OLYMPISCHI
WINTERSPELEf
Ongeval deert Börner niet:
'Gelukkig was het een Trabant'
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1992
Redactie 023-150187
Tim Brouwer de Koning, Ad
Heesbeen. Karei Jansen, Patricia
Jimmink, Ad van Kaam, Rob
van der Zanden
EEN ONBEKENDE ACTIEGROEP
heeft geprobeerd de recntstreekse tv-
beelden van de Winterspelen te sa
boteren. Daartoe werden kabels tus
sen Albertville en Moutiers doorge
sneden. Snel ingrijpen van de organi
satie voorkwam een blokkade.
JOSEF POLIG en Gianfranco Martin
mogen hun medailles houden. De
skiërs, goed voor goud en zilver op
het onderdeel combinatie, droegen
op hun kleding te grote sponsorlo
go's. Een protest van de Franse ploeg
vond bij de organisatie geen gehoor.
HET MYSTERIE van de verdwenen
Fiji is opgelost. De uiteindelijk gevon
den woordvoerder van het nationaal
Olympisch comité verklaarde dat Fiji's
enige wintersporter, skiloper Rusiate
Rogoyawa, al in december van de
deelnemerslijst was geschrapt.
Geesink vlot vertrokken
Anton Geesink hield het na de twaalfde rit van de 1500 meter al
voor gezien. Het Nederlandse IOC-lid had zich voorgenomen de
verrichtingen van de Nederlandse rijdsters zo veel mogelijk te
volgen. De Utrechter deed niet meer dan dat. Onmiddellijk na
dat Carla Zijlstra als enige een prestatie van formaat had neerge
zet - een nieuw persoonlijk record -, liet hij zich door zijn ge
sponsorde wagen met chauffeur afvoeren. De rit van Geesink
ging naar Courchevel, pleisterplaats van de IOC-leden tijdens de
zestiende Olympische Winterspelen.
Schenk kandidaat ISU-raad 1994
Ard Schenk is over twee jaar kandidaat voor een plaats in de
raad van de Internationale Schaats Unie. Het bestuur van de
schaatsbond had Schenk naar voren geschoven als opvolger van
Herman van Laer. die tijdens het komende congres, in juni. te
rugtreedt. In overleg met Schenk is besloten zijn kandidatuur
pas in 1994 te stellen.
Shorttrackers zoeken ijs in Italië
De Nederlandse shorttrackers zijn weggejaagd uit Chambery. De
selectie van bondscoach jan de Vries trainde afwisselend in Al
bertville en Chambéry. In Chambéry, waar ook kunstrijders oe
fenen, bleek geen ruimte meer voor het Nederlandse vijftal. De
Vries zoekt nu ijsuren in Aosta, dat op enige uren van Albertville
net over de Italiaanse grens ligt. Training in Albertville is voor de
Nederlandse shorttrackers nagenoeg onmogelijk. Ook in de trai
ningshal moet de baan worden gedeeld met kunstrijders. Bo
vendien is de vriescapaciteit van de oefenbaan zo gering, dat ga
ten niet snel hersteld kunnen worden.
Eindelijk goud voor Fransen
Het rood-wit-blauw van de Franse driekleur kon op de \ijfde dag
van de Olympische Winterspelen eindelijk naar de absolute t"p
worden gehesen. De Marseillaise klonk opgewekter dan ooit. Bij
de prijsuitreiking van de Noordse combinatie (langlaufen-
/schansspringen) stonden Fabrice Guy en Sylvain Guiilaume op
de plaatsen één en twee. Het publiek in Courchevel kon er geen
genoeg van krijgen. Na de zilveren plak van afdaler Franck Pic-
card betekende de dubbelslag van het gastland een welkom
hoogtepunt. Guy en Guiilaume zorgden voor de eerste Franse
victorie in deze tak van wintersport.
lemse voortdurend geroepen niet in me
dailles te geloven, maar minstens zo
veelzeggend waren de woorden van
Koops na het Europees kampioenschap.
