Binnenland
PvdA eist uitleg over
uitspraken Andriessen
Akzo vraagt ontslag na
weigering Nederlandse les
RON staat schetsen
kalveren weer toe
D66: Aow-premie hoger
en vut afschaffen
Groen Links schrapt
verhoging uitkeringen
Wandelen onverwacht populair
CDA opent deur heilig onderwijshuisje
9Houen jongenswil
1953 levend houden
Vrijdag 31 januari 1992
Redactie: 023-150225 JANINE BOSMA ALTAN ERDOGAN RONALD FRISART (chef) PATRICK VAN DEN HURK JAN PREENEN
FRANS VISSER Vormgeving: MITZIE MEUERHOF
i Algemeen Nederlands Persbureau (ANP), Gemeenschappelijke Persdienst (GPD), Inter Press Service (IPS).
NIEUWSLIJN
Koningin Beatrix 54 jaar
Koningin Beatrix viert van
daag haar 54ste verjaar
dag. Ze doet dat in huise
lijke kring. Haar moeder,
prinses Juliana, heeft gis
teren laten weten dat ze
haar 83ste verjaardag op
30 april zoals de laatste ja
ren gebruikelijk viert in
huiselijke kring. Ze geeft er
de voorkeur aan dat men
sen die een gelukwens,
bloemen of een geschenk
willen sturen, daarmee an
deren bedenken.
Taartgooiers moeten kraakpand uit
De krakers die twee weken geleden een taart gooiden naar vice-
president Vrakking van de Amsterdamse rechtbank, moeten hun
kraakpand aan de Amsterdamse Hobbemakade ontruimen. Het
pand werd in september 1990 gekraakt. Vorig jaar oktober kocht
bouwer Heijne het gebouw en verplichtte zich daarbij het pand
voor 1 augustus 1993 te herstellen en te herbouwen op straffe
van een boete van twee ton. Heijne wil er vier luxe appartemen
ten maken. De krakers gooiden de taart met de mededeling dat
ze geen enkel vertrouwen in de rechtspraak hadden. Vrakking
kreeg slechts een spat slagroom op zijn toga, die hij lakoniek
opat.
Schorsing Turkse studenten terecht
Hogeschool De Horst in Driebergen hoeft de drie geschorste
Turkse studenten niet toe te laten tot de lessen, zo heeft de
Utrechtse rechtbank vanmorgen besloten in een kort geding dat
de drie hadden aangespannen. Ze werden vorige maand ge
schorst wegens discriminatie van met name Kurdische mede
studenten. Twee van hen stopten daarom met de opleiding.
Aanleiding voor de schorsing vormde een adhesiebetuiging aan
de rechts-extremistische Turkse organisatie 'Grijze Wolven'.
Minister praat voor zijn beurt over energieheffing
Ondanks verplichting oormerken
De Rundveeverbeteringsorgani-
satie Noord-Holland (RON)
staat sinds vorige week veehou
ders toe hun kalveren te regi
streren door ze te laten schet
sen. Officieel is deze methode
afgeschaft en vervangen door
plastic oormerken.
Sinds 1 oktober vorig jaar
moeten kalveren binnen drie
dagen na de geboorte worden
voorzien van een oibrmerk met
streepjescode. Het oormerk is
bedoeld om besmettelijke ziek
ten beter te bestrijden en illega
le import van rundvee aan ban
den te leggen.
Boeren die weigeren hun die
ren te voorzien van de oormer
ken, krijgen van de RON schets
kaarten met daarop de codes
die eigenlijk op het merk in het
oor hadden moeten staan. Het
'alternatieve' schetsen van de
RON vervangt de oormerken
niet. „Dit is bedoeld als stam
boekregistratie. Met dit docu
ment kun je het vee niet naar de
markt brengen", zegt secretaris
Gerrit de Vries van de RON.
De opstelling van de RON
staat haaks op die van staatsse
cretaris Gabor van landbouw,
die gisteren de Tweede Kamer
Betaalbaarheid aow wordt probleem
DEN HAAG GPD
Om de aow tussen 2010 en 2040
betaalbaar te houden, moet er
tussen 1995 en 2015 een tijdelij-
ke verhoging van de aow-pre
mie komen van één procent.
Dit staat in een vanmorgen
gepresenteerde nota van D66
over aow en pensioen. De aow-
uitgaven per hoofd van de be
roepsbevolking zullen tussen
1990 en 2040 meer dan verdub-
i beien door ontgroening en ver-
j grijzing van de bevolking. Om
de aow welvaartsvast te hou-
den, moet daarom de premie
1 omhoog en moeten meer men-
sen aan het werk blijven.
