Buitenland
Conferentie over
toekomst Bosnië
Ook Kroaten beschuldigd
van wreedheden in oorlog
'Slachtoffers Inquisitie rehabiliteren'
Nerveuze Venezolaanse
regering breidelt pers
«n Jeltsin vraagt om meer
internationale steun
Oppositie Zimbabwe wil vervroegde verkiezingen
Vrijdag 7 februan 1992
Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen: MARGREET HESLINGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vormgeving: WIM ENTIUS
5
Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD). Reuter (Rtr),
Inter Press Service (IPS)Associated Press (AP). Deutsche Presse Agentur (DPA), Agence France Presse (AFP).
United Press International (UPI).
DE RECHTBANK IN DRESDEN
heeft vanmorgen ex-burgemeester
Berghofer en ex-gemeentesecretaris
Moke tot ieder een jaar voorwaarde
lijke gevangenisstraf veroordeeld we
gens fraude bij de verkiezingen van
1989.
CARACASAP
De Venezolaanse regering heeft
gisteren, nog nerveus van de
mislukte legercoup twee dagen
eerder, een inval laten verrich
ten in het kantoor van een kri
tisch blad. Te midden van aan
wijzingen dat de coup veel meer
steun had dan werd aangeno
men werden de media gewaar
schuwd om zich te onthouden
van „negatieve berichtgeving".
Een groep agenten van de ge
heime politie deed een inval in
de burelen van het tijdschrift
Zeta. Dit meldde in zijn laatste
editie dat de coup een breed
draagvlak had en dat „een aan
zienlijk aantal Venezolanen
hoopte op een overwinning van
de opstandelingen". Volgens
het blad zijn veel burgers het
niet eens met het economische
beleid dat de regering voert.
Uit een reconstructie van de
coup blijkt dat de opstandige
militairen van plan waren presi
dent Carlos Andrés Pérez dins
dag, toen deze op de luchtha
ven van Caracas terugkeerde
van een bezoek aan Zwitser
land, te vermoorden. Maar de
regering kreeg bijtijds lucht van
dit plan en grendelde de lucht
haven af.
Bij de couppoging waren tus
sen de 10.000 en 15.000 militai
ren van 11 legereenheden be
trokken. Venezuela heeft een
krijgsmacht van in totaal 70.000
man. Bijna 1.100 militairen, on
der wie 133 officieren, werden
na de mislukte machtsgreep ge
arresteerd. Ongeveer 80 mensen
kwamen om bij de couppoging
om het leven.
NIEUWSLIJN
Koningin Elizabeth II heeft gisteren tijdens de herdenking van haar
40-jarige jubileum als vorstin van de gelegenheid gebruik gemaakt
nogmaals plechtig te verklaren aan te zullen blijven tot aan haar
dood. De 65-jarige Britse monarch zei tegenover de BBC: „Het is een
baan voor het leven", daarmee aangevend dat kroonprins Charles
nog wat geduld moet uitoefenen voor hij zich koning der Britten
mag noemen. In Hyde Park in Londen raakte een paard gewond bij
het wegrijden van het geschut dat kort daarvoor een eresaluut aan
de vorstin had gebracht. •foto epa
Senaat VS: Eigen volk eerst
Het Amerikaanse Congres wil dit jaar niet de verschuldigde extra
bijdrage van 12 miljard dollar betalen aan het IMF voor hulp aan
ontwikkelingslanden. „Het is voor mij een verkiezingsjaar en ik
ga dit eenvoudig niet doen," zei senator Leahy, voorzitter van de
senaatscommisie die toeziet op de overheidsuitgaven. Hij ver
klaarde dat een grote meerderheid van zijn collega's er net zo
over denkt en dat zij de kiezers niet tegen zich in het harnas wil
len jagen door geld te geven aan het buitenland, terwijl de Ame
rikaanse economie diep in de problemen zit.
Pakistan verbiedt omstreden mars
Pakistan heeft gisteren een mars verboden die tienduizenden
militante Kashmiri's volgende week naar het Indiase deel van
Kashmir wilden houden. India had eerder aangekondigd het le
ger in te zullen zetten om de demonstranten tegen te houden.
