Cultuur
niets zeker is
Shattered: De zekerheid dat
Duitsers boycotten dit
jaar de Oscarcompetitie
Lotsbestemming en
zielsverbondenheid
Pieter Verhoeff
vertilt zich aan
Zondagsjongen
Geen grote koerswijziging
Filmfestival Rotterdam
DONDERDAG 23 JANUAR11992
11
Carolco in de geldzorgen
Het lijkt erop dat na MGM/Pathé en Orion Pictures nu ook de
onafhankelijke filmmaatschappij Carolco Pictures in grote fi
nanciële problemen verkeert. De makers van de meest succes
volle film van 1991, Terminator 2, kampen met een dusdanige
schuldenlast (526 miljoen dollar), dat ze in ijltempo onderdelen
aan het afstoten zijn. Vorige maand werd de op handen zijnde
overname van een grote video-distributeur afgebroken, waarna
een kwart van het eigen personeel naar het huis werd gestuurd.
Ook zijn nog lopende contracten met ondermeer Paul Verhoe
ven en Oliver Stone op losse schroeven komen te staan. Verhoe
ven maakte voor de studio Tqtal Recall en de dit voorjaar uit te
komen Basic Instinct. Carolco was de studio die gedurende de
jaren tachtig de kostprijs van het filmmaken omhoog joeg met
astronomische salarissen voor acteurs, regisseurs en scenaristen.
FILMS IN LEIDEN
Suspense blijft uit ondanks overtuigende rol Tom Berenger
FILMS
Regisseuse vermoedt politieke motieven
dat in het herenigde Duitsland
arrogantie en vreemdelingen
haat zo openlijk naar buiten tre
den, dat kritische films over de
Tweede Wereldoorlog bijzonder
slecht liggen. Hitlerjunge Salo
mon (in de VS uitgebracht on
der de titel Europa, Europa
handelt over een Pools-joodse
jongen die de oorlog overleeft
door lid te worden van de Hit-
lerjugend.
De Duitse jury verklaarde dat
het niet selecteren van de film
een daad van protest was tegen
de strenge eisen die de Acade
my of Motion Picture Arts and
Sciences aan de buitenlandse
competitie stelt. Normaal ge
sproken mag een film slechts
meedingen wanneer hij gespro
ken is in de landstaal, eq de be
langrijkste creatieve inbreng uit
het betreffende land afkomstig
is. Dat onder deze omstandig
heden de deels Poolse Hitler
junge Salomon toch genomi
neerd kon worden, was kenne
lijk geen reden voor de Duitsers
om af te zien van hun boycot.
Er zal dit jaar geen enkele Duit
se inzending zijn.
ACHTERGROND MARK V/D TEMPEL
Afgelopen zaterdag kenden in
Los Angeles filmjournalisten
i Hitlerjunge Salomon de
Golden Globe toe voor de beste
buitenlandse film van 1991.
Normaal gesproken is deze on
derscheiding een goede graad
meter voor toekomstig Oscar
succes, maar daar zal de film
echter niet voor in aanmerking
komen. Hitlerjunge Salomon is
namelijk tot grote verwondering
van de Amerikanen niet gese
lecteerd als Duitse inzending
'oor de Oscar-uitreiking.
Deze verontachtzaming is ex-
ra vreemd aangezien de film
ook nog als één na beste bui
tenlandse film werd gewaar
deerd door de Newyorkse film
critici, en het afgelopen jaar bij
zonder goed heeft gelopen in
Amerikaanse bioscopen. Voor
de maakster van Hitlerjunge Sa
lomon, Agniezka Holland, is het
niet-kandidaat stellen van de
film een politieke beslissing ge
weest. Ze verklaarde in een in
terview met de New York Times
Irene Jacobs in 'La Double Vie de Véronique'.
La Double Vie de Véronique van Kieslowski
Het briljante Dekaloog van Kr-
j zysztof Kieslowski, tien verhaal
tjes waarin steeds één van de
Tien Geboden als thema wordt
genomen, is nog regelmatig op
televisie te zien. Toch" heeft deze
produktieve Poolse filmmaker
samen met zijn vaste scenario-
schrijver Krzysztof Piesiewicz
vorig jaar alweer een nieuwe
film gemaakt, La Double Vie de
Véronique. Deze film is de hele
volgende week in het Kijkhuis
i in Leiden te zien.
