Leiden
'Een autovrije binnenstad zal
nog sneller verloederen'
'Liever een straat te veel dicht
dan één dwaalweggetje open'
Personeel Katwijk Pharma
wil wel naar Leiden
Dinsdag 28 januari 1992 Redactie: 071-161418 KAREL BERKHOUT JANET VAN DUK EMIEL FANGMANN ROY KLOPPER LOMAN LEEFMANS ERNA STRAATSMA GERT VISSER WIM WEGMAN Eindredactie: NIEK FAAS Vormgeving: SIMON DE GRAAF
13
JAAP VAN MEUGAARDEN
Tijdens de discussie over auto-
luw of autovrij ging de raads
commissie mijns inziens wel
erg kort door de bocht bij het
uitspreken van een voorkeur
voor een uiteindelijk autovrije
binnenstad.
In de door de raadscommissie
gehanteerde argumenten voor
een autovrije binnenstad kom je
de volgende elementen tegen:
- autoverkeer beïnvloedt het
verblijfsklimaat in de binnen
stad;
- door het autovrij maken kan
het gebied aantrekkelijker wor
den ingericht;
- door het autovrij maken en
daarmee verbeteren van het
binnenstadsklimaat zal het be
zoek aan de binnenstad toene
men en de kwaliteit van het
winkelapparaat verbeterd kun
nen worden.
Laat ik allereerst even stil staan
bij de bovengenoemde elemen
ten. De binnenstad is op dit
moment reeds autoluw. Behal
ve op de hoofdroutes zoals de
Hooigracht kom je nauwelijks
verkeer tegen en is er zeker
geen sprake van hinderlijk ver
keer. Neem de Pieterswijk. Die
is autoluw. Geen doorgaand
verkeer, slechts bestemmings
verkeer. Is daar sprake van
overlast? Ervaar je het verkeer
als hinderlijk als daar door heen
loopt?
Door die gebieden autovrij te
maken en dus af te sluiten reali
seer je dan ook nauwelijks een
verbetering van het verblijfskli
maat. Derhalve zal er in dit op
zicht van afsluiting ook geen ex
tra wervende kracht uitgaan.
Daarmee komt een van de pij
lers onder de mening van de
raadscommissie te vervallen.
Ook de gedachte van een
aantrekkelijker inrichting moet
niet worden overschat. In ver
band met bevoorrading van
winkels en het 's avonds open
stellen voor het verkeer zal
slechts in een beperkt aantal si
tuaties iets wezenlijks aan de
inrichting van straten kunnen
worden veranderd.
Dat het bezoek aan de bin
nenstad door het autovrij ma
ken zou toenemen, betwijfel ik.
Het imago van Leiden als slecht
bereikbare stad zal er door wor
den versterkt. Dat slechte imago
werkt nu al in de hand dat
koopkracht naar elders afvloeit.
Dat proces zal worden versneld
bij het autovrij maken van de
binnenstad. Winkels hebben nu
eenmaal klanten nodig, vooral
koopkrachtige klanten. Juist die
laatste categorie hecht sterk aan
een goede bereikbaarheid en
dan met name aan autobereik
baarheid.
Het verbieden van verkeer in
de Leidse binnenstad is pas ver
antwoord als in het kader van
de vervoersregio het verkeer en
het parkeren elders ook wordt
aangepakt. Zolang mensen nog
eenvoudig met de auto naar
Leidsenhage, Stadshart Zoeter-
meer, Winkelhof of de Lange
Voort kunnen en je het bereiken
van de Leidse binnenstad be
perkt, kun je er zeker van zijn
dat koopkracht naar die centra
afvloeit. En dat dan ook nog
eens ten koste van meer autoki
lometers. Tel uit je (milieu-
Jwinst.
Een ander effekt van het au
tovrij maken van de binnenstad
zal zijn het vertrek van onder
nemingen in de dienstverlenen
de sfeer naar buiten de binnen
stad. Maar ook winkels die ge
voelig zijn voor autobereikbaar
heid zullen vertrekken en zelfs
sommige horecazaken moeten
achteruitgang vrezen.
