yKoss houdt ons niet echt bezig'
OLYMPISCHE
WINTERSPELEN
Ortlieb dompelt
Heinzer in rouw
Johan Zwaai geniet maar twee minuten van 'ijspret'
Favorietenrol deert
Gunda Niemann niet
MAANDAG 10 FEBRUARI 1992
PRINS ALBERT VAN Monaco loopt
in werkkleding door de Olympi
sche dreven. Behalve lid van het
IOC-bestuur is hij ook bestuurder
van de twee- en viermansbob van
Monaco.
HET BLUFT DE vraag of de Duitse
ijshockeyer Andreas Niederberger in
Meribel in actie kan komen. Hij lijdt
aan een vorm van huiduitslag, die hij
dragelijk houdt met een cortisonhou-
dende zalf. En dat staat op de verbo
den lijst.
ERNST VETTORI IS
olympisch kampioen ski
springen vanaf de 90-me-
terschans geworden. De
27-jarige Oostenrijker
verzamelde een totaal
van 222,8 punten.
Nederlanders reageren lauw op ziekenhuis-opname Noor
De Nederlandse concurrenten van Johann Olav Koss
hebben gisteren in Albertville opvallend lauw gereageerd
op het nieuws uit Inzeil, dat de Noorse titelfavoriet an
derhalve dag in een Beiers ziekenhuis heeft doorgebracht
met problemen aan zijn twaalfvingerige darm. Mogelijk
ontbreekt de man uit Oslo op één of meer olympische af
standen. Er vielen, althans naar buiten toe, geen hoera-
geluiden te bespeuren bij Leo Visser en consorten, nu de
kans op Oranje-goud door de malheur van de wereld
kampioen plots is toegenomen.
Ook coach Ab Krook wil niks
horen over een devaluatie van
de olympische schaatswedstrij
den. „Als Koss niet start, zal de
bijsmaak bij mij niet al te groot
zijn. We hebben hem dit jaar al
verscheidene keren verslagen.
Dat kan hier in Albertville weer
gebeuren. Als Koss dit seizoen
oppermachtig was geweest en
alles had gewonnen, had het
anders gelegen.''
Terwijl de Nederlandse ploeg
redelijk gevrijwaard blijft van al
lerlei tegenslagen alleen Tho
mas Bos had een griepje onder
de ledematen zijn de Noren
struikelend op weg naar Albert
ville. Adne Söndral (specialist
op de 1500 meter) werd ziek,
Geir Karlstad raakte betrokken
bij een erg opgeblazen doping-
zaak de verhouding epitesto-
steron-testosteron is bij hem
aan de hoge kant, maar blijft
binnen toelaatbare grenzen
en Johann Olav Koss kwam
plots in een Beiers hospitaal te
recht. Albertville '92 heeft veel
weg van Calgary '88, tenminste
waar het de Noren betreft. Karl-
ALBERTVILLE GOVERT WISSE
Leo Visser, die zaterdagavond
kreeg te horen, dat Koss de
nacht ervoor met hevige pijn in
de onderbuik in het ziekenhuis
van Traunstein was opgeno
men: ,,lk houd me niet met
Koss bezig en ik geloof niemand
bij ons, want aan het ontbijt
hebben we amper over hem
over gesproken, ik jubel niet en
roep geen hiep, hoi, omdat Koss
er misschien niet bij is. Want als
hij donderdag wel start, bete
kent dat in dat geval voor ons
een enorme dreun. Kijk naar
Calgary. Niemand hield reke
ning met Van Gennip, omdat ze
geblesseerd was. Ze ging er wel
mooi met drie keer goud van
door. Als Koss wint, praat nie
mand meer over dat zieken-
huis-gedoe."
Het zal Visser ook een biet
zijn, dat het olympisch schaats
toernooi aan waarde inboet, als
de beste rijder van de laatste
twee winters ontbreekt. „Dat zal
me een rot zorg zijn. Goud is
goud."
