Leiden
Geen ruimte voor
nieuwe moskee
Schot in plannen
gemeentearchief
De laatste hamerklappen
klinken in de oude lts
Oude Zijlpoortsbrug stond
vroeger op dezelfde plaats
Ex-penningmeester
'Petrus' opgepakt
Pand Elascon snel gesloopt
Dinsdag 28 januari 1992
NIEUWSLIJN
Bommelding blijkt loos
Treinreizigers hebben vanochtend niets gemerkt van een bom
melding op het centraal station van Leiden. Even na negen uur
belde een man naar het station met de boodschap dat hij een
bom had geplaatst. Het verhaal was echter zo onduidelijk dat de
spoorwegpolitie na overleg met de Leidse politie besloot het sta
tion niet te ontruimen. Een korte zoekactie leverde niets op.
Volgens een woordvoerder van de Leidse politie is het aantal lo
ze meldingen de laatste paar maanden fors gestegen.
Meer last hadden de treinreizigers van een stroomstoring die te
gelijkertijd (tussen negen en half tien) plaats vond op het traject
De Vink - Voorschoten. Omdat treinen langzamer moesten rij
den, ontstonden vertragingen.
Tegen tien uur had het treinverkeer zich hersteld.
Diefstal cv-ketels nieuwe huizen
In drie nieuwe woningen aan het Glenn Millerpad in de Coebel
zijn cv-ketels gestolen. De installaties, die al brandden in de nog
lege huizen, zijn uitgezet, leeggepompt, losgekoppeld en meege
nomen. De schuifdeuren zijn geforceerd om de woningen bin
nen te komen.
Van de diefstal, die vermoedelijk in het weekeinde i
gisteren aangifte gedaan bij de politie.
LEIDEN ERNA STRAATSMA
De politie heeft de 66-jarige ex-pennirigmeester vart de Petrus-
parochie vanochtend om negen uur in zijn woning aangehou
den.. De man is ingesloten op het politiebureau aan de Lange-
gracht. Daar wordt vandaag begonnen met het verhoor óver de
fraude van 1,6 miljoen gulden.
Met de aanhouding is een eind gekomen aan een vooronder
zoek van ruim drie maanden. Het kerkbestuur van de Petruspa
rochie deed 8 oktober aangifte van de fraude. „Het is een tame
lijk snelle aanhouding", aldus politiewoordvoerder D. Grave-
land. „In fraudezaken van deze omvang is het niet ongebruike
lijk dat het vooronderzoek een jaar in beslag neemt".
De fraude kwam aan het licht toen de ex-penningmeester r
25 jaar dienst zijn financiële administratie over deed aan een
opvolger. Die ontdekte al snel ernstige onregelmatigheden in de
boeken. Aanvankelijk dacht het kerkbestuur dat het ging om een
bedrag van 1,3 miljoen gulden. De politie gaat inmiddels uit van
een verduistering van tenminste 1,6 miljoen gulden.
Overigens maakte het kerkbestuur onlangs tijdens een vragen
uurtje voor parochianen bekend dat al twee jaar geleden ver
moedens waren gerezen over frauduleuze handelingen van de
toenmalige penningmeester. De echtgenote van de man kaartte
de zaak toen aan bij het dekanaat, dat een onderzoek liet ver
richten. Volgens het kerkbestuur had de oud-penningmeester
zijn fraude echter zo goed toegedekt, onder meer met valse
bankafschriften en vervalste hadtekeningen van de pastoor, dat
de zaak toen niet aan het licht kwam.
LEIDEN* JANET VAN DUK
De gemeente wil dat de grote,
afgesloten depots voor archief
stukken op het middenterrein
van het nieuwe gemeentear
chief komen. Aan de buitenkant
moeten kantoorkamers, ont
vangstruimten, vergaderzalen
en bijvoorbeeld het Pilgrim
centrum worden gebouwd. De
'open' ruimten passen beter in
de omgeving.
Het is de bedoeling dat twee ar
chitecten schetsontwerpen ma
ken voor de nieuwbouw op de
hoek van de Boisotkade en de
Vliet. Architectenbureau B en D
I heeft al toegezegd de nieuwe te
keningen over een paar weken
in te leveren, het andere archi
tectenbureau aarzelt nog.
P. Prudhomme, bestuursme-
dewerker van cultuurwethouder
H. Koek, sluit niet uit dat een
gedeelte van de afgesloten de
pots op het binnenterrein onder
de grond komt. „Maar het
wordt hooguit één verdieping.
Onder de grond bouwen is een
stuk duurder. Bovendien brengt
het risico's met zich mee, bij
voorbeeld het gevaar van lekka-
e".
Er wordt al heel lang gespro
ken over nieuwbouw van het
gemeentearchief, dat nu over
een veel te kleine ruimte be
schikt. Besloten is dat het oude
gebouw blijft staan en dat op de
hoek van de Boisotkade en de
Vliet een nieuw gedeelte komt.