Het afsluiten van de binnen
stad leidt ook tot aanzienlijk
verlies aan parkeergelden. Bin
nenstadsbewoners zullen hun
auto niet meer op de belang
hebbenden plaatsen in de wijk
parkeren, maar uitwijken naar
de parkeerterreinen (Kaas
markt, Garenmarkt e.d.) Daar
nemen ze echter een plaats in
waarop in beginsel parkeergeld
gevangen zou kunnen worden.
Stel dat van de 300 vergunning
houders in Pancras-West 50 da
gelijks op die manier een plaats
innemen dan scheelt dat circa
200.000,- op jaarbasis! Niet ge
ring voor een armlastige stad.
Door te kiezen voor een auto
vrije binnenstad bevordert de
raad een proces dat hij juist
probeert te keren. Namelijk ver
trek van bedrijven en winkels
afvloeiing van koopkracht, ver
mindering van omzetten en dus
verdere afkalving van het cen
trum leidend tot leegstand en
verloedering. En dat alles dan
ook nog ten koste van een we
zenlijke inperking van de be
reikbaarheid en vrijheid van
binnenstadsbewoners en on
dernemingen.
Als de raad de kwaliteit van
het winkelapparaat wil verbete
ren dan zal de aan de randvoor
waarden daarvoor moeten vol
doen. Dat is allereerst verbete
ring van de bereikbaarheid van
het centrum per fiets, bus en
auto. Uitbreiding van de par-
keercapaciteit op korte afstand
van het kemwinkelapparaat is
dan noodzakelijk. Een nieuwe
parkeergarage aan de Aalmarkt
is de prijs die je voor verbete
ring van kwaliteit van het win
kelbestand zult moeten betalen.
Dat gaat redelijk samen met een
autoluwe binnenstad. Het ver
der beperken van de autobe
reikbaarheid is de dood in de
pot.
Het begrip 'uiteindelijk auto
vrije binnenstad' wekt de sug
gestie dat de plannen betrek
king hebben op het gebied tus
sen de singels. Dat hebben ze
met betrekking tot het autovrij
maken zeker niet. In feite wordt
het grootste gedeelte van de
binnenstad autoluw of au-
toarm, en een beperkter ge
deelte autovrij. (Globaal: het
gedeelte tussen de Haarlem
merstraat en de Breestraat plus
delen van de Pieters- en Acade-
miewijk en de Camp). Als je dus
oproept om 'te volstaan met
autoluw', kan ik dus niet anders
vaststellen dan dat je voor een
belangrijk deel je zin krijgt.
Het is echter niet zo dat wij
geen aandacht hebben voor de
negatieve consequenties van de
plannen. In mijn optiek is het
andersom. De maatregelen
worden juist voorgesteld om te
voorzien in de noodzakelijke
oplossingen voor de negatieve
consequenties van de bestaan
de situatie.
Mijn conclusie is dat alle be
trokken categorieën er zeer
groot belang bij hebben of zelfs
zeer nadrukkelijk naar verlan
gen dat de huidige situatie ver
betert en dat maatregelen wor
den genomen met het oog op
OPINIE
p van Meijgaarden.
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
NAGERECHT
door Ema Straatsma
'Ik toeterde naar mijn broer, die bij Justitie werkt'
De opgestoken mid
delvinger van een
bromfietser had hij
hoegenaamd niet begrepen. Hij
had de visuele verwensing ge
kregen toen hij met zijn op auto
door de Haarlemmerstraat reed.
In woede ontstoken was hij
plankgas achteruit gereden om
de gebarende jongen te vragen
wat hij 'nou eigenlijk bedoelde'.
Bij die manoeuvre had hij de
macht over het stuur verloren
en was knalhard tegen een auto
en een winkelpui aan gereden.
Vooral de vermeende onbe
kendheid met het handgebaar
hoorde de kantonrechter gister
morgen met ongeloof aan. „U
weet wel, het bekende fuck off-
gebaar", zei hij gistermorgen te
gen de jonge Leidse verdachte.
De Leidenaar had helemaal niet
door de winkelstraat mogen rij
den. Een gebied dat ten
strengste verboden is voor auto
mobielen, ook in de avonduren.
