Kunst
Vooroorlogs swingmateriaal en moderne jazz
Debra Brown: daverende
afsluiting Jazzweek
Verpletterende Montezuma's Revenge
De Seance van Fact: onbegrijpelijke wereld
Maandag 20 januari 1992
Redactie: 071-161400 CEES VAN HOORE ANNEMIEK RUYGROK JAN RUSDAM SASKIA STOEUNGA Eindredactie: JAN RUSDAM Vormgeving: HENK BUIS
9
D'Ancona wil vormgevingsinstituut
DEN BOSCH - Minister D'Ancona van WVC wil drie miljoen re
serveren voor de oprichting van een instituut voor de vormge
ving. Ze maakte dit zaterdag bekend bij de opening van de ten
toonstelling Terra sculptura, terra pictura' in het Kruithuis in
Den Bosch. De oprichting van het vormgevingsinstutuut kwam
in november vorig jaar in gevaar toen het ministerie van econo
mische zaken aankondigde niet te zullen bijdragen aan een ge
zamenlijk instituut. D'Ancona heeft inmiddels besloten toch een
vormgevingsinstituut op te richten. De nadruk bij de nieuwe op
zet ligt op de culturele aspecten van vormgeving. Het industrieel
ontwerpen blijft een verantwoordelijkheid van Economische Za
ken en krijgt geen prioriteit. De minister stelt wel voor dat het
instituut op dit gebied samenwerking zoekt met het European
Design Centrum in Eindhoven.
Engelse kroon naar Den Haag
DEN HAAG - De Imperial State Crown van de Britse koningin
Victoria (1819 -1901) zal straks lange tijd in Nederland te zien
zijn. De kroon maakt deel uit van de tentoonstelling 'Kronen,
symbolen van macht en waardigheid'. Het Museon krijgt de
kroon in bruikleen van het Museum of London. De tentoonstel
ling bevat zo'n zestig verschillende kronen. Daaronder zijn een
gouden, in Spanje gevonden kroon uit de zevende eeuw, een Ni-
geriaanse kralenkroon en ook een doornen kroon die in de vori
ge eeuw door een pelgrim uit het Heilige Land werd meege
bracht. Het is nog niet bekend of en hoe er aandacht aan de
kroon van het Nederlandse staatshoofd wordt besteed. De ten
toonstelling is van 22 mei tot en met 30 augustus in het Haags
Museon te zien.
Schadevergoeding Addams Family
LOS ANGELES - De schepper van de televisieserie 'The Addams
Family' heeft de makers van de gelijknamige film aangeklaagd
wegens schending van de auteursrechten. David Levy, die de
rechten bezit van de serie die tussen 1964 en 1966 werd ge
maakt, eist een schadevergoeding van 50 miljoen dollar. Hoewel
hij de serie baseerde op een strip van Charles Addams in het
blad The New Yorker, zegt hij een aantal zaken te hebben inge
bracht die in de film zijn overgenomen. De film heeft sinds de
première in november een brutowinst van 100 miljoen dollar
opgeleverd.
Golden Globe voor Oliver Stone
LOS ANGELES - Oliver Stone heeft zaterdag de Golden Globe
voor de beste regisseur gekregen voor zijn controversiële film
'JFK' over de moord op president John F. Kennedy in 1963. De
film 'Bugsy', waarin Warren Beatty de gangster Bugsy Siegel
speelt, werd bekroond als de beste film van 1991. Ander Golden
Globe-troffeeën gingen naar de actrice Jodie Foster voor haar rol
in de thriller 'Silence of the Lambs', naar Nick Nolte voor zijn rol
in de 'The Prince of Tides' van Barbra Streisand. De Disney-film
'Beauty and the Beast' sleepte drie Golden Globes in de wacht;
die voor de beste tekenfilm, het beste originele script en het bes
te liedje. De Golden Globes gelden als een belangrijke indicatie
voor de toekenning van de Oscars later dit jaar.
Finale van ISW Dixie-Swing Concours
MUZIEK
RECENSIE KEN VOS
Finale van het ISW Dixie-Swing Concours met op
tredens van het Hollander Zestet, Blue Friends Jazz
Band en The Intercity Stompers. Concert van Ad
vanced Waming met in het voorprogramma het
Erik van der Luijt Quartet.
Gehoord: 18/1, De Waag.
Leiden.