Ook de financiën zijn rond: de
gemeente heeft zes miljoen gul
den gereserveerd voor het
nieuwbouwplan.
Het grote probleem vormt
echter het uiterlijk van het ge
bouw. Enkele jaren geleden
werd een ontwerp gemaakt, dat
niet de goedkeuring wegdroeg
van de omwonenden. Twee an
dere architectenbureaus zou
den vervolgens nieuwe plannen
maken, maar een bureau trok
zich terug. Het Leidse bureau B
en D diende in oktober vorig
jaar een plan in dat werd afge
wezen omdat de wethouders
het niet mooi vonden.
Vervolgens werd besloten te
bekijken of het mogelijk is om
de depots op het binnenterrein
neer te zetten, zodat de afgeslo
ten gedeelten niet 'in het zicht'
komen. Ook is onderzocht of
het nieuwe archief niet beter op
een andere plek in de stad kan
worden gebouwd. Dit laatste is
echter twee keer zo duur.
vroeger HCG-panden achter en
naast het Elascongebouw slo
pen. Op het terrein moeten
tachtig a negentig woningen
verrijzen. Deze plannen zijn
echter nog niet goedgekeurd
door de gemeente.
Het door brand verwoeste
pand is volgens P. Ouwehand,
een van de eigenaren, wel ver
zekerd. Hoe groot de schade is
kan hij niet noemen. „Het kan
toorpand is nu onveilig en niet
meer verhuurbaar. Herstel zou
ons een paar ton kosten". Over
de oorzaak van de brand is nog
niets bekend.
Het voormalige pand van Elas
con aan de Zoeterwoudseweg
wordt waarschijnlijk snel ge
sloopt. Het gebouw werd zon
dagochtend gedeeltelijk ver
woest door brand. De gemeente
heeft de eigenaren toegezegd
dat het pand mag worden afge
broken. Het gebouw is eigen
dom van de Lissese makelaar
Romeyn en de Katwijkse pro
jectontwikkelaar Ouwehand
Bouw, die vandaag met elkaar
hebben overlegd.
De eigenaren willen ook de
Sloop van Petrakerk is niet uitgesloten
(vervolg van pagina 1)
Volgens onderhandelaar Hettinga is er geen haast met de
verkoop van de Petrakerk. Kerkdiensten worden er al
sinds eind 1990 niet meer gehouden. De gereformeerden
houden in het kader van het samen-op-weg-project hun
diensten tegenwoordig samen met de hervormde ge
meente in de Bethlehemkerk aan de Driftstraat. Eind vo
rig jaar verhuisde ook het Kerkelijk Bureau van de gere
formeerde kerk uit de Curagaostraat. „Nu zijn er nog
soms enkele nevenactiviteiten in het gebouw. De Petra-
kerk zit niet op een schop stoel".
LEIDEN «EMIELFANGMANN
Het bestuur van de Petrakerk
vraagt negen ton voor het ge
bouw, zegt afdelingsvoorzitter
H. Güney van de Leidse Islami
tische Stichting. Die stichting,
eigenaar van de moskee aan de
Hooigracht, wil niet meer dan
acht ton betalen. De Petrakerk
praat ondertussen ook met an
dere gegadigden die de kerk
zouden willen kopen.
Voorzitter Güney van de Isla
mitische Stichting zegt geen ho
ger bod dan acht ton op de kerk
te kunnen doen. „Mijn achter
ban wil eigenlijk niet meer dan
zeven ton geven. Ik zou aan on
ze 365 leden natuurlijk ieder
200 gulden kunnen vragen,
maar dat wil ik niet". Güney
zegt dat als de Petrakerk een
moskee wordt er nog twee ton
voor de inrichting - "vloerbe
dekking, behang" nodig is.
Supermarkt
Volgens Hettinga is de kerk 1,2
miljoen gulden waard. „Ik ben
in onderhandeling met verschil
lende gegadigden, waaronder
inderdaad de Turkse moskee.
Maar ik ga niet over bedragen
spreken. Een broedende kip
moet je niet storen". Ook 'enke
le andere kerkgenootschappen
en commerciële bedrijven' heb
ben volgens Hettinga belang
stelling voor de kerlc Alles is
nog mogelijk, van slopen tot in
ere herstellen van de oorspron
kelijke functie." Hij is al 'enkele
maanden' met de verkoop be
zig.
Volgens de Islamitische Stich
ting zit onder de overige gega
digden ook het grootwinkelbe
drijf Albert Heyn. Het filiaal aan
de Kooilaan van de supermarkt
ligt op een steenworp afstand
van de Petrakerk. AH zou de
kerk willen slopen om op die
plaats nieuwe winkelruimte met
daarboven woningen te realise
ren. Daarvoor is echter een wij
ziging van het bestemmings
plan nodig.