De automobilist was naar de
bromfietser toe gereden met
een gangetje van zo'n 50 kilo
meter per uur. Zijn stuur was
daarbij naar rechts geschoten
waardoor de auto een gepar
keerde BMW raakte en even la
ter de winkelpui van Bakker
Bart. De politie constateerde
naderhand dat de Leidenaar
ook nog eens zonder verplichte
verzekering rond reed.
„Je zou bijna van opzet spre
ken", meende de officier van
justitie. Voor het onverzekerd
rondrijden eiste hij 600 gulden
boete, voor het ritje door de
Haarlemmerstraat 265 gulden
ën een voorwaardelijke rij-ont-
zegging van vier maanden met
een proeftijd van twee jaar. De
rechter volgde de eis, maar zette
de voorwaardelijke straf om in -
een extra boete van zestig gul
den.
Geprovoceerd
De 36-jarige man uit Bergen op
Zoom voelde zich geprovoceerd
door de politie. Die was vlak
voor hem gaan rijden toen hij
van de snelweg de afslag Leids-
chendam op reed. Het sukkel
drafje van de auto niet her
kenbaar als politieauto was
ergerlijk geweest en daarom
had hij het voertuig ingehaald.
De politie had op dat moment
een snelheid van ongeveer 180
kilometer per uur geregistreerd.
De automobilist had een goede
verklaring voor zijn foutieve rij
gedrag, zo meende hij, en daar
om had hij het ook 'laten voor
komen'. Om het allemaal nog
eens uit te leggen hoe het zover
was gekomen. Hij had die be
wuste avond een etentje gehad
met familie. Op de terugweg
hadden zijn ouders en een
broer („Hij werkt bij Justitie")
achter elkaar gereden. Toen
hun wegen zich scheidden had
de man uit Bergen op Zoom
nog even geknipperd en getoe
terd naar zijn broer ("Die bij
Justitie werkt"). De politie
agenten begrepen de plotselin
ge licht- en geluidssignalen niet
en besloten de auto daarom aan
te houden. Toevalligerwijs con
stateerden ze even later dat de
man veel te hard reed.
„Waarom heeft het toch steeds
over uw broer, die bij Justitie
werkt", vroeg de rechter. „Doet
dat er iets toe?" Nee, dat niet.
Waarop de man nogmaals ver
telde over provocatie van de po
litie. „ik geef toe dat ik fout ben
geweest, te hard heb gereden. Ik
weet vrij veel van verkeerszaken
door mijn werk", sprak de ver
dachte raadselachtig.
De officier van justitie zag ech
ter geen enkele noodzaak om
de maximumlimiet van 100 ki
lometer per uur te overschrij
den. Hij eiste 400 gulden boete
voor de snelheidsovertreding en
130 gulden voor het te dicht op
een voorganger rijden. De rech
ter: „Als u zo veel van verkeers
zaken weet dan moet u de poli
tie niets verwijten. Ik vind de eis
van de officier passend".
Alarm
De handige Zoeterwoudenaar
was op alles voorbereid. Twee
keer was er bij hem ingebroken
en toen had hij maatregelen ge
troffen: hij had een elektrische
bel met sensor in zijn auto ge
bouwd, een alternatieve alarm-
toekomstige ontwikkelingen (de
toename van de automobiliteit
in 2010 wordt geschat op 70
procent).
Een van de grootste proble
men die ik verwacht is het af
stemmen van de haast van de
voorstanders en de bezwaren
van de tegenstanders. Daarom
heeft het college vastgesteld dat
voordat de binnenstad autovrij-
luw wordt gemaakt, er maatre
gelen moeten zijn genomen om
de gevolgen op te vangen.
Imago
In de tientallen gesprekken die
ik heb gevoerd over de ver
keerssituatie in de binnenstad
komt een grote wens naar vo
ren: organiseer de toegankelijk
heid zo dat ze in ieder geval
eenvoudig en duidelijk is; dus
liever een straat te veel afgeslo
ten dan een zoekweggetje extra
laten bestaan.
