Binnenland
Onderdelen
RDM mogen
naar Taiwan
Maij: Afzien van TGV
slecht voor Nederland
Akkoord over aanpak
verzuim streekvervoer
Politie schiet autodief neer
na langdurige achtervolging
Computer zoekt baan voor werkloze
'Alternatieve straffen vaker toepassen'
Jaarlijks 30.000 banen nodig voor migranten
Nederland halveert
hulp aan het GOS
Woensdag 19 februan 1992 Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART chef PATRJCK VAN DEN HURK JAN PREENEN SJAAK SMAKMAN FRANS VISSER Vormgeving: COR HOOGETERP
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP). Gemeenschappelijke Persdienst (GPD). Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Wilma verkoopt belangen VS
Projectontwikkelaar Wilma International heeft eind vorig jaar al
le Amerikaanse belangen (ruim honderd projecten) afgestoten,
als gevolg van de belabberde situatie op de Amerikaanse onroe
rend goed-markt. Directievoorzitter Maas sprak van een 'zeer
slechte' omstandigheden in de VS die worden veroorzaakt door
de recessie en door grote financiële problemen bij veel Ameri
kaanse banken. Onroerend-goedprojecten kunnen daardoor
nauwelijks meer worden verkocht. Wilma leed vorig jaar in to
taal 110 miljoen gulden verlies, na een winst van 34 miljoen gul
den in 1990. In Nederland waren de resultaten bevredigend.
Norit ziet de winst kelderen
Norit, producent van actieve koolstof voor onder meer zuive
ringsinstallaties. zag de winst vorig jaar met ruim 60 procent kel
deren tot 10,1 miljoen gulden. De omzet daalde van 235,8 mil
joen gulden tot 232,9 miljoen gulden, zo heeft de onderneming
gisteren bekendgemaakt. Oorzaken voor de winstdaling zijn de
zwakke conjunctuur, de onzekere situatie in grote delen van
Oost-Europa en de voormalige Sovjetunie. Deze factoren zullen
ook dit jaar nog doorwerken in de resultaten. Norit zinspeelde
eind december al op een forse daling van de winst.
Winst IBM Nederland gehalveerd
De winst van IBM Nederland is vorig jaar met 50 procent ver
minderd tot 122 miljoen gulden. De omzet daalde met bijna 7
procent tot 3.2 miljard gulden. Dat heeft de maatschappij giste
ren bekendgemaakt. Moedermaatschappij IBM in de VS maakte
begin dit jaar een omvangrijke reorganisatie, bekend die de po
sitie van het concern op de instortende automatiseringsmarkt
moet verstevigen. Het is de tweede reorganisatie die het concern
doormaakt. Door de eerste is het personeelsbestand in Neder
land vorig jaar al met 440 mensen verminderd.
Océ boekt goede resultaten
Het kopieerconcem Océ-van der Grinten in Venlo heeft vorig
jaar een nettowinst geboekt van 101 miljoen gulden tegen 86
miljoen gulden in 1990. De omzet steeg van 2.3 miljard gulden
tot 2,6 miljard gulden. De goede resultaten zijn te danken aan de
vernieuwing van het assortiment, onder meer door overnames,
aldus de directie gisteren bij de presentatie van de jaarcijfers. De
goede resultaten zorgden op de beurs van Amsterdam gister
middag onmiddellijk voor een forse waardestijging van het aan
deel Océ-van der Grinten.
Directielid koopt De Etna
Het Rotterdamse handelsconcem Intematio-Müller heeft De Et-
na (onder meer fornuizen) in Ulft overgedragen aan M. Ros, lid
van de directie van het bedrijf. Deze zet De Etna met financiële
steun van een aantal investeerders voort. Door de overname zul
len 15 tot 20 arbeidplaatsen worden geschrapt. Met de bonden
is een sociaal plan overeengekomen. Ongeveer een maand gele
den maakte Internatio bekend in onderhandeling te zijn met
Atag over de verkoop van De Etna. Dat stuitte echter op proble
men bij de bonden, omdat Atag slechts 50 van de arbeidsplaat
sen wilde garanderen.