De Islamitische Vereniging
De Petrakerk aan de Kooilaan.
heeft haast. Zij wil het liefst zo
snel mogelijk uit het drukke
centrum weg. Ze betrok het hui
dige gebouw aan de Hooigracht
in 1984. De Islamitische Vereni
ging kocht het pand toen van
het Leger des Heils voor 250
duizend gulden. Men kreeg 50
duizend gulden subsidie van de
gemeente en het prinses Juli-
anafonds. Volgens voorzitter
Güney werd er voor 150 dui
zend gulden aan verbouwd. Hij
schat de waarde van het pand
aan de Hooigracht op vijf ton.
De afdeling Leiden van de Isla
mitische Stichting Nederland
heeft zich al meer dan een jaar
geleden tot de gemeente ge
wend met het verzoek een stuk
grond van 1500 vierkante meter
beschikbaar te stellen voor de
nieuwbouw van een moskee.
Een nieuwe moskee moet bij
voorkeur in noord verrijzen om
dat daar de meeste moslims
wonen. De gemeente stond niet
afwijzend tegenover het verzoek
maar had (heeft) geen grond
beschikbaar. Voorzitter Güney
foto henk bouwman
zou het liefst een nieuwe mos
kee neerzetten. „Met twee mi
naretten, vier hoeft niet".
Overigens heeft ook het be
stuur van de tweede moskee in
Leiden aan de Rembrandtstraat
enkele jaren geleden pogingen
gedaan zich in Leiden-Noord te
vestigen. Het ging toen om de
het leegstaande kantoorgebouw
van de Leidse Apparatenfabriek
aan de Os en Paardenlaan. De
verhuizing werd echter afgebla
zen na protesten van de buurt
en door geldgebrek.
j het resultaat altijd
foto hielco kuipers schanspark.
LEIDEN EMIEL FANOMANN
De gemeente heeft belangstel
ling voor het oude lts-gebouw
aan de Haagweg. Het gebouw
zou als alternatief voor de Kaas-
marktschool kunnen dienen. In
de Kaasmarktschool, die in de
toekomst moet verdwijnen, zijn
ateliers en repetitieruimten ge
vestigd.
Het gebouw aan de Haagweg
is eigendom van het rijk, maar
het ministerie van onderwijs en
wetenschappen heeft er geen
bestemming meer voor. Daar
om wordt het gebouw binnen
kort overgedragen aan de in
spectie der Domeinen, de be-
heersdienst van het rijk. Als ook
andere ministeries er geen be
langstelling voor hebben, is de
gemeente Leiden de eerste ge
gadigde die het kan kopen.
Daarna komen particulieren
aan de beurt.
Op dit moment wordt het ge
bouw alleen nog gebruikt door
het Samenwerkingsverband
Praktijkopleiding Bouw (SPB)
Rijnland-west, een opleiding in
het leerlingenwezen die nauw
samenwerkt met de aannemers
in de regio.
Het Samenwerkingsverband
huurde de ruimte vanaf 1988
van 'De Nieuwe Vaart', de
school voor voorbereidend be
roepsonderwijs die tot augustus
ook nog een dependance aan
de Haagweg had. Die depen
dance is opgeheven na het ge-
reedkomemn van de nieuw
bouw in het Lammen-
Uitgestorven
„Wij gaan hier in augustus aan
staande ook uit", zegt directeur
J. von Oven van de SPB Rijn
land-West. Want voor het me
rendeel eigen SPB-leerlingen
die tot timmerman, metselaar
en tegelzetter worden opgeleid
bouwen aan de Agaatlaan
een nieuw gebouw. Naast vier
dagen praktijk, gaan ze nog een
dag naar een MTS voor lessen
in de klas.
Von Oven vertelt dat hij al
veel nieuwsgierigen aan de deur
heeft gehad die naar de toe
komst van het oude gebouw
aan de Haagweg vragen. Het
lijkt van de buitenkant uitge
storven, maar is dat nog niet
helemaal. Behalve in de kamer
van de administratie, waarin
Von Oven zelf verblijf houdt, is
er ook elders nog enige bedrij
vigheid. In een enorm lokaal op
de begane groot staan grote,
dikke rijen hout. Daar worden
kozijnen voor het nieuwe ge
bouw in elkaar gezet. Op weg
naar de eerste verdieping valt in
het trappenhuis het licht van
buiten door een fraai glas-in-
loodraam. „Je moet niet verge
ten dat deze school vroeger een
regionale functie had", zegt de
SPBdirecteur met een veelbe
tekenende blik op het raam. Het
is een geschenk van Leiden en
de gemeenten uit de Duin-, Bol
len- en Rijnstreek bij de ope
ning van de technische school
in 1883. De wapens van de ge
meenten zijn in het raam afge
beeld.