Leo Visser, vaandeldrager van de Nederlandse ploeg, houdt zich in Albertville met hele andere zaken bezig
dan met de gezondheidstoestand van Johann Olav Koss. foto anp
stad raakte toen buiten zijn
schuld om betrokken bij de ge
ruchtmakende Goeljajev-affaire,
werd depressief en reed vervol
gens geen deuk meer in een Ca
nadees pakje boter. In Calgary
behaalde geen enkele Noorse
schaatser een medaille; een his
torisch dieptepunt in de olym
pische geschiedenis van de Vi
kingen.
De paniek in het Noorse
kamp was groot, toen Johann
Olav Koss vrijdagnacht om twee
uur na een hevige pijnaanval
per ambulance vanuit zijn hotel
in Inzeil moest worden afge
voerd naar Traunstein. De stu
dent medicijnen bracht er tot
gisterochtend 12.00 uur door.
Na uitvoerig bloed-onderzoek,
dat aan het licht bracht, dat het
leed was veroorzaakt door een
verkramping van de twaalfvin
gerige darm, mocht de kandi
daat voor drie gouden Albertvil-
le-plakken het ziekenhuis veria-
Na ontslag uit het hospitaaltje
voegde Koss zich bij zijn opge
luchte ploeggenoten in Inzeil.
Het eerste wat hij deed. was een
enorme lunch naar binnen wer
ken om zijn honger te stillen. In
de ruim 30 uur dat hij patient
was geweest in het Beiers zie
kenhuis, had hij alleen vocht en
mineralen via een infuus tot
zich gekregen.
Gistermiddag stond de rege
rend wereldkampioen voor een
lichte training al weer op het ijs
in Inzeil. Vanavond vertrekt hij,
zoals gepland, met zijn ploegge
noten naar Albertville, waar hij
morgen hoopt aan te komen.
De dag erop zal de arts van het
Noors olympisch team, Thor
Oystin Endsjö, en Koss' moeder
(dokter in Oslo) de schaatser in
Albertville aan een laatste on
derzoek onderwerpen. Daarna
wordt besloten of hij donderdag
start op de eerste olympische
schaatsafstand voor de man
nen, de vijf kilometer.
In het Noorse kamp wordt er
van uitgegaan, dat Koss er ge
woon bij zal zijn. Coach Hans
Trygve Kristiansen: „De paniek
was groot, maar er is gelukkig
niet zoveel aan de hand. Ik denk
niet, dat Koss hier nog naweeën
van zal ondervinden. Ik ben erg
optimistisch."
ALBERTVILLE WYBREN DE BOER
GPD-VERSLAGGEVER
Gunda Niemann klaarde het
eerste olympische karwei alsof
het een huishoudelijk klusje be
trof. Ogenschijnlijk met kinder
lijk gemak legde de Duitse een
drie kilometer op het ijs, die het
karakter had van een strafexpe
ditie. Terwijl de Hollandse con
currentie, met uitzondering van
Carla Zijlstra, ploeterend over
de Franse Olympic Oval ging,
voltooide de Erfurtse haar ze
ven-en-een-fialve ronde in het
tempo en met de uitstraling van
een kwaliteitsauto uit haar va
derland.
Niemann was de torenhoge
favoriete voor het goud. De wij
ze waarop haar zege binnen het
Duitse kamp evenwel werd ge
vierd, wekte de indruk alsof er
een wonder was gebeurd. De
olympische kampioene be
groette haar eindtijd op het sco
rebord met een oorverdovende
kreet en plofte een halve ronde
later neer op een bankje, om
daar in een minuten lang du
rende huilbui uit te barsten. En
coach Gaby Fuss, die doorgaans
een verre van gelukkige indruk
maakt zodra ze op schaatsen
staat, leverde uit pure vreugde
enkele ^irouetjes af.
De opluchting had zonder
twijfel te maken met de Koude
Oorlog die de afgelopen maan
den tussen haar en met name
de Nederlandse schaatsvrou
wen losbarstte. Het Oranje
kamp constateerde hoopvol dat
de voorheen onklopbare Nie
mann slijtageverschijnselen be
gon te vertonen. Toen de opge
leefde Yvonne van Gennip zo
waar de Duitse 'kampioene op
de hielen ging zitten, redeneer
den kemploegcoach Arie Koops
en zijn rijdsters, dat de onzeke
re Niemann vast en zeker last
zou krijgen van olympische
stress.