I De vut dient daarom plaats te
j maken voor flexibele pensione-
ring tussen 63 en 67 jaar. Naast
de hogere aow-premie wil D66
i ook bezien of bejaarden tussen
2010 en 2040 aow-premie kun
nen betalen.
D66 wijst plannen om de fis-
i cale aftrekbaarheid van pen-
1 sioenpremies aan te pakken af.
j Dat leidt immers tot lagere lo
nen, een groter verschil tussen
bruto en netto inkomen en een
hogere belastingdruk.
De Kamer praat maandag
over de toekomst van de aow en
de pensioenen. Binnen de
PvdA-fractie bestaat al langer
het plan om de opbouw van ho
ge pensioenen met behulp van
de ftscale aftrekbaarheid van
premies, een halt toe te roepen.
Mensen met een hoog inkomen
(80.000 gulden bruto) moeten
hun pensioen maar helemaal
zelf betalen. Met de zo vrijko
mende belastinggelden zou
dan, net als bij het D66-plan,
een fonds gevormd kunnen
worden om de aow tussen 2010
en 2040 betaalbaar te houden.
Het CDA is tegen elke ingreep
in de bestaande praktijk, even
als de WD. De liberalen willen
echter wel dat werknemers de
mogelijkheid krijgen zelf te be
palen bij welke maatschappij zij
hun pensioen opbouwen, ook
als dit een cao-regeling is. Zo
zouden pensioenfondsen meer
concurrentie krijgen en goedko
per moeten gaan werken.
DEN HAAG ANP
Minister Andriessen van economische zaken is te ver ge
gaan met zijn harde afwijzing van een regulerende ener
gieheffing, nog voordat het rapport daarover van de
Commissie-Wolfson is verschenen. Dat vindt de PvdA-
fractie in de Tweede Kamer. Zij wil dat premier Lubbers
Andriessen openlijk terechtwijst. Ook D66 en het minis
ter van milieu hebben ontstemd gereageerd op de uit
spraken van Andriessen, die hij gistermiddag deed in
Baam.
de heffing. Bij de opening van
een kantoor voor de bouwwerk-
geversorganisatie NVOB noem
de Andriessen de energieheffing
„desastreus". Als Nederland
zoals gepland de heffing in 1994
invoert, zal dat de concurrentie
positie van het Nederlandse be
drijfsleven ondermijnen en de
werkgelegenheid aantasten, al
dus Andriessen.
Het kabinet wil de heffing in
voeren in combinatie met een
de loon- en in-
DEN HAAG «GPD
De PvdA-kamerleden Feenstra
en Van der Vaart eisen dat Lub
bers komende dinsdag in de Ka
mer een „staatsrechtelijk oor
deel" velt. Daarnaast willen ze
weten of de premier An-
driessens uitspraken „behoor
lijk" vindt ten opzichte vap de
commissie-Wolfson, die pas
over enkele weken met haar
rapport komt. De PvdA is sterk
voorstander van een reguleren-
komstenbelasting, maar dat zal
volgens Andriessen nauwelijks
leiden tot nieuwe banen. De
heffing valt volgens hem slechts
in EG-verband te overwegen.
Het kabinet heeft gisterochtend
in een gesprek met enkele 'cap
tains of industie' overigens ge
zegd geen „gjdsland" te willen
zijn bij de invoering van een
energieheffing.
Andriessen baseert zijn uit
spraken vooral op een deze
week uitgelekte deelstudie van
het Centraal Planbureau, dat in
opdracht is gemaakt van de
Commissie-Wolfson. Het CPB
heeft drie varianten (A, B en C)
doorgerekend om te kijken wat
het effect van de heffing op de
werkgelegenheid is. Bij twee va
rianten (Nederland voert de
heffing alleen in en Nederland
voert de heffing in samen met
andere industrielanden) is het
aantal banen in 2000 aanzien
lijk gedaald. Alleen bij variant C
blijft de groei van de werkgele
genheid in 2000 stabiel. C gaat
echter niet uit van een algeme
ne heffing, maar van een verho
ging van de energieprijzen voor
kleine bedrijven en huishou
dens, gekoppeld aan een fikse
verlaging van de loon- en in
komstenbelasting.
De Stichting Natuur en Milieu
noemde het optreden van An
driessen „onfatsoenlijk". De ge
loofwaardigheid van het kabinet
waar het om milieu gaat is „vol
ledig ondermijnd", aldus de
stichting. De werkgeversorgani
saties VNO, NCW en NCOV en
KNOV (midden- en kleinbe
drijf), reageerden verheugd. Zij
hebben zich van meet af aan te
gen de heffing verzet uit angst
voor verslechtering van de con
currentiepositie.
