Leiden
Heipaal door riool
kost anderhalve ton
Leiden wordt nooit een tweede Rotterdam
Kijk- en luisterhoek in 't Spoortje
BOUWPLANNEN?
m nc/*_
m r kv/c vi
Aannemer moet betalen voor fout aan Lammenschansplein
De Sassenheimse aannemer MJ. van Breda moet aan de
gemeente Leiden naar schatting anderhalve ton betalen.
Vier jaar geleden sloeg de aannemer bij de bouw van een
Shell-benzinestation aan het Lammenschansplein per
ongeluk een betonnen paal door een rioolbuis. Bij een
controle kwam dat vorig jaar toevallig aan het licht. De
gemeente is sinds begin dit jaar bezig om het stuk buis te
vervangen. Drie weken terug beschadigde de gemeente
zelf bij de voorbereidingen een ondergrondse Shell-tank.
Dat vertraagde de werkzaamheden.
LEIDEN EMIEL FANGMANN
Gisteren werden aan het Lam
menschansplein de fundamen
ten van de betreffende buis
blootgelegd en zag men de paal
uit het riool steken. Deskundi
gen noemen het 'ongelooflijk'
dat de betonnen paal dwars
door de betonnen rioolbuis is
geslagen zonder dat het ooit
werd opgemerkt. De gemeente
ondekte het obstakel in het riool
vorig jaar zomer bij een toevalli
ge controle. Een automatisch
gestuurde ondergrondse video
camera stuitte toen op een
merkwaardige hindernis in de
rioolbuis, die een doorsnede
heeft van 1 meter 20.
Het gat in het riool heeft de
afgelopen jaren geen noemens
waardige vervuiling veroor
zaakt. Dat is waarschijnlijk te
danken aan de dikke kleilaag
waarin de buis ligt. Die heeft de
meeste lekkages tegengehou
den. Gisteren werd ook nog een
tweede heipaal van elf meter
aangetroffen, maar die is bij het
slaan langs de buitenkant
het riool
Volgens P. Haanstra, mede
werker van de dienst civiele
werken, bedragen de totale kos
ten van de reparatie 'rond de
anderhalve ton'. De gemeente
krijgt dat bedrag terug van aan
nemer Van Breda. Hij is aan
sprakelijk omdat Shell het werk
aan hem heeft uitbesteed. „Het
precieze bedrag ken ik niet,
want dat zoekt mijn verzekering
allemaal uit", reageert Van Bre
da laconiek. Volgens de aanne
mer is hem indertijd door nie
mand verteld dat er op die
plaats een riool in de grond zat.
Luifel
Het riool tussen het gemaal bij
de Lammenschansweg en de
rioolzuivering aan de Voorscho-
terweg is vorige week afgeslo
ten. Het vuile water wordt on
dertussen afgevoerd door de
riolering tussen het gemaal aan
de Geregracht en de noordelijke
zuivering aan de Stadspolder-
weg. Over twee weken hoopt de
gemeente het oude stuk buis te
Grondwerkers troffen gisteren aan het Lammenschansplein een betonnen paal a
door de riolering werd geslagen.
hebben vervangen. Het Shell-
benzinestation wordt daarna
met medewerking van aanne
mer Van Breda weer opge
bouwd. De heipalen zijn ooit
geslagen om de luifel van het
station te ondersteunen. Die
luifel ligt ondertussen aan de
zijkant van autobedrijf Ford
Rijnland te wachten op her
plaatsing. Een voorlichter van
Shell schat dat die herbouw ook
'enkele weken' in beslag zal ne
men. De gemeente die nu de
rioolschade herstelt, richtte zelf
enkele weken terug ook schade
aan. Bij het slaan van damwan-
den rond de rioolput werd een
ondergrondse Shelltank geraakt.
Die moest er worden uitge
haald. Ook een stuk met benzi
ne vervuilde grond werd afge
graven. Ambtenaar Haanstra
van civiele werken zei gisteren
dat de plattegrond van het on
dergrondse terrein die de ge
meente van Shell ontving 'niet
gedetailleerd genoeg' was. „De
tanks waren niet op ware groot
te ingetekend en hun precieze
ligging klopte niet met de wer
kelijkheid." Shell zou bij de ge
meente voor die beschadiging
van een van de tanks een reke
ning willen indienen van vijftig
duizend gulden.