Niemann en Fuss kenden bo
vendien de geschiedenis van
hun illustere landgenote Karin
Kania, de meervoudig wereld
kampioene, wier olympische
droom in Calgary ruw werd ver
stoord. Niemann zei de voorbije
weken geen moment aan een
herhaling van Calgary te heb
ben gedacht, maar voelde wel
een grote druk op haar schou
ders. „Ik heb de laatste jaren al-»
les gewonnen. Ik vind het vol
komen normaal dat iedereen
tegen me zegt: 'Jij wint drie keer
goud'. Maar het geeft wel een
enorme druk. Ik ben nog nooit
zo gespannen geweest voor een
wedstrijd als voor deze drie ki
lometer. Het is heerlijk, om hier
nu te zitten met een gouden
medaille injnijn hand."
Beloning
Niemann incasseerde gisteren
de terechte beloning voor haar
reeds drie jaar durende heer
schappij op de internationale
ijspistes. De 25-jarige bibliothe
caresse mag dan kleurloos zijn
en de uitstraling hebben van
een wezel, zodra ze de ijzers on
der bindt, is ze van een klasse,
waar zelfs Kania in haar beste
tijd niet aan toe kwam. Al is
haar erelijst met elf wereldtitels
vooralsnog iets imposanter dan
de palmares van Niemann.
De kersverse olympisch kam
pioene wenst overigens niet
met haar voorgangster vergele
ken te worden. „Voor haar pres
taties heb ik respect. Ik denk
niet dat ik ooit zo'n erelijst krijg.
Historische gouden plak
De overwinning van skiloopster Ljoebov Jegorova was in twee
opzichten historisch. Ze won niet alleen de eerste gouden me
daille van de Olympische Spelen in Albertville. Het was ook de
eerste voor het Gemenebest van Onafhankelijke Staten. De op
zienbarendste prestatie was van Raisa Smetanina, die negentien
seconden van de bronzen medaille verwijderd bleef. Ze zou de
eerste en oudste vrouw zijn geweest die op vijf Olympische Spe
len in successie een prijs pakte.
Mentaal kapot na bekentenis
Günter Gscheidlinger, de secretaris-generaal van de Duitse bob-
en sleebond verwacht niet dat Harald Czudaj volgende week
deel zal uitmaken van de Duitse viermansbob bij de wedstrijden
voor de Olympische Winterspelen. Czudaj bekende afgelopen
week dat hiij in de voormalige DDR als informant heeft gewerkt
voor de Stasi, de geheime Duitse Staatspolitie. Czudaj gaf zijn
Stasi verleden toe. nadat dit in een krant in Dresden in de open
baarheid was gebracht.
Atlanta krijgt 'gesloten' Spelen
Het oorspronkelijke olympische ideaal dat deelnemen belangrij
ker is dan winnen wordt bij de Zomerspelen van 1996 in Atlanta
definitief losgelaten. Bij het eeuwfeest van de olympische bewe
ging verliezen de nationale Olympische Comités het recht zelf te I
bepalen wie wordt uitgezonden. lOC-voorzitter Samaranch wil
dat in de toekomst de olympische deelnemers worden geselec
teerd via continentale kampioenschappen en soortgelijke wed
strijden.
Schenk geen kandidaat voor ISU
Ard Schenk zal Herman van Laer niet opvolgen in het bestuur
van de ISU, de internationale schaatsfederatie. De chef de mis
sion van de olympische winterploeg wordt niet voor die functie
voorgedragen door de KNSB. Schenk had wel oren naar een post
in het ISU-bestuur. Het mondiale college van grijze en aller
minst wijze mannen absoluut niet. ISU-voorzitter Povlsen rea
geerde afwijzend op een brief van KNSB-president Zijlstra met
betrekking tot de eventuele kandidatuur van Schenk. Binnen het
KNSB-bestuur bestond ook aversie tegen de kandidatuur van
Schenk. Op de vergadering van 27 januari werd zijn kandidatuur
zonder stemming afgewezen.