Het beeld van Nederland als
distributieland zal een flinke
knauw krijgen als de hoge-snel-
heidstrein (TGV) hier niet wordt
aangelegd. Dat zei minister Ma-
ij-Weggen van verkeer en wa-
terstaat gisteravond op een
CDA-spreekbeurt in het Bra-
L .bantseFijnaart.'
Volgens de minister maakt
het een slechte indruk op han
delspartners als de supersnelle
trein er niet komt. Dat kan wel
licht ten koste gaan van investe
ringen in ons land. In de eerste
plaats moet de TGV echter gaan
dienen als vervanging voor het
vliegverkeer op afstanden onder
de 500 kilometer, aldus Maij.
Het luchtverkeer op Schiphol
zal daardoor met tien tot twin
tig procent afnemen.
De minister verwacht dat on
derzoeken zullen uitwijzen dat
Werkgevers stellen 'prikkels' even uit
UTRECHT ANP
Werkgevers en vakbonden in
het streekvervoer proberen het
ziekteverzuim voor oktober van
dit jaar met een half procent te
rug te dringen. Lukt dat niet,
dan zullen beide partijen alsnog
overgaan tot invoering van 'ne
gatieve prikkels', zoals het inle
veren van vakantiedagen en het
niet meer volledig doorbetalen
van loon tijdens ziekte.
Dat hebben de werkgevers en
bonden gisteravond afgespro
ken in het overleg over een
nieuwe cao (15.000 werkne
mers). De werkgevers wilden
aanvankelijk de Ziektewet-uit
kering eind dit jaar verlagen van
100 tot 85 procent van het laatst
verdiende loon tijdens de eerste
zes weken ziekte. Voor de bon
den was dat onbespreekbaar.
De vakbondsleden zetten gis
teren hun eisen kracht bij met
een demonstratie in Utrecht.
Actievoerende chauffeurs trok-
ken van het Centraal Station
naar het kantoor van Streekver
voer Nederland, waar ze de cao
onderhandelaars een petitie
aanboden tegen korting op het
ziekengeld.
De onderhandelaars zijn ver
der overeengekomen een werk
groep in te stellen die zich met
de aanpak van het ziektever
zuim gaat bezighouden. Daar
naast is overeenstemming be
reikt over de begeleiding van
zieken, het opstellen van een te-
rugkeerplan en aanpak van de
arbeidsomstandigheden.
Het overleg over andere on
derdelen van de cao, waaronder
de loonsverhoging, is gister
avond ook afgerond. Beide par
tijen zijn het eens geworden
over een loonsverhoging van 4
procent per 1 januari en hand
having van de vut-leeftijd op 60
jaar. Een voorstel van de bon
den om chauffeurs zes minuten
vrije tijd te geven voor elk uur
rijden in de spits, wordt meege
nomen in een studie naar de
beloning van onregelmatige en
gebroken diensten.
Andriessen: 'Alleen wapens verboden
De ondergang van RDM is niet automatisch bezegeld
door het verbod om onderzeeërs te mogen leveren aan
Taiwan. De Rotterdamse werf mag namelijk wel onder
delen voor onderzeeërs leveren aan Taiwan. Dat zijn
geen wapens en dus is er geen exportvergunning voor
nodig. Dat heeft minister Andriessen van economische
zaken gisteren in de Tweede Kamer gezegd. Ook het in
zetten van Nederlandse expertise bij de bouw van onder
zeeërs in Taiwan is niet uitgesloten.
zet wordt, zit Den Haag nogal
hoog.
Volgens premier Lubbers
heeft de Nederlandse ambassa
deur in Frankrijk Wijnaendts tij
dens een recent bezoek aan
China dan ook duidelijk ge
maakt dat Nederland niet tevre
den is over het feit dat Frankrijk
Bij de RDM-werf in Rotterdam werd gisteravond koortsachtig overleg gevoerd c
order voor Taiwan. Leden van de directie maakten druk aantekeningen.
De opmerkingen van An
driessen hebben te maken met
het feit dat China landen als
Frankrijk niet dreigt met han
delssancties wegens leveringen
aan Taiwan. Dat Nederland
door Peking wèl onder druk ge-
wel ongestraft delen van fregat
ten aan Taiwan mag leveren.