Het slot van de Jazzmarathon werd op
zaterdagmiddag gevormd door de fina
le van ISW Dixie-Swing Concours
waarbij de jury op grond van een twee
de reeks optredens van de geselecteer
de formaties hun uiteindelijke beslis
sing namen. De eerste in de rij was het
voorzichtig musicerende Hollander
Zestet dat zich onledig hield met het
interpreteren van merendeels zeer be
kende swingstukken. Gezien de luste
loze presentatie was het geen wonder
dat deze Haagse band op de laatste
plaats eindigde.
Een stuk aansprekender was het
werk van de Leidse Blues Friends Jazz
Band en de merendeels Delftse Interci
ty Stompers. Dat de jury voor de blau
we vrienden van klarinettist Pieter An-
dringa koos, was terecht gezien het
technische overwicht van enkele ook
uit andere formaties bekende solisten
in dit septet. Het repertoire was nogal
commercieel, vooral als zangeres Ann
Vossen meedeed. Er werden vooral be
kende stukken gespeeld op een wijze
die het best gerubriceerd kan worden
onder 'revival' of neo-traditioneel.Het
meest ouderwets speelden de Intercity
Stompers die vooral opvielen door
stijlvaste arrangementen van vooroor
logs swing-materiaal van onder meer
John Kirby.
De Hot House-avond in dezelfde
Waag werd ingezet door een viertal
jonge Leidenaars onder leiding van
piano- en synthesizerspeler Erik van
der Luijt. Op enthousiaste en niet
zachtzinnige wijze werden bop- en
neobop-standards in een fusion-funk-
jasje gegoten. Aanstekelijk was de
overtuiging waarmee tenorsaxofonist
Tom Beek soleerde, soms op een ma
nier die wel erg veel ontleend leek aan
Michael Brecker. De soli van de band
leden was vaak aan de lange kant het
geen de spanning in het optreden van
het stevig spelende kwartet niet ten
goede kwam. Gezien de leeftijd van de
musici is het een groep om in de gaten
te houden.
Het publiek dat was gekomen om
Advanced Waming te horen spelen,
werd niet teleurgesteld. De groep van
Hammondorganist Herbert Noord lijkt
op het eerste gezicht een typische r&b-
band, maar de musici, met de van een
bijzonder fors geluid voorziene tenor
saxofonist Rinus Groeneveld voorop,
slagen er voortdurend in om de luiste
raars te verrassen met verwijzingen
naar modernere jazz.
Het optreden werd uiteraard gedo
mineerd door het in het laag breed
zoevende en in het hoog hard, puntige
orgelwerk, maar het meest spectaculair
waren nog de soli van de saxofonist.
Veel werk hadden de ritme-instrumen
ten (Walther de Graaf op gitaar, Pierre
van der Linden op drums en Jeroen de
Dijk op percussie) zonder dat het rom
melig werd. Daarbij hoefde de groep
niet gebruik te maken van afgekloven
standards, omdat Noord en Groene
veld hun eigen, van de nodige hooks
voorziene materiaal schrijven. Of de
verwijzingen naar de Amerikaanse te
nor-orgelcombinaties van weleer ook
door het publiek begrepen werden,
bleef onduidelijk, ondanks de positieve
respons. Advanced Waming is een leuk
idee dat met verve wordt uitgevoerd.
NIEUWSLIJN
Dever-Concert: sfeervol
en aangenaam verrassend
Vries Trio, soliste: Debra Brown
Gehoord: 19/1. Hartebrugkerk.
Leiden.
Het traditionele Gospelconcert,
zoals dat zondagmiddag gehou
den werd, ter afsluiting van de kondigingen
Leidse Jazzweek beloofde ook van het gezelschap en met na
een combinatie van dixieland,
ragtime en gospel. Jammerge-
noeg treedt deze groep slechts
eens per jaar op. Natuurlijk gaat
er dan wel wat mis maar ze ge
ven zich wel volledig voor dit
ene concert. Dat gebeurde dus
ook.
Opvallend waren ook de aan-
de aanvoerder
Debra Brown: met hits als 'He's got the whole world', 'Oh when the Saints' en 'Gloiy glory Hallelujah' kon er
niets meer misgaan•foto hielco kuipers
deze keer een groot
worden, ondanks het feit dat de
aangekondigde Milly Scott door
ziekte geveld was.
Het concert werd geopend
door de St. John's Jazz Pilgrims.
Dit acht koppig blazersensem
ble, aangevuld met banjo en
slagwerk, wist de overvolle Har
tebrugkerk in een goede stem
ming te brengen. Hun muziek is
het 'Waarheen leidt de weg'
van Mie Ketelkamp viel in goe
de aarde. Een prachtige bewer
king van het door Scott joplin
gecomponeerde 'Solid' dient
vermeld te worden. Ter afslui
ting van hun concert trokken zij
al spelend naar het achterschip
van de kerk. Hopelijk zijn zij er
Volgend jaar weer bij.
