tweetal heeft regelmatig in
een deuk gelegen om de liefdes
problemen van de tieners. Mid
dels brieven en telefoontjes
stroomde het liefdesverdriet de
studio binnen. Af en toe ging er
wel eens wat mis, zoals die keer
dat een oude dame de 'Liefdes-
lijn' belde, met de mededeling
dat ze zo'n last had van spat
aderen. „Ze had dus het ver
keerde nummer gedraaid. Ze
CLOSE UP
Oprah Winfrey, oftewel hoe verknipt is Unde Sam.
Jeroen Kosterman: „Als radiopresentator blijf je lekker anoniem."
FOTO UNITED PHOTOS DE BOER BABETTE STAPEL
In dit land zijn er nogal wat
die zweren bij al wat leeft
en groeit in de Verenigde
Staten. In doen en laten werpen
tal van Nederlanders zich graag
op als fervente trendvolgers van
Uncle Sam. zij het dat we in be
paalde opzichten nog altijd en
kele lichtjaren achter ons grote
voorbeeld aanlopen, hier in
Amerika's eigen Madurodam.
Gelukkig maar. Toegegeven,
politieke campagnes hebben
hier de allure van een dorpse
lobby die na veel kneuterig ge
neuzel moet leiden tot iemands
verkiezing in het bestuur van de
lokale geitenfokvereniging.
Maar je moet er toch niet aan
denken dat ook hier de nieuwe
minister-president ooit tevoor
schijn komt uit een klef, circus
achtig ballonnenfestijn, waar
voor de eerste de beste Prins
Carnaval zich tot het einde van
z'n latijn zou doodschamen.
Afgaande op de Oprah Winfrey-
show loopt er een kronkel door
de Amerikaanse samenleving.
In de VS doen ze er werkelijk al
les aan om te lijken op een on
overdekt centrum voor psy
chisch geknakten. Wellicht
daarom ook dat zo ongeveer de
helft van wat zich in de Verenig
de Staten volwassen mag noe
men geregeld op de sofa van de
//inwc ligt.
De Oprah Winfrey-show is de
spiegel van het maatschappelij
ke verkeer in wat eens het land
van de onbegrensde mogelijk
heden heette. Van krantenjon
gen uitgroeien tot miljonair
schijnt nog maar een enkeling
gegeven, daarentegen deelt de
malle molen aan de lopende
band tikken uit. Menigeen loopt
er ook rond met wat in de softe
sector pleegt te worden aange
duid als een verwrongen zelf
beeld'.
Al wie bij tante Oprah verschij
nen. in elk geval geen walgelijk
gezonden van geest. Want der
gelijke types hebben veelal niet
meer te melden dan dat ze zich
happy voelen. En dan ben je als
presentatrice, ook al heet je dan
Oprah Winfrey, verdomd snel
uitgepraat. Liever haalt ze dan
ook de geblesseerden van de sa
menleving naar de studio, daar
zit een verhaal in. Neem maar
de man en de vrouw die /k h
ooit in de echt hebben laten
verbinden, maar het al jaren
niet meer met elkaar doen en
elkaar ook anderszins compleet
negeren.
In de VS schijnen nogal wat van
die moeders jochies rond te lo
pen, die hun ma eigenlijk liever
vinden dan hun vriendin. En
daarover komt vriendin dan
haar beklag doen. En dan zijn er
natuurlijk ae incestueuze geval-
moest Radio 'Romantica' heb
ben en dat kon ik haar maar
niet aan het verstand peuteren.
Dus ga je toch maar even in op
zo'n telefoontje. Niet bloedseri
eus uiteraard, maar in de trant
lend nou. Nu kunt u van de zo
mer natuurlijk geen rokken dra
gen."
'De speurtocht' vond Koster
man een leuk onderdeel van de
'Liefdeslijn'. „Moet je je voor
stellen. Belt er een meisje dat ze
op 5 september vorig jaar in de
trein van Amsterdam naar En
schede zo'n leuke knul heeft
ontmoet. Hij stapte in Hengelo
uit en zij ging door naar En
schede. Stom, maar ze was ver
geten zijn adres te vragen. Ze
weet alleen zijn voornaam:
Wouter. Daarna geeft ze een be
schrijving van die knaap en wij
vragen dan of hij contact met
ons op wil nemen. In veel geval
len gebeurde dat en zo hebben
we heel wat jongeren aan elkaar
gekoppeld."
