Buitenland
Politie opent vuur
op aanhangers FIS
'Als je ze hebt verbrand, kom dan terug'
Opnieuw gevechten in
Nagorno-Karabach
Belgische koning als mede-informateur
Veiligheidsraad pleit
voor grotere rol VN
Somaliërs kwijnen
weg in opvangkampen
Israël vraagt mogelijk om
uitlevering George Habash
Zaterdag 1 februari 1992
Redactie: 023-150225 RONALD FRISART (chef) ONNO HAVERMANS HANS JACOBS JOLANDA OUKES Vertalingen: MARGJEET HESUNGA LUUTJE NIEMANTSVERDRIET Vonngeving: MIT2IE MEUERHOF
United Pres?International (UPI).
AMNESTY INTERNATIONAL heeft
gezegd dat de Zuidafrikaanse politie
direct verantwoordelijk is voor een
aantal moorden op aanhangers van
het ANC. Bovendien helpt de politie,,
de Zulu-beweging Inkatha bij het do
den van ANC-sympathisanten
NIEUWSLIJN
Archeologische vondst vanuit file
De Zweedse archeoloog Roger Blidmo stond in de buurt van
Stockholm met zijn auto in de file en liet zijn blik gaan over een
bouwterrein waar een nieuwe ringweg wordt aangelegd. Plotse
ling meende hij in de bouwput de fundamenten te herkennen
van een dorp dat volgens zijn schatting van 2.500 jaar geleden
dateert. De werkzaamheden zijn onmiddellijk stilgelegd om te
onderzoeken of de archeoloog het goed heeft gezien.
Admiraal Zwarte-Zeevloot moet weg
De Oekraïnse president Kravtsjoek heeft gisteren het ontslag ge-
eist van de bevelhebber van de Zwarte-Zeevloot, admiraal Kasa-
tonov. Deze vloot is het middelpunt van een slepend menings
verschil tussen Rusland en Oekraïne. De admiraal wordt ervan
beschuldigd dat hij een groep Oekraïnse parlementariërs heeft
geschoffeerd door hen van de vlootbasis te weren. Kasatonov
heeft laten weten niet te zullen opstappen.
TWA vraagt uitstel van betaling
De Amerikaanse luchtvaartmaatschappij Trans World Airlines
(TWA) heeft uitstel van betaling gevraagd wegens ernstige finan
ciële problemen. Alle diensten worden normaal voortgezet, ook
de vluchten van en naar Amsterdam, aldus een TWA-woord-
voerder.
Rode Kruis: Geld voor ex-Sovjetunie
Het Internationale Rode Kruis heeft gisteren gevraagd om 62
miljoen Zwitserse frank (ongeveer 80 miljoen gulden) voor de
voormalige Sovjetunie, vooral bedoeld om een medicijnentekort
aan te vullen. Met het geld wil het Rode Kruis de komende
twaalf maanden ongeveer tien miljoen mensen, vooral zieke
kinderen en bejaarden, hulp bieden.
Handelen in vervuilingsrechten
De VN-organisatie Unctad (Conferentie over Handel en Ontwik
keling) denkt dat de uitstoot van kooldioxide, een stof die vol
gens velen verantwoordelijk is voor het broeikaseffect, kan wor
den verminderd door bedrijven internationaal te laten handelen
in vervuilingsrechten. Er moet een soort beurs komen, via welke
die rechten kunnen worden verhandeld. De Unctad bepleit dat
alle landen het recht krijgen een bepaalde hoeveelheid kool
dioxide in de lucht te brengen.
AzG voorgedragen voor Nobelprijs
Als het aan D66-Europarlementariër Bertens ligt, gaat de Nobel
prijs voor de Vrede dit jaar naar Artsen zonder Grenzen (AzG).
Hij heeft de medische hulporganisatie gisteren voorgedragen.bij
het Noorse Nobelcomitë.
Vlees terug naar Moskouse koelhuizen
Vleesverwerkende fabrieken in Moskou blijven met onverkochte
voorraden zitten. De prijzen in de staatswinkels zijn zo hoog dat
de klanten geen vlees meer kopen. De winkels sturen hun voor
raden terug naar de leverancier, die het vlees in koelhuizen op-
Azerbajdzjaanse troepen zijn
gisteren een groot offensief be
gonnen in Nagomo-Karabach,
een autonome republiek in
Azerbajdzjan die voornamelijk
door Armeniërs wordt be
woond. Aan Azerbajdzjaanse
zijde zijn daarbij zeker vijf do
den en 52 gewonden gevallen:
Van Armeense zijde zijn geen
cijfers bekend.