Beide landen hebben al een paar keer oorlog gevoerd om
Kashmir.
Prijsvraag voor ECU-ontwerp
De Europese munt, de ECU, wordt pas over zeven jaar inge
voerd, maar de strijd om het beste ontwerp voor de munt kan
nu al losbarsten. De leider van de socialistische fractie in het Eu
ropese parlement, de Fransman Jean-Pierre Cot, heeft gisteren
een prijsvraag voor het beste ontwerp van de ECU aangekon
digd.
Turkije erkent nieuwe staten
Ondanks bezwaren van Griekenland heeft Turkije gisteren naast
Slovenië en Kroatië ook Macedonië en Bosnië-Hercegovina er
kend. Turkije had eerder al verklaard dat het alle vier de landen
zou erkennen. Bulgarije heeft de vier landen ook erkend. Grie
kenland noemde de Turkse beslissing overhaast en stelde dat
hierdoor de stabiliteit in de Balkan in gevaar kan komen.
Geen einde aan emigratiestroom joden
Meer dan 25.000 joden uit de voormalige Sovjetunie hebben
toestemming gevraagd zich in Duitsland te vestigen. Dat heeft
de leider van de joodse gemeenschap Galinski gisteren bekend
gemaakt. „De toename van het nationalisme maakt de joden
van streek. In sommige gevallen zijn mensen het doel geworden
van antisemitisme", aldus Galinski. De verwachting is dat de ko
mende jaren nog eens 600.000 joden naar Israël vertrekken,
waardoor daar straks meer dan een miljoen Sovjet-joden wonen.
Rusland laat politieke gevangenen vrij
De laatste tien politieke gevangenen die nog in Rusland vastzit
ten worden vandaag vrijgelaten uit de beruchte gevangenis
„Perm 35". Daarmee wordt de belofte ingehuldigd die president
Boris Jeltsin in zijn rede voor de Verenigde Naties deed om alle
politieke gevangenen zo snel mogelijk op vrije voeten te stellen,
aldus het persbureau Itar-Tass.
In Evansville in de Amerikaanse staat Indiana zijn gisteren 16 men
sen om het leven gekomen toen een militair transportvliegtuig, een
Hercules C-130, tijdens een oefening op een hotelcomplex en een
restaurant neerstortte. Negentien mensen werden gewond. Drie van
hen zijn er zeer slecht aan toe. »foto a
Carrington biedt bemiddeling EG aan
BELGRADO AP
De leiders van de islamitische, Kroatische en Servische
groeperingen in de zo langzamerhand onder hoogspan
ning staande republiek Bosnië-Hercegovina hebben zich
gisteren akkoord verklaard met een vredesconferentie in
een poging hun meningsverschillen te overbruggen.
De regering van Bosnië-Her
cegovina heeft de republiek on
afhankelijk verklaard en dringt
aan op erkenning door de EG.
Karadzic en de Serviërs zien
hierin een aanleiding zich af te
scheiden en een unie met Ser
vië te zoeken. Eind februari
staat een referendum gepland
over de soevereiniteit. De
Bosnische president Alija Izet-
begovic heeft laten weten dat de
vredesconferentie geen invloed
zal hebben op dit referendum,
aldus een bericht van radio Bel-
Het idee van zo'n conferentie
werd geopperd door de EG-be-
middelaar Lord Carrington. De
leider van de Servische minder
heid in Bosnië, Radovan Karad
zic, verklaarde dat zijn gesprek
met Carrington „een grote mate
van overeenstemming over de
toekomst van Bosnië" heeft op
geleverd. „Zeker wat betreft de
noodzakelijkheid van dringende
onderhandelingen", aldus Ka
radzic.
De slavische moslims, de Ser
viërs en de Kroaten in Bosnië
zijn tot de tanden bewapend,
maar het is tot nu toe nog niet
tot grootschalige gevechten ge
komen. Functionarissen uit alle
kampen zeggen echter dat als
de gevechten eenmaal begin
nen deze veel bloediger zullen
worden dan tijdens de oorlog
tussen Servië en Kroatië.
