Kunst
Ier Luka Bloom laat
New York horen
Rudy Kousbroek praat
met dichter Duoduo
Sprankelende muzikale
kolder uit Vlaanderen
Schijnbare tegenstellingen overbrugd in objecten
Kunst van De Bruin
maakt weinig indruk
Hertzberger ontwerpt
schouwburg in Breda
Woensdag 29 januan 1992
Redactie: 071-161400 CEES VAN HOORE ANNEMIEK RUYCROK JAN RUSDAM SASKIA STOEUNCA Eindredactie: PAUL DE TOMBE Vormgeving: P
NIEUWSLIJN
Lou Reed leest voor in Beurs
AMSTERDAM De Britse popzanger Lou Reed zal op 15 febru
ari in de Beurs van Berlage in Amsterdam voorlezen uit zijn
nieuwe boek 'Between thought and expression'. Het boek van de
Engelse popmuzikant bevat songteksten en gedichten. Daags na
de voorleesavond treedt Reed op in een volledig uitverkocht
Haags Congresgebouw. Ook het concert in Carré in Amsterdam,
op 9 maart, is volledig uitverkocht.
Van Morrison naar Nederland
ROTTERDAM Van Morrison heeft in overleg met Mojo Con
certs besloten tot een korte Nederlandse 'bliksemtoernee' in de
eerste helft van volgende maand.
De veelzijdige Ierse zanger begint zijn concertreis op vrijdag 7
februari in het Utrechtse Vredenburg, vervolgens treedt hij op in
de Groningse Oosterpoort (8 febr.), in het Enschedese Muziek
centrum (9 febr.) en in het Amsterdamse RAI Congrescentrum
(10 febr.). De voorverkoop is vandaag begonnen.
Groot muziekfestival in Brabant
BREDA In West-Brabant wordt binnenkort voor het eerst
een groot klassiek muziekfestival gehouden. Van 25 juni tot en
met 12 juli vinden in Breda, Bergen op Zoom en Oosterhout 40
concerten plaats. Tot de deelnemers behoren solisten, ensem
bles en orkesten die tot de wereldtop worden gerekend. De kos
ten worden geraamd op 400.000 gulden. In 1994 wordt het festi
val voor klassieke muziek opnieuw gehouden. De verwachting is
dat er dan in meer gemeenten concerten worden gegeven.
Roch Voisine naar Nederland
AMSTERDAM De Frans/Canadese zanger Roch Voisine komt
in april naar Nederland. Op zondag 19 april zal de maker van de
hit 'On the outside' optreden in de Amsterdamse RAI. De voor
verkoop begint zaterdag 1 februari.
Rudy Kousbroek.
De Chinese dichter Duoduo is
donderdag 6 februari de ge
sprekspartner van Rudy Kous
broek. In Burcht Literair (aan
vang 20.15 uur) zal Kousbroek
nader ingaan op het werk van
Duoduo en de invloed van de
westerse cultuur op zijn leven.
Duoduo is een van de weinigen
die naar het buitenland wist te
ontkomen toen in juni 1989 de
studentenopstand in Peking
werd neergeslagen. Sindsdien
leeft hij in ballingschap in het
Westen.
Inmiddels zijn twee van zijn
bundels in het Nederlands ver
taald: 'Bang dat ik verloren
raak', een verzameling columns
die de dichter schreef voor NRC
en waarbij Kousbroek het voor
woord schreef. En 'Een schrijf
tafel in de velden'. Op het ogen
blik werkt Duoduo als gast
schrijver bij de vakgroep Talen
en Culturen van China aan de
Leidse universiteit.
Luka Bloom bracht in 1990 de opmerkelijke cd 'Ri
verside' uit. Zijn agressieve en bijtende akoestische gi
taarspel, verpakt in melodieuze en gevoelvolle liedjes, le
verde juichende kritieken op. Dat zal met de dezer dagen
verschenen opvolger 'Acoustic Motorbike' niet anders
zijn. Opnieuw zijn daar zijn geheel eigen gitaarstijl en ex
pressieve zang. Maar Bloom is gegroeid en laat horen dat
hij om zich heen kijkt. Door zijn jaren in New York heeft
de Ier zelfs rap in zijn muziek opgenomen. Zijn nieuwste
single is een geheel eigen versie van L.L Cool I's 'I need
love'.