Vervolgens was het de beurt
het Dolf de Vries Trio met
soliste Debra Brown. Deze uit
Amerika afkomstige zangeres
bleek perfekt van haar taak op
de hoogte en zorgde middels
mooie vocale uithalen dat het
publiek direkt achter haar
stond.
Met 'hits' als 'He's got the
whole world', 'Oh when the
Saints' en 'Glory glory Hallelu
jah' kon er eigenlijk niets meer
misgaan. Jammer was wel dat er
geen koor aanwezig was ter on
dersteuning van de vocalisten.
Juist het massagebeuren maakt
gospelmuziek tot iets zeer
aparts en een goed musicerend
trio plus zangeres is dan net iets
te weinig, ook al leek het er af
en toe op dat het publiek spon
taan zou inzetten.
MUZIEK
RECENSIE UDY VAN DER SPEK
Dever-Concert Luc Sterckx - gitaar en
Gerda Dek)-fluit.
Gehoord: 18/1, 't Huys Dever,
Lisse.
In het kader van het Belgisch-
-Nederiands cultureel verdrag
zorgden zaterdagavond Gerda
Delo (dwarsfluit) en Luc Sterckx
(gitaar) in 't Huys Dever voor
een buitengewoon aangenaam
en verrassend concert. In de Ka
pelzaal van een donjon, bij
kaarslicht en knappend haard
vuur, verwacht je muziek uit de
renaissance met een vleugje ba
rok. Maar dit duo smeedde met
zijn moderne instrumenten
(Spaanse gitaar en Japanse fluit)
oud en nieuw naadloos en
kleurrijk aaneen. Een voorbeeld
voor de pauze: door een zange
rig en bewegelijk Andante Sos-
tenuto in F groot van de Napoli-
taan Carulli (rond 1800) als in
troductie te binden aan drie
sfeervolle programmastukjes
van Astor Piazzolla.
Waren als eerste programma
punt de Twee Aria's, opus 92
van de Fransman Fr. Kleynjans
nog wat levenloos en weinig in
balans (een reis uit Brussel met
een paar flinke omwegen naar
Lisse was hier debet aan), in de
stukken van Piazzolla was het
duo weer positief op elkaar in
gesteld. Met een krachtige volle
klank en, waar de muziek dat
vroeg (zoals in Nightclub 1960),
met weke melancholieke onder
toon, bespeelde Delo haar in
strument, door de gitarist kor
daat en met een ongekende
Schwung bijgestaan. Eigentijdse
muziek, waarin steeds een the
ma of melodie uit de ouwe doos
verstopt zat, bijvoorbeeld uit de
Zauberflöte van Mozart. Door
de intimiteit van de ruimte had
Sterckx soms moeite om niet té
gearticuleerd en overheersend
te spelen; ook dat paste hij in de
loop van de avond aan.
Steeds viel mij het krachtige,
vitale spel op, waardoor het
programma nooit een samen
raapsel werd van kleurloze 'keu
rig' uitgevoerde werkjes, wat dit
soort concertjes nog wel eens
kan tekenen. Na het strak rit
misch gespeelde 'Un petit jazz'
van de Engelsman j. Duarte,
met steeds wisselende maat
soorten en klankkleuren, kon
dit duo rekenen op een dave
rend applaus van 50 mensen
(want meer kunnen er bij Dever
niet in).
CONCERT
RECENSIE WILFRED SIMONS
'The Third Act', Montezuma's Revenge:
Maarten Mourik, Paul Klooté, Bart Keus
kamp, Rob Veldhuijsen, Hans Cassa.
Gehoord: 18/1, Muzenhof,
Leiderdorp.
Hoe oud zouden die jongens
van Montezuma's Revenge nu
eigenlijk zijn? Begin dertig,
schat ik. Alleen uit die leeftijd
kan worden verklaard, waarom
zij bepaalde liedjes zingen. Na
tuurlijk, Drive My Car' van de
Beatles is een klassieker en dat
kan ook wel worden gezegd van
Stand By Your Man' van Tam
my Wynette. Wie dat wil zingen,
hoeft zich niet te rechtvaardi
gen. Maar Kung Fu Fighting'
van Carl Douglas is een nit uit
1975, het jaar waarin de pop
muziek zówat zijn dieptepunt
beleefde. En War' van Strong
en Whitfield is een discohit van
pakweg 1979, wel een mooie
song, maar toch ook een erg ob
scure. Zo zie je maar weer hoe
invloedrijk de pubertijd is, dat je
na zoveeljaren de behoefte
voelt om die liedjes nog eens te
zingen.
