Duitse eenheid bestaat
niet in de Franse Alpen
OLYMPISCH!
WINTERSPELEN
Broekman was nieuwe Jaap Eden
1924 TUSSEN 1992
CHAMONIX EN ALBERTVILLE
Die Amerikanen weten helemaal niets van
DONDERDAG 13 FEBRUAR11992
TWEE SPELERS van het
GOS-ijshockeyteam wor
den prof. Alexei Kovalev
(18) gaat naar de New
York Rangers en Alexei
Jamnov vertrekt naar de
Winnipeg Jets.
Terrassen vol
'vervolle terrassen, t-shirts,
zonnebrillen en verkoelende
drankjes. Albertville leek giste
ren meer op een olympische
hoofdstad van de Zomerspelen
dan van de Winterspelen.
De temperatuur in de Alpen-
stad steeg 's middags tot boven
de twintig graden (in de zon).
Tijdens de 1500 meter voor
vrouwen, met één uur uitge
steld vanwege de abominabele
ijskwaliteit, schommelde het
kwik tussen 13,5 (begin) en 11,7
graden (einde). Verantwoorde-
r de aangename tempe-
s de befaamde föhn, een
zuidenwind. Vier jaar
i bij de Winterspelen in
(.algary kreeg de olympische fa
milie met een soortgelijk feno
meen te maken: de chinook. De
temperaturen haalden in Cana
da toen zelfs waarden van om
streeks 25 graden.
Helmen passen niet
lijk
gelede
L' ijshockeyhelmen
bezorgen de Duitse spelers be
scherming, maar ook verwon
dingen. De scherpe hoeken
aan de binnenkant van de
knalgele helm leverden aan
valler Bernd Truntschka dins
dag een verwonding aan een
wenkbrauw op, die gehecht
moest worden.
Aanvaller Dieter Hegen gooide
tijdens de wedstrijd tegen de
Verenigde Staten geërgerd zijn
helm tegen het ijs en wenste
niet verder te spelen met het
uit Zweden afkomstige hoofd
deksel. De spelers klagen ook
over het gewicht van de helm.
De vroeger gebruikte, uit Ca
nada afkomstige, helm is veel
lichter.
spelen op tv
VANDAAG
15.00-19.00 EURO IJshpcljey (Polen-
Itaiié en VS-Finland) en schaatsen
(5000m, mannen).
19.00-19.30 EURO La rue vers Tor
19.00-20.00 Ned 3 Hoogtepunten van
19.00-20.30 BBC 2 Skiën (combinatie
slalom vrouwen), schaatsen (5000 m.
mannen), Noordse combinatie (langlau-
schaats (verplichte kuur mannen).
19.30-22 45 EURO Kunstrijden op de
schaats verplichte k
21.05-21.50 Ned 3 Kunstrijden op de
schaats: verplichte kUur mannen.
21.50-22.30 Ned 3 IJshockey: Duits
land Zweden.
22.30-22.50 Ned 3 Studio Moutiers.
22.45-23.00 EURO Skiën slalom vrou
23 00-00.00 EURO La rue vers l or
23.32-23.55 Ned 3 Samenvatting van
de dag en kunstrijden op de schaats
OO.ÓO-01.00 EURO Freestyle skiën
00.20-01.35 BBC 1 Olympics '9?
kunstrijden op de schaats (verplichte
kuur mannen), ijshockey (Duitsland
Zweden en VS-Finland).
01.00-02.00 EURO IJshockey, wed
strijd van de dag.
02.00-03.00 EURO La rue vers l'or
03.00-05.00 EURO IJshockey: wed
rijd v,
06.30-07.30 EURO Freestyle skiën: sa
menvatting.
07.30-08.30 EURO Skiën combinatie
08 30-09.50 EURO Langlaufen; 5 km
vrouwen en 10 km. mannen
09.30-10 00 Ned 3 Studio Hilversum.
09.45-09.50 Did 1 Olympia Live.
09.50-09.55 Did 1 Biathlon: 3 x 7,5
09.50-12.00 EURO Rodelen voor man-
09.55-12.55 Did 1 Rodelen: mans
10.00-12.00 Ned 3 Biathlon 3 x 7.5
12 00-13.00 EURO Kunstrijden op de
12 07-12.55 Ned 3 Rodelen: mans
12 55 13.30 Did 1 IJshockey: GOS
Frankrijk.
12.55-15.55 Ned 3 IJshockey. GOS
Frankrijk en skispringen 120 m
13.00-13.45 EURO IJshockey: GOS
Frankrijk.
13.30-15.55 Did 1 Skispringen: 120
13.45-16.00 EURO La rue vers l'or en
skispringen 120 meterschans voor
ploegen).