Daarnaast wees hij de Volksre
publiek op de afspraken die in
1984 zijn gemaakt over stimule
ring van de Chinese import uit
Nederland. Tot nu toe is daar
van niets terechtgekomen.
Het laatste sprankje hoop van
de directie van RDM blijft ge
vestigd op de Tweede Kamer,
die vanmiddag een politiek oor
deel velt over het verbod om
onderzeeërs aan Taiwan te mo
gen leveren. Nu al staat echter
vast dat het besluit niet wordt
teruggedraaid, omdat de rege
ringspartijen CDA en PvdA het
kabinet steunen.
De kamerleden zullen van het
kabinet wel garanties eisen dat
China inderdaad meer Neder
landse produkten zal kopen, in
ruil voor de meewerking van het
kabinet geen wapens te leveren
aan de 'opstandige provincie'
Taiwan. Staatssecretaris Van
Rooy van buitenlandse handel
ontkende gisteren in de Kamer
dat de Chinese order voor zeven
Fokker-100 vliegtuigen bedoeld
was om druk op de Nederland
se regering te leggen geen on
derzeeboten aan Taiwan te Ie
veren. Het was veeleer bedoeld
als teken van goede wil van Chi
na om de oude afspraken na te
komen, zo verklaarde zij.
Helft studenten
gebruikt nooit
een condoom
OEN HAAG GPD
Bijna de helft van de studenten
aan de Nederlandse universi
teiten gebruikt tijdens ge
slachtsgemeenschap nooit een
condoom. Eén op de vier stu
denten had het afgelopen jaar
geslachtsgemeenschap met
meer dan één persoon. Een
derde van deze groep zegt
nooit een condoom te gebrui
ken, bijna een kwart deed dat
Dit blijkt uit een landelijke
enquête onder ruim vierhon
derd studenten. De peiling
werd gehouden door het stu
dentenmaandblad Sum (Speci
fiek Universitair Magazine).
Vijftien procent van de stu
denten heeft nog nooit ge
slachtsgemeenschap gehad.
Gemiddeld heeft deze groep
Ma leeftijd van twintig jaar.
Hierin verschillen deze studen
ten van hun niet-studerende
leeftijdgenoten, die doorgaans
Op 17 jarige leeftijd voor het
eerst geslachtsgemeenschap
hebben. De doorsnee-student
doet 'het' op 18-jarige leeftijd
voor het eerst.
de TGV vanaf de Belgische
grens tot Amsterdam over een
nieuw spoor zal moeten rijden.
Anders komt de rentabiliteit in
gevaar. Wel denkt de minister
erover om met plannen te ko
men tussen de TGV's door snel
le 'shuttletreinen' te laten rij
den. Zo zou tweemaal per uur
tussen Rotterdam en Amster
dam kunnen worden gepen
deld, waardoor de reistijd tot
een half uur wordt terugge
bracht.
Volgens Maij zal het kabinet
eind dit jaar een beslissing ne
men over het traject van de
TGV. Begin volgend jaar debat
teert de Tweede Kamer erover.
Naar verwachting van Maij zal
in 1995 of in 1996 de eerste spa
de voor de aanleg van de hoge
snelheidslijn de grond in gaan.
De snelle trein zal dan nog vóór
de eeuwwisseling kunnen rij
den.
Een inzittende van een gestolen auto is maandag
nacht bij een schietpartij na een wilde achtervol
ging door Noord-Holland zwaar gewond geraakt
door politiekogels. Dat heeft de Rijkspolitie in
Alkmaar gisteren bekendgemaakt.
Volgens de Rijkspolitie liep de man verschillen
de kogelwonden op, waaronder een schotwond
door de knie. Hij zat naast de bestuurder, die on
gedeerd bleef. Volgens de politie is de man buiten
levensgevaar.
Het slachtoffer nam maandag in Baarn deel
aan de diefstal van een auto. Toen een politie-pa-
trouille het voertuig wilde controleren, gaf de be
stuurder vol gas en vluchtte met twee andere ver
dachten, allen afkomstig uit Amsterdam, richting
hoofdstad. Tientallen politicauto's van verschil
lende korpsen namen aan de achtervolging deel,
waarbij de vluchters politiewagens ramden, weg
blokkades omzeilden en volgens de politie op di
verse plaatsen levensgevaarlijke situaties veroor
zaakten.
