Rrv show
De schone schijn van HDTV Nico's fluitje van een cent
ggg
'Hartseer Land': portret
van extreem rechts gevaar
4r%
HELLUP.'
Vrijdag 31 januari 1992
Redactie: 023-150191/023-150192 INEKE VAN DER MEER JAN VAN DER NAT GERARD VAN PUTTEN Vormgeving: AART KOK
8
Onduidelijkheid troef bij introductie nieuwe televisie
CLOSE UP
Gerard van Putten
ZUR UPPE MAGNIS
lüng
8 ft
februari
D start op i
onder de naam TV
Plus met de eerste reguliere
breedbeelduitzendingen voor
het Nederlandse publiek.
Breedbeeldtelevisie is de voor
loper van HDTV, het haar
scherpe, brede televisiebeeld
van de toekomst. De breed-
beeldtoestellen hebben behal
ve een verbeterd geluid en een
rustiger en breder beeld echter
ook een groot nadeel. Ze zijn
niet in staat toekomstige
HDTV-uitzendingen in HDTV-
kwaliteit weer te geven.
Omdat HDTV pas vanaf eind
1994 op gang zal komen, moest
er een tussenstap worden ge
vonden die de kijker alvast
warm deed lopen voor het kijk
genot van de toekomst en die
televisiemakers de kans gaf met
de nieuwe technieken van het
medium te experimenteren. Het
breedbeeldtoestel verscheen in
de winkel. Onduidelijk bleef
echter waarom de kijker nou ei
genlijk zo'n toestel zou moeten
""a&nschaffen. Is het niet veel
handiger te wachten totdat de
HDTV-toestellen te koop zijn?
Typerend voor de gang van
zaken is dat niemand van de
betrokkenen er een bevredi-
gend antwoord op kan geven.
Philips laat weten dat het han-
- dig is een breedbeeldtoestel in
huis te hebben, omdat je er zo-
wel HDTV als PAL-uitzendingen
op kunt ontvangen. „Onzin",
zegt de consumentenbond bij
.monde van A. van der Kolk.
*„Die dingen zijn er alleen maar
om de markt een beetje op te
^warmen en om de discussie
gaande te houden. En Cees
Dorland, interim-manager van
de Stichting D2TV tenslotte,
-verklaart dat de komst van
breedbeeldtelevisie volgens
hem niet per se nodig is. Wel is
het handig voor de betrokken
fabrikanten, cameramannen en
producenten om alvast een
beetje ervaring op te doen voor
dat HDTV definitief een feit
wordt.
Bakbeest
Breedbefeldtoestellen zijn een
dure grap. De adviesprijzen lig
gen tussen de zevenduizend en
elfduizend gulden. Wat krijgt de
kijker hiervoor terug? In de eer
ste plaats een toestel dat werke
lijk niemand over het hoofd kan
zien. „We praten over een bak
beest van tachtig kilo zwaar, 65
centimeter hoog, 88 centimeter
'i breed en 61 centimeter diep. Zo
HDTV is er, volgens de Consumentenbond, 'alleen n
n de markt een beetje op te
n de discussie gaande te houden'. foto cpd
breed dus dat het niet door de
deur van de gemiddelde flat zal
gaan. En als je het toestel door
de deur krijgt, loop je het risico
dat je oude tv-kastje bezwijkt
onder de last van het nieuwe
toestel", zegt Van der Kolk,
hoofd van het audio-visuele la
boratorium van de Consumen
tenbond.
„In de tweede plaats krijg je
een toestel dat niet toekomst
vast is. Breedbeeld kan de latere
HDTV uitzendingen, die meer
beeldlijnen, stipjes en beelden
per seconde bevatten, namelijk
niet in de verbeterde beeldkwa
liteit weergeven."
Van der Kolk aarzelt dan óok
als hij gevraagd wordt over de
voordelen die breedbeeldtelevi
sie aan de kijker biedt. „Het ver
beterde geluid, dat is wel een
voordeel, maar de vraag is of dit
tegen de nadelen opweegt. Te
levisiekijken zal bijvoorbeeld
duurder worden. De Europese
Commissie heeft geen geld uit
getrokken om kabelnetten ge
schikt te maken voor het door
geven van het breedbeeld- en
HDTV-signaal. Dus die aanpas
singen zullen de kabelexploi
tanten dat zonder aarzelen
doorberekenen aan de kijker.
Bij de grote maatschappijen
gaat het dan om dubbeltjes-
werk, maar bij de kleintjes zal
dat bedrag oplopen tot een paar
gulden."
Verstandig
Van der Kolk is er duidelijk over.