„Als Yvonne de lijn van dit seizoen
voortzet, komt ze heel ver", blikte hij
hoopvol naar Albertville. Dat positivisme
richtte zich niet in de laatste plaats op de
1500 meter.
Een korte terugblik naar de achterlig
gende wedstrijden bewijst hoe doelge
richt Van Gennip naar de olympische
mijl toeleefde. Bij de eerste internationa
le confrontatie van het seizoen, in Ber
lijn, bleef ze 3,83 seconden achter op
winnares Gunda Niemann. Begin dit jaar
in het Italiaanse Collalbo had ze de mar
ge teruggebracht tot 2,82 seconden. En
een week later, tijdens het EK in Heeren
veen, scheidde nog slechts 1,83 seconde
haar van de Duitse kampioene.
Gisteren hadden de rollen voor het
eerst omgedraaid moeten zijn, liet Van
Gennip weten. Ook al omdat ze extra
was gemotiveerd door haar nederlaag op
de drie kilometer. „Ik wilde graag. Ik
dacht: vandaag gaan we de zaken recht
zetten. Op die 1500 meter kan je lekker
alles uit de kast halen.'"
Maar reeds na 300 meter lagen haar
plannen in duigen. Ze haakte met haar
ene been achter het andere en belandde
in de kussens langs de baan. Totaal ver
bluft bleef ze een moment op het ijs zit
ten. „Ik weet het echt niet meer; het lijkt
wel of het niet meer mag", sprak ze later
vertwijfeld.
Koops was ter plekke het liefst door
het ijs gezakt. „Een valpartij, stom, stom,
stom. Op dat moment zonk ook mij de
moed in de schoenen." Zijn pogingen
om tijdens de persconferentie een lach
op het gezicht te houden kostten hem
zichtbaar moeite. „Ik ben een jaar lang
bezig met die meiden om topprestaties
te leveren. Dan valt zo n uitslag heel
zwaar." Zijn hoopvolle woorden voor de
dag van morgen - „Vergeten die uitslag,
dan de vijf kilometer maar" - misten ver
volgens elke overtuiging.
Koops klampte zich vast aan het gege
ven dat de omstandigheden zijn meiden
hadden genekt. „Dit is zo oneerlijk. Dat
Niemann hier niet wint en dat Hunyady
achtste wordt, dat zegt mij genoeg."
Vergeten werd gemakshalve dat win
nares Jacqueline Börner onlangs bij het
WK op de mijl als vierde finishte en
daarmee reeds aangaf, na haar ongeluk,
op de weg terug te zijn. Een uurtje later
betrad de geklopte favoriete Gunda Nie
mann de perszaal en sloeg elke bodem
onder de redenering van de Drentse
coach vandaan. „Of ik op slechter ijs ge
reden heb? Ach wat, daar moet je niet
over zeuren. Dit hoort bij schaatsen.
Bomer was vandaag gewoon de beste."
Dergelijke teksten zullen de stemming
in het Oranje-kamp er bepaald niet vro
lijker op maken. Lia van Schie, een jaar
geleden op het buitenijs van Hamar nog
derde bij het WK, is simpelweg uit vorm.
Sandra Voetelink komt kracht tekort op
het Franse werkijs en Yvonne van Gen
nip durft al nergens meer op te hopen.
„Ik houd er rekening mee dat me op de
vijf kilometer wel weer wat anders over
komt."
Sportvrouwen willen sextest behouden
Een groot aantal deelneemsters aan de Olympische Winterspe
len heeft een petitie getekend voor het behoud van de in Albert
ville gebruikte sextest. Voor de aanvang van de Spelen uitten
Franse artsen ernstige kritiek op de gehanteerde methode om
dat die, naar hun zeggen, onbetrouwbaar zou zijn. Van rege
ringszijde in Frankrijk was zelfs het IOC verzocht de test niet te
gebruiken. Volgens Michele Verdier, perschef van het IOC, zijn
alle deelneemsters aan de Winterspelen nu zonder enig pro
bleem gecontroleerd. „Wij hebben veel positieve reacties op de
test gekregen", aldus Verdier. „Wij zijn dan ook van plan de test
in Barcelona en Atlanta te gebruiken."