Anderhalf jaar presenteerden
Jeroen en Marjolein de 'Zalige
Liefdeslijn'. Daarna werd het
programma overgenomen door
Jeanne Kooymans en Bert Vis
ser. „Jeanne zat daar duidelijk
niet op haar plaats. De luister
cijfers zijn toen ook een paar
procent gedaald. Rot voor Jean
ne, maar ik voelde me er na
tuurlijk wel lekker bij, dat snap
je."
Bij de KRO waren ze wel te
vreden over het optreden van
Kosterman. Daarom werd hij
gevraagd om het nieuwe pro
gramma 'Jonge Honden' te
gaan presenteren. „Ik mocht
doen waar ik zin in had van Van
der Lugt. 'Als het niet goed gaat,
roep ik je wel op het matje', zei
hij. Nou dat is niet gebeurd. En
het is, vind ik zelf, een leuk pro
gramma geworden. Een hoop
gekke dingen gedaan. Chinees
in de studio gekookt en dan
mochten de anderen van de
KRO het afhalen en dat ging
dan door een luikje net zoals bij
de echte Chinees. We hadden er
ook een knaap in die heel goed
stemmen kon imiteren. Hij
deed bijvoorbeeld Dolf Brou
wers zó perfect na, dat we hem
de vrouw van Dolf, Greet, heb-
len: pa die het met dochter aan
legt en zoon met moeder. Van
zelfsprekend komt in de Oprah
Winfrey-show ook de partner
keuze ter sprake. Of liever het
ongenoegen dat het prille geluk
van jongeren bij ouderen kan
veroorzaken. Pa die geen enkele
kandidaat-schoonzoon goed
genoeg acht voor dochter en ma
die structureel elke door zoon in
huis gehaalde meid als zijnde
een ordinaire del afkeurt Bij
Oprah Winfrey zijn ze allemaal
te bezichtigen. En zonder uit
zondering lopen ze leeg na een
vraag van Oprah. Op zich is dat
best opmerkelijk. Niet eens zo
lang geleden was het in de Vere
nigde Staten ondenkbaar dat
een zwarte vrouw een talkshow
kon dragen, laat staan dat blan-
ben laten bellen. Die had niet in
de gaten dat het haar Dolf niet
Station 3
Toen kwam per 1 januari van
dit jaar de horizontale zenderin
deling. NCRV, KRO en AVRO
gingen samen op in Station 3.
Programma's verdwenen en het
was ook afgelopen met 'Jonge
honden'. Het door elkaar gooi
en van de drie bloedgroepen is
niet zonder slag of stoot verlo
pen. „Mensen moesten pro
gramma's gaan presenteren
waar ze helemaal geen zin in
hadden. Hubert vgn Hoof, 15
jaar bij de KRO, kreeg iets wat
hij absoluut niet wilde. Meta de
Vries is kwaad vertrokken, maar
al met al vinden de baasjes dat
de schade is meegevallen. Ze
FOTO KIPPA
kc Amerikaanse staatburgers
bereid waren hun privéleven
open en bloot bij een zwarte op
tafel te leggen.
Absoluut hoogtepunt tot dusver
was de scheldkanonnade van.
zeg maar. ma Sylvester Stallone.
Birgit Nielsen, de ex-echtgenote
van haar zoon. heette het doel
wit. Niets deugde er van Niel
sen. volgens ma Stallone, ze had
nooit gedeugd en ze zal volgens
ma Stallone ook niet deugen.
Gelukkig had haar Sylvester dat
was er we?een huwelijk over
heen gegaan en zit zoontje nu
ook met de gepakken peren van
een forse alimentatie.
Goh, wat een hysterische furie!
Nee. dan had zij van Stallone
liever gezien dat haar Sylvester
hadden verwacht dat eenderde
zou vertrekken en dat is niet ge
beurd."
Frits Spits bleef op zaterdag
en maandag met zijn 'Avond-
spits' bij de NOS van zes tot ze
ven uur op zijn stekkie zitten.
Het 'Stenen Tijdperk' verhuisde
van maandag naar zondag en
Kosterman nam de presentatie
over van Jan Steenman. „Het is
wel een gigantische overgang,
m#ar hardstikke leuk. Eerst pre
senteer je gekke programma's
en nu zit ik bloedserieus te bab
belen over pophistorie en draai
ik de daarbij behorende platen
uit de jaren zestig en zeventig."
Het moeilijkste vond Koster
man in het begin de teksten
voorlezen. „Kijk alles gaat live,
ook die spookrijder, die op de
A 4 zit. Dan krijg je een telexbe
richt onder je neus en dat moet
Gerard van Putten
het had aangelegd met Cher.