ROTTERDAM RICK BLOM
Tien, vijftien jaar lang, zwoegde
en buffelde Bloom, toen nog
onder zijn eigen naam Barry
Moore, als folkzanger in kleine
Ierse kroegjes, waar men meer
aandacht had voor de whiskey
dan voor de muziek. Ook zijn
laatste project, een band in Du
blin, leek tot mislukken ge
doemd.
Een weekje op het Ierse plat
teland om inspiratie op te doen
deed wonderen. Bloom kwam
terug met vijf nummers, waar
van hij wist dat die alleen tot
hun recht zouden komen als hij
ze in zijn eentje zou spelen.
Kort daarop verliet hij dan ook
zijn band en vertrok naar New
York, om daar zijn nieuwe stijl
bij te schaven en te verbeteren.
Deze periode resulteerde in de
cd 'Riverside', waarmee hij met
name veel aandacht kreeg in de
Verenigde Staten, zijn eigen Ier
land en Nederland.
Nu, terug in Ierland na een
vier jaar durend verblijf in Man
hattan, is zijn tweede cd ver
schenen onder de symbolische
titel 'Acoustic Motorbike'. „Ik
heb bewust gekozen voor dat
imago om een beeld te creëren
van een man alleen met zijn gi
taar, zoals ik ook op het podium
sta. De wijze waarop ik deze cd
heb opgenomen is ook meer
natuurgetrouw dan de vorige,
omdat ik de zang- en gitaarpar
tijen als het ware live heb inge
speeld. Niet eerst een take voor
de gitaar en dan een opname
voor de zang, maar gewoon in
een keer op de band gezet. Het
is een minder verfijnde produk-
tie dan bij 'Riverside', wat het
geheel een direct en ruw geluid
geeft. Die 'Acoustic Motorbike'
is voor mij wat een Harley Da
vidson is voor de rock 'n' roll."
Bloom heeft zich voor zijn
'Acoustic Motorbike' duidelijk
laten inspireren door zijn ver
blijf in New York. „Omdat ik
Iers ben, heb ik de neiging vrij
langzaam op bepaalde dingen
te reageren. Hoewel ik vier jaar
in New York heb geleefd, heb ik
daar artistiek gezien niet echt
op gereageerd. Pas bij mijn te
rugkomst in Dublin kon ik mijn
ervaringen echt goed op me la
ten inwerken en kon ik bepaal
de dingen tegen elkaar afzetten.
Ofschoon de cd in Ierland is op
genomen, is het dan ook veel
meer een Amerikaanse plaat ge
worden", meent Bloom.
Uitdaging
Opmerkelijk aan de nieuwe cd
van Bloom zijn de invloeden
van rap en hip hop. Zijn nieuw
ste single is een versie van LL
Cool J's 'I need love', en voor
het nummer 'Bridge of Sorrow'
schreef hij zelf een rap. „Het is
misschien vreemd Ierse invloe
den met rap te combineren.
Maar het is ook uitdagend om
met slechts een gitaar muziek te
maken waar normaal gesproken
samples, drumcomputers en
dergelijke voor gebruikt wor
den, en dat op zo'n manier te
doen dat het akoestisch ook
goed klinkt. En waarom niet, die
combinatie. Ik doe waar ik zin
in heb. Het is een uitdaging
zoals het hele leven zou moeten
zijn. Bovendien zou ik 'Acoustic
Motorbike' niet hebben kunnen
schrijven als ik niet in New York
had gewoond en iedere dag op
iedere straathoek rap en hip
hop aan den lijve had onder
vonden."
„Ik probeer mijn manier van
leven, hoe ik dat onderga en de
wijze waarop mij dat beïn
vloedt, te vervatten in de num
mers die ik schrijf. Daarbij wil ik
dat die stukken ook interessant
Luka Bloom: „De enige verantwoordelijkheid die een artiest heeft, is zichzelf te
zijn." FOTOGPD
zijn voor mij en niet alleen voor
de luisteraar. Ik probeer mezelf
voortdurend te stimuleren en te
voorkomen een saaie, vervelen
de ouwe rockster te zijn. Ook
wat betreft mijn teksten. Nie
mand zit te wachten op nog zo
iemand die zingt over lange
nachten in eenzame hotelka
mers en het leven 'on the road'.
Als dat het enige is dat het leven
je biedt, ga dan werken, of ga
iets anders doen."