'Minima compenseren via huursubsidie'
dexcijfer'. Voor produkten en
diensten die milieuvriendelijk
zijn en meer kosten dan de be
staande milieu-onvriendelijke
produkten, wil zij een apart in
dexcijfer naast het gewone
prijsindexcijfer. Dat moet de
basis vormen voor een speciale
aftrekpost, het 'groenkosten-
forfait'. Hoe lager het inkomen,
des te hoger de aftrek.
Het belastingstelsel dient te
gelijkertijd te worden hervormd
tot een systeem waarin premies
en belasting worden geheven,
zonder te kijken naar de samen
levingsvorm zoals nu gebeurt.
Groen Links denkt daarbij aan
de volledige afschaffing van toe
slagen op de basisaftrek van
5225 gulden, aan een vierde be
lastingschijf van 70 procent, be
perking van de hypotheekrente
aftrek, een hoger huurwaarde
forfait en aan huurbelasting
voor mensen die gezien hun in
komen goedkoop wonen.
Achtergrond is de wens om
meer geld beschikbaar te krij
gen voor milieu-investeringen.
Groen Links vindt dat de be
scherming van het milieu be
duidend meer aandacht moet
krijgen dan de inkomens en cle
werkgelegenheid.
Groen Links zal niet langer ijve
ren voor verhoging van de laag
ste uitkeringen met 15 procent.
Na heftige interne discussie is
afgesproken dat mensen met
een uitkering op het minimum
niveau op andere manieren
moeten worden gecompen
seerd voor hun groeiende ach
terstand op werkenden.
Dat bleek gisteren bij de pre
sentatie van een rapport over de
hervorming van het belasting
stelsel ten gunste van een
schoon milieu. In het verkie
zingsprogramma uit 1989 staat
dat de minima er 15 procent bij
moeten krijgen. Kamerlid Lank-
horst noemde dat toen al 'bela
chelijk' en 'onhaalbaar'. De
fractie stelt nu dat zo'n verho
ging kan leiden tot meer onge
wenst koopgedrag met nadelige
gevolgen voor het milieu.
Groen Links bepleit in plaats
daarvan nu hogere huursubsi
die voor de minima. Alleenwo-
nenden en éénoudergezinnen
zouden wel enkele procenten
meer moeten krijgen. Groen
Links wil verder de koopkracht
van de inkomens tot modaal
beschermen via een 'groen-in-
liet weten dat de oormerk-ope-
ratie ondanks de protesten door
gaat. Volgens de staatssecretaris
is uit onderzoek gebleken dat er
niets mankeert aan het oor
merk. Problemen als oorontste
kingen en ziekten zijn volgens
Gabor niet te wijten aan het fel
gele kunststof label, maar aan
de veehouder zelf. Uit onder
zoek blijkt dat op 88 procent
van de rundveehouderijen geen
dieren oorontstekingen oplopen
als gevolg van de gele flappen.
Ten tijde van het onderzoek
hadden twintigduizend van de
bekeken 800.000 kalveren last
van een ontstoken oor. De als
protest tegen de gele flappen
opgerichte Stichting Diervrien
delijke Registratie kondigde gis
teren aan een proces te begin
nen tegen staatssecretaris
Gabor in een poging de oormer
ken alsnog van de baan te krij
gen.
In Noord-Holland hebben
vierhonderd agrariërs hun
handtekening gezet op een lijst
tegen het gebruik van oormer
ken. Dertig van hen weigeren
daadwerkelijk de oormerken te
gebruiken. Volgens de RON zal
de boer die vee wil verhandelen,
gewoon moeten blijven oor
merken.
«GPD
Akzo heeft voor twee Marok
kaanse werknemers van haar
fabriek in het Westbrabantse
Steenbergen een ontslagver
gunning aangevraagd, omdat zij
weigeren mee te doen aan een
cursus Nederlands. Akzo acht
een behoorlijke taalvaardigheid
noodzakelijk om problemen in
het produktieproces te voorko-
Een extern bureau heeft voor
Akzo veertig medewerkers ge
test omdat aan hun beheersing
van het Nederlands werd ge
twijfeld. Tien bleken voldoende
met de taal uit de voeten te
kunnen om in het bedrijf (nabe
werking van canvas en koorden
voor de bandenindustrie) on
danks verdergaande automati
sering goed te kunnen blijven
functioneren. De overigen vol
gen nu gedurende enige maan
den twee keer in de week een
cursus.