Het persbureau Tanjug wist
te melden dat de conferentie
volgende week zal beginnen en
dat alle politieke groeperingen
van de partij zullen zijn. Karad
zic zei dat internationale be
middeling tijdens de onderhan
delingen een mogelijkheid is en
Tanjug voegde daaraan toe dat
de EG zal helpen.
Volgens Carrington zal de
conferentie zich toespitsen op
de vraag welk soort soevereini
teit voor Bosnië het beste is om
alle etnische groepen tevreden
te stellen. Carrington toonde
zich echter niet erg optimistisch
en zei dat er „niet veel verwacht
moet worden van de ontmoe
ting."
Onder druk gezet door een
brief van de Duitse minister Ge-
nscher (buitenlandse zaken) is
de Kroatische president Tudj-
man gisteren toch akkoord ge
gaan met de komst van een VN-
vredesmacht in Joegoslavië,
zonder daar verder voorwaar
den aan te verbinden zoals op
heffing van Servische politie-
eenheden in Kroatië.
De Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties heeft een de
bat over het sturen van de vre
desmacht uitgesteld tot van
daag. In de raad is geen over
eenstemming nog over het stu
ren van zelfs maar enkele tien
tallen VN-militairen en waar die
gestationeerd mogen worden.
Secretaris Boutros Boutros-
Ghali is tegen, evenals de VS en
mogelijk Groot-Brittannië.
.<**3581
rJChi
De internationale mensenrech
tengroep Helsinki Watch heeft
voor het eerst in de zeven
maanden durende burgeroorlog
in Joegoslavië de troepen van
Krpatië beschuldigd van schen
dingen van de mensenrechten
jegens etnische Serviërs, waar
onder ontvoeringen en moord.
„Veel etnische Serviërs in de
onafhankelijk geworden repu
bliek Kroatië zijn ontvoerd en
staan als vermist te boek en an
deren zijn op beestachtige wijze
vermoordzo verklaarde direc
teur Jeri Laber gisteren in een
getuigenverklaring voor de
Amerikaanse Congrescommis
sie voor veiligheid en samen
werking in Europa.
Zij las een gruwelijke lijst op
en verklaarde dat alle partijen in
het conflict zich schuldig ma
ken aan standrechtelijke execu
ties van burgers en ontwapende
strijders, van willekeurig en bo
venmatig geweld tegen burger
doelen, marteling en mishande
ling van gevangenen, het ma
ken van gijzelaars, de gedwon
gen verplaatsing en huisvesting
van de burgerbevolking, en
moord en aanvallen op een
groot aantal journalisten dat de
oorlog verslaat.
„Dergelijke flagrante schen
dingen van de regels van het
oorlogsrecht door de Kroatische
strijdkrachten worden vaak ge
pleegd door officieren van de
plaatelijke politie en leden van
het Kroatische leger", verklaar
de Laber. In sommige gevallen
hebben de autoriteiten in de re
publiek de controle verloren
over plaatselijke commandan-
„Toch moet de Kroatische re
gering verantwoordelijk worden
gesteld voor de daden van haar
agenten", zei zij, „en de rege
ring moet alle schendingen van
de mensenrechten die zijn ge
pleegd op het grondgebied dat
zij beheert, diepgaand »onder-
zoeken en tot vervolging over
gaan".
Eerder werden Servië en het
Joegoslavische federale leger
beschuldigd van oorlogsmisda
den en andere schendingen van
de mensenrechten. Laber her
haalde deze beweringen inzake
Servië en de federale troepen.
Militairen van de eerste Britse pantsersdivisie, die zijn gelegerd in de Duitse deelstaat Nedersaksen, presenteren trots hun kroost. Negen maanden
na terugkeer van de soldaten uit de Golfoorlog is er sprake van een 'babygolf'. Alleen ai bij de Britse militairen In Duitsland zijn de laatste maanden
137 kinderen geboren. foto dpa holcer hollemann
Wiesenthal doet beroep op katholieke kerk
WENEN Kathpress
Nazi-jager Simon Wiesenthal
heeft de Rooms-Katholieke Kerk
opgeroepen de slachtoffers van
de Spaanse Inquisitie te rehabi
literen. In een toespraak in We
nen vergeleek hij gisteren de
vervolging van de niet-katholie-
ken in Spanje in de 15e eeuw
met de uitroeiing van de joden
door de nazi's in deze eeuw.