Met La Double Vie de Véroni
que is Kieslowski een andere
weg ingeslagen. Weg is de ogen
schijnlijk directe en heldere
aanpak van Dekaloog, in plaats
I daarvan krijgen we te maken
met mysteries en met voorge-
i voelens, zielsverbondenheid en
lotsbestemming.
Op dezelfde dag, op hetzelfde
moment zelfs, worden er in
Frankrijk en in Polen twee
j meisjes geboren. Hpt ene meis
je wordt Véronique (Irene Ja
cobs) genoemd, het andere We-
ronika. Ze hebben meer ge
meen dan alleen hun naam. Al
lebei zijn ze muzikaal, dromerig
en romantisch. Ze kijken naar
dezelfde dingen, ze dromen
zelfs van dezelfde kerk. Dat kan
I haast geen toeval zijn, al laat
Kieslowski die mogelijkheid via
een achterdeurtje toch steeds
j open.
j De Poolse Weronika besluit,
ondanks een hartkwaal, een
carrière te beginnen als zange-
I res. Tijdens haar eerste uitvoe
ring wordt ze echter onwel en
sterft ze. Het laat zich raden wat
i er nu met Véronique gebeurt.
Die sterft niet, maar voelt wel
een onverklaarbaar gemis, een
leegte. Ze moet af en toe huilen,
zonder te weten waarom. Ze
draagt, kortom, de ziel van We
ronika met zich'rri eë.
Het thema lijkt ver gezocht,
maar Kieslowski weet het toch
overtuigend te brengen. Boven
dien wordt er zeer goed geac
teerd, vooral door Irene Jacob,
waardoor de waarschijnlijkheid
van het verhaal wordt geaccen
tueerd. Jacob kreeg voor haar
rol vorig jaar zelfs de actrice-
prijs op het filmfestival van
Cannes.
Volgende week dinsdag is in
het LAK-theater Salaam Bom
bay! van de Indiase regisseuse
Mira Nair te zien. Ook deze film
kreeg in Cannes een prijs: de
Camera d'Or, voor de beste de
buutfilm van 1988.
Salaam Bombay! is het ver
haal van het jongetje Krishna
(Shafiq Syed), dat naar Bombay
is getrokken om geld te verdie
nen. Daar raakt hij bevriend
met de prostituée Rekha en met
haar vriend Baba, de drugsko
ning. Ook ontmoet hij het jon
getje Chillum, die ervaring heeft
met het overleven op straat. Als
Chillum wordt ontslagen, moet
Krishna hem evenwel onder
houden. Dat lukt niet en tot
overmaat van ramp wordt ook
nog al zijn spaargeld gestolen.
Uiteindelijk komt hij terecht 'in
een ruzie tussen Rekha en Baba.
Hij grijpt een mes en steekt Ba
ba dood. Daarna zwalkt Krishna
door de stad en wacht hij zijn
noodlot gelaten af.
Het onthutsende aan Salaam
Bombay! is het realistische, zelfs
documentaire karakter van de
film. Bovendien is de film her
kenbaar: ook in onze grote ste
den heersen drugs- en jeugd-
prostitutie-problemen. Nair
maakt niets mooier dan het is
en misschien maakt de film
daarom wel zo'n grote indruk.
FILMTIPS VOOR VOLGENDE WEEK
oslecht oomatig oooredelijk oooogoed ooooouitstekend
TO SLEEP WITH ANGER LVC OOOO
Harry Mention (Danny Glover) komt voor onbepaalde tijd logeren bij een familie in
een wijk van Los Angelés. Als een ware intrigant met voodoo-streken bemoeit hij zich
met de generatie- en gezinsconflieten, die niettemin volkomen uit de hand lopen.
Suspense en humor wisselen elkaar in deze film af.
HALFAOUINE LAK OOO
Portret van het dagelijks leven in de Tunesische volkswijk Halfaouine. Een jongetje
(Selim Boughedir) bij wie de seksualiteit ontluikt, staat op het punt de beschermde
vrouwenwereld te verlaten. Voor het echter zover is, mag hij nog één keer met zijn
moeder en haar vriendinnen naar het badhuis... Mooie film over de Arabische cul
tuur blijft toch teveel aan de oppervlakte.