„Al met al denk ik dat het niet
verstandig is om een breed
beeldtoestel te kopen. Als je nu
zo'n toestel aanschaft krijg je bij
de gewone programma's - en
dat is toch het merendeel - een
heel vervelend beeld. Aan de
boven- en onderkant van het
beeld valt een gedeelte weg
waardoor bijvoorbeeld de on
dertiteling niet meer te zien is."
Cees Dorland van de Stich
ting D2TV, is beduidend opge-
togener over al het moois dat
breedbeeldtelevisie aan de kij
ker te bieden heeft. Maar op de
vraag wie er nou blij wordt ge
maakt met de invoering van
breedbeeldtelevisie noemt hij
voornamelijk participanten van
de stichting op. De kijker die nu
al over een breedbeeldtoestel
beschikt, kan vanaf acht februa
ri de met speciale camera's op
genomen uitzendingen van de
Olympische Spelen zien. „Als de
camera's het niet begeven in de
kou", licht Dorland toe want de
geavanceerde apparatuur heeft
nog geen temperatuurtest on
dergaan.
Maar zijn de Olympische Spe
len en uitzendingen van de We
reldtentoonstelling in Sevilla
voldoende om de aanschaf van
zo'n duur toestel te rechtvaardi
gen? Zelfs de stichting denkt
van niet. Daarom heeft men
daar een contract gesloten met
FilmNet dat in de aanlevering
van speelfilms zal voorzien. Ver
der is de stichting van plan do
cumentaires aan te kopen en uit
te zenden. Omdat dit echter al
lemaal programma's zijn die ei
genaar van een gewoon toestel
ook kan ontvangen - FilmNet
bijvoorbeeld is beschikbaar
voor iedereen die een abonne
ment neemt - is de stichting van
plan om op den duur ook zelf
programma's te maken die dan
alleen maar via TV Plus te ont
vangen zijn.
Dorland geeft overigens rui
terlijk toe dat wat hem betreft
de tussenstap van breedbeeld
televisie niet per se nodig was
geweest. „We hadden kunnen
wachten op de invoering van
HDTV. Op die manier ontstaat
er minder verwarring bij de
consument die nu misschien
niet weet of het de moeite
waard is een breedbeeldtoestel
aan te schaffen. Maar je moet
niet over het hoofd zien dat we
een technisch goed produkt le
veren. Het beeld heeft minder
trillingen en de geluidskwaliteit
is al uitstekend. Breedbeeldtele
visie is dus geen bedrog. Het
heeft al duidelijk voordelen voor
de kijker." De voordelen zitten
vooral in de dubbele ontvangst
mogelijkheden van breedbeeld-
toestellen. Zowel PAL- als
HDTV programma's kunnen
hierop worden bekeken, alleen
niet in de verbeterde kwaliteit.
„Maar", zo licht Van der Kolk
van de Consumentenbond toe,
„die dubbele ontvangstmoge-
iijkheid heb je ook met de
HDTV-toestellen. Eigenlijk zijn
de breedbeeldtoestellen over-
bodig."
öhfr M ON
SKOLE Ml
Extreem rechtse groeperingen vormen het grootste gevaar voor de v
de in Zuid-Afrika. •FOTO
Xk ken die
vanuit m'n eigen
jeugd. Met hun ge
schiedenis ben ik opgegroeid."
Saskia Vredeveld werd in 1959
in Zuid-Afrika geboren. Op
zestienjarige leeftijd ging zij
echter met haar ouders mee
naar Nederland. „Ik voel me
nu dan ook helemaal Neder
landse", zegt ze.
Toch kon haar geboorteland
haar niet helemaal loslaten.
Eind 1990 ging ze - met histori
cus Bart de Graaff - terug naar
Zuid-Afrika om de denkbeelden
van extreem rechts in dat land
in beeld te brengen. Het resul
taat is vanavond bij de NOS te
zien in de documentaire Hart
seer Land.
„De vraag waar het natuurlijk
om gaat is hoe serieus je ex
treem rechts in Zuid-Afrika
moet nemen", zegt Vredeveld,
nadat ze de documentaire Hart
seer Land heeft gemaakt. „Aan
vankelijk dachten wij ook dat
het om een soort padvinderij
ging. Maar je moet ze niet on
derschatten."
Bart de Graaff vult haar aan.
„Ik dacht altijd: als er in dat
land een burgeroorlog komt, zal
het wel van het ANC komen. Nu
moet je overwegen of blank
Zuid-Afrika niet een veel groter
gevaar voor de vrede is." Vrede
veld relativeert die sombere on
dertoon echter weer onmiddel
lijk door te stellen: „Toen wij
voor research in Zuid Afrika wa
ren om op zoek te gaan naar ex
treem rechts, bleek de 'revolu
tie' even uitgesteld omdat het
vakantie was."