Goeljajev stopt na Spelen
Nikolaj Goeljajev stopt met schaatsen na de Olympische Winter
spelen. De wereldkampioen van 1987 is in Albertville ingeschre
ven voor de 1000 en 1500 meter. Vier jaar geleden veroverde de
Moskoviet, nu 26, goud op de 1000 meter. Minder dan een jaar
na het behalen van zijn wereldtitel in het overdekte Thialf-sta-
dion kwam Goeljajev in opspraak door een handel in anabolen.
Hij werd betrapt als tussenpersoon in het transport van anaboli-
ca van de toenmalige Sovjetunie naar Noorwegen. Goeljajev
kwam er met een berisping af. Enige weken later werd hij in Cal
gary Olympisch kampioen.
i boer-
gingen
koninging
Bevrijd van de druk die de favorietenrol met zich meebrengt, viert Gunda Niemann haar olympische titel op de 3000 meter.
Maar het karakter van Kania
vind ik niet zo geweldig. Toen
zij naar Calgary ging, riep ze dat
ze twee of drie gouden medail
les ging halen. Dat doe je niet.
Kania had ook nauwelijks aan
dacht voor de andere rijdsters.
Ze was eigenwijs, ik ben liever
bescheiden."
Daarom liet ze voor Albertvil
le ook reeds weten tevreden te
zijn met één gouden medaille.
Nu ze die al op zak heeft, is het
mogelijk dat Niemann de ko
mende weken vleugels krijgt en
in navolging van Van Gennip
een goldrush ontketent. „Mijn
droom is uitgekomen. Ik heb
olympisch goud. Voor de vol
gende races ben ik minder ge
spannen. Wie weet is dat een
voordeel", aldus Niemann.
Eén voordeel had Niemann
gistermiddag. Ze mocht starten
na al haar concurrentes en kon
zo, zonder zich over de kop te
hoeven jagen, in samenspraak
met Fuss een winnend ronden-
schema uitrekenen. Het optre
den van Niemann was niette
min imponerend. Traditiege
trouw ging ze als een bliksem
schicht van start, om vervolgens
met langzaam oplopende ron
detijden de race vol te maken.
Ze was naar eigen zeggen tot de
bodem gegaan. Dat rechts van
Niemann op het podium ook
een Duitse plaatsnam, wekte
nauwelijks verbazing. Heike
Warnicke lijkt zo langzamer
hand rijp om plaats te nemen in
een praatgroep met Adrie van
der Poel, want voor de vierde
maal in twee seizoenen moest
zij bij een groot toernooi met
zilver genoegen nemen. Voor
alsnog gaat Warnicke niet ge
bukt onder de rol in de schaduw
van haar evenoude stadgenote.
„Gunda is superklasse. Het is
geen schande om van zo'n
kampioene te verliezen. En zil
ver is toch ook mooi. Er zijn
sporters die dat nooit berei
ken."
Warnicke stelde haar zilveren
medaille al in de eerste rit veilig.
Dat ging bepaald niet zonder
slag of stoot. De Oostenrijkse
Emese Hunyady, wier naam bij
haar derde Olympische Spelen
eindelijk in het rijtje met favo
rieten staat, bewees dat geen
Nederlandse, maar zij de eerst
aangewezene is om het Duitse
schaatsbolwerk omver te wer
pen. De grote aanval heeft de
geboren Hongaarse overigens
voor komende woensdag, wan
neer de 1500 meter op het pro
gramma staat, gepland.
TIGNES TON DE RUITER
GPD-VERSLAGGEVER
Johan Zwaai is gewend op het randje te
balanceren. Gisteren sloeg de balans
voor de in Heemstede wonende frees
tyle skiër naar de verkeerde kant uit.
Twee minuten na zijn eerste salto in de
sneeuw van Tignes was het sportfeest
voor hem gedaan. Zeventiende en
laatste, onvoldoende voor een plaats in
de finale met de beste zestien vandaag.