De school kent ook een ge
deelte van latere datum, dat in
redelijke staat is. Het oude ge
deelte uit de negentiende eeuw
ziet er voor een groot deel de
plorabel uit. „Je ziet hier dat er
lange tijd niets aan gedaan is",
zegt Von Oven als hij naar de
gangen op de eerste verdieping
kijkt. Een scheur op een afge
bladderd stuk muur loopt waar
schijnlijk door tot op het funda
ment. Aan de overkant van een
buitenplat zijn in een zijvleugel
enkele leerlingen in lokalen aan
werkbanken bezig. Drie maan
den verbljven ze op een leerlin
genwerkplaats, zoals hier, alvo
rens ze bij een aannemer echte
praktijkervaring gaan opdoen.
Op de gangen langs de lokalen
is het steenkoud. „De verwar
ming is niet meer aangezet."
Het gebouw zou misschien ge
splitst kunnen worden voor ver
schillende nieuwe gebruikers.
„Maar het opdelen van een ver
warmingsinstallatie bijvoor
beeld, dat is werk waar grote
kosten aan verbonden zijn. De
centrale ketel is nog goed, dat
wel."
Van Gend Loos heeft het
terrein achter de school al verla
ten. Daar vindt nu de overslag
van huisvuil plaats. „In totaal
zou deze plek, waarop deze
school staat, ook een interes
sante lokatie voor woningbouw
zijn. Maar ik weet niet of je zo
vlak bij de spoorbaan wel hui
zen mag neerzetten", zegt Von
Oven. Elders is ook het woord
'parkeergarage' al gevallen.
LEIDEN EMIEL FANOMANN
De oude houten Zijlpoortsbrug
lag zeer waarschijnlijk toch op
dezelfde plaats als de onlangs
gesloopte stenen brug. Uit de
teruggevonden resten maakte L.
Barendregt, hoofd civiele wer
ken van de gemeente Leiden,
enkele weken geleden op dat de
houten brug veel noordelijker
uitkwam op de Zijlsingel. Wat
de nodige historische vragen
opriep. Die aanwijzingen blij
ken achteraf maar schijn te zijn.
Het historisch onderzoek is in
middels afgerond.
Bij de sloop van de Zijlpoorts
brug werden onlangs niet alleen
ronde heipalen van de stenen
brug uit 1675 aangetroffen,
maar ook vierkante palen van
een in 1644 gebouwde houten
voorloper. Op grond van de
eerstgevonden - tien - vierkante
palen concludeerde ir. Ba
rendregt, dat die houten brug
wel op hetzelfde punt bij de
Zijlpoort begon, maar mogelijk
noordelijker uitkwam ten op
zichte van de stenen brug. Hij
vond, hoe verder hij van de Zijl
poort kwam, namelijk steeds
minder 'oude' palen. Daarom
werd besloten om nog tien vier
kante palen op te graven. Uit
archiefonderzoek was immers
gebleken dat er in totaal 28 ge
weest moeten zijn.
„Op grond van die nieuwe
opgraving moet ik zeggen, dat
de houten brug toch op dezelf
de plaats lag. We hebben nog
tien vierkante palen van die
houten brug gevonden, twee
zogenaamde paaljukken, rijen
van vijf vierkante palen. Die tien
liggen ongeveer in de richting
van de fundamenten van de la
tere stenen brug", licht Ba
rendregt toe. Het afwijkende
palenpatróon wijt hij nu aan
problemen die de 17de eeuwse
heiers kennelijk hebben onder
vonden. „Heien is tegenwoordig
al niet eenvoudig, laat staan
vroeger, toen ze nog 'met de
hand' moesten heien. En ik
denk dat die eerste vierkante
palen daarom wat uit de rich
ting stonden, het zijn wat 'ver
lopen' palen. Het was gewoon
de plaats waar ze in de grond
konden, omdat het misschien
elders niet ging."
De sloop van de Zijlpoorts
brug is inmiddels voltooid. De
stenen brug, een rijksmonu
ment, is met de grond gelijk ge
maakt. Het heien voor de nieu
we brug, die in september klaar
moet zijn, is inmiddels begon
nen. Barendregt: „Het was on
mogelijk om de oude brug her
en der te restaureren. Dat kostte
verhoudingsgewijs te veel geld.
En het resultaat zou nooit hele
maal goed geweest zijn." Bij de
nieuwbouw worden de vormen
van de oude brug gerespec
teerd. De kosten bedragen drie
miljoen gulden, waarvoor de
gemeente zich garant heeft ge
steld. Men profteert het bedrag
voor een deel in de vorm van
subsidies zoals van monu
mentenzorg terug te krijgen.
Het fraaie trappenhuis v
d de Haagweg.
foto hielco kuipers