CAMILLE CLAUDEL KIJKHUIS OOO
'Camille (Isabelle Adjani) is een jonge, talentvolle beeldhouwster. Ze wordt leerlinge
van Auguste Rodin (Gérard Depardieu), maar gaat al gauw een relatie met hem aan.
Na een onstuimige verhouding ontstaat echter een breuk. Camille raakt aan lager
wal en eindigt in een gesticht. Wat drakerige film, maar met" prachtig camerawerk.
RICOCHET LIDO, EURO OOO
Spannende en inventieve actiefilm van filmproducent Joel Silver. Denzei Washing
ton speelt een politieagent, die het moet opnemen tegen de gemene en gewetenloze
psychopaat Silen (John Lithgow). De psychopaat wordt gearresteerd, maar wacht ze
ven jaar in de cel op wraak. Een duizelingwekkende finale volgt.
THE ADDAMS FAMILY EURO OOO
Het gezin Addams vindt alles leuk wat een gewone familie eng, gemeen en verdorven
zou vinden. Het verhaaltje is onbeduidend, maar de visuele en verbale spelletjes zijn
leuk om naar te kijken. Anjelica Huston speelt de gemene moeder en Christopher
Lloyd de enge oom.
hoogtepunt tussen Anton en oom Otto
wordt toegewerkt.
Dat verwachtingspatroon wordt echter niet
ingelost, het is enkel een dramaturgische
ingreep van Verhoeff, die op deze manier
vergeefs probeert de impressionistische
sfeer samen te ballen tot een filmische lijn.
Zodoende blijft Dq Zondagsjongen in het
luchtledige hangen; via flash-backs krijgen
we een verhaal voorgeschoteld over de jon
ge Anton, zoon van een Duitse moeder en
een Nederlandse vader. Pa is variété-artiest,
verdient te weinig en na de scheiding keert
Anton met z'n moeder terug naar het plat
gebombardeerde Wuppertal. Anton zal z'n
nele leven een buitenstaander blijven, hij
groeit op tussen twee steden, twee ouders,
twee manieren van denken. Hij heeft eigen
lijk steeds een ouder te weinig en een land
te veel.
Dat had ontroerend kunnen zijn, maar Ver
hoeff heeft gekozen voor het simpel aan
scherpen van tegenstellingen. Zo vindt de
treinreis van Anton naar Wuppertal plaats
in de zomer van 1988, en de trein is gevuld
met hossende oranje-supporters, die 'wat
zijn die Moffen stil' brallen. Maar echt fu
nest is dat de toeschouwer nooit begrijpt
waarom Anton deze reis naar oom Otto en
het verleden nu eigenlijk onderneemt.
BIOSCOPEN
ALFA 1
Leidseplein tel. 6278806
Barton Finka.l., dag. 14,18.45,
21.30; za zo 15, 18.45,21.30
ALFA 2
Toto Ie heros a l., dag. 14.19.30,
22; za zo 13.30, 16, 19.30,22
ALFA 3
Drop dead Fred a.I., dag. 14, 19,
21.30; za zo 13. 15.30, 19,21.30
ALFA 4
Paris is burning 16 j.. dag. 14.
19.30.22; za zo 13.30, 16.19.30,
22
ALHAMBRA 1
Weteringschans tel. 6233192
Thelma Louise 12 j.. dag. 18.45,
21.30, vr ma di do ook 14
Fievel in het wilde westen a l za zo
wo 14
ALHAMBRA 2
Dances with wolves a.l., dag. 13.30,
19.30
BELLEVUE CINERAMA
Marnixstraat 400 tel. 6234876
Shattered a.l., dag. 14. 19.15, 22,
zo 13.30, 16.15, 19.15,22
CINERAMA 2
The Addams Family a.l., dag. 13.45,
18.45, 21.30, zo 13.15, 16, 18.45,
21.30
De Reddertjes in Kangoeroeland al,
za zo 13.30, 16
CALYPSO 1
Marnixstraat 402 tel.
6266227/6234876
Frankie& Johnny a.l.. dag. 13.45,
18 45.21 30. zo 13.15, 16. 18.45.