Dat zingen ging Montezuma's
Revenge in deze derde theater
productie trouwens bijzonder
goed af. Wel hoorde ik in de a
capella-zang van de vijf meer
dan eens een onzuiverheidje
(met als dieptepunt Shipbuil
ding' van Maarten Mourik),
maar wie zo'n wervelende en
beweeglijke show brengt en
daarbij ook nog op dat hoge ni
veau zingt, moet een vals nootje
vergeven kunnen worden.
Het optreden van Monte
zuma's Revenge zaterdagavond
in de Muzenhof had flitsende
en vrolijke facetten met sterke
up fempo-nummers, zoals Vir
gin', maar kende ook intieme
momenten, waarin de wat meer
easy getinte songs aan bod kwa
men. Het was bovendien goed
te zien, dat choreograaf Bart
Stuyf zich met de voorstelling
had bemoeid. Rustig achterover
zitten en de zang over je heen
laten komen was er niet bij: op
het podium gebeurde steeds
van alles, waardoor het publiek
er niet alleen zijn oren, maar
ook zijn ogen goed bij moest
houden. Volgens mij is deze
mengeling van zang en bewe
gingstheater in Nederland
uniek.
Hoogtepunten waren wat mij
betreft Magic Fountain' en The
State I'm In', absolute juweel
tjes van a capella-zang. Sommi
ge, haast onmogelijk te produ
ceren harmonieën, kwamen Zo
maar uit hun kelen. Magisch.
Ook een toegift. Back in the
Highlight Again' (van Steve
Winwood, ook al zo'n late jaren
'70 zanger), maakte op mij een
verpletterende indruk.
THEATER
RECENSIE CONNY VAN DER ZANDE
De Seance door Fact regie: Paul Feld
Gezien: 18/1, LAK-theater,
Leiden.
Fact is geen toneelgroep,
maar een theaterwerkplaats die
regisseurs de gelegenheid geeft
originele ideeën te verwezenlij
ken. De jonge regisseur' Paul
Feld had zo'n origineel idee en
hij maakte de voorstelling Sean
ce waarin de fantasieën van
Frans Kafka centraal staan. Hij
verwerkte verhaalelementen uit
de verhalen 'Beschrijving van
een strijd', 'De metamorfose' en
de roman 'Amerika'.
De fantasievolle gebeurtenis
sen worden gepresenteerd als
de nachtmerrie van een vijfen
dertig jarige oude vrijster uit
Praag. Drie geesten leiden haar
rond in de nachtelijke wereld
van absurditeiten en gewelda-
digheden. In haar drómen zien
we haar vader, haar moeder en
kamermeisjes die in ondergoed
EN OOK BIJ: DIRK VAN DEN BROEK, DIRKS0N,
JAN BRUIJNS en BAS VAN DER HEUDEN
rondlopen, een deftige dame en
een opgezette kat. Enige sa
menhang ontbreekt.
Het decor dat uit blik is opge
trokken en de aanwezigheid van
een ijzeren bed benadrukken de
kilheid die de droomwereld op
roept. Maar het is niet alleen el
lende wat de klok slaat. De rol
van oude vrijster wordt op grap
pige wijze vertolkt door Carly
Weis. Haar stijve houding in
combinatie met haar kinderlijke
reacties zorgen voor de komi
sche noot in het stuk.
Ook de andere spelers geven
er blijk van hun vak te verstaan,
maar daar alleen maak je geen
boeiende voorstelling mee. De
voorvallen in de droom hangen
namelijk als los zand aan elkaar.
Er wordt een wereld gepresen
teerd waar je als toeschouwer
niets van begrijpt. Dit zou ge
oorloofd zijn als het om een ab
surd stuk gaat, maar de absur
diteit is in dit stuk zo klein ge
houden dat je toch meer wilt
weten. Hoe ziet het leven van
de naamloze oude vrijster er
overdag bijvoorbeeld uit?
Toen de droom stopte was
het stuk afgelopen terwijl het
grootste deel van het publiek
dacht dat het pauze was. Het
had nog zoveel meer willen we
ten over het wie, wat en waar
om van de voorafgaande nacht
merrie. Maar helaas, het stuk
was beëindigd en op die vragen
zal wel nooit een antwoord ko-