In zijn teksten probeert Luka
Bloom zijn eigen ervaringen te
verwerken. Daarbij uit hij ook
enige bezorgdheid over de toe
stand in de wereld, maar niet
slapstick acts. In zijn manier
van doen lijkt hij erg veel op
Kees van Kooten, maar laatstge
noemde is lang niet zo beweeg
lijk. De wijze waarop Vermeulen
onder het musiceren met zijn
vioolstok jongleert en daarbij
halsbrekende toeren op skilat
ten uithaalt doet vermoeden dat
hij een opleiding tot circusar
tiest heeft gehad.
Zijn collega Jan de Smet biedt
in zijn rol van underdog enig te
genwicht. Door zijn schuchtere
bewegingen en verlegen blikken
heeft hij de lachers op zijn
hand. De prater van de drie is
Kris de Smet, hij babbelt als een
echte showmaster het optreden
aan elkaar. In het laatste num
mer voor de pauze vraagt hij
het publiek om assistentie.
Moet hij het laatst gezongen
lied zo laten, zodat de toe
schouwers koffie kunnnen gaan
drinken, of moet hij het lied tot
op het bot door laten gaan? Het
publiek kiest voor het laatste en
krijgt een heuse hardrockshow.
Deze teneur wordt ook na de
pauze voortgezet en dat leidt tot
een daverend slot waarin het
trio letterlijk de tent verbouwt.
Figuurlijk werd de zaal afgebro
ken door het publiek, dat do
lenthousiast bleef klappen.
RECENSIE CONNY VAN DER ZANDE
De nieuwe Snaar met 'William'; muzikale
slapstick,
gezien in de Leidse Schouwburg op 28/1
Anders, sprankelend en ver
assend. Zo zou je de kolderieke
voorstelling van De nieuwe
Snaar kunnen samenvatten. Dit
uit Vlaanderen afkomstige vir
tuoze trio, bestaande uit Kris de
Smet, Geert Vermeulen en Jan
de Smet brengt amusement dat
niet onder een noemer te vatten
Het hoofdbestanddeel van
het optreden is de muziek. Drie
uiterst bekwame musici ver
vlechten herkenbare melodie
tjes, smartlappen en heuse
rocknummers met elkaar. Viool,
accordeon, gitaar, drums, aller
hande muziekinstrumenten ko
men aan bod in zelfgeschreven
liedjes waaruit gevoel voor taal
spreekt
Maar niet alleen het gehoor
wordt op een weldadige manier
verwend, het optreden is ook
een lust voor het oog. Grappige
dansjes en subtiele gebaren zor
gen ervoor dat het optreden
geen moment statisch is. Vooral
Geert Vermeulen is sterk in de
OEGSTGEEST HET JEUGD SYMFONIE ORKEST OEGSTGEEST
geeft vrijdag 31 januari een koninginneconcert in de Willibrordus-
kerk. Het orkest, samengesteld uit drie regionale orkesten, staat on
der leiding van Jan Top. Op de verjaardag van de koningin zal het
orkest werken uitvoeren van Kabalevsky, Brahms, J.S. Bach en
Tsjaikovski. Aanvang: 20.00 uur.
WASHINGTON Dit paneel van de Hollandse meester Gerard Da
vid, voorstellende Sint Nicolaas die drie verminkte kinderen tot leven
wekt, is aangekocht door de National Gallery of Art in Washington.
Het is onderdeel van het altaardrieluik 'Sint Anna'. Met de aankoop
heeft het Amerikaanse museum het drieluik nu compleet voor de
tentoonstelling over Hollandse meesters die daar deze maand is be
gonnen. FOTO AP
maand. Galerie Art Acrylaat, Nieuw-
straat 53a,
Leiden.
Bij acrylglas denkt men bijna
automatisch aan strak en func
tioneel. Gebruik van dit materi
aal staat vrijwel gelijk met het
maken van zuiver geometrisch
of constructivistisch werk. Zo
niet bij Marlies van der Vaart.
Deze in Den Bosch werkzame
kunstenares gaat van geometri
sche vormen uit maar gebruikt
hiervan afgeleide vormen om
associaties met de natuur op te
roepen.
In eerste instantie herinnert
de serie van zeven witte kubus
sen op flexibele staven aan de
bekende 'Loket'-lamp van Ben-
no Premsela door de vorm en
ijlheid van de constructie. Maar
het blijft bij een oppervlakkige
gelijkenis. Bij nader inzien heb
ben de voor de deur van de ga
lerie opgestelde objecten meer
te maken met rietstengels die
bewegen op de adem van de
wind. De titel 'Wuivende doos
jes' bevestigt deze indruk.