Zwaai baalde stevig van zijn slechte
beurt. „Op deze uitschakeling had ik
absoluut niet gerekend. Het ging in het
begin uitstekend. Die twee uitglijders
hadden natuurlijk nooit mogen gebeu
ren. Ik weet niet precies hoe het kwam.
Misschien voerde ik mijn sprongen iets
te scheef uit. Onbegrijpelijk, ik was
juist zo goed in vorm."
In Who is who", het introductie
boekje van het Nederlands Olympisch
Comité tijdens deze spelen, staat tui
nieren vermeld als hobby van de stu
dent aan de Haagse sportacademie.
Zwaai bracht de afgelopen zomer vele
uren door in de tuin, maar deed dat in
de eerste plaats om geld te verdienen.
„In de hitte sjouwen met zware bielzen
en rietmatten. Hard worden, niet zeu
ren, afzien, alleen dan kun je van de
winter knallen", zo sprak hij tegen
zichzelf. „Je kunt zeggen dat de basis
voor mijn aanwezigheid hier in Tignes
gelegd is in de tuin".
Denk ook niet dat Zwaai bij de pak
ken neer is gaan neer zitten toen hij op
weg naar de eerste wedstrijd voor de
World Cup in de nachttrein Amster
dam-Parijs overvallen werd. „Ze had
den mijn rugzak gepakt, een kwartier
tje later ontdekte ik het. Ik wist wie het
gedaan hadden, maar kon het niet be
wijzen. Op het toilet vond ik mijn spul
len terug, mijn geld en betaalkaarten
waren verdwenen. Voor de ene bus
heb ik geld moeten lenen van een Bel
gische, de andere op de pof." De be
groting die Zwaai bij het begin van het
seizoen ingediend hpd bij de Neder
landse Ski Vereniging moest meteen
worden aangepast. „Ik heb voor het
n plan gemaakt, kosten
35.000 gulden. Het geld kwam vrij. van
de skivereniging, van de freestyle com
missie. uit het topsportfonds en door
mijn bijverdienste als hovenier. Alles
wat ik aan plannen voor dit seizoen
naar voren bracht, heb ik gerealiseerd.
Van de zomer tot de eerste wedstrijd in
december ben ik veertien dagen op en
viertien dagen af geweest. Twee weken
in de sneeuw, twee weken in Holland.
Hard lopen, krachttraining, stoksalto's
maken in het zand. Dat is goed te
doen, zand is dezelfde massa als
sneeuw. Of ik bij die trainingen veel
moet horen? Ik maak mijn salto's niet
in de Kalverstraat, ik zoek een stil plek
je"
Ski acrobatique is ook deze Spelen
nog een demonstratiesport. Eén keer
bij de beste 25 in de World Cup was
voor de 27-jarige Johan Zwaai voldoen
de voor de Olympische kwalificatie.
„Maar met een punt was ik niet ge
gaan. Regelmatig scoren, dan ben je
het waard te gaan", hield de student
zich voor. Een 19de, 21de en 23e plaats
in de World Cup, een tweede in het Eu
ropese circuit, vond hij voldoende voor
deelname. „Ik heb bereikt wat ik wilde,
aanluiting bij de subtop. Dat het nog
onvoldoende is voor een plaats in de fi
nale stelt me niet teleur. In mijn pres
taties zit progressie, ik heb er plezier
in. Een man die ballet doet, mogelijk
inspireert het anderen."
L D'ISERE TON DE RUITER
GPD-VERSLAGGEVER
De accordeons bleven in de kof
fer, de koeiebellen klonken dof,
de bont uitgedoste supporter
met de trompet speelde de do
denmars. De vijftig leden van de
Fanclub Franz Heinzer beleef
den een treurige terugreis. Ze
ven uur heen, zeven uur terug
voor de zesde plaats van hun fa
voriet op het koningsnummer
van de winterspelen, de afda-
ling.
Het overwinningsfeest werd
niet gevierd in Rickenbach,
waar de vader van de beste af
daler
derij heeft. De
uit in Lech,
Beatrix en Prins Gaus kunnen
aanschuiven op een groots
dorpsfeest Patrick Ortlieb
kwam in het rijtje favorieten
voor het goud niet voor, hoewel
de bedrijfskunde studerende
zoon van een Lechse hoteleige
naar na Heinzer de regelmatig-
ste afdaler van deze winter was.