21.30
CALYPSO 2
The silence of the lambs 16 j.. dag.
14,19.15,22; zo 13.30,16.15,
19.15, 22
CINECENTER-CINEMA C0RALINE
Lijnbaansgracht 236 tel. 6236615
Delicatessen a.l., dag. 14.30,17,
19.30, 22
CINECENTER-CINEMA PEPPE-NAPPA
Merci la vie 12 j., dag. 14.30,17.
19.30, 22.15
CINECENTER-PIERROT
La double vie de Veronique 16 j.,
dag. 14.30, 17.45, 22
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Daddy Nostalgie a.l., dag. 14.30,
17.15, 19.45. 22.15
CINEMA 1 INTERNATIONAL
August Allebèplein 4 tel. 6151243.
Hot shots a.l.. dag. 19.30,22. za zo
ook 14.30
CINEMA 2 INTERNATIONAL
The Addams family a.l., dag. 19,
21.30
De Reddertje in Kangoeroeland al.
za zo 13.30, 16
CINEMA OSCAR
The naked gun 2'A a.l., vr za wo 20
Alice a.l., ma di 20
Bingo a.l., zazowo 14.30
CITY 1
Leidseplein tel. 6234579
Ricochet 16 j., dag. 14. 19.21.30,
zo 13.15, 15.45,19,21.30
CITY 2
Don't teil mom a.l., dag. 13.45,19,
21.30, zo 13.15, 15.45, 19,21.30
CITY 3
Harley Davidson the Marlboro man
12 j dag. 14.15. 19. 21.30, zo
13.15.15.45.19,21.30
CITY 4
Curly Sue a.l .dag. 14.15, 19.
21.30. zo 13.15. 15.45. 19.21.30
Terminator 2 12 j.. dag. 14.15.
18.45,21.30. zo 13. 15.45, 18.45,
21.30
CITY 5
Doe Hollywood a.l., dag. 19,21.30,
vr ma di do ook 14.15
De reddertjes in Kangoeroeland a.l.,
za wo 14.15, zo 13.15,15.45
ClTY 6
Curly Sue a.l., dag. 13.45,19,
21.30. zo 13.15, 15.45, 19,
21.305
CITY 7
A kiss before dying 16 j., dag. 14.15.
19. 21.30, zo 13.15, 15.45, 19.
21.30
DESMET
Plantage Middenlaan 4a tel.
6273434
Salmonberries. dag. 20.22
Ik. de slechtsete aller vrouwen, dag.
19,21. zo ook 12.15
Late night movie, dag. 23, zo 12
KRITERION 1
Roetersstraat 170 tel. 6231708
My father is coming, dag. 19.45
Oblomova.l., dag. 21.30
Manuel al. zazowo 15
Pippi zet de boel op stelten a.l.. za zo
wo 15
Pinokkioa.l.. zazo 13
Lucky Luke a.l., za zo 13
Studio K
Pink narcissus, dag. 18
De Grap, dag. 20, 22
THE MOVIES 1
Haarlemmerdijk 161 tel. 6245790
De zondagsjongen, dag. 17 45,
19.45,21.45
Bingo a I za wo 15
THE MOVIES 2
Delicatessen, dag 17,30.22
Stanno tutti bene. dag. 19.30 Beh.
wo), zo ook 15
Mirakel in Valby. a.l. za wo 15. zo
12.30
THE MOVIES 3
Nocturne Indien, dag. 17.45, 22
Jimi Hendrix. dag. 20. zo ook 15, vr
za ook 0.15
Karlsson Duimpje a.l., zawo 15, zo
12.30
TUSCHINSKI1
Reguliersbreestraat tel. 6262633
Hot shots a.l., dag. 14, 18.45,
21.30, zo 13.15, 16. 18.45,21.30
TUSCHINSKI 2
The fisher king 12 j .dag. 14, 18.45,
21.30, zo 13.15, 16, 18.45, 21.30
TUSCHINSKI 3
V I. Warshawski a l., dag 14. 18.45,
21.30. zo 13.15. 16. 18.45.21.30
TUSCHINSKI 4
The evil empire 16 jdag 14
18 45.21.30. zo 13.15. 16. 18.45,
21.30
TUSCHINSKI 5
Robin Hood a I .dag 14. 18.45.