Op haar beurt verklaarde ma
Cher voor de camera dat ze dat
ook wel gewild, maar helaas,
Cher en Sylvester zagen elkaar
niet zitten. Kunst en kunst, ofte
wel de door anabolen samenge
trokken spierbundels van Stal
lone klikten niet met het para
depaardje van de plastische chi
rurgie.
Er gaat geen Oprah Winfrey-
show voorbij, of er komt een
zieleknijper aan te pas. Zo'n ty
pe dat ervoor heeft doorgeleerd
begrip op te brengen voor alle
steekjes die in bovenkamers
loszitten. Het gaat meestal om
zo'n bebrilde jongen met een
gelaat, zó kleurloos dat-ie zich
al jaren niet meer door de zon
heeft laten beschijnen. En zo ie
mand komt dan even vertellen
waarom moeder al geruime tijd
begerige blikken over de schut
ting werpt richting buurman
om daarna alle deelnemers aan
het overspel een 'warme'
schouder aan te bieden.
Oprah Winfrey-show? Te gek
voor woorden. Oftewel: it 's a
mad, mad world bij Winfrey, al
heeft het gewenningsproces ve
le Nederlanders intussen ver
trouwd gemaakt met de wonde
re wereld van Uncle Sam. Beko
men van de eerste verbazing
over al die uitheemse toestan
den daar acht nog maar een
zeer beperkt percentage van het
kijkersbestand de Oprah Win
frey-show de moeite van het be
kijken waard. Eens werd ze bij
de VARA op prime-time aan kij
kend Nederland voorgesteld, nu
gebruikt RTL 4 haar 's middags
en 's nachts als 'stopper', als
programmavulling. De zakelijke
benadering van de Luxemburg
se onderneming kennende is
het geruisloze einde van wat
eens met veel tamtam werd
aangekondigd nabij. Zet de sofa
voor Oprah maar klaar.
dan toch effe tussendoor. Het is
wel zo dat ik er ontzettend veel
van leer, niet alleen het serieus
presenteren natuurlijk, maar
vooral ook van de historie van
de popmuziek. Dat vind ik
prachtig, te weten waar de
roots, de wortels van die muziek
gelegen zijn."
„Of de luisteraars het ook de
moeite waard vinden? Geen
idee nog. Ik zou willen dat er
tienduizenden brieven met re
acties op de nieuwe zenderin
deling komen. Gewoon horen
wat mensen van Station 3 vin
den. Wij beslissen over waar de
mensen naar 'moeten' luiste
ren. Dat zou niet nodig zijn als
de mensen hun mond opende
den over wat ze wel en niet leuk
vinden. Dus bij deze de oproep:
stuur uw mening naar de om
roepbazen."
Ted Turner begint
tekenfilmzender
ATLANTA Reuter
Nog dit jaar wil Ted Turner, de
grote baas van de Amerikaanse
nieuwszender CNN, beginnen
met een tv-station dat 24 uur
per dag tekenfilms uitzendt. De
zender zal met ingang van 1 ok
tober voorlopig alleen in de Ver
enigde Staten te ontvangen zijn.
Maar uitbreiding naar andere
landen is mogelijk, zo is bij Tur
ner Broadcasting Systems be
kendgemaakt. Turner heeft on
langs de rechten opgekocht van
Hanna en Barbera-produkten,
waartoe onder meer de Flintsto-
nes en Yogi Bear behoren. Ook
heeft Turner toegang tot het ar
chief van MGM/UA, waar onder
meer de filmpjes van Tom en
Jerry te vinden zijn.
STRIPS
NUMEGEN TON NV MEUERMAN
De gemiddelde tijd
die een Nederlan
der besteedt aan
het kijken naar televisiepro
gramma's neemt amper toe,
ondanks het explosief gestegen
aanbod aan zendtijd en zend
gemachtigden. Dit blijkt uit
een onderzoek van de commu
nicatiewetenschapper drs. Va
lerie Frissen, die hiermee vol
gende week vrijdag hoopt te
promoveren aan de Katholieke
Universiteit Nijmegen.
Tot 1987 beschikte de Neder
landse televisie over slechts
twee netten die alleen in de
avonduren programma's brach
ten. Pas sinds enkele jaren is in
deze situatie verandering geko
men. Er zijn meer middag- en
nachtuitzendingen gekomen en
Nederland 3 heeft zijn intrede
gedaan. Buitenlandse zenders
boden hun programma's aan.
Toch steeg de kijk
tijd amper. Van ge
middeld 115 minu
ten per dag in 1975
via 137 minuten in
1987 tot 145 minu
ten vorig jaar.