15.20-17.00 BBC 2 Skispringen (120
m schans voor ploegen), rodelen voor
mannen, biathlon voor vrouwen en ijs-
15.55-17.25 Did 1 Schaatsen 1000
15.55-17 30 Ned 3 Schaatsen: 1000
16.00-16 30 EURO Schaats: 1000 m.
Schijn bedriegt Want zo hartelijk als de Duitsers Mark Kirchner (links) en Ricco Cross hier hun respectieve gouden en zilveren medaille op de
km biathlon begroeten, zo scheef zijn de werkelijke verhoudingen binnen de ploeg. fot(
Kees Broekman was veertig jaar
geleden in het Noorse Oslo de
eerste Nederlander die bij de
Olympische Spelen het erepodi
um mocht beklimmen. Op 17
februari 1952 finishte de toen
25-jarige Westlander op het
heilige' ijs van Bislett op de
5000 meter als tweede achter de
toenmalige schaatsvorst Hjal-
mar Andersen. Het zilver be
zorgde Broekman in eigen land
een ongekende populariteit.
Broekman verliet Oslo overi
gens met twee zilveren plakken.
Op de slotdag van de Spelen
moest hij op de tien kilometer
wederom slechts de Noor An
dersen voor laten gaan. Wim
van der Voort bezorgde Neder
land in Oslo op de 1500 meter
een derde zilveren medaille.
Ook daar stond Andersen goud
in de weg.
Kees Broekman, tegenwoordig
woonachtig in Berlijn, gold rond
1950 als een fantastisch
schaatstalent. Pas in 1946 had
hij in 's Gravendeel voor het
eerst aan een wedstrijd deel ge
nomen, waarbij hij reed op een
paar geleende Noren van Elfste
dentocht-winnaar Piet Keyzer.
Een jaar later bleef hij bij inter
nationale wedstrijden in het be
roemde Bislett-stadion op de
10.000 meter alle Noorse en
Zweedse schaatsers de baas. De
Noorse lange afstand-specialist
Charles Mathiesen riep daarop
de jonge Nederlander uif tot 'de
nieuwe Jaap Eden'.
Toch wist Broekman zijn naam
niet in het rijtje met grote
schaatskampioenen bij te
schrijven. Het talent uit De Lier
had de pech dat hij een ander
groot talent als concurrent trof;
Hjalmar Andersen. Beide
schaatsers verkeerden ongeveer
gelijkertijd op hun hoogtepunt,
maar steeds bleek de Noor een
stukje sneller. Andersen ver
overde in 1950, '51 en '52 zowel
de wereldtitel als de Europese
titel. Broekman kwam bij het
WK nooit verder dan zilver ('49)
en veroverde slechts eenmaal
de Europese kroon ('53).
Tijdens de Olympische Spelen
was de krachtsverhouding niet
anders. Andersen won driemaal
goud, Broekman tweemaal zil
ver. Ondanks zijn deelname aan
vier verschillende Winterspelen
('48, '52, '56, 60), met in totaal
dertien optredens, zou zijn
olympische oogst daar ook bij
blijven. In 1964 in Innsbruck
was hij bovendien als coach van
de Italiaanse schaatsploeg ac
tief. Ook Hjalmar Andersen
slaagde er na Oslo niet meer in
een olympische zege te boeken.
albertville
'De muur van beton is gevallen, maar we moeten uitkijken dat er geen on
zichtbare muur voor in de plaats komt'. De waarschuwing komt van Hans
Hansen, voorzitter van de Duitse Sportfederatie. De oosterbuur is na 28 jaar
weer met één olympische ploeg aanwezig in de Franse Alpen, maar hoe ver
de eenheid nog weg is en hoe dik de onzichtbare muur tussen sporters, offi
cials en journalisten is, blijkt dagelijks bij het mondiale sportevenement.
ALBERTVILLE TON DE RUITER
GPD-VERSLAGGEVER
Deze middag in het perscentrum van Le
Lechere bijvoorbeeld. De betrekkelijke rust
wordt verstoord door een dertig jaar oud
schrijfmachientje, de enige in de giganti
sche zaal, bediend dóór een journalist van
Die Neue Zeit uit Berlijn. Hij moet kracht
training gevolgd hebben om een letter op
papier to krijgen. Een meter achter hem
werkt een journaliste van de Suddeutsche
Zeitung. Haar vingers dansen over een ultra
moderne computer. Twee werelden: haar
prachtige leren jasje, zijn gebreide trui.