21.30, zo 13.15,16. 18.45,21.30
TUSCHINSKI 6
Guilty bij suspicion a.l., dag. 18.45,
21.30. vr ma di do ook 14
Fievel in het wilde westen a l za wo
14, zo 13.45,16
TUSCHINSKI CINEAC
Terminator 2 12 jdag. 18.45,
21.30, vr di do ook 14
De reddertje in Kangoeroeland a.l., za
wo 14, zo 13.15,16
DE UITKIJK
Prinsengracht 452 tel. 6237460
Latarea 16 j., dag. 18, 22.15
Madame Bovary 16 dag. 19.45
De laatste eenhoorn a I za zo wo
15.15
Ronja de roversdochter a.l., za zo 13
Hét programma van Leidse en
Haagse bioscopen staat op de
pagina 'Info'.
Gyorgy Konrad opent 'censuur'-programma
Na het vertrek van de vorige fes
tivaldirecteur Marco Muller, die
bij zijn afscheid veel vijanden
bleek te hebben gemaakt onder
staf en medewerkers, kondigde
de nieuwe 'baas', journalist en
televisiemaker Emile Fallaux
aan dat er veel zou gaan veran
deren. Het filmfestival van Rot
terdam zou zich minder gaan
richten op wat wel een elitair en
cinefiel groepje werd genoemd,
televisieprodukties zouden wel
willend worden bekeken, de po
litieke rol die filmmakers overal
ter wereld spelen zou worden
benadrukt.
Nu Fallaux zijn eerste festival
presenteert (van 23 januari tot 2
februari) blijkt er toch minder
veranderd dan hij aanvankelijk
zelf had verwacht. „Ik ben mis
schien toch wat traditioneler in
gesteld dan velen om mij heen
en ik zelf ook had vermoed", al
dus Fallaux. Een televisiemaker
als directeur van één van de
laatste vrijplaatsen van de niet-
commerciële, vernieuwende
filmcultuur: dat stuitte op nogal
wat argwaan in de filmwereld.
Want daar IS televisie een vies
woord, dat staat voor alles wat
met slechte smaak en opportu
nisme te maken heeft. Maar
Fallaux poetste veel van die
weerstand snel weg en presen
teert nu een festival waarin
naast bekende namen die echt
bij 'Rotterdam' horen (Rivette,
Schroeter, Ferreri, Herzog, Chen
Kaige) ook zijn eigen visie door
klinkt: zo is er een speciaal pro
gramma, Limits of Liberty gehe
ten, met films die op enigerlei
wijze met censuur te maken
hebben gehad. De Hongaarse
schrijver Gyorgy Konrad, presi
dent van de PEN-club, opent dit
onderdeel op woensdag 29 ja
nuari. Daarnaast vertoont Fal
laux een aantal afleveringen van
het South-Programme, kwali
teitstelevisie van Channel Four,
wat zijn achtergrond verraadt.
Grote publiekstrekkers zijn
ongetwijfeld het nu reeds veel
besproken Europa van de Deen
Lars von Trier (een film die vol
gens velen Cannes had moeten
winnen), het prachtige Les
Amants du Pont-neuf van het
Franse wonderkind Leos Carax,
de nieuwe films van Jim Jar-
musch, Zhang Yimou, Gus van
Sant en Alejandro Agresti. De
laatste heeft met Modern Cri
mes naar eigen zeggen zijn eer
ste 'echt Nederlandse' speelfilm
afgeleverd. Modern Crimes is de
openingsfilm van het 21ste fes
tival van Rotterdam. Tijdens het
festival worden ruim honderd
zeventig films vertoond in
twaalf filmzalen.
NIEUWSLIJN
Wolfgang Petersen's Shattered kent letterlijk een explo
sieve opening. Een auto raakt van een bergweg af, boort
zich door een muur, stort tientallen meters naar beneden
om ten slotte zwaar beschadigd tot stilstand te komen.
Wie daar inzit, moet er wel beroerd aan toe zijn.
rlm
RECENSIE MARK VAN DEN TEMPEL
Shattered. Te zien vanaf vrijdag 24 januari: Bellevüe Cinerama, Amsterdam
Zijn gezicht ligt volledig in puin
en zijn lijf is zwaar gekneusd.