„Ik weet dat het onmogelijk is
dat al die duizenden processen
opnieuw worden gevoerd, maar
in sommige gevallen zou dit
moeten gebeuren. Daarmee zou
er een monument voor alle tij
den worden opgericht en tevens
een bewijs dat de RK Kerk zich
van al deze wreedheden en
schendingen van mensenrech
ten distantieert."
Dit jaar wordt herdacht dat
500 jaar geleden Columbus de
Nieuwe Wereld 'ontdekte'. In
1481 gaf de Spaanse koningin
Isabella de opdracht niet-katho-
lieken uit Spanje te verjagen of
anders te doden. Tijdens de In
quisitie werden duizenden
mensen gemarteld en ver
moord.
Veel Inquisitie-methoden lij
ken verdacht veel op die van de
nazi's, aldus Wiesenthal. Hij
wees onder meer op de ver
plichting voor joden om te 'be
wijzen' dat ze van niet-joodse
afkomst waren. Net als nazi-
Duitsland wilde het toenmalige
Spanje zich van de joden 'zuive
ren'. Het is volgens Wiesenthal
„niet te geloven" hoeveel paral-
ellen er zijn.
In de RK Kerk is er een „diep
gaand" bezinningsproces inza
ke de houding ten opzichte var
het jodendom en het antisemi
tisme op gang gekomen. Wie
senthal press in dit verband
vooral de rol van de „geweldi
ge" paus Johannes XXIII, die
„helaas te vroeg is gestorven".
Naderhand heeft de Kerk meer
rekening gehouden met politie
ke invloeden, onder meer van
de Arabische landen. „Het glas
dat Johannes XXIII vol wilde
hebben, is nog steeds halfleeg."
Toch is er een andere geest in
de RK Kerk binnengewaaid. Ook
de huidige paus Johannes
Paulus II heeft „vele goede uit
spraken tegen het nationaal-so-
cialisme en over het jodendom
Maar, zo zei Wiesent-
i de kerk duurt het lang
voordat zo iets de allerlaatste
dorpspastoor heeft bereikt.
PARUS-MOSKOU GPD-AFP-Rtr-DPA-ANP
De Russische president Boris
Jeltsin heeft gisteren in Parijs
een dringend beroep gedaan op
de internationale gemeenschap
om het hervormingsproces in
zijn land meer steun te geven.
„Als Rusland faalt in haar her
vormingen, met name de eco
nomische, zal de dictatuur te
rugkeren". zo waarschuwde
Jeltsin tijdens een ontmoeting
met de burgemeester van Parijs,
Jacques Chirac.
Volgens Jeltsin wordt de de
mocratie van twee kanten be
dreigd. Bij het mislukken van de
hervormingen doemt volgens
hem het gevaar op van een
communistische of een fascis
tische militaire dictatuur.
De Franse regering heeft gis
teren een royaal financieel ge
baar gemaakt in de richting van
'Tsaar Boris'. Tijdens een diner
maakte premier Cresson be
kend dat Frankrijk Rusland voor
ruim 3,5 miljard frank (onge
veer 1,2 miljard gulden) aan
nieuwe kredieten zal verlenen.
Eén van de belangrijkste ge
spreksonderwerpen tijdens het
driedaagse staatsbezoek is de
Frans-Russische samenwerking
op het gebied van nucleaire vei
ligheid. Frankrijk, de grootste
exporteur van civiele nucleaire
technologie ter wereld, wil Rus
land helpen bij het verhogen
van de veiligheid van kerncen-
HARARE GODFREY K
De regering van de Zimbabwaanse pre
sident Robert Mugabe is tot het bot cor
rupt, schendt mensenrechten en zal het
land in de afgrond storten, indien zij niet
zo snel mogelijk aftreedt. Daarom eist de
oppositiepartij Zanu vervroegde verkie
zingen.