Je bent jong..
T 1
1^ cl i te sporten groeien
I - als bomen: ring na
JLmmmJ ring ZCt Zich geduldig
vast op zijn voorganger, elk
nieuw gedeelte behoudt wat van
het oudeen voegt iets grilligs
en aan het einde staat er iets
niet volmaakt, maar wel pui
Het voetbal begon naar men
vermoedt met teams van elk
ruim honderd man, die tegen
een reusachtige bal schopten, ki
lometers ver van dorp tot dorp.
met veel gewonden en een enke
le dode. Na honderden jaren zijn
we nu zo ver dat het elf tegen elf
is. de doden en gewonden zijn
gebleven. Het kan natuurlijk
nog veel authentie
ker. Hardlopen en
zwemmen konden
ze vast al in de oer
tijd, en via de Oude
Grieken en de Stijve
Britten zijn er steeds
nettere regels voor
ontwikkeld. Met ru
zies, vetes, allerlei
Bonden en Autori
teiten, zo groeit en
bloeit dat.
Maar er zijn ook
sporten die op een
mooie september-
middag Ix-dacht worden: Bas
ketbal, korfbal, zaalvoetbal. Ze
zijn er in gradaties. Bij enkele
onnatuurlijke gedrochten is nog
wel in de verte duidelijk waar
het overgaat, zoals bij het veld
rijden. Een fiets is niet gemaakt
om op je schouders te aragen.
maar al la. een mens komt eens
een zandfHid tegen of een plas.
Maar dan zijn er toch de s/xirten
die uit een soort Ixilorigheid be
dacht worden, omdat liet wel
spannend Ls om te kunnen zeg
gen dat jij de eerste bent die deze
waanzinnig te gekke s/)ort bcoe-
fent. Op de Winters/telen in Al
bertville presenteren zich aan
ons het freestyle-skiën en het ski
ballet. Veronica-sporten. Een
wereld van strandraces, moun
tainbikes en deltavliegers o/>ent
zich, en alles fluoresceert. Je bent
jong en je wilt optaliën. dus dan
ga je niet 400 meter in de rondte
schaatsen tot je erbij neervalt,
nietwaar?
Een mooie Engelse vrouw, al
niet erg jong meer. ballette voor
mijn ivrbijsterde ogen op ski's
een heuveltje op en neer Ski's
zijn ooit. door de oneindig vin
dingrijke Homo l'aher. de Ma
kende Mens. bedacht om zich
beter door de sneeuw te kunnen
voortbewegen, maar als je gaat
dansen kan je veel beter bij
voorbeeld ixintoffeltjes aantrek
ken en een stevige vloer opzne-
ken. Schaatsen lenen zich zelfs
in prachtig voor de dans, omdat de
>c, snelheid ermee opgei'oerd utordl.
•at Maar met ski 's blijk je voor je
trucs helemaal aangeuvzen te
zijn op die zielige prikstokken!
De Engelse vrouw plantte tel
kens haar stokken muurvast in
de sneeuw, en dook er dan kop
ietje tussen. De BBC brak met
een grote zucht middenin haar
oefening af. wat een wonder
mag heten als het om een Britse
atlete gaat. Hun argument om
zeer meewarig te doen over het
skiballet was overigens, dat er
ook daarvoor weer
een futyïn hel iv
weer moet komen, en
dat levert al zoveel
ellende op bij een
paar officiële olym
pische sporten. Dat
geldt ook voor de an
dere demonstratie
sport, het freestylen.