„Door de komst
van RLT 4 is er een
voorzichtige groei",
vertelt Frissen,
„maar de kijktijd
houdt helemaal
geen gelijke tred met het toege
nomen aanbod. Vooral niet
wanneer meegenomen wordt
dat de beschikbare hoeveelheid
vrije tijd, mede door de vergrij
zing, flink stijgt."
De Nijmeegse wetenschapper
trekt hieruit de conclusie dat de
Nederlander zich niet overgeeft
aan massamedia. Zoals bijvoor
beeld in de Verenigde Staten,
waar het gemiddelde tussen zes
en acht uur per dag bedraagt.
„De publieke opinie in ons land
vindt langdurig televisie kijken
weinig zinvol. Het is hier nog
steeds de gewoonte het toestel
uit te schakelen als er visite
komt. Lang televisie kijken
wordt in onze cultuur heel ne
gatief beoordeeld."
Valerie Frissen maakt zich
dan ook geen zorgen over de
nadelige effecten van televisie
kijken. „De wetenschap heeft
daaraan veel aandacht besteed.
Nieuwe vormen van ongeletter
dheid zouden hiervan het ge
volg zijn. Televisie-amusement
is een ernstige bedreiging voor
De AVRO zendt de komende
maanden op vrijdagavond via
Radio 2 een reeks interviews uit
van AVRO radio- en/of tv-pre-
sentatoren met hun favoriete
gast, die bovendien de muziek
keuze bepaalt. Titel van het pro
gramma: Met mij valt te praten.
Cees van Drongelen praat
vanavond om vier minuten over
negen met de directeur van het
Westfriese museum. Ruud
Spruyt. Volgende week is Her-
de westerse cultuur. Kinderen
wordt gewelddadig en crimineel
gedrag aangeleerd door het kij
ken naar televisiegeweld. Uit
spraken die niet bewezen zijn
en zeker niet van toepassing
zijn op Nederland. Het pro
bleem veelkijken is typisch
Amerikaans."
Andere cultuur
Frissen, sinds november vorig
jaar als universitair docente
werkzaam bij de vakgroep com
municatiewetenschap aan de
VU in Amsterdam, gelooft niet
dat de maatschappij in de na
bije toekomst in de greep komt
van de commerciële zenders.
„Nogmaals, de Nederlandse
cultuur leent zich daar niet
voor. Bovendien zijn er steeds
meer tekenen die erop wijzen
dat het publiek verzadigd begint
te raken van steeds meer van
hetzelfde."
Vooral aan de wijze waarop
de reclame de huiskamers bin
nenkomt ergeren ve
len zich en wapenen
ze zich ook tegen.
Bekend is het zoge-
naEimde 'zap'-ge-
drag of het 'kanaal-
zwemmen'. Met be
hulp van de -af
standsbediening
ontwijken de kijkers
de reclamebood
schappen. ..Vooral
commerciële sta
tions baart het zorgen dat de
kijkers er steeds meer toe nei
gen reclameboodschappen niet
netjes te consumeren zoals van
hen wordt verwacht, maar dat
ze die juist lijken te ontwijken."
Het belang van hoge kijkcij
fers is dan ook betrekkelijk,
denkt Frissen. Reclamemakers
willen hun boodschappen juist
bij of in populaire programma's
kwijt, maar als 'het grote pu
bliek' deze beelden stelselmatig
wegknipt, verliezen de kijkcij
fers grotendeels hun waarde.
Schokkende resultaten lever
de de studie van Frissen niet op.
„Wat ik ermee hoop te bereiken
is dat men iets genuanceerder
aankijkt tegen de veelkijker.
Echte veelkijkers, zoals in de VS
en Engeland, zijn er bij ons am
per. Voor het onderzoek zijn
duizend mensen geïnterviewd.
Slechts twee daarvan keken ge
middeld acht uur per dag, het
normale gemiddelde in Ameri
ka. De overigen gebruikten de
televisie beduidend minder."
man Broekhuizen (van AVRO's
kinderkoor Jacob Hamel en
Minjon) te gast.
Andere namen van bekende
Nederlanders die binnenkort te
gast zijn in dit radioprogramma:
Ellen Blazer (20 maart), prof. dr.
PA Voute (17 april), Opland (24
april), Relus ter Beek (29 mei)
en Hans Eysvogel (3 juli).
De eindredactie is in handen
van Gerrit den Braber.
BOES
'Met mij valt te praten
Nederlander
kijkt 2,5 uur
per dag