Volgens Vredeveld en De
Graaff zijn er momenteel twee
ontwikkelingen in Zuid-Afrika
die de opkomst van extreem
rechts in de kaart spelen. Op de
eerste plaats is het land in een
economische recessie terecht
gekomen, waardoor een blanke
huid niet langer garant staat
voor een goede baan. Daarnaast
zijn veel rechtse blanken teleur
gesteld in de rechtse Afrikaner
Weerstandsbeweging van Euge
ne TerreBlanche. Dit dictators
type belooft in de ogen van
sommige Zuidafrikanen te veel,
zonder de strijd ook werkelijk
aan te willen gaan.
Het gevolg hiervan is dat zich
een hele rits organisaties, bewe
gingen of milities ontwikkelt die
nog ter rechterzijde van de Afri
kaner Weerstandsbeweging
staan. Vredeveld en De Graaff
gingen op zoek naar de denk
beelden van deze organisaties
de
die er achter i
Hartseer Land maakt vooral
duidelijk dat Zuid-Afrika een
land is dat steeds meer gesple
ten dreigt te worden door ex
tremen. Maar vragen als: hoe
komen deze extreem rechtse or
ganisaties aan hun geld en wel
ke internationale contacten
houden zij er op na, komen niet
aan bod. Dat is jammer, maar
tevens begrijpelijk, want zo'n
documentaire zou fors meer tijd
en research vragen.
„Wel kwamen wij tijdehs on
ze voorbereidingen in een trai
ningskamp terecht waar twee
instructeurs aan het werk wa
ren. Een van hen was een ex-
IRA-lid en de ander was een Ne
derlander", aldus Vredeveld.
Van het restmatariaal dat niet
gebruikt werd voor de docu
mentaire, monteerde Vredeveld
een epiloog die het verhaal ver
telt van een blanke Zuidafrikaan
die zijn eigen gezin vermoordt
vanwege de economisch pro
blematische situatie waarin hij
terecht is gekomen. De NOS
zendt deze tien minuten duren
de epiloog aansluitend aan
Hartseer Land uit.
Van nature twee lin
kerhanden hebben,
tel uit je verlies. En
al die doe-het-zelvers, al die
Doeilanders, Bouwmarktlui,
Gamaar- en Formica-klanten en
andere vrije tijdsklussers maar
roepen: „Je moet het gewoon
proberen. Heus, zelfs jou lukt
het de spijker op z'n kop te
slaan. Maar bij jou is het ge
woon onwil, je ziet graag ande
ren werken."
Wie behoort tot de categorie hy
potheekaflossers, die zich zo
graag eigen huis-bezitters noe
men, weet ervan mee te praten
dat rampspoed dreigt zodra iets
in en om de woning kapot gaat.
Trek de portemonnee maar
open, als de wc blank staat. En
al doet de winterschilder net
alsof-ie op z'n werk geld wil toe
leggen, na aftrek van z'n tege
moetkomingspremie laat de re
kening gezicht blozen en bank
rekening bloedrood kleuren.
Het mankeert er nog maar aan
dat ze in de file staan om hun
dienstbaarheid te tonen. De be
reidheid van al die handige jon
gens om de handen voor u uit
de mouwen te steken is groot.
Hij staat voor u klaar, de erken
de (door wie eigenlijk?) vakman,
tegen een uurtarief van iets
meer dan zestig gulden inclusief
BTW. Te duur? Beun de Haas en
de bv Zwart zijn er ook nog.
Voor een vriendenprijsje van
een geeltje per uur weet u alles.
„Badkamertje tegelen? Doen we
effe mevrouwtje. Nou ja effe,
da's te zeggen, we zijn er wel
3 zoet. Zet
paar kratten pils klaar,
want het ken natuurlijk tegen
zitten."
Let maar op, negen van de tien
keer zit het tijdens een klus te-
Ook zo moe van al die jongens
die tegen betaling maken wat
hun ogen zien? RTL 4 biedt
thans uitkomst, dat wil zeggen
de Nederlandse afdeling
Luxemburgse commerciële sta
tion pretenteert de onhandigen
onder ons een handje te helpen
met Een Eigen Huis... Een plek
onder de zon. Heeft weinig te
maken met René Froger, zoveel
muziek zit er niet in het pro-
het
gramma, wel alles met Manon
Thomas en Nico Zwinkels.