Een tiende plaats in Kitzbuhl
was zijn slechtste resultaat, de
tweede in Garmisch zijn beste
verrichting.
De Oostenrijker werd in de
Zuidduitse wintersportplaats al
gefeliciteerd toen Markus Was-
meier met startnummer 38 zijn
droom nog verstoorde. De 24-
jarige Ortlieb. een boom van
een vent (1.89 lang. 92 kilo
zwaar), daalde gisteren als eer
ste de 2905 lange Bellevarde-
piste af en zag staande in de fel
schijnende zon de concurrentie
worstelen met de 21 bochten.
Te snel wilde hij niet gefelici
teerd worden, maar toen Frank
Picard met thuisvoordeel
op vijfhonderdste seconden ste
ken bleef, Girardelli en Accola
zich niet staande konden hou
den. besefte Ortlieb dat zijn jon
gensdroom in vervulling was
gegaan.
De beer uit Lech mocht de
99ste Oostenrijkse medaille op
de winterspelen afhalen, zijn
landgenoot Gunther Mader ver
overde het brons en gaat als
honderste medaillewinnaar de
boeken in Mader haalde vijf
jaar terug bij het wereldkam
pioenschap op de slalom een
zilveren plak. De in Les Saisies
opgegroeide en nu met zilver
beloonde Picard werd in Cal
gary eerste op de Super G.
Bij de beste tien op de afda
ling waren ze niet vaak te vin
den. De door de Zwitser Bernd
Rüssi gebouwde piste bleek niet
geschikt voor de echte afdalers,
die volgens allrounder Paul Ac
cola zonder hun hersens te ge
bruiken naar beneden gaan.
Hoe het dan toch kon gebeuren
dat een afdaler als Patrick Ort
lieb met het gouden ei aan de
haal ging: toeval. De Oostenrij
ker maakte minder fouten dan
zijn collega en had het voordeel
van het eerste startnummer.
De stemming in het Oosten
rijkse kamp was voor de dag
van gisteren nog bitter. De
mannenploeg uit het Alpenland
won dit seizoen nog geen enke
le wedstrijd in de World Cup.
De posities van de trainers
Engstler en Pumm stonden ter
discussie. Heinzer heerste op de
afdaling, alleen A.J. Kitt (nu ne
gende) en Markus Wasmeier
(nu vierde) konden hem verras
sen. Maar de Heinzer-fan, die
gisteren om kwart over negen
de bodem van zijn eerste fles
witte wijn zag. kreeg gelijk:
Olympia heeft eigen wetten.
Heinzer mopperde op de
olympische piste sinds de eerste
maal dat hij er trainde. Tot de
helft ging het goed, toen kwa
men er te veel Dochten. Hij be
vond zich in het gezelschap van
de winnaar van het afdalings-
goud twaalf jaar terug de Oos
tenrijker Leonard Stock. 34 in
middels. Boven was het gewel
dig, onder een ramp voor de
echte afdalers.
Stock ging onderuit in de
bocht waar ook de technisch
vaardige Mare Girardelli en Paul
Accolo onderuit gingen. Hein
zer haalde de streep op zijn lat
ten, maar in het onderste stuk
in een stijl die meer deed den
ken aan de skiërs uit Senegel
dan aan die van ren wereld
kampioen. Ortlieb. toch geen
wonderskiër getuige zijn 23ste
plaats in het slotklassement van
de wereldbeker vorig seizoen,
liep de 172 trapjes naar het
starthuis op de ton van de 2809
meter hoge Bellevardc met
meer vertrouwen op dan de
concurrentie.
Gelukkig voor het gilde der af
dalers zorgde hij dat de gouden
plak in de eigen winkel bleef.
Ortlieb, die als hobby muziek,
surfen, auto's en het verzame
len van Swatch horloges (hij
heeft 75 verschillende) heeft,
bezorgde Oostenrijk het vijfde
olympische mannen goud op de
afdaling.