De twee Marokkanen weiger
den mee te doen aan de toets
omdat ze vinden dat ze vol
doende thuis zijn in de Neder
landse taal. Een van hen heeft
een advocaat in de arm geno
men om het ontslag aan te
vechten. De man woont al bijna
twintig jaar in Nederland, heeft
de lts doorlopen en werkt al
ruim tien jaar bij Akzo. Deson
danks twijfelt de bedrijfsleiding
aan 's mans taalvaardigheid.
Of de ontslagaanvraag wordt
doorgezet, hangt af van een ge
sprek dat de Marokkanen, de
advocaat en de leiding van de
fabriek nog zullen hebben. De
advocaat meent dat ontslag een
al te hardvochtige sanctie is op
de weigering van de twee werk
nemers. Dergelijke cursussen
zijn altijd op basis van vrijwillig
heid aangeboden. Akzo zet er
nu druk op, omdat het bedrijf
vreest dat de betrokkenen an
ders niet met de verdere mo
dernisering van de fabriek en de
produktiemethoden, mee kun-
Minister d'Ancona van WVC opende gisteren het nieuwe steunpung Buitenlandse Vrouwencentra in Utrecht
Samen met een aantal buitenlandse vrouwen bekeek ze daarbij onder meer de voorlichtings- en discussiefilm
'Dromen over dromen'. •foto anp frans vanderunde
Het lange-afstandwandelen is onverwacht popu
lair. In de afgelopen drie jaar hebben 600.000 Ne
derlanders één of meerdere keren een stevige na
tuurwandeling in eigen land gemaakt. Vooral ho-
ger-geschoolde mensen trekken regelmatig de
stevige stappers aan.
De wandelaars volgen meestal een van de 27
Lange-Afstand-Wandelpaden (LAW), aldus het
gisteren gepubliceerde rapport 'Lange-afstand
wandelen in Nederland: een profielschets'. Daar
voor werden vierduizend Nederlanders onder
vraagd.
De cijfers verrasten de stichting LAW. Op basis
van verkochte route-gidsen rekende de stichting
60.000 Nederlanders tot lange-afstand-wande
laars. Deelonderzoeken tonen echter aan dat dat
er tien keer zoveel zijn, terwijl nog eens een half
miljoen Nederlanders best wel trek zou hebben in
een LAW-pad. Imago-verbetering, aantrekkelijk
arrangementen en gerichte promotie kan die
groep over de streep trekken.
In de afgelopen tien jaar heeft de stichting LAW
een landelijk netwerk van wandelroutes ontwik
keld. De 27 LAW's hebben een gezamenlijke leng
te van ongeveer 3500 kilometer en zijn te herken
nen aan de internationaal gangbare wit-rode
markering.
Driekwart van de LAW-wandelaars is tussen de
25 en 55 jaar. Over het algemeen wonen de lange-
afstand-wandelaars in stedelijke gebieden, is het
netto gezinsinkomen boven-modaal en zijn de
wandelaars lid of donateur van een organisatie op
het gebied van natuur en milieu. Een LAW-wan-
delaar loopt per dag minimaal vier en maximaal
zeven uur. Respectievelijk 40 en 25 procent van
de LAW'ers lezen de Volkskrant of NRC-Handels-
blad.
Vooral het Pieterpad is populair bij de wande
laars. Ruim 200.000 L\W'ers kiezen voor de route
tussen Pieterburen aan de Groningse waddenkust
en de Sint Pietersberg in Maastricht. Verder zijn
het Lingepad, het Visserspad, het Gelrepad, de
Brabantse Kempen, het Vennepad en het graaf
Floris V-pad erg in trek.
CDA-fractieleider Brinkman zorgde gisteren
voor opzienbarend nieuws. Bij het afscheid
van directeur-generaal Van Eijndhoven van
het ministerie van onderwijs en weten
schappen liet hij weten dat zijn CDA bereid
is gedeeltelijk te breken met de stelregel dat
gemeenten al het geld dat ze overmaken
aan het openbaar onderwijs, ook moeten
uitbetalen aan het bijzonder onderwijs. Tot
voor kort was deze 'overschrijdingsregeling'
een onaantastbaar principe. Want de stelre
gel garandeerde een gelijke behandeling
van het openbaar en bijzonder (lees: katho
liek of protestants) onderwijs.
Brinkman acht de tijd rijp voor een meer
„eigentijdse invulling" van het grondwets
artikel 23 waarin de onderwijsvrijheid is
vastgelegd, zo liet hij gisteren weten. En
daarmee doorbrak hij de impasse die rond
de gewraakte regeling in de loop der jaren is
ontstaan. Want geen coalitiepartner, WD
noch PvdA, durfde ondanks de nodige boze
woorden ooit dit heilige huisje van het CDA
aan te pakken.