Ik geef je gelijk dat in de Pie
terswijk en Pancras-West min
der hoeft te gebeuren dan in het
kemwinkelgebied. Echter, het
mijns inziens slechte systeem
van de huidige ontmoedigings
filosofie ('zoekt en gij zult niet
vinden') vergt een verbetering
van het systeem. Verder ben ik
van mening dat de monumen
tale elementen in deze gebie
den een vergrote toeristische
aantrekkelijkheid krijgen als in
de directe omgeving daarvan
het aangezicht wordt gevrij
waard van auto's.
Ik ben met je eens dat relatief
gezien de positie van de bin
nenstad de afgelopen 10 15
jaar is verslechterd. We verschil
len echter van mening over de
oplossing. Mijns inziens is het
grootste probleem de onhelder
heid en de 'on-inzichtelijkheid'
voor de buitenstaander (de con
sument) van de verkeerssitua
tie; niet het kwantitatieve aan
bod van parkeerplaatsen. Tel
lingen tonen aan dat het aantal
plaatsen steeds voldoende is
(met uitzondering van de zater-
dagpiek).
Ik wil er overigens op wijzen
hoezeer een imago van belang
kan zijn. Als je van de rand van
het parkeerterrein Leidsehage
naar het winkelcentrum aldaar
moet lopen, ben je langer on
derweg dan van de naar mijn
mening prima parkeerpunten
rond de Leidse binnenstad.
Het Leidse bedrijfsleven ziet
heel goed de noodzaak in dat er
maatregelen moeten worden
genomen. Ik ben zeer optimis
tisch over hun medewerking.
Daarentegen kan ik nooit ga
randeren dat elke verandering
voor elke onderneming altijd
een verbetering zal inhouden.
Andersom moeten we
realiseren dat wat voor de één
een achteruitgang kan beteke
nen, voor de ander een vooruit
gang is.
In dat verband heb ik inmid
dels een groot aantal zeer en
thousiaste reacties ontvangen
van het bedrijfsleven uit de bin
nenstad. Van de detailhandel
die aankondigt zo veel moed te
hebben geput uit de vooruit
zichten voor de binnenstad dat
het investeringsbeleid wordt ge
reactiveerd.
Overigens beschik ik over ver
schillende studies naar de effec
ten van de autovrij/autoluw
maatregelen. Daaruit blijkt dat
deze juist een - soms zeer aan
zienlijke - bijdrage leveren aan
de revitalisering van binnenste
delijke economieën (tot 25 pro
cent omzetstijging).
Indien verlies van (een deel
van) parkeergelden de prijs zou
moeten zijn voor een verbeterd
verkeers- en parkeerregime, lijkt
mij dat de prijs die ervoor be
taald mag worden.
Je snapt dat jouw aarzeling
gepaard gaat met ook positieve
signalen. Ter geruststelling: de
positieve reacties maken me
niet blind of argeloos voor de
vele grote problemen die zich
op ons pad zullen voordoen.
Wel ben ik zeer blij dat zich een
draagvlak aftekent om geza
menlijk deze moeilijke weg op
te gaan.
Wordt de binnenstad autovrij, autoluw of autoarm? Of
kan alles beter bij het oude blijven? De discussie
daarover is voorlopig nog niet afgerond. De politiek
heeft een standpunt ingenomen maar de Leidse
bevolking moet nog in een inspraakronde worden
geconsulteerd.
Onlangs ontving verkeerswethouder Joop Walenkamp
een lange brief van het voormalige PvdA-raadslid en
binnenstad-bewoner Jaap van Meijgaarden. Daarin
hield de laatste een uitgebreid en gloedvol betoog tegen
het weren van de auto uit het centrum. Al even
uitgebreid heeft de wethouder getracht de argumenten
van zijn opponent te weerleggen.
Hierbij een samenvatting van de betogen van
Walenkamp en Van Meijgaarden.
Wethouder Joop Walenkamp
FOTO LOEK ZUYDERDUIN
installatie. De politie was er
minder blij mee. Bij een contro
le werd de apparatuur resoluut
verwijderd. De spullen werden
met een moker vernietigd en in
de vuilcontainer gegooid.