Hij heeft net naai huis gebeld. Een klach
tenregen over de schandalige prijzen in
Frankrijk. De verslaggever uit de voormalige
DDR wil terug naar Berlijn. Ook zij heeft het
thuisfront aan de lijn gehad: een huis vol
ruzie, maar dit terzijde. Oh ja, de eenheid
binnen het 350 man tellende Duitse journa
listenteam is zodanig dat zij hem nauwe
lijks een blik gunt.
Binnen de Duitse sportploeg ligt de ver
houding niet zo extreem. De goudhaantjes
uit de voormalige DDR worden niet met de
nek aangekeken, maar dat ze in het team
een staatje in de staat vormen is wel duide
lijk. Als Willy Daume, erelid van het IOC en
voorzitter van het Nationaal Olympisch Co
mité zegt dat 'we ervoor moeten waken dat
de Oostduitse sporters zich niet slechter be
handeld voelen', dan is er veel mis in de on
derlinge verhoudingen.
Oostduitse kranten waren vroeger ver
plicht de medaillestand mee te nemen, wie
het vergat kreeg een waarschuwing en kon
represailles tegemoet zien bij herhaling. De
meeste Westduitse kranten publiceerden de
ranglijst van goud, zilver en brons niet, om
dat de Bondsrepubliek ver onder de sport-
broeders geklasseerd stond. Nu niet meer
tegen elkaar, maar mét elkaar gestreden
wordt, heeft 'Per Medaillenspiegel' weer
een plaats gekregen in de kolommen. In het
oosten als een soort morele verplichting.
Een staatje waaruit blijkt dat van de tien
medailles er acht behaald zijn door ex-
DDR-atleten, tref je nergens aan.
Opvallend overigens. Georg Hackl werd
bij het rodelen onbedreigd winnaar. Duitse
officials beloonden de blozende Beier on
middellijk na zijn gouden race met zoenen.
Gunda Niemann uit Erfurt, die zondag het
eerste gezamenlijke goud na 28 jaar bin
nenhaalde. kreeg pas na de persconferentie
de eerste officiële hand.
Vijfentwintig medailles, waarvan negen
maal goud, gingen in Calgary naar oost.
Acht waarvan twee met een gouden tint
naar west. Aan het totaal van 33 komt de
verenigde club niet. Is het vrouwenschaat-
sen voorbij, dan is de goldrush waarschijn
lijk over. Het excuus voor de tegenvallende
prestatie is er al: de onrust rond Stasi-infor
mant Czudaj. Hem werd voor de Spelen ge
vraagd een formulier te tekenen met de
vraag: ben je wel of niet als informant werk
zaam geweest voor de Stasi? De stuurman
van de viermansbob omcirkelde het woord
je 'wel', hoorde niets van de officials die
dachten dat het deksel van de doofpot wel
gesloten zou blijven.
Maar Czudaj wilde nog net voor zijn 29e
verjaardag (morgen) zijn geweten zuiveren.
De plaatselijke krant in Dresden publiceer
de over zijn omstreden verleden. De dubbe
le winnaar van het zilver bij het wereldkam
pioenschap in Sankt Moritz twee jaar terug
had informatie over zijn ploeggenoten
doorgespeeld, nadat hij door het ministerie
van Staatssicherheit onder zware druk gezet
was. De jonge Czudaj reed zonder licht na
het drinken van een paar glazen bier. Het
opkomende bob-talent werd aangehouden
en kon kiezen: baan en privileges kwijt en
het einde van zijn sportieve carrière of de
handel en wandel van zijn collega's in de
gaten houden.
Czudaj is een van de vele slachtoffers van
een onmenselijk systeem. Kon hij anders en
moet je hem het sportieve hoogtepunt ont
houden. Ja, vindt Wilhelmus Schmidt,
woordvoerder van de Sociaal Democraten
(SPD). 'Belaste atleten mogen niet aan de
start komen bij de Olympische Spelen. Dat
kun je niet maken tegenover de mensen die
veertig jaar onder het systeem geleden heb
ben'.
Nee, met één maar, vinden de Duitse of
ficials onder aanvoering van Daume en
Tröger. 'Eerst bewijzen, dan oordelen. Is be
wezen dat andere schade toegebracht is,
dan gaan ze naar huis'. Nee, vinden de
Duitse sporters zelf. 'Laat ons in alle rust
om medailles strijden', is de algemene me
ning. 'Wie in de DDR topsport bedreef had
te maken met het ministerie van Staats
sicherheit. Iedereen heeft een lijk in de kel
der', verwoordt langlaufer Jochem Behle.