COMMENTAAR
Bouwen in polders
Op de stadskaart van Leiden komt de kleur groen spaarzaam
voor. Na de discussie 'bouwen in bestaande wijken enkele ja
ren geleden, zijn veel groene vlekjes vervangen door de kleur
oranje die bebouwing aangeeft. Het volbouwen van Leiden,
zoals dat door veel Leidenaars werd ervaren, was overigens
geen gemakkelijke operatie. Inspraakavonden trokken duizen
den, vaak zeer geëmotioneerde, bezoekers.
Nu in Leiden ruimte ontbreekt voor nieuwbouw, heeft de dis
cussie over woningbouw zich verplaatst naar de regio. Nu zijn
het de bestuurders van regiogemeenten die te hoop lopen tegen
bouwplannen en zich bedreigd voelen door wat wordt ge
noemd de expansiedrift van de grote stad.
ders moeten worden aangewezen als bouwlokatic. Niet
den een polder kan aanwijzen, deze zijn allemaal in bezit van
de regiogemeenten. Het Leidse stadsbestuur kan Slechts hopen
op hun medewerking.
Met die medewerking is het echter slecht gesteld. In het overleg
tussen de gemeenten hangt een stemming als: bouwen is best
zolang het maar niet bij ons in de buurt gebeurt. I.aat Leiden de
problemen van tienduizend woningzoekenden zelf maar oplos-
Het is merkwaardig. Regelmatig besloten bestuurders van re
giogemeenten binnen hun dorpsgrenzen een stuk polder op te
offeren voor woningbouw. Het algemeen belang woog daaroij
zwaarder dan het belang van die enkele bewoners die genoten
van dat mooie uitzicht op de polder.
Dat gevoel van verantwoordelijkheid houdt voor veel bestuur
ders nelaas op bij hun eigen dorpsgrens.
NIEUWSLIJN
Horecazaken nemen maatregelen
Shoarmazaak Camp David aan de Haarlemmerstraat en Chinees
restaurant New Pearl aan het Vijf Meiplein nemen maatregelen
tegen overlast. Op die manier proberen de eigenaars te voorko
men dat de gemeente de bedrijven sluit. De Chinees veroorzaakt
geluidsoverlast. Camp David verspreidt te veel stank. New Pearl
heeft toegezegd dat de zaak volgende week in orde is. Ook bij
Camp David wordt hard gewerkt aan een oplossing, aldus de ad
vocaat. De afvoerpijp wordt langer gemaakt, er komt een 'lucht
dicht' plafond en op de eerste verdieping waar de 'zeer geurende
oosterse sauzen' worden bereid, komt een afzuiginstallatie.
Moeder en dochter op dievenpad
De politie heeft gistermiddag een 39-jarige vrouw en haar 11-ja
rige dochter in de Haarlemmerstraat betrapt op winkeldiefstal.
Het tweetal had kleding weggenomen bij C&A en haarbanden
gestolen bij een andere zaak. Bij Blokker werden moeder en
dochter betrapt toen ze voör tien gulden spullen wilden wegne
men. Twee andere personen werden 's ochtends om half twaalf
in de Haarlemmerstraat aangehouden. Zij hadden een tas bij
zich waar drie jassen met een totale waarde van 1200 gulden in
zaten. Die waren gestolen in een winkel op de Oude Rijn. Het
tweetal had tevergeefs geprobeerd lampen te stelen in een zaak
op de Haarlemmerstraat.
Wethouder Koek opende gisteren de kijk- en luisterhoek v
LEIDEN ERIK BASSEUER
MEDEWERKER
Wethouder Koek opende giste
ren in bibliotheek 't Spoortje
aan de Bemhardkade een zoge
heten Kijk- en luisterhoek voor
vooral Turkse en Marokkaanse
kinderen. Op deze plek in de bi
bliotheek kunnen de kinderen
prentenboeken lezen en tegelij
kertijd via een koptelefoon naar
het verhaal luisteren. De verha
len worden verteld in het Ne
derlands, Turks, Marokkaans,
Berber en Arabisch.