Binnengekomen biedt de ga
lerie een volledig andere aan-
blik, vergeleken bij voorgaande
tentoonstellingen. De ruimte is
leeg en wit en wordt bewerkt
door manshoge objecten. De
vormen hebben vrij spel. Door
langs of om de objecten te lo
pen kun je het effect van de
soms beschilderde, transparan
te vlekken uitstekend onder
gaan.
Deze solo-presentatie van
Marlies van der Vaart weerspie
gelt een duidelijke lijn in de be
nadering van het materiaal, de
vorm en de inhoud. Door ge
bruik te maken van transparan
tie en herhaling voegt Van der
Vaart een dimensie toe. De tijd
en het ervaren van de eigen
schappen van het werk spelen
bij beschouwing een rol, waar
bij het bereiken van harmonie
sterker is dan het streven naar
dynamiek.
Meestal bestaan de objecten
uit vier, vrijwel identieke delen.
Een reeks, 'Hedgerow' (haag)
getiteld, bestaat uit een viertal
tot spitse bogen gevormde pla
ten, die met witte en zwarte tak
ken beschilderd zijn. Deze toe
voeging is het meest persoonlij
ke accent; de herhaling van vor
men en het effect van de bewe
ging zijn herkenbaar als con
stante gegevens in het werk van
Van der Vaart. Andere, meer in
gehouden stukken wekken as
sociaties met wind of vorst. In
teressante formele vragen ko
men aan de orde in 'Frozen
wind' en 'Ciel quadruple'.
De ritmiek van de openge-
werkte(zuilen met diagonaal ge
plaatste, gebogen panelen in
het eerste werk kreeg een voort
zetting in 'Ciel quadruple',
waarvan de vier afzonderlijke
vormen uit een stuk zijn ge
maakt. Door de platen te vou
wen als bladen papier ontstaan
binnen een werk verrassende
verbindingen tussen afzonder
lijke elementen. Het sterkst
komt dit tot uitdrukking in
'Light Harp'. De als snaren ge
bogen, ijle lijnen, die op het
doorschijnende vlak aange
bracht zijn, wekken de indruk
dat zij een smalle, grijs gemê
leerde baan ondersteunen.
Slechts een object op deze ex
positie is qua kleur en structuur
van het materiaal anders. 'Dan
ce with the lace winged fly' on
derscheidt zich niet alleen door
het matte, groene oppervlak,
maar mist de eenvoud en hel
derheid en is vergeleken bij het
overige werk iets te geconstru
eerd. Een grappig 'intermezzo'
is een fragriel tafeltje, dat het
ten koste van alles. „Ik schrijf
nummers als ik ergens door
wordt geraakt en het is zeker zo
dat er veel is wat ik veranderd
zou willen zien. Maar het is niet
mijn bedoeling mensen droevig
te maken of tot revolutionaire
veranderingen op te roepen.
Het kan van alles zijn waar ik
over schrijf en hoe zich dat in
de muziek laat horen: bepaalde
gevoelens of stemmingen, waar
velen zich mee zullen kunnen
identificeren."
„De wereld veranderen lijkt
me iets te hoog gegrepen. Dat
zal geen enkele zanger of band
ooit lukken. Die verantwoorde
lijkheid hebben zij niet en dat
kan ook niet verlangd worden.
De enige verantwoordelijkheid
die een artiest heeft, is zichzelf
te zijn. Wat mijzelf betreft, het is
soms al moeilijk genoeg mijn
eigen leven op orde te brengen,
laat staan de wereld."
Toernee Luka Bloom:30 ja
nuari Nighttown, Rotterdam;
31 januari Tivoli, Utrecht; 1 fe
bruari Oosterpoort, Gronin
gen; 2 februari Noorderligt,
Tilburg; 4 februari Schouw
burg, Sittard; 5 februari Para-
diso, Amsterdam.
tigs, alsof er lang is nagedacht
over al die lijnen en strepen.
Dat nadenken en blijkbaar
zoeken naar de juiste vorm en
compositie spreekt nog meer
uit de twee tekeningen die de
zelfde lijnen laten zien als de
schilderijen, maar dan alleen in
zwart/wit, wat het werk indrin
gender maakt.