Vo.lgens eenverklaring van
het ministerie van binnenland
se zaken worden de aanvallen
vanuit Agdam, enkele kilome
ters ten oosten van Nagomo-
Karabach, voortgezet. Het mi
nisterie beschuldigt eenheden
van het Armeense leger ervan
deel te nemen aan de gevechten
tegen de Azerbajdzjaanse troe
pen met inzet van pantserwa
gens en gevechtshelikopters.
De Russische tv meldde eer-
Gewonden bij schietpartij op Algerijnse moskee-bezoekers
Algerijnse veiligheidstroepen hebben gisteren het vuur
geopend op aanhangers van het FIS (Fundamentalistisch
Islamitisch Reddingsfront) die bij het uitgaan van de Es-
Sunnamoskee in de binnenstad van Algiers beledigingen
schreeuwden naar politieagenten die het gebouw omsin
geld hielden. Volgens de politie raakten acht mensen ge
wond, onder wie een agent.
ALGIERS «AP-DPA-AFP-Rtr
Een radiostation meldde dat bij
de Es-Sunnamoskee, in de arme
wijk Bab el-Oued, een niet na
der genoemd aantal personen
was gearresteerd. Volgens de
autoriteiten werden 15 mensen
gearresteerd wegens het nege
ren van bevelen en opruiing. Bij
de Bilal moskee, in de wijk Notre
Dame d'Aftique, werd na afloop
van de dienst volgens ooggetui
gen de religieuze leider Sheik
Yazid door de politie aangehou
den. Of er nog meer arrestaties
zijn verricht is niet duidelijk.
De veiligheidstroepen hadden
de toegangswegen naar de mos
keeën in de binnenstad afge
grendeld en alleen mensen die
in de buurt woonden doorgela
ten om de vrijdagsdienst bij te
wonen. De moskee werd om
singeld om uitvoering te geven
aan de wetten die de nieuwe re
gering heeft ingesteld tegen het
gebruik van moskeeën voor po
litieke bijeenkomsten. Boven de
hoofdstad vloog een helikopter
om de haarden van onrust in
kaart te brengen.
De politiemacht, uitgerust
met kogelvrije vesten, wapen
stokken en mitrailleurs, wierp
granaten in de menigte. Volgens
het persbureau APS reden am
bulances af en aan naar het in
het centrum gelegen Maillot
ziekenhuis, waar het personeel
al dagen rekening houdt met
doden en gewonden. Fotogra
fen en filmploegen werden
hardhandig door de ordetroe
pen uit de brandhaarden ge
weerd.
Ook uit andere plaatsen, met
name de wijk El Harrach in Al
giers en Constantine in het oos
ten van Algerije, kwamen be
richten over confrontaties waar
bij de politie traangas gebruikte
en waarschuwingsschoten loste.
In de meeste wijken bleef het
echter rustig.
De politie meldde dat don
derdag een zelfgemaakte bom
was gegooid naar de Ameri
kaanse ambassade in Algiers.
Het dak van de diplomatieke
missie werd beschadigd, maar
er vielen geen slachtoffers. De
verantwoordelijkheid voor de
aanslag is nog niet opgeëist.
Malaysia werkt
aan aardgasnet
Asean-landen
SINGAPORE IPS
Malaysia heeft gisteren een 3,5
kilometer lange aardgaspijplei
ding onder de zee naar
Singapore in gebruik genomen,
als eerste stap van een ambiteus
plan om een netwerk aan te leg
gen door de meeste van de zes
Asean-landen. De aanleg van de
leiding heeft 8,5 miljoen dollar
(ruim 15 miljoen gulden) ge
kost. Singapore ontvangt via de
pijpleiding 150 miljoen kubieke
meter aardgas per dag.
Het is in de bedoeling om
over het hele land een netwerk
aan te leggen, dat in de nabije
toekomst lean worden doorge
trokken naar Thailand, Indone
sië en Brunei eiland Sumatra.
Het enige land dat niet op dit
netwerk kan worden aangeslo
ten zijn de Filipijnen, die geo
grafisch geïsoleerd zijn van de
rest van de Asean-landen.