De kijk- luisterhoek is het eerste
onderdeel van het zogeheten
leesbevorderingsproject voor
kinderen. „Er moet gewoon
meer gelezen worden", vindt
coördinator M. Rozendaal, „in
dit geval vooral door allochtone
kinderen. In Amsterdam heb ik
al ervaring opgedaan met zo'n
leeshoek, en daar bleek het fan
tastisch te werken. De prenten
boeken behandelen universele
thema's die Nederlandse en al
lochtone kinderen aanspreken.
Bij de laatste groep gaat het om
de ontwikkeling van de moe
dertaal èn van van het Neder
lands. De kinderen kunnen op
een nuttige en plezierige ma
nier iets aan taal doen." Ro
zendaal gelooft dan ook heilig
in de formule. „Het gaat storm
Ondanks toenemend aantal woontorens
LEIDEN* JANET V
Vroeger waren het kerkgebou
wen, die een stad of buurt een
eigen karakter gaven. Die dien
den als herkenningspunt ook.
Maar nieuwe kerken worden
niet meer gebouwd. Daarom
hebben stedebouwkundigen
een nieuw middel gezocht om
bepaalde punten herkenbaar te
maken, een eigen identiteit te
geven. Het zijn de smalle, hoge
woontorens.
Ook in Leiden verschijnen
steeds meer hoge flats in het
stadsbeeld. Aan het begin van
de Stevenshof staat er één, op
het HCG-terrein komt er één,
evenals in de Slaaghwijk. On
langs presenteerde de gemeente
het plan om een twaalf verdie
pingen tellend woongebouw
neer te zetten op de hoek van
de Willem de Zwijgerlaan en de
Kooilaan.
D. Halfwerk, hoofd van de ge
meentelijke afdeling stede-
bouw, geeft toe dat sprake is
van een tendens. Bij de plan
nenmakerij wordt steeds vaker
gedacht aan een torenflat. Dat
komt in de eerste plaats omdat
blijkt dat mensen het wel leuk
vinden om in zo'n hoog gebouw
te wonen. Niet alleen omdat in
de meeste gevallen het uitzicht
mooi is, vooral ook omdat er
vaak een goede beveiliging is.
„Aan het eind van de jaren
vijftig en in het begin van de ja
ren zestig had stapeling een
slechte naam. Alle gestapelde
bouw was fout, eengezinswo
ningen met een tuintje waren
goed. Maar niet iedereen wil
een huis met een tuintje, oude
ren willen dat zeker niet altijd.
Toen de bouw van seniorenwo
ningen op Zijloever ter discussie
stond, zeiden de jongeren: niet
hoog bouwen, geef de bejaar
den een huis met een tuintje.
Maar de ouderen zeiden: dat
willen we helemaal niet", aldus
Halfwerk.
Wegwijzer
Het komt de Leidse stedebouw-
kundige wel goed uit, die toene
mende belangstelling voor een
appartement in een 'toren'. Niet
dat je overal zo maar een hoog
gebouw moet neerzetten, zeker
niet. Maar op sommige punten
in de stad is het heel mooi als
het kan. Want dan draagt zo'n
toren bij aan de 'herkenbaar
heid en identiteit van de stad'.
Neem bijvoorbeeld de Kooil
aan. Als daar inderdaad een flat
met twaalf verdiepingen komt,
dan kan die gaan werken als
een soort richtingaanwijzer
naar de stad. Halfwerk: „De
Kooilaan leidt naar het cen
trum, maar er is weinig dat daar
op wijst, behalve dan de ver
keersborden. Op het moment
dat mensen dat markante ge
bouw zien, herkennen ze de
weg naar de binnenstad."
De flat bij de Stevehshof zegt
als het ware dat daar de nieuw
bouwwijk begint, de nieuwe
woontoren op het HCG-terrein
zal ook gaan fungeren als een
soort wegwijzer naar het cen
trum, denkt Halfwerk. „Zo'n
markant gebouw geeft mensen
het idee: nu ben ik hier. Ook de
bewoners zelf vinden dat trou
wens prettig. Probeer de weg
maar eens uit te leggen naar de
Duinen en Dalen in de Meren-
wijk. Dat valt niet mee. Voor de
bewoners van de hoge flat
Bloemlust aan de Morsweg is
het echter verschrikkelijk ge
makkelijk om de weg naar hun
huis uit te leggen."