De achtervolging ging door tal van kleinere ge
meenten in Noord-Holland in noordelijke rich
ting. De auto kon op een oprit van de A 7 in
Hoom tot stoppen worden gedwongen. Daar ont
stond de schietpartij.
Volgens getuigen heeft de politie meermalen
op de auto geschoten, terwijl deze al klemgere
den stilstond tussen verschillende politie auto's.
Volgens een woordvoerder van de politie stond
de auto klem, maar zou de bestuurder getracht
hebben weer weg te komen.
DORDRECHT GPD
De bemiddelaar op het arbeids
bureau krijgt concurrentie van
de computer. In de metaal- en
elektrotechnische industrie wil
len de werkgevers vacatures en
werklozen in een computer
stoppen, die vervolgens voor el
ke gegadigde een baan naar
wens zoekt.
Het systeem werd gisteren ip
gebruik genomen in het ar
beidsbureau in Dordrecht. Drs.
Wijkstra van Industriebond
FNV maakte bij die gelegenheid
duidelijk waarom een andere
werkwijze nodig is: „Geneuzel
over werkloosheidsbestrijding
heeft geen zin zolang de bemid
deling tussen werkgevers en
werknemers niet werkt.''
'Jobmatcher ln de Metalektro'
(JIM) werkt eenvoudig. In een
computerbestand zijn zowel va
catures als werkzoekenden op
genomen. Met een druk op de
knop kunnen beiden bij elkaar
worden gebracht. Daarbij wor
den de eisen voor de vacature
en de kwalificaties van de werk
zoekenden met elkaar vergele
ken.
Wijkstra zei goede hoop te
hebben dat JIM een bijdrage le
vert aan het terugdringen van
de aanhoudende werkloosheid
in de metaalindustrie. Drs. I.
Blankert. voorzitter van de ar
beidspool in de metaal, onder
schreef deze opvatting. Met het
nieuwe systeem komen volgens
hem eindelijk de juiste mensen
op de goede plek terecht, iets
waar het in het verleden nogal
eens aan schortte.
Blankert beklemtoonde dat
het nieuwe systeem door de
metaalwerkgevers zelf is ont
wikkeld. Hij vroeg zich af waar
om de arbeidsbureaus niet op
dat idee zijn gekomen. R. de
Boer, voorzitter van het Cen
traal Bureau voor de Arbeids
voorziening wees dat verwijt
van de hand. Volgens hem lie
ten de werkgevers \Toeger nogal
eens na om hun vacatures bij
de arbeidsbureaus te plaatsen.
Een soldaat bewaakt een Russische Antonov 72 op Eindhoven Airport. Het vliegtuig landde gisteren in Neder
land, met aan boord een team Russische inspecteurs. Zij komen kijken of Nederland zich houdt aan de ver
mindering van de conventionele bewapening, zoals vastgelegd in het CSE-akkoord. Het hele bezoek is met
strenge veiligheidsmaatregelen omgeven. Binnenkort vertrekt ook een team Nederlandse inspecteurs naar
Rusland. foto anp paul stolk
DEN HAAG GPD
Alternatieve straffen, zoals
dienstverlening in plaats van
gevangenisstraf, moeten vaker
worden opgelegd. Ook moeten
er nieuwe alternatieve straffen
worden bedacht voor speciale
groepen veroordeelden, zoals
vreemdelingen en moeilijk
plaatsbaren. Staatssecretaris
Kosto (justitie) zei dit vanoch
tend tijdens een justitiële stu
diedag in Rotterdam
Een voorstel van Kosto in die
richting zal over enkele weken
in het kabinet worden bespro
ken. De plannen lijken haaks te
staan op de ideeën van CDA-
fractieleider Brinkman. Hij heeft
de afgelopen weken enkele ma
len laten weten dat het alterna
tief straffen beperkt moet blij
ven tot bijzondere gevallen.