En bobtrainer Bethge: 'Ik wil helemaal niet
weten of Czudaj over mij iets doorgegeven
heeft. Wat vóór het vallen van de Muur was,
is voorbij'. Een mening waar IOC-voorzitter
Antonio Samaranch zich in kan vinden: 'De
Duitsers kunnen beter vooruit kijken'.
Tsjecho-Slowakije zorgde gisteren voor een verrassing door in groep B
van het olympische ijshockeytoemooi de grote rivaal, het team van de
GOS, met 4-3 te verslaan. Uitblinker bij de Tsjechen was doelman Peter
Briza die op de foto Andrei Kovalenko van scoren afhoudt. De Tsjech
Robert Lang maakte twee treffers. foto ap
alpine ski
Kronberger (Oos) 1.25,84. 2. Schmidmger
(VSt) 1 26.36. 3. Seizinger (Dui) 1.26.42, 4
Lee-Gartner (Can) 1.26.49, 5. Glad.sieva
(GOS) 1 26.88. 6 Zeiler (Zwi) 1 26.90. 7
Bournissen (Zwi) 1 26.92. 8 Loedemel (Noo)
biathlon
(Dui) 26 34,8. 7. Zinge
26.38,6, 8 Cyr (Can) 26 4
(Dui) 26.54.1. 10 F
noordse com.
Courchevel, 70-meterschans, 15 kilometers
Familiefeest voor zusjes Neuner rodelen
In huize Neuner te Innsbruck
was het gisteren groot feest.
Dochters Doris en Angelika
vormden samen de aanleiding.
De Tiroler zusjes vochten op de
olympische rodelbaan in La
Plagne een ware familiestrijd
uit. Doris won goud, Angelika
gleed slechts 73/1000ste secon
de trager naar beneden en kreeg
het zilver omgehangen.
Het geheim achter het dubbele
succes ligt op een bouwvallig
industrieterrein in Matrei. In
een afgedankte fabriekshal wer
den de eerste vijftien meters
van de piste in La Plagne nage
bouwd. ,,Daar hebben de meis
jes weken lang hun starts kun
nen oefenen", aldus de chef de
mission van de Oostenrijkse
ploeg, dr. Heinz Jungwirth die
met alle successen dezer dagen
een gelukkig man is.
Doris Neuner stapte volgens de
concurrentie, niet op de hoogte
van de imitatie, als outsider op
het minuscule sleetje. De 20-ja-
rige werd eerder deze winter
vierde bij het WK en vijfde bij
het EK. Weliswaar won ze in de
cember in Sigulda haar eerste
wereldbeker-wedstrijd, maar al
le ogen waren gericht op Susi
Erdmann. De Duitse, in het ge-
lukJdge bezit van zowel de Eu
ropese- als de wereldtitel, kon
door enkele mindere starts geen
spelbreekster zijn. Het brons
was voor haar het hoogst haal
bare.
Doris Neuner bracht Oostenrijk
terug aan de top van het rode
len. De laatste gouden medaille
voor het in Albertville en omge
ving zo succesvolle Alpen-land
dateerde van 1968 (Grenoble).
3 06,769. 3 Erdmann (Di
307.973.
3 07.673. 5 Myler (VSt)
(Oos) 3 08.018. 8 Jakoetsiênko
08.383. 9 Terwillegar (VSt)
10 Goebk.na (GOS) 3 08.746
schaatsen
kova (GOS)
'adi (Oos)
(VSt) 2.09,66, 16
17 Dascaiu
(Ned) 2.10.31.
Genmp (Ned)'
(Pol) 2 09.64. 15. Do.
S. Van Schie (ned) 2.09,
(Roe) 2 09.87. 18 Voete
yama (Jap) en B
(VSt) 2 10.89
ijshockey
Brabantse schaatsfreak Johan van de Heuvel helpt CBS
Meribel, groep B: Canada-Noorwegen 10-0 (3-
0 3-0 4-0), Frankrijk-Zwitserland 4-3 (1-22-1
1-0). GOS-Tsjechoslowaki|e 3-4 (1-2 1-0 1-2).
Canada 3 3 0 0 6 19- 3
3 2 0 1 4 19- 6
3 1 0 2 2 10-12
3 0 0 3 0 5-18
3 0 0 3 2-28
ALBERTVILLE WYBREN DE BOER
GPD-VERSLAGGEVER
Johan van de Heuvel is schaats-
gek. Al sinds '69. Die liefde gaat
zover dat hij in de winter zijn
werkzaamheden als boekhou
der stopzet. „Dan verdien ik
maar wat minder. Ja, mijn
vrouw beschouwt het ook als
een afwijking." Toernooiorgani-
satoren, televisie-commentato
ren en journalisten maken niet
temin dankbaar gebruik van
zijn 'tic'. „Als iemand iets wil
weten over schaatsen, komt-ie
bij mij." In Albertville loopt de
46-jarige Brabander zelfs rond
als 'chef research' van CBS, de
Amerikaanse televisiemaat-
schappij.