De Bruin onderkent dat zijn
werk voor een groot deel be
staat uit zoeken en dientenge
volge experimenteren. Materia
len en technieken, maar zeker
ook de ordening op het vlak
houden hem bezig. „Eerst schil
derde ik sobere, witte vlakken,
daama ben ik via zwart overge
stapt op kleur met een drukker
lijnenspel. Mijn werk is nog ab
stract, maar ik sluit figuratie in
de toekomst niet uit."
Misschien zou dat een gunsti
ge ontwikkeling zijn, waardoor
de werken wat meer indruk op
de beschouwer achterlaten.
Want behalve iets van het denk
proces van de maker spreekt er
weinig uit de titelloze doeken.
Of hebben zij een diepere bete
kenis die te goed is verhuld? De
Bruin:„Nee, mijn werk verwijst
alleen naar zichzelf. Ik heb be
wust iets willen maken dat geen
stereotype associaties oproept
of een betekenis opdringt aan
de kijker."
Dat klinkt mooi, maar is al te
vaak gedaan in de abstracte
vorm die De Bruin heeft geko
zen. Weer van die gekleurde
vlakken en strepen, dacht ik bij
het zien van zijn doeken. Be
staat daar nog belangstelling
voor? De Bruin denkt van wel.
En als om zijn mening te onder-
strepen:„De gemeente Leiden
heert onlangs twee van mijn
werken gekocht."
10. Leiden,
Te zien: tot 7 februari. Geopend wo. t/m
zo van 14 00-18 00 uur.
Leiden
„Zo hoort een schilderij er op
dit moment voor mij uit te
zien", zegt de Leidse schilder
Paul de Bruin, doelend op zijn
werk dat rondom hem hangt in
galerie Time is Art.
Dat werk bestaat uit een serie
grote, vierkante doeken die met
olieverf wit, zwart, roze of blauw
zijn geschilderd. Op deze egaal
dekkende of ietwat vlekkerige
laag zijn lijnen aangebracht die
uit verschillende materialen be
staan.
Zo laten de meeste doeken
twee horizontale en twee verti-
kale potloodlijnen zien. Teza
men doen ze aan het kader
denken, waarbinnen 'boter-
kaas-en-eieren' wordt gespeeld.
Een van de schilderijen draagt
een vertikale grijze streep,
rechtstreeks uit een tube acryl
verf gespoten, zo lijkt het. Óp
andere zijn diagonale strepen
aangebracht in dezelfde kleuren
als de onderlaag, maar dan wat
glanzender en gladder. Gedaan
met verfverdunner, vertelt de
maker.
Een aantal schilderijen ver
toont druiperige verfstrepen,
zogenaamde 'drippings'. Ze
wekken niet de indruk het ge
volg te zijn van een zwierige
penseelstreek. Integendeel. Het
lijkt of ze met een haast pijnlijke
precisie zijn aangebracht, zowel
horizontaal als vertikaal. Het
geeft de doeken iets krampach-
midden houdt tussen een ob
ject en een gebruiksvoorwerp.
De expositie van Marlies van
der Vaart is in meerdere opzich
ten een verademing: het werk
straalt rust uit en bewijst door
helderheid en eenvoud verbon
denheid met de eigenschappen
van het materiaal. Deze vormen
zijn eerst in modellen van pa
pier gemaakt en vervolgens op
grote schaal in acrylglas uitge
voerd. Zeer terecht heten ruim
telijke objecten van Marlies van
der Vaart jn de toelichting drie
dimensionale tekeningen. Zij is
er in geslaagd schijnbare tegen
stellingen tussen materiaal en
beeld te overbruggen. Het ge
heel getuigt van oorspronkelijke
ideeën over de uitdrukkingsmo
gelijkheden van het materiaal.
Herman Hertzberger zal de
nieuwe stadsschouwburg van
Breda ontwerpen. De schouw
burg komt in de Bredase bin
nenstad, schuin tegenover het
terrein waar onlangs is begon
nen met de bouw van de biblio
theek en het Instituut voor
Kunstzinnige Vorming. Ook
deze nieuwbouw is ontworpen
door Hertzberger.
B en W kozen voor hem om
dat hij veel ervaring heeft met
theaterbouw. Voor de nieuw
bouw heeft de raad in decem
ber 1991 een begroting van 57,8
miljoen gulden goedgekeurd. In
het nieuwe theater zijn zalen
met 1.200, 500 en 200 zitplaat
sen voorzien, twee filmtheaters
en een uitgebreide foyer en res
taurant De opening van de
nieuwe schouwburg is gepland
op 1 januari 1995.