Krankzinnige lucht
acrobatiek op ski's:
jQ dat is geen Veronica
dat L
Muiswinkel Stuyvesant-s/iort! Het
is kloeck en moedigh,
en je kan er rond de pistes na
tuurlijk net zoveel meisjes mee
i>ersieren als je wilt. maar men
oi>erweegt het skateboarden toch
ook niet op de Zomersfjelen te
presenteren? (Het zou me trou-
uens niet echt verbazen
Een sfxtrt die ons eenvoudige
laaglanders zeer bedacht' voor
komt Ls de biathlon, langlaufen
en schieten. Maar ik lermoed
dat dit nu juist in de sneeuwlan-
den een eeuwenoude jagers-tra
ditie is. waarde nodige rendie
ren en bruine beren het hunne
van gedacht hebben. De sjyort
werd i)as in I960 ingevoerd op
de S/ielen, maar wie de dames
dinsdag in een vliegende
sneeuwstorm het geweer zag
schouderen na kilometers hero
isch langlaufen, die besefte dat
hier iets zeer 'oers' verricht werd.
Alleen de strafrondjes van 150
meter na een misser zijn wat
flauw, maar verder is het van
een grote schoonheid. 'Niks meer
aan doen zeggen we aan het to-
neell
Voorts deponeer ik hier het plan
om een Olympische Stielen te or
ganiseren met alleen maar te
gekke demons tra tiesfxi rten. Ik
ii <eet al een omroep die er goud
geld voor gaal neertellen
Waardering
Verschillende televi
siemaatschappijen
hebben voor Albert
ville ex-olympisch kampioenen
in dienst genomen. Zo maken
Ria Visser. Joan Haanappel en
bobber Job van Oostrum deel uit
van het verslaggeverskorps van
de NOS en hebben de Duitse en
Canadese televisie schaatscracks
als Erhard Keiler en Gaetan
Boucher achter de microfoon ge
zet. Als part-time journalisten
bewegen zij zich bijna onzicht
baar door de perszaal.
De regel kent één uitzondering.
Zodra de Amerikaanse tv-com-
mentatrice voor het kunst
schaatsen haar gezicht in de
werkruimte van de internatio
nale pers laat zien, vallen alle
typemachines, telefoons en ge
sprekken stil. Katarina Witt,
tweevoudig olympisch kampioe
ne ('84 en '88), blijkt vier jaar na
haar gouden medaille van Cal
gary nog altijd razend populair.
Zelfs de huidige kunstrij-konin-
ginnen als Kristi Yamaguchi,
Tonya Hardingen Nancy Kerri
gan leggen het in populariteit af
tegen hun Duitse voorgangster.
Toen Witt, 26 inmiddels, enkele
dagen geleden bij de trainingen
ging kijken, werd ze belegerd
door fotografen en televisie-ca
mera's. Zelf vind ze de belang
stelling overdreven, maar ook
grappig. „Misschien moet ik
maar meedoen de komende
week. Ik geloof dat ik nog steeds
een hele aardige waardering
krijg."
Niet voor niets vielen Witt in het
verleden kwalificaties ten deel
als 'schoonheidskoningin'en 'ij-
sprinses'. Zelfs de Italiaanse me
gaster Alberto Tomba kreeg
hartkloppingen van de Berlijnse
schone. Na zijn gouden slalom
in Calgary had Tomba nog
maar één wens. „Een avondje
stappen met Katarina Witt."Hij
kreeg zijn zin. Het avondje uit
moet vier jaar geleden veel in
druk hebben gemaakt op de Ita
liaan. In een voorbeschouwing
opzijn optreden in Albertville
zei de skiër uit Bergamo: Als ik
n, wil ik door Witt geïnter
viewd worden. En het liefst heel
lang."
Dat willen er wel meer. Dage
lijks stromen de verzoeken voor
interviews en uitnodingen voor
een avondje uit eten met de nog
altijd vrijgezel zijnde Witt bin
nen. Maar steevast luidt het ant
woord 'nee'. „Ik wil de heren
jpurnalisten niet van hun werk
houden", zegt de CBS-verslag-
geefster. Zelfs playboy Alberto
Tomba zal een ander afspraakje
moeten vinden om zijn eventue
le gouden medaille te vieren, zo
liet Witt weten.