Nuttig hoor, Een Eigen Huis et
cetera. Een keurder van de Ver
eniging Eigen Huis vertelt dat
het aanbeveling verdient een
huis vóór aankoop te laten keu
ren door iemand van de Vereni
ging Eigen Huis. En dan is er
ook nog Nico. Nico Zwinkels,
een bebaarde klusbaas. Zelfs ie
mand die nooit aan figuurzagen
is toegekomen, omdat die kren
gen tussentijds altijd braken,
kan nu moeiteloos een badka
mertje aanleggen. Zijn uitleg op
z'n woord geloven doet veron
derstellen dat al die professio
nele en semi-professionele klus
sers maar gauw aan een om
scholingscursus moeten begin-
Nico zegt dat een badkamer
goede ventilatie nodig heeft? tij
dens het baden komt veel vocht
vrij. Tja, da's waar. Wat nu te
doen? Eerst het ventilatiekanaal
opsporen, legt Nico geduldig
uit. Kwestie van een spijker
door het dak slaan. Eigenlijk
kan een kind de was doen. Als
er maar goed naar Nico wordt
geluisterd. Dan laat een badka
mer zich zonder gevaar voor
lekkage aanleggen. Een nieuwe
vloer erin, geen probleem, al
gaat dat niet zonder zwaluw
staarten. Kijken naar Nico geeft
zelfs de eerste de beste L de Be
hanger het gevoel dat patroon-
behang zich naadloos op de
muur laat plakken. Reken maar
dat er een knappe waterleiding
in huis komt als een beginnen
de doe-het-zelver goed naar Ni
co luistert. Althans, daar gaan
ze bij RTL 4 prat op.
Een leerzame tip van Nico:
durft u niet te solderen, geen
nood, u kunt dan gebruik ma
ken van knelfittingen. Wel even
goed afbramen. En denkt u wel
om de wortel, dat mag niet over
het hoofd worden gezien.
Dat Ed en Willem Bever-jargon.
Leuk om te horen, maar zouden
dank zij Manon en Nico de on
handigen onder ons voortaan
die hamer wel goed vasthou
den? Helaas, ook na het zien
van een paar Eigen Huizen ver
dommen die spijkers het een
voudig recht in de muur te
gaan?
Denk niet dat het doorgronden
van handleidingen, die zelf
bouwpakketten vergezellen, nu
minder dan een weekend vergt.
Was het maar waar. Zelfs de
bouwtekeningen van een laden-
kastje blijven hogere wiskunde.
Ook Zwinkels begaat namelijk
de vergissing om vanuit zichzelf
te praten. Het is allemaal een
fluitje van een cent en het komt
allemaal dik voor mekaar. Echt
waar, beton storten is minder
moeilijk dan het lijkt. Kwestie
van goed verdelen, aldus Nico.
Ja, voor Zwinkels wel. Maar
komt het bij zo'n gozer nou niet
in het hoofd op dat het voor lie
den die de gereedschapskist
niet als hoofdkussen gebruiken
en voor personen die niet in een
overall wonen allemaal wat
minder simpel is?
Zien is doen. Ja, morgen bren
gen!
Zou er trouwens ergens een
handige jongen rondlopen die
bereid is verkeerd staande han
den goed te zetten? Tuurlijk
niet, die kerels met hun gouwe
handjes kijken wel linker uit.
Verliezen ze hun (bijverdien
sten, vandaar dat ze uit zelfbe
scherming spontaan beginnen
te black-and-deckeren, zodra
hun wordt gevraagd hoe je met
twee linkerhanden het beste in
en om het huis kunt klussen.
Voor een goed begrip, black-
and-deckeren is niets anders
dan roepen: „Joh, je moet het
gewoon proberen. Heus, zelfs
jou lukt het de spijker op z'n
kop te slaan. Maar bij jou is het
gewoon onwil, je ziet graag an
deren werken."
Probeert een gemankeerde fi
guurzager nu het tegendeel van
die boude bewering te bewij
zen, dan hebben al die Nico
Zwinkelsen 'm precies daar,
te willen hebben. Want tien te
gen een dat er meer kapot gaat,
dan er wordt gerepareerd of
vernieuwd. En wiens hulp moet
dan vervolgens uit pure nood
worden ingeroepen? Juist.
De waarheid van de klusjesbank
is dat de gewone bank u maan
denlang aan het volgende her
innert: „U heeft saldotekort,
denkt u aan de administratie
kosten."
-.au—i aiiiin
Manon en Nico dragen hun steentje bij aan
uw (on)geluk in er
i om het eigen huis.
foto kippa
STRIPS
BOLLEBOOM
M
BOES