Kosto meldde dat het aantal
dienstverleningen onder meer
derjarigen gegroeid is van min
der dan 3000 in 1965 tot ruim
7000 vorig |aar I Nxtai uéodm
jarigen liep het aantal alterna
tieve straffen op van minder
dan 1000 in 1985 tot 2700 in
1990.
DEN HAAG GPD
Er zijn jaarlijks 20.000 tot 30.000 banen ex
tra nodig om buitenlanders die naar ons
land komen aan werk te helpen. Voor maar
een klein deel van de buitenlanders bieden
bestaande vacatures een uitkomst. Voor de
extra banen zal vooral een lage opleiding
moeten worden gevraagd.
Dit schrijft minister De Vries (sociale za
ken) in het kwartaalbericht arbeidsmarkt
dat hij aan de Kamer heeft gezonden. De
bewindsman gaat er van uit dat er jaarlijks
50.000 buitenlanders naar ons land komen
om zich hier te vestigen. Ruim de helft
komt wegens gezinshereniging of gezins
vorming.
Van alle migranten zullen er jaarlijks ruim
20.000 meteen naar werk gaan zoeken. Nog
jeens 10.000 doen dat na enkele jaren. Het
betreft dan jongeren die als zij hier komei>
nog geen vijftien zijn, of asielzoekers die
pas na enkele jaren definitief worden toege
laten.
In het kwartaalbericht stelt De Vries dat
EG-onderdanen vrij snel aan werk komen.
Turken en Marokkanen komen hier vooral
heen wegens gezinshereniging of -vorming.
Hun opleidingsniveau wordt steeds beter.
Bestaande vacatures
bieden geen uitkomst
Ook Surinamers komen hierheen wegens
gezinshereniging. Van hun opleidingsni
veau is weinig bekend.
Antillianen en Arubanen komen vaak
voor een opleiding, om daarna in principe
weer terug te keren naar hun land. Dat
laatste komt er echter meestal niet van.
Over hun scholing is weinig bekend. Wel
staat vast dat steeds meer kansarmen uit de
Antillen of Aruba de overstap naar ons land
wagen.
De Vries stelt dat vluchtelingen en asiel
zoekers de lastigste groep vormen. Er is vrij
wel geen peil te trekken op de omvang van
deze groep. Bovendien zijn de gegevens
over het aantal vluchtelingen en asielzoe
kers die na enige tijd ons land weer verla
ten, zeer slecht. Volgens De Vries kan hoog
uit 45 procent van alle vluchtelingen en
asielzoekers meteen of na enige tijd blijven.
In zijn stuk gaat De Vries voorbij aan
voorspellingen van het Centraal Bureau
voor de Staüittet BS) dal bel aantal
vreemdelingen dat zich hier vestigt op ter
mijn zal dalen, omdat de mogeli|kheden
voor vestiging kleiner worden. De bewinds
man meent dat lui BS BOB Ie bfpeifclB <>n
derbouwing geeft van die voorspelling om
daar op af te gaan.
Het kabinet stelt dit jaar geen
200 miljoen gulden, maar hoog
uit 125 miljoen gulden beschik
baar voor directe hulp aan de
voormalige Sovjet republieken
van het Gemenebest van Onaf
hankelijke Staten (GOS).
Van dat bedrag moeten, met
ingang van dit jaar, tevens de
oprichting en exploitatie van
een consulaat-generaal in Sint-
Petersburg en een ambassade
in Kiev worden betaald. Dat
hebben de meest betrokken be
windslieden besloten.
Het besluit moet vrijdag wor
den goedgekeurd door het vol
tallige kabinet. Dan komt ook
de verdeelsleutel voor de kosten
van de hulp over de verschillen
de departementen aan de orde
k<>k I hin ten 61 \nrinrssrn
Economische /akenzullen
daarvoor een voorstel op tafel
leggen
Tqdens een conferentie os-er
hulp aan de voormalige Sov
jetunie in Washington vorige
maand, zegde minister Van den
Broek van buitenlandse zaken
onder voorbehoud een bedrag
toe van 200 miljoen gulden. De
bewindsman krijgt dal grid ech
ter niet bijeengesprokkeld bij
zijn collega s \.in den Broek
zélf heeft weinig geld te spende
ren (1.8 miljard per jaar).