Begin deze week kwam de
Asean overeen een vrijhandels
zone in te stellen. Dat voorne
men is met gemengde gevoe
lens ontvangen. Milieu-organi
saties vrezen een versnelde aan
tasting van het milieu.
BRUSSEL GPD-ANP
In een wanhoopspoging België te redden
uit een diepe politieke crisis, heeft koning
Boudewijn zichzelf opgeworpen als mede
informateur voor een nieuwe regering.
Boudewijn beval gisteren de volledig vast
gelopen kabinetsformateur Wathelet op zijn
post te blijven, en begon zelf meteen met
het raadplegen van vooraanstaande politici.
De spectaculaire ingreep van de koning is
de voorlopige climax van de nu al 68 dagen
slepende formatie. Verwacht werd dat de
Waalse christen-democraat -Wathelet zou
worden ontheven van zijn formatie-op-
dracht, nadat hij er niet in was geslaagd de
aftredënde rooms-rode coalitie weer op de
been te brengen.
Waarnemers denken dat de koning Guy
Verhofstadt, de voorzitter van de Vlaamse
liberale PW, wellicht zal vragen mee te
doen aan een regering van christen-demo
craten, liberalen en socialisten. Verhofstadt,
die zelf een mislukte formatie-opdracht
achter de rug heeft, heeft meer dan eens ge
weigerd.
der dat „een massaal offensief
gesteund door pantservoertui
gen" was begonnen. Het Azer
bajdzjaanse persbureau Turan
zei dat „strijdkrachten van de
nationale defensie" aanvallen
zijn begonnen op Armeense po
sities. Het dorp Chramort zou al
zijn ingenomen. In de middag
werden dorpen rond Nachsjiva-
nik bestookt.
Het persbureau Itar-Tass
meldde dat Stepanakert, de be
langrijkste plaats in de enclave,
de hele dag onder artillerievuur
had gelegen vanuit Sjoesja, een
plaats in het zuiden van het ge
bied dat door voornamelijk Aze-
ri's wordt bewoond.
De ministerraad van de CVSE
heeft gisteren in de Tsjechoslo-
waakse hoofdstad Praag beslo
ten op zo kort mogelijke termijn
een groep waarnemers te sturen
naar de bedreigde Armeense
enclave.
De Ierse premier Charles Haughey, die donderdag bekendmaakte dat hij volgende week zal aftteden, kust zijn schoondochter Laura Daly. Laura
trad gisteren in het huwelijk met Haughey's zoon Ciaran (links op de foto). foto epa
De Amerikaanse president Bush en minister Baker (buitenlandse zaken)
tijdens de opening van de historische zitting van de Veiligheidsraad.
foto epa
MCIAIV/-IDI/.D*. rvoA acn de verspreiding van kernwa
pens tegen te gaan, terwijl Jelt-
sin opriep tot de vorming van
een de hele wereld omvattend
defensiesysteem tegen aanval
len met kernwapens.
De bijeenkomst in het VN-
hoofdkwartier is door critici
omschreven als een verkie
zingsstunt van president Bush,
maar diplomaten geloven dat
de top de basis kan leggen voor
een wereld die veiliger en recht
vaardiger is.
De Chinese premier Li Peng
heeft zich gisteren op de top
van de VN-Veiligheidsraad op
geworpen als verdediger van de
mensenrechtenpolitiek van zijn
land en duidelijk gemaakt dat
de Chinese Volksrepubliek op
dat vlak niet is gediend van bui
tenlandse inmenging. „In we
zen vallen de mensenrechten
onder de soevereiniteit van het
land zelf en dat geldt voor .elk
land", aldus de premier.
Zowel de Britse premier Major
als de Russische en Franse pre
sidenten Jeltsin en Mitterrand
hebben gisteren tijdens een
unieke bijeenkomst van de Vei
ligheidsraad gepleit voor een
grotere rol van de VN in de We-
reld-na-de-Koude-Oorlog. In
zijn openingstoespraak om
schreef Major de eendaagse top
als een keerpunt in de wereld
geschiedenis. De Veiligheids
raad was gisteren voor het eerst
in de geschiedenis bijeen op het
niveau van regeringsleiders en
staatshoofden.
Het topberaad is „een duide
lijk signaal dat we van plan zijn
bedreigingen van vrede en vei
ligheid aan te pakken met be
hulp van de VN en de Veilig
heidsraad", aldus Major. De
Amerikaanse president Bush
drong in zijn toespraak aan op
een verhoogde inspanning om
Kenya kan vluchtelingenstroom niet aan
maliërs. Voornamelijk oude
i kinderen,
die lijden aan ondervoeding,
uitdroging en schotwonden.