WYBREN DE BOER
Duitse bijt, kust de verrassende gouden plak die haar gisteren ten deel
viel op de 1500 meter. „De beste heeft gewonnen", liet de verslagen
favoriete Gunda Niemann droog weten. foto epa
Outsider troeft Niemann af op de 1500 nieter
albertville covert wisse
Jacqueline Bömer werd in de zomer van
1990 tijdens een fietstraining aangereden
door een bestuurder van een Trabantje.
Vermoedelijk was er opzet in het spel, om
dat sportmensen in de toenmalige DDR
vlak na Die Wende veelvuldig mikpunt wa
ren van alle opgekropte haat onder de be
volking. Bömer, op dat moment wereld
kampioene, brak haar linkervoet, scheurde
de kruisbanden van haar knie en liep nog
wat andere verwondingen op.
Sterke wil
Ze zou, zo voorspelden doktoren, nooit
meer kunnen schaatsen. De artsen hielden
geen rekening met haar sterke wil. Na een
operatie en een tijdrovend revalidatie-pro-
ces is de zon weer doorgebroken voor de
26-jarige Berlijnse. Bijna twee jaar na het
brute ongeval legde ze als outsider beslag
op het goud op de 1500 meter. „Ik heb ge
luk gehad. Want als het niet een Trabant.
maar een auto was geweest, die me omver
had gereden, had ik hier niet gezeten", ver
klaarde ze nadat ze tot ieders verrassing
landgenote Gunda Niemann had verslagen.
De, winnares op de drie kilometer hield
zich gisteravond groot en meldde obligaat,
dat 'de beste heeft gewonnen'. Maar de
druiven waren heel zuur. Niet alleen, omdat
ze als grote favoriete had gefaald, maar ook,
omdat het tweetal elkaar niet ligt. Börner
wordt gezien als een vreemde eend in de
Duitse bijt. Ze valt niet onder verantwoor
ding van bondscoach Gaby Fuss. De blon
dine. die niks moet hebben van Fuss, wordt
al jaren begeleid door haar privé-trainer
Thomas Schubert. Niemann en Fuss, groot
gebracht en gedrilld in het strakke stramien
van de DDR-sport, hebben het nooit goed
kunnen zetten, dat Bömer als lid van het
nietige en arme TSC Berlin de top wist te
bereiken.
Niemann wenste haar nederlaag niet in
de schoenen te schuiven van scheidsrechter
Bjerkli, die de 1500 meter ondanks het pap
ijs met een uur vertraging op gang bracht.
Daar had ze wel alle reden toe, omdat zoals
al ver van tevoren was gevreesd, de zon een
vernietigende uitwerking had op het olym
pische ijs en Niemanns kans op goud.
Nadat er vlak voor de start gedweild was,
werd het ijs met de minuut zachter. Albert
ville beleefde gisteren een bijna tropische
dag, die beter geschikt was voor het houden
van Zomer- in plaats van Winterspelen.
Bömer had de mazzel al in de eerste rit te
starten, toen het ijs nog behoorlijk hard
was. Niemann kwam in rit 6 aan de beurt
en trof een veel slechtere baan. De Duitsers
hadden dinsdagavond onderling geloot wie
in welke groep zou worden ingedeeld. Bör
ner trof het. Niemann had pech.
De Europees en wereldkampioene liet
gisteren een protest vanwege de oneerlijke
en ongelijke omstandigheden achterwege.
De Nederlandse coach Arie Koops foeterde
des te harder en kreeg bijna slaande ruzie
met Odd Bjerkli. Koops: „Ik ben al voor de
start bij hem geweest en heb daarna nog
twee keer geprotesteerd. Nadat de dweil-
machine voor de eerste keer op het ijs was
geweest, werd veel te lang gewacht met
starten. Even later ben ik Bjerkli bijna aan
gevlogen. Het was toch geen eerlijke com
petitie op zo'n manier. Weet je wat hij me
toeschreeuwde? Dat ik een slecht verliezer
was en dat ik alleen maar kritiek op 'm had,
omdat Nederland aan het verliezen was."