Dat Zegt dominee Ndabaningi Sithole,
leider van de oppositiepartij Zimbabwe
African National Union (Zanu, Afrikaan
se Nationale Unie). „Degenen die weige
ren hun grondwettelijke macht aan te
wenden om de vele politieke en econo
mische wantoestanden te corrigeren die
de stabiliteit van dit land bedreigen, zou
den onmiddellijk uit hun functie gezet
moeten worden", meent hij.
Sithole keerde na een zelfverkozen bal
lingschap van acht jaar in de Verenigde
Staten twee weken geleden terug naar
zijn vaderland.
De Zanu zal net zolang protesteren en
via bijeenkomsten en perscommuniqués
druk op de regering uitoefenen totdat
deze'doordrongen is van de grieven van
de Zimbabwanen en vervroegde verkie
zingen uitschrijft.
De huidige regeringspartij, het Zanu-Pa-
triottische Front (PF) van president
Mugabe, is niet in staat de economie te
hervormen, omdat zij „voornamelijk ge
baseerd is op corruptie", verklaart Sitho
le.
„Wie een zaak wil beginnen, moet
smeergeld betalen of lid zijn van Zanu-
PF. Het vrije ondernemerschap heeft
geen kans tot slagen onder een corrupte
regering als deze", aldus de 72-jarige op
positieleider. Hij kon zijn bewering ech
ter niet met voorbeelden staven. Veran
dering kan volgens hem alleen op vreed
zame wijze plaatsvinden.
„Sommige mensen laten doorscheme
ren dat zij het hoog tijd vinden dat de re
gering met geweld omver wordt gewor
pen. Maar er is geen reden om toevlucht
tot wapens te zoeken, omdat wij de con
stitutionele middelen hebben om poli
tieke fouten te herstellen. De bevolking
moet de kans krijgen zelf te beslissen of
het land soms om zeep geholpen
wordt," meent Sithole.
De volgende algemene verkiezingen zijn
pas voor 1995 gepland. De regerende Za-
nu-PP won de verkiezingen in 1990.met
een verpletterende meerderheid van de
stemmen. Sithole's partij wist slechts
één parlementszetel in de wacht te sle
pen en de andere oppositiepartij, de
Zimbabwe Unity Movement (ZUM,
Zimbabwe Eenheids Beweging), twee.
trales. Frankrijk zal ook helpen
bij de vernietiging van overbo
dig geworden kernwapens.
Het Oekraïnse parlement
heeft gisteren verklaard dat het
schiereiland Krim onderdeel is
van de republiek Oekraïne. De
andere lidstaten van het Geme
nebest van Onafhankelijke Sta
ten (GOS), waaronder Rusland,
worden opgeroepen af te zien
van territoriale eisen.
Het Russische parlement trok
vorige maand de legitimiteit
van de overdracht van de Krim
in 1954 van Rusland aan Oek
raïne in twijfel. Daarmee werd
de basis gelegd voor toekomsti
ge spanningen tussen beide re
publieken.
Reynolds volgt
Haughey op als
Ierse premier
De regerende partij van Ierland.
Fianna Fóil, heeft gisteren ex-
minister van financiën Alben
Reynolds aangewezen als op
volger van premier Charles
Haughey, die volgende week af
treedt. Van de 77 afgevaardig
den die Fianna Fail in het Ierse
lagerhuis, de Déil, heeft, stem
den er 61 voor Reynolds als
nieuwe partijleider en daarmee
als nieuwe premier (Taioseach)
Drie maanden geleden nog
werd Reynolds door de premier
uit de regering gegooid, na een
mislukte partijopstand tegen
Haughey. Hei Is daarom (ra
nisch dat juist Reynolds Haug
hey van het regeringspluche
heeft verdreven. Reynolds is ge
boren in het graafschap Ros
common.
Alvorens zich in politiek te
storten had Reynolds zich opge
werkt tot miljonair. In de jaren
'60 maakte hij fortuin met een
keten danszalen, en vervolgens
met een baconfabriek. Het
grootste succes had hij met een
familiebedrijf dat dierenvoer
produceert, met name dankzij
het goedverkopende hondevoer
'Max (genoemd naar Haughcys
chauffeur).