Robert Dureville, de voorzit
ter van de Franse schaatsbond
en door de olympische organi
satoren om die reden belast met
de gang van zaken rond het
schaatsenrijden in Albertville,
had hem vorig jaar reeds uitge
nodigd om in februari naar de
Haute Savoie te komen. Ze kon
den nog wel iemand gebruiken
die „alles weet van tijden, re
cords en andere gegevens over
schaatsers zo verklaart Van de
Heuvel de invitatie.
Toen hij zich daarom vorige
week met twintig kilo archief
materiaal in Albertville meldde,
moest Dureville hem echter te
leurstellen. Michel Barnier,
voorzitter van COJO (het olym
pisch organisatiecomité, red.),
achtte schaatsen te onbelangrijk
om er ook maar een extra franc
aan uit te geven. „En daar stond
ik dan. Dinsdagavond, ik had
geen slaapplaats geregeld, ik
had geen toegangsbewijs voor
de ijsbaan, ik dacht: 'Nondeju,
ik kan weer naar huis'."
Gert Zimmermann, technisch
gedelegeerde van de ISU en
reeds enkele jaren bevriend met
de Brabantse schaatsfreak,
bood hem voor een nacht een
slaapplaats aan op zijn hotelka
mer. En Zimmermann tipte
CBS, het Amerikaanse televisie
station. De Yanks, toch al niet
verlegen om een dollar (voor
420 miljoen gulden verwierf
CBS de uitzendrechten van de
Olympische Spelen, red.) hap
ten toe. Van de Heuvel mocht
voor hen lijsten samenstellen
met daarop alle gegevens van
de deelnemers: geboortedata,
records, titels en andere bijzon
derheden.
„Dankbaar werk", zegt hij.
„Die Amerikanen weten hele
maal niets van schaatsen. Alles
wat ik zeg, is nieuw voor ze.
Vragen ze me: waarom zitten
hier zoveel scheuren in het ijs?
Dan leg ik uit, dat onder het ijs
een meter zand ligt. En zand
houdt warmte vast, zand werkt
m het werk voor CBS bij de schaatsbaan v
bij mij."
altijd, is altijd in beweging, daar
komen scheuren van. Een goeie
ijsbaan ligt op beton. Beton
neemt de temperatuur van het
ijs over en heeft dezelfde expan
sie als ijs. Dus komen er geen
scheuren. Dan moet je die
Amerikanen zien kijken. Prach
tig vinden ze dat. Great Johan,
you're fantastic. Da's toch
prachtig."
Van de Heuvel weet alles van
cijfers. „Jaren geleden kwam ik
een Italiaanse meid tegen, van
wie ik de naam was vergeten.
Maar ik kon me nog wel herin
neren dat ze in 1984 een per
soonlijk record van 41,79 had
gereden. Effe terugzoeken in
mijn archief en toen wist ik haar
naam weer: Marzia Peretti."
Aan zijn eigenlijke werk komt
hij in de winter nauwelijks toe.
„Ik zou veel meer klanten kun
nen hebben, maar dat wil ik
niet. In de winter gaat al mijn
tijd op aan het schaatsen. Nee,
afkicken hoef ik na het seizoen
niet. In april liggen alle belas
tingformulieren van mijn klan
ten op de deurmat. Zit ik weer
in hele andere cijfers."
Sinds hij besmet raakte door
het schaatsvirus, heeft hij alle
belangrijke Toernooien bezocht.
„In de winter leef ik bijna voor
niks. Overal word ik uitgeno
digd. Gratis kost en inwoning."
Albertville is niettemin de eerste
Olympische Spelen waar hij 'li
ve' aanwezig is. En die beleeft
hij gezeten naast zijn vroegere
idool Eric Heiden. „Samen jui
chen we als een Amerikaan
goud wint. Als een Nederlander
wint, juich ik wel in mijn een
tje."
programma
I: 19 30 ui
0 uur
J. 20.15 ui
I: 16 30 uur. Zwe-
Albertville '92
Jy
IP
LAND
G
z
B
Duitsland
4
4
2
Oostenrijk
3
3
4
GOS
3
1
2
Frankrijk
1
2
0
Noorwegen
1
1
1
Italië
1
1
0
USA
1
0
0
Finland
0
1
2
China
0
1
0
Canada
0
0
1
Japan
0
0
1
Zwitserland
0
0
1