Rij bomen
Plannenmakers, beslissers en
bewoners hebben weliswaar
veel minder dan vroeger bezwa
ren tegen de bouw van woonto
rens. omwonenden moeten
toch altijd even slikken als ze
horen dat een hoge flat in hun
buurt wordt gebouwd. Dat heeft
De Bloemlust-flat
aan de Morsweg is
een van de moder
ne 'herkennings
punten' in de stad.
FOTO
HttLCO KUIPERS
te maken met het idee dat flats
sneller verpauperen, met de ne-
naam van gestapelde
.Maar", zegt Halfwerk,
"sen die er het dichtst
1, hebben er de minste
problemen mee."
Neem de Kooilaan. De pro
testen tegen de flat waren voU
gens Halfwerk niet afkomstig
van de mensen die 'er echt op
kijken'. Die hebben liever een
hoog gebouw waar bij veel open
ruimte overblijft, dan een lage
re, brede flat die nog meer van
het groen opslokt en bovendien
het uitzicht van m
bederft.
OP NAAR VAN DER PLOEG!
Het vertrouwde adres voor:
RAMEN EN DEUREN.
WAND EN PLAFONDBEKLEDING
SCHUIFPUIEN
SERRES. ETC.
Voor nieuwbouw en renovatie.
Uitgevoerd in onverwoestbaar
kunststol van het kwaliteitsmerk
deceuninck
Onderhoudsarm, leverbaar in
diverse kleuren, volledig
gegarandeerd en door onze
vakmensen perfect op maat
gemaakt. Het geheel voorzien van
Komo-certificaat.
Kom gewoon eens alles op uw
gemak bekijken. We geven u graag
uitgebreid advies.
KUNSTSTOF OM OP TE BOUWEN.
lopen, dat weet ik zeker." Vol
gens E. Dijkhuizen, coördinator
van Project Sociale Vernieu
wing, is hel geen toeval dat bi
bliotheek 't Spoortje als eerste
een dergelijke kijk- en luister
hoek opent. „In deze buurt wo
nen veel allochtone kinderen.
Die bezoeken de bibliotheek
wel. maar in verhouding is hun
aantal wat laag. Met de lees
hoek hopen we meer Turkse en
Marokkaanse kinderen over de
drempel te krijgen." Ook de
Merenwijkse bibliotheek zal
binnenkort worden uitgebreid
met een kijk- en luisterhoek.
Controle Broekweg
De politie heeft gistermiddag
anderhalf uur lang op de Broek
weg gecontroleerd naar aanlei
ding van klachten over brom
fietsers die te hard over het
fietspad rijden. Er werden ech
ter geen bekeuringen uitge
deeld.
Op de kruising van de Willem
de Zwijgerlaan en de llssel-
meerlaan werd gisterochtend
tussen half acht en kwart voor
negen eveneens een controle
gehouden. Twintig automobilis
ten negeerden het rode stop
licht. Veertien bestuurders kre
gen direct een bon, de andere
zes krijgen een proces-verbaal
toegestuurd.
VANAF MORGEN TE ZIEN IN:
Delft - Delfia 3 Den Haag - Asta 1 Odeon 3 Gouda - Arcade 2
Zoetermeer - Promenade 1- Alphen a d Rijn - Euro 1
En In 57 andere steden.
s het r
dat i
Overigens
de toekomst de hele stad wordt
gedomineerd door hogere ge
bouwen. Leiden zal altijd iets
provinciaals houden, nooit een
stad als Rotterdam worden,
waar veel hogere gebouwen
staan. Bij het station verandert
wel wat: daar komen vier hoge
kantoortorens. „Om tegenwicht
te bieden aan het hoge AZL-ge-
bouw", aldus Halfwerk.
Maar verder zijn er volgens de
stedebouwkundige niet veel
plekken meer in Leiden die ge
schikt zijn voor woontorens. „In
het bestaande gebied zal het
niet veel meer gebeuren. Bij de
knikken van De Zijl, zoals ach
ter het zwembad De Zijl, zou
het nog kunnen, en bij de Ples-
manlaan kan nog een hoog
kantoorgebouw worden ge
bouwd.'
Maar daar houdt het wel een
beetje mee op. Een stedebou-
wcr heeft echter ook nog andere
middelen om een route te mar
keren. of om een bepaald punt
te benadrukken. Halfwerk:
..Hoogbouw is een van de mid
delen. een prachtige rij bomen
kan ook. of pleinen en kunst
werken."