Gelukkig is zijn vrouw Judith
(Greta Scacchi) uit de wagen ge
slingerd, zodat ze er met lichte
verwondingen afkomt. Merrick
is zich van dat alles niet bewust.
Een hersenbeschadiging heeft
elke herinnering van vóór het
ongeval weggevaagd. Zijn
vrouw, zijn vrienden; het zijn
vreemden geworden. Maar de
revalidatie verloopt voorspoedig
en Dan pakt, zij het moeizaam,
de draad van zijn leven weer op.
Totdat hij thuis een paar con
tact-afdrukken vindt waarop te
zien is dat Judith de liefde be
drijft met een vreemde man.
Kennelijk was zijn vergeten le
ven niet zo idyllisch als zij het
doet voorkomen. Merrick huurt
een detective in (Bob Hoskins),
die de ene rottigheid na de an
der opduikt. De enige zekerheid
die Dan nog over lijkt te houden
is: niets is zeker.
Met Shattered schotelt
Wolfgang Petersen ons een plot
voor waar Alfred Hitchcock wel
raad mee geweten zou hebben.
Een individu dat alle zekerhe
den uit zijn leven één. voor één
ziet weggevallen, en zelfs bij op
lichting en moord betrokken
blijkt zonder zich daar maar iets
van te kunnen herinneren!
Maar Petersen Das Boot, Ene
my Mine) is geen Hitchcock, en
Shattered is, ondanks het veel
belovende uitgangspunt, geen
The Wrong ManDat is zeker
niet de schuld van Tom Beren
ger, die overtuigend de vertwij
feling waaraan de hoofdpersoon
ten prooi valt heeft vertolkt. Het
gebrek aan echte suspense moe
ten we verhalen op de regisseur,
die er maar niet in slaagt de
vaart erin te houden.
Overbodige bijrollen, bordkar
tonnen karakters, slordige of
verwarrende scènes leiden tel
kens de aandacht af van het
plot. Zelfs de verrassende ont
knoping, Hitchcock waardig,
wordt ontsierd door een gefor
ceerde extra goede afloop. Tel
daarbij de irritante maniertjes
van eeuwige femme fatale Greta
Scacchi en van ruwe bonk Bob
Hoskins, en het wordt duidelijk
dat er teveel aan deze film
schort om voor lief te nemen.
Tom van Hezik als jonge Anton Beek in 'De
Zondagsjongen'.
FjLM
RECENSIE *JOS DE PUTTER
De Zondagsjongen Vanaf vrijdag 24 januari te zien: Mo
vies 1Amsterdam
'Een ander zou ik het afraden', zei Cherry
Duyns, auteur van De Zondagsjongen, naar
verluid tegen regisseur Pieter Verhoeff toen
deze hem vroeg of hij het boek mocht ver
filmen. Het is dan ook een lastige roman
om te verfilmen; impressionistisch, associa
tief, zonder duidelijke plot en heel persoon
lijk. Maar Duyns had kennelijk alle vertrou
wen in Verhoeff, die tenslotte met onder
meer De Dream en vooral Van Geluk Ge-
Rik van Uffelen als oudere Anton Beek.
sproken had bewezen dat hij wel wat in huis
heeft.
Nu De Zondagsjongen met enige vertraging
alsnog wordt uitgebracht, moet geconsta
teerd worden dat Verhoeff zich aan het pro
ject heeft vertild. De Zondagsjongen is een
stroeve film, waarin een plot wordt gesug
gereerd dat niet wordt waargemaakt. We
volgen Anton Berk, 44 jaar, die in 1988 in
Amsterdam het bericht krijgt dat zijn oom
Otto in Wuppertal stervende is. Tot verba
zing van z'n vrouw neemt hij de trein naar
Wuppertal, hoewel hij oom Otto volgens ei
gen zeggen ruim 20 jaar niet heeft gezien.
Bij de toeschouwer wordt zo de verwach
ting gewekt dat er naar een dramatisch
Shattered had óf perfect ge
maakt moeten worden, óf hele
maal niet. Dat is de ijzeren wet
van de thriller.
Tom Berenger weet het allemaal
niet meer.