De wet bepaalt dat in auto's al
leen een eentonige hoorn mag
zitten. Alle andere geluidsinstal
laties zijn verboden om verwar
ring met sirenes van brand
weerauto's, politieauto's en am
bulances te voorkomen. Maar,
zo betoogde de betoogde 21-ja
rige Zoeterwoudenaar, dit ap
paraat werkte alleen als het
sleuteltje niet in het contactslot
zat. Al rijdende kon er dus nooit
gebeld of getoeterd worden.
„De politie maakt altijd zo veel
reclame voor voorkoming van
misdrijven. Ik ben een beetje
handig en heb daarom zo
alarminstallatie gemaakt, om
dat ik een echte te duur vond.
Van tevoren heb ik naar de gel
dende voorschriften gevraagd.
Toen zei de politie dat het
alarm niet af mag gaan als de
auto rijdt. En zo heb ik het ook
gemaakt".
De officier meende dat de poli
tie de zaak fout had beoordeeld.
De Zoeterwoudenaar was vol
gens hem niet strafbaar en hij
stelde 'ontslag van alle rechts
vervolging' voor. De rechter
nam de eis over. „Het is een
droef verhaal. Dit moet u pijn
doen, want de in beslag geno
men spullen kunnen we na
tuurlijk niet teruggeven".
wijk blijven", aldus C. Vooijs van de onderne
mingsraad van het bedrijf. „Maar wat niet kan,
kan niet. Er is veel begrip voor de verhuisplannen
om de doodeenvoudige reden dat er geen alter
natief is. Vandaar dat de meesten hebben aange
geven mee te willen verhuizen naar Leiden."
Het Katwijkse farmaceutische bedrijf is uit zijn
jasje gegroeid en ruimte voor uitbreiding is er niet
aan de Prins Hendrikkade. Bovendien kan Phar
ma niet langer in de dorpskern blijven omdat het
bedrijf niet aan de gemeentelijke milieu-eisen
kan voldoen.
Vrijwel alle personeelsleden van Katwijk Pharma
staan positief tegenover de plannen van de direc
tie om binnen vier tot vijf jaar het bedrijf naar de
Leidse Leeuwenhoek te verhuizen. Dat blijkt uit
een onlangs gehouden enquête van de onderne
mingsraad van het farmaceutische bedrijf. Slechts
een paar van de 60 personeelsleden hebben laten
weten de overstap niet te willen maken.
„Natuurlijk willen de meesten het liefst in Kat-
VRIJE TIJD
Gastouderopvang
Het gastouderbureau van de
Centrale Organisatie Kinderop
vang geeft vanavond informatie
over de betekenis van gastou
derschap. De info-avond begint
om 20.00 uur in het gebouw van
de stichting Welzijn aan de
Breestraat 117 in Leiden.
Postzegels
De Leidsche Vereeniging van
Postzegel Verzamelaars houdt
op vanavond een bijeenkomst
in het restaurant van zwembad
'De Zijl' aan de Paramaribos-
traat 66. Aanvang 20 uur. Inl.
896066.
Publiciteit
Mensen die voor vrijwilligers-
en belangenorganisaties de pu
bliciteit verzorgen, kunnen een
cursus volgen bij het Leidse
Volkshuis. De deelnemers zijn
na afloop van de lessen in staat
een publiciteitsplan, perspe-
richt, folders en affiches te ma
ken. De eerste les is vanavond
van 19.00 tot 22.00 uur. Kosten
bedragen 80 gulden en aanmel
den kan bij het buurthuis aan
de Apothekersdijk 33a, tel. 071-
149180.
MTSL-dag
De MTS-Leiden houdt van
avond van 18.00 tot 21.00 uur
open-huis voor toekomstige
leerlingen. Deze wordt gehou
den in vier verschillende gebou
wen. Alle vakken van de MTSL
komen aan bod. Voor informa
tie: 071-761800.
AGENDA
66, aanvang 20 00 uur.
Postzegelvereniging m De Schelft, i
Het Oude Raadhuis, Pteintie bij de Pomp.