CDA-onderwijsspecialist Van de Camp:
„Wij willen het gemeenten mógelijk maken
om extra te investeren in een openbare
school met veel zwarte leerlingen, zonder
dat al die extraatjes ook aan alle bijzondere
scholen uitgekeerd moeten worden."
Volgens Van de Camp is de gemeentelijke
plicht om aan openbare en bijzondere
scholen tot op de cent evenveel geld te be
steden, een blok aan het been om wat ex
tra's te doen voor (openbare) scholen die
dat nodig hebben, bijvoorbeeld omdat ze
veel leerlingen uit etnische minderheden
hebben. Wanneer zo'n school extra appara
tuur wil hebben voor taaltrainingen, mag
de gemeente dat verzoek alleen inwilligen
als ze eenzelfde extraatje uitkeert aan de
protestante èn de katholieke èn de montes
sorischool èn de andere bijzondere scholen
binnen hun gemeentegrens. Het gevolg is
dat gemeenten vaak van extra investeringen
in de openbare school afzien, omdat het te
duur wordt.
„Zo komt het geld natuurlijk niet terecht
bij de kinderen die het het hardst nodig
hebben", aldus Van de Camp. Net als
Brinkman vindt hij de tijd rijp voor een mo
derne interpretatie van de grondwet. „Met
de uitdrukkelijke bedoeling dat het geld
daar besteed wordt waar achterstanden
weggewerkt moeten worden", aldus Van de
Camp.
De PvdA fulmineert al jaren tegen de
overschrijdingsregeling, beter bekend als de
'gebroken-ruitjes-regeling'. Volgens de
PvdA wordt de kas van het bijzonder onder
wijs onnodig gespekt door de overschrij
dingsregeling. Bijzondere scholen zitten
doorgaans beter bij kas dan openbare.
Maar de PvdA heeft de onderwijsstrijdbijl
de laatste twee-en-een-half jaar niet meer
opgegraven. De materie lag bij coalitie
partner CDA tot voor kort zo gevoelig dat de
PvdA er het zwijgen toe deed. Ook al omdat
het CDA niet met een minister of staatsse
cretaris is vertegenwoordigd op het depar
tement van onderwijs.
Opmerkelijk was dat Brinkman uitdruk
kelijk zei namens de CDA-fractie te spre
ken. Maar van sommige (wat oudere) CDA-
Kamerleden, zoals oud-staatssecretaris van
onderwijs Ad Hermes, is bekend dat zij vol
strekt met Brinkman van mening verschil
len. Eerder zorgde Brinkman voor opschud
ding in de onderwijswereld tijdens de alge
mene beschouwingen in oktober vorig jaar.
Hij pleitte toen voor een verregaande over
dracht van taken, geld en bevoegdheden
van het ministerie in Zoetermeer naar de
individuele scholen.
COL1JNSPLAAT ANP
Op 1 februari volgend jaar is het
precies 40 jaar geleden dat
Zuid-Nederland werd getroffen
door de watersnoodramp. Het
plaatsje Colijnsplaat op Noord-
Beveland ontkwam aan de over
stroming door de inzet van de
bevolking en een speling van
het lot. Een speciaal comité is
gisteren een actie begonnen om
de herinnering aan het verva
gend stukje historie door een
levendig te houden.
De vloedbalken in de dijk van
het dorp dreigden in de bewus
te nacht de beukende golven
niet meer te kunnen weerstaan.
De gemetselde middelste steun
beer stond op instorten. Tien
tallen dorpsbewoners zetten
hun schouders tegen de balken
om zich keer op keer schrap te
zetten zo gauw het 'Houen jon
gens' weer een genadeloze golf
slag aankondigde.
De menselijke spierkracht
zou het op den duur niet ge
houden hebben. Een schip dat
in de haven op drift was geraak
te zorgde voor redding. Het
dreef dwars voor de vloedbal
ken en met zijn vracht van 100
ton aardappelen brak het schip
de kracht van het water.
Burgemeester Hoogendijk-
van Duijn van Colijnsplaat stel
de gisteren dat gezien de ellen
de de watersnoodramp elders
opleverde de tijd pas nu rijp Is
voor een herinneringsmonu
ment. Het comité 'Houen jort-
gens' gaat de komende tijd het
bedrijfsleven benaderen voor fi
nanciële steun, vooral bedrijven
die hebben meegewerkt aan de
stormvloedkering en de Zee-
landbrug.