Maar de opvangkampen kun
nen deze toevloed niet aan.
Vandaar dat we nu spreken van
een menselijke tragedie van on
gekende omvang."
Om het hoofd te kunnen bie
den aan de huidige kritieke situ
atie heeft de UNHCR samen
met de Kenyaanse regering,
Unicef en het Wereldvoedsel
programma een speciale werk
groep in het leven geroepen die
een noodprogramma moet op
stellen en uitvoeren. Hiermee is
een bedrag van enkele miljoe
nen guldens gemoeid, dat nog
grotendeels bijeen moet wor
den gebracht.
In Kenyaanse opvangkampen
sterven gemiddeld acht Somali
sche vluchtelingen per dag als
gevolg van ondervoeding, uit
putting en schotwonden. Dat
heeft het Hoge Commissariaat
voor Vluchtelingen van de Vere
nigde Naties (UNHCR) gisteren
bekendgemaakt. Meer dan
75.000 Somaliërs zijn naar Ke
nya gevlucht sinds in november
vorig jaar bloedige gevechten
uitbraken in de Somalische
hoofdstad Müqdisho.
„De omstandigheden in de
Kenyaanse kampen zijn schrik
barend slecht", aldus een UNH-
CR-woordvoerder. „Iedere dag
arriveren hier meer dan 700 So-
Iraakse legervideo toont wreedheden
THE INDEPENDENT
„Kom niet terug voordat je me kunt
zeggen dat je ze hebt verbrand, en als je
ze niet hebt verbrand, kom dan niet te
rug", zegt de Iraakse minister van de
fensie Ali Hassan al-Majid tegen een
Iraakse helikopterpiloot. De piloot
heeft het bevel gekregen de rebellen
aan te vallen die vorig jaar maart tij
dens het hoogtepunt van de opstand
van de sji'itische islamieten in het zui
den van Irak een brug bezet hielden.
Dissidenten hebben een Iraakse legervi
deo slecht van kwaliteit maar onmis
kenbaar echt het land uitgesmokkeld
waarop wrede details te zien zijn van het
onderdrukken van de sji'itische opstand.
De videoband laat ook zien hoe snel het
leger gevechtshelikopters inzette tegen
de rebellen die de zuidelijke steden had
den bezet in de, dagen nadat De Ameri
kaanse president Bush een staakt-het-
vuren was overeengekomen.
De film toont ook minister van bin
nenlandse zaken Majid terwijl hij gevan
genen slaat en bedreigt. Op een bepaald
moment zegt Majid, een neef van de
Iraakse president Saddam Hussein: „La
ten we er één executeren zodat de ande
ren zullen bekennen." Verderop in de
film zegt hij tegen één van de doosdban-
ge gevangenen: „Waar zijn je vrienden?
Als je het me niet zegt, maak ik je gelijk
dood."
v Dit alles is in overeenstemming met
Majids reputatie van barbaarsheid. In
'87-'88 was hij verantwoordelijk voor de
bloedige onderdrukking van de opstand
in Kurdistan. Hij wordt er bovendien van
beschuldigd achter de verdwijning en
waarschijnlijke executie van 182.000
Kurden te zitten. In 1990 werd hij tijde
lijk benoemd tot gouverneur van Kuwayt
en toen het nieuws van de Kurdische en
sji'itische opstand vorig jaar Baghdad
bereikte, maakte Saddam hem minister
van binnenlandse,zaken.
Het is niet duidelijk waarom de film
van Majids bezoek aan het front ge
maakt is. Sommige dissidenten beweren
dat de filmbeelden bedoeld waren om
iedereen die ze zou zien te intimideren.
De film is ook interessant omdat Mo
hammed Hamza al-Zubeidi wordt ge
toond, een vooraanstaand Iraaks leider
die daarna premier is geworden, waar
schijnlijk vanwege zijn .krachtdadig op
treden tijdens de opstanden van maart.
Net als Majid is ook hij te zien terwijl hij
gevangenen schopt en slaat.