Slachtoffer
„Later is ook Maruch Stanek. de Oostenrij
ke coach bij hem langs geweest, omdat Hu-
nyadi in de vierde rit slachtoffer was van de
omstandigheden. Niemann had normaal
gesproken dik goud gewonnen. Dat was
toch het beste bewijs, dat er iets grondig
mis was? De wedstrijd had tot een nog later
tijdstip uitgesteld moeten worden. Of er
had beter gedweild moeten worden."
Uitglijder van Haarlemse typerend voor gestuntel schaatssters
van frustratie verwrongen gezicht zit Yvonne v
r mag."
i Gennip voor de kussens rond c
Arie Koops haalde vanzelfsprekend de dubieuze omstandigheden aan
waaronder de 1500 meter was afgewerkt. Maar. dat was niet meer dan de
logische reactie van een zwaar teleurgestelde bondscoach, die een ver
klaring zocht voor het falen van zijn pupillen. Zijn voornaamste troef
Yvonne van Gennip struikelde zelfs over haar eigen benen en typeerde
daarmee de huidige stand van zaken binnen het Oranje-schaatsen.
gpd-verslaggever
Ard Schenk constateerde reeds voor de
1500 meter met enige spijt in zijn stem
dat er nog geen vreugdetranen geplengd
waren in het Oranje-kamp. Gehuild
werd er gisteren wel, van verdriet wel te
verstaan. Negende (Zijlstra), zestiende
(Van Schie) en achttiende (Voetelink)
werden de dames van Koops in de
eindrangschikking. Van Gennip besloot
na haar val de race maar niet eens uit te
rijden en trok gelijk het trainingspak aan.
En terwijl Bonnie Blair een vertwijfelde
poging deed het klassement van de 1500
meter een ander aanzien te geven, zat
Van Gennip even later achter het info-
systeem van de organisatie. Uit niets
bleek op dat moment teleurstelling na de
val. Het ingenieuze computersysteem
boeide haar kennelijk meer dan
schaatsprestaties. 'Niet met haar vak be
zig', zou ex-coach Henk Gemser zeggen.
Van Gennip, die altijd al over alles
twijfelde, weet nu helemaal niet meer
waar ze het moet zoeken. Haar vertrou
wenslieden - te zoeken buiten het
schaatsen - bieden geen uitkomst voor
het getob op de baan. De bestemming
van het memo, dat ze tijdens de olympi
sche 1500 meter samen met Sandra Voe
telink schreef, wilde Van Gennip niet
onthullen. Ze is met van alles bezig.
Vooral met zoeken, maar zeker niet met
schaatsen.
„Onze medaillekansen zijn reëel",
constateerde Koops enkele weken terug
nog. Na drie afstanden staan de Neder
landse dames echter nog steeds met lege
handen en heeft de Duitse concurrentie
twee gouden, twee zilveren en een bron
zen plak in de prijzenkast hangen. De
grootste pessimist maakte gisteren al een
vergelijking met de Winterspelen van
1984 in Sarajevo, waar geen enkele Ne
derlandse schaatser het podium wist te
bereiken.
Voor een herhaling van dat rampjaar
hoeft niet gevreesd te worden. Met
Zandstra, Visser, Veldkamp en Ritsma
moeten de voornaamste Oranje-troeven
nog op het ijs komen en hun recente
prestaties zijn te imponerend om in Al
bertville niet in succes uit te monden. Of
de dames van Koops echter nog een 'ce
remonie protocolaire' mogen beleven is
twijfelachtig. Dat voor een van hen het
Wilhelmus zal worden gespeeld, lijkt al
helemaal Uitgesloten.
De teleurstelling richt zich vooral op
Yvonne van Gennip. Zelf heeft de Haar-