De film is volgens een Iraakse dissi
dent opgenomen in het vlakke en moe
rassige land cond de stad Rumaythah
tussen Najaf en Nasiriyah in het zuiden
van Irak. Dat wordt bevestigd door een
filmbeeld waarop een verkeersbord is te
De gevangenen die door Majid en Zu-
beidi worden mishandeld en die buger-
kleding dragen, worden ook door de sol
daten geslagen en geschopt. Majid rookt
de ene sigaret na de andere gedurende
de ondervragingen. Op een moment zegt
hij: „Executeer deze niet. Hij kan ons no-
hg van nut zijn." Tegen een andere ge
vangene schreeuwen de soldaten 'pooi
er' en 'hoerezoon'. De gevangenen zijn
.in het algemeen stil, of zeggen soms:
„Alstublieft, doe dit niet." Zij kijken alsof
zij veiwachten te zullen sterven.
Er zijn nog twee andere interessante
scènes. Die waarin de helikopterpiloot
de opstandelingen beschrijft op wat hij
de 'Nederlandse' brug noemt en Majid
eist dat ze worden verbrand. In een an
dere scène hebben Majid en Zubeidi een
ontmoeting met nog een trouwe volge
ling van de Ba'ath-partij, Aziz Saleh No-
man (ook bekend als Aziz al-Khafji), die
Majid in maart opvolgde als gouverneur
van Kuwayt. Noman zegt: „Ik wil absolu
te macht."
De korrelige, vage film, waarschijnlijk
een kopie van het origineel in de zoveel
ste graad, geeft een uniek beeld van de
wereld van willekeurige wreedheid die
het Iraakse leiderschap bevolkt. Majid,
Zubeidi en Noman kijken gespannen,
alsof ze niet helemaal zeker zijn van de
overwinning op de opstandelingen,
maar hevig verlangend om elkaar te
overtreffen in de wreedheid van hun ge
drag.
VERTAUNG LUUTJE NIEMANTSVERDRIET
Franse oppositie eist aftreden ministers
/-PARUS GPD-AP
De Israëlische regering heeft
Frankrijk laten weten dat ze
overweegt de uitlevering te vra
gen van George Habash. De lei
der van het Volksfront voor de
Bevrijding van Palestina wordt
in Parijs verpleegd wegens een
hersenbloeding. Habash is in
hechtenis genomen en zal als
zijn medische toestand het toe
laat, worden ondervraagd over
diverse terroristische activitei
ten.
De Israëlische minister van
buitenlandse zaken Levy vindt
dat 'het Franse welkom voor
Habash in strijd is met alle wet
ten'. Als Israël zou besluiten een
formeel uitleveringsverzoek in
te dienen, dan zal dat zijn geba
seerd op beschuldigingen van
moord door het Volksfront. Ha
bash wordt onder meer ver
dacht van de kaping van een
toestel van Air France dat in
1976 gedwongen werd te lan
den op het Ugajidese vliegveld
Entebbe. De passagiers werden
uiteindelijk bevrijd door Israëli
sche commando's. Bij de actie
kwamen vier burgers en een Is
raëlische militair om het leven.
De kans dat Frankrijk de Pales
tijnse leider zal uitleveren aan
Israël, wordt overigens uiterst
klein geacht.
In Jeruzalem heeft gisteren
een Palestijnse delegatie een
protestbezoek gebracht aan het
Franse consulaat. De Palestij-
nen, onder wie Bethlehems bur
gemeester Freij, eisten van
Frankrijk de onmiddellijke vrij
lating van Habash. Ook het
Volksfront voor de Bevrijding
van Palestina heeft in de Syri
sche hoofdstad van Frankrijk
geëist dat Habash onmiddellijk
wordt overgebracht naar Da
mascus. De Algerijnse staatsra
dio noemde de gevangenzetting
van Habash een schending van
de mensenrechten.
Franse joodse leiders hadden
om de aanhouding van Habash
gevraagd en ongeveer 50 men
sen gaven gevolg aan een op
roep van een joodse jongeren
organisatie om te demonstreren
bij het Henri Dunant-zieken-
huis in Parijs. „De joden zullen
je villen", riepen de demon
stranten, die werden tegenge
houden door de oproerpolitie.
De Franse oppositie heeft het
aftreden gëeist van de ministers
wier medewerkers toestemming
hadden gegeven voor de behan
deling van Habash in Frankrijk.
Drie van die ambtenaren wer
den donderdagavond ontsla
gen. De ministers waarom het
gaat zijn minister van buiten
landse zaken Dumas en zijn
collega van binnenlandse za
ken, Marchand.
